Μετάβαση στο περιεχόμενο

Βιβλιοθήκη του Βατικανού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 41°54′17″N 012°27′16″E / 41.90472°N 12.45444°E / 41.90472; 12.45444

Αποστολική Βιβλιοθήκη του Βατικανού
Bibliotheca Apostolica Vaticana
Χώρα Βατικανό
ΤύποςΕρευνητική βιβλιοθήκη
Ίδρυση1475, πριν 548 έτη (1475)
Συλλογή
Μέγεθος
  • 75,000 κώδικες
  • 1,1 εκ. βιβλία
Άλλες πληροφορίες
ΔιευθυντήςΖαν Λουί Μπρουγκές
Ιστότοποςwww.vaticanlibrary.va

Η Αποστολική Βιβλιοθήκη του Βατικανού (Λατινικά: Bibliotheca Apostolica Vaticana, ιταλικά: Biblioteca Apostolica Vaticana), ευρύτερα γνωστή ως Βιβλιοθήκη του Βατικανού ή ανεπίσημα ως Vat,[1] είναι η βιβλιοθήκη της Αγίας Έδρας, που βρίσκεται στην Pόλη του Βατικανού. Ιδρύθηκε επίσημα το 1475, αν και είναι πολύ παλαιότερη—είναι μια από τις παλαιότερες βιβλιοθήκες στον κόσμο και περιέχει μια από τις πιο σημαντικές συλλογές ιστορικών κειμένων. Έχει 75.000 κώδικες από όλη την ιστορία, καθώς και 1,1 εκατομμύριο έντυπα βιβλία, τα οποία περιλαμβάνουν περίπου 8.500 αρχέτυπα.[1]

Η Βιβλιοθήκη του Βατικανού είναι μια ερευνητική βιβλιοθήκη για την ιστορία, το δίκαιο, τη φιλοσοφία, την επιστήμη και τη θεολογία. Η Βιβλιοθήκη του Βατικανού είναι ανοιχτή σε οποιονδήποτε μπορεί να τεκμηριώσει τα προσόντα και τις ερευνητικές του ανάγκες. Φωτοαντίγραφα για ιδιωτική μελέτη σελίδων από βιβλία που εκδόθηκαν μεταξύ 1801 και 1990 μπορούν να ζητηθούν αυτοπροσώπως ή μέσω ταχυδρομείου.

Ο Πάπας Νικόλαος Ε' (1447-1455) οραματίστηκε μια νέα Ρώμη με εκτεταμένα δημόσια έργα για να προσελκύσει στην πόλη προσκυνητές και λόγιους για να ξεκινήσει η μεταμόρφωσή της. Ήθελε να δημιουργήσει μια «δημόσια βιβλιοθήκη» για τη Ρώμη που προοριζόταν να θεωρηθεί θεσμός για τις ανθρωπιστικές σπουδές. Ο θάνατός του τον εμπόδισε να πραγματοποιήσει το σχέδιό του, αλλά ο διάδοχός του Πάπας Σίξτος Δ΄ (1471–1484) ίδρυσε αυτήν που σήμερα είναι γνωστή ως Βιβλιοθήκη του Βατικανού.

Το Μάρτιο του 2014 η Βιβλιοθήκη του Βατικανού ξεκίνησε ένα πρώτο τετραετές πρόγραμμα ψηφιοποίησης της συλλογής χειρογράφων της για να είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο.

Το Αποστολικό Αρχείο του Βατικανού χωρίστηκε από τη βιβλιοθήκη στις αρχές του 17ου αιώνα και περιέχει 150.000 αντικείμενα.

Η ιστορία της βιβλιοθήκης πριν την επίσημη ίδρυση της τον 15ο αιώνα είχε τα παρακάτω στάδια:[2]

  1. Προλατερανική περίοδος, από τον 4ο αιώνα, όπου διασώζονται πολύ λίγα τεκμήρια από την περίοδο αυτή
  2. Λατερανική περίοδος, με την μετακίνηση της βιβλιοθήκης στο Ανάκτορο του Λατερανού όπου παρέμεινε έως τον 13ο αιώνα και έως τότε είχε αναπτυχθεί σημαντικά ώστε να διαθέτει μια από τις σημαντικότερες συλλογές εικονογραφημένων χειρογράφων στην Ευρώπη. Το 1303 το παλάτι πυρπολήθηκε και η συλλογή λεηλατήθηκε από τον Φίλιππο Δ´ της Γαλλίας.[3]
  3. Περίοδος της Αβινιόν, η οποία αντιστοιχεί στην περίοδο των παπών της Αβινιόν. Η περίοδος αυτή ήταν ιδιαίτερα πλούσια ως προς την συλλογή χειρογράφων.
  4. Προβατικανική, από το 1370 έως το 1446. Τμήματα της βιβλιοθήκης ήταν διασκορπισμένα σε περιοχές της Ρώμης, στην Αβινιόν, και αλλού.

15ος και 16ος αιώνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1451 ο Πάπας Νικόλαος Ε´ ξεκίνησε τις διαδικασίες ίδρυσης δημόσιας βιβλιοθήκης στο Βατικανό, με σκοπό να καταστεί η Ρώμη ξανά ως προορισμός μελέτης και έρευνας.[4][5] Η συλλογή της νέας βιβλιοθήκης ξεκίνησε με περίπου 350 ελληνικούς, λατινικούς, και εβραϊκούς κώδικες οι οποίοι προϋπήρχαν ήδη στα διάφορα παλαιότερα τμήματα της παλιάς βιβλιοθήκης, ανάμεσα τους και χειρόγραφα από την βιβλιοθήκη της Κωνσταντινούπολης η οποία το 1204 είχε καταστραφεί κατά την πρώτη άλωση από την Δ´ Σταυροφορία. Η βιβλιοθήκη στελεχώθηκε με Ιταλούς και Βυζαντινούς λόγιους για την μετάφραση των ελληνικών κλασικών κειμένων στα λατινικά,[5] ανεξάρτητα από την παγανιστική φύση των αρχαίων κειμένων.[6] Έως το 1455, η συλλογή αυξήθηκε στα 1.200 χειρόγραφα και βιβλία, εκ των οποίων τα 400 ήταν στην ελληνική γλώσσα.[7]

Ο Νικόλαος πέθανε το 1455 πριν προλάβει να ιδρύσει την νέα βιβλιοθήκη που προετοίμαζε, η βιβλιοθήκη όμως ιδρύθηκε επίσημα το 1475 από τον Πάπα Σίξτο Δ´ ο οποίος την ονόμασε Παλατινή Βιβλιοθήκη.[5] Κατά την περίοδο όπου ο Σίξτος ήταν πάπας, έγινε πολλές αποκτήσεις βιβλίων σχετικά με την θεολογία, φιλοσοφία, και καλές τέχνες.[3] Ο αριθμός των χειρογράφων αυξήθηκε σε 3.500 το 1475[3] και 2.527 το 1481, σύμφωνα με τις απογραφές της εποχής.[8] Την εποχή εκείνη, η βιβλιοθήκη είχε εξελιχθεί στην μεγαλύτερη συλλογή γραπτών στην δυτική Ευρώπη.[7]

Κατά τις επόμενες δεκαετίες το κτήριο της βιβλιοθήκης επεκτάθηκε,[5] και κατά το 1587 ο Πάπας Σίξτος Ε´ ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Ντομένικο Φοντάνα την κατασκευή νέου κτηρίου για την βιβλιοθήκη. Το νέο αυτό κτήριο είναι αυτό που έγινε γνωστό ως βιβλιοθήκη του Βατικανού και βρίσκεται σε χρήση έκτοτε,[5] εντός του παλατιού του Βατικανού μέσω του συμπλέγματος του Μπελβεντέρε.[6][9]

Λεπτομέρεια από συριακό ευαγγέλιο του 1220 (Vat. Syr. 559), το οποίο ανακαλύφθηκε κοντά στην Μοσούλη και παρουσιάζει ισλαμικές επιρροές

Κατά την περίοδο της αντιμεταρρύθμισης η πρόσβαση στις συλλογές της βιβλιοθήκης περιορίστηκε μετά από την δημιουργία του καταλόγου των απαγορευμένων βιβλίων. Η πρόσβαση στην βιβλιοθήκη έγινε ιδιαίτερα δύσκολη για τους Προτεστάντες λογίους και οι απαγορεύσεις αυτές συνέχισαν έως ότου άρθηκαν σταδιακά κατά τον 17ο αιώνα και η πλήρης είσοδος επιτράπηκε ξανά πολύ αργότερα το 1883 από τον Πάπα Λέοντα ΙΓ΄.[4][5]

Το 1623 ανακαλύφθηκε ο Βατικανός Κώδικας ανάμεσα στα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης (Codex Vaticanus Graecus 1209), ο οποίος έκτοτε αποτελεί ένα από τα πλέον πολύτιμα και σημαντικά τεκμήρια της βιβλιοθήκης καθώς αποτελεί μια πλήρη έκδοση της Αγίας Γραφής γραμμένη στα ελληνικά και χρονολογείται από τις αρχές του 4ου αιώνα. Το ίδιο έτος ανακαλύφθηκε και η Απόκρυφη Ιστορία του Προκόπιου και εκδόθηκε.

Επίσης το 1623, περίπου 3.500 χειρόγραφα από την Παλατινή Βιβλιοθήκη της Χαϋδελβέργης δόθηκαν από τον Μαξιμιλιανό Α΄ εκλέκτορα της Βαυαρίας στην βιβλιοθήκη του Βατικανού, καθώς ο Μαξιμιλιανός είχε κατακτήσει την περιοχή κατά την διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου και είχε λεηλατήσει την βιβλιοθήκη, ενώ ήταν σε συμμαχία με τον Πάπα Γρηγόριο ΙΕ΄. Από τα χειρόγραφα αυτά, το 1797 στάλθηκαν 39 από το Βατικανό στο Παρίσι το 1797 και επιστράφηκαν αργότερα στην Χαϋδελβέργη το 1815, ενώ το 1816 ο Πάπας Πίος Ζ´ επέστρεψε επιπλέον 852 χειρόγραφα στο πανεπιστήμιο της Χαϋδελβέργης ως δωρέα, μαζί με τον σημαντικό κώδικα Μανίσε.

Το 1657, αποκτήθηκαν από την βιβλιοθήκη του Βατικανού τα χειρόγραφα των δουκών του Ουρμπίνο, και το 1661 επικεφαλής της βιβλιοθήκης έγινε ο Έλληνας λόγιος Λέων Αλλάτιος.

Το 1689 αγοράστηκαν τα βιβλία της βιβλιοθήκης της Χριστίνας της Σουηδίας από τον Πάπα Αλέξανδρο Η΄ μετά τον θάνατο της. Η βιβλιοθήκη ήταν σημαντική καθώς πρακτικά αποτελούσε το σύνολο της βασιλικής βιβλιοθήκης της Σουηδίας την εποχή εκείνη, καθώς και περιείχε και πολλά από τα βιβλία που είχαν παρθεί από βιβλιοθήκες άλλων πόλων κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο.

Στα τέλη του 17ου αιώνα, ο Πάπας Κλήμης ΙΑ΄ έστειλε απεσταλμένους του στις πόλεις της Άπω Ανατολής για την συλλογή χειρογράφων, και θεωρείται ο ιδρυτής του Ασιατικού τμήματος της βιβλιοθήκης του Βατικανού.[5]

18ος έως 20ος αιώνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έπιπλο βιβλιοθήκης στην βιβλιοθήκη του Βατικανού

Τα περισσότερα βιβλία δεν τοποθετούνταν σε έπιπλα βιβλιοθήκης αλλά σε ξύλινους πάγκους δίπλα από τους οποίους υπήρχαν τραπέζια ανάγνωσης, ενώ ο κάθε πάγκος είχε την δική του θεματολογία. Τα βιβλία ήταν αλυσιδωμένα στους πάγκους και αν κάποιος ήθελε να διαβάσει ένα βιβλίο η αλυσίδα παρέμενε στο βιβλίο καθώς ο αναγνώστης καθόταν σε κοντινή απόσταση. Ο δανεισμός βιβλίων επιτρέπονταν ωστόσο για τα σημαντικά βιβλία έπρεπε να υπάρξει πρώτα άδεια από τον ίδιο τον Πάπα.[5] Το 1760 η πρόσβαση στα τεκμήρια της βιβλιοθήκης περιορίστηκε σημαντικά από τον Πάπα Κλήμη ΙΓ΄.[6]

Το 1809 ο Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης συνέλαβε τον Πάπα Πίο Ζ´ και αφαίρεσε τα περιεχόμενα της βιβλιοθήκης μεταφέροντας τα στο Παρίσι. Τα βιβλία και χειρόγραφα επιστράφηκαν το 1817, 3 χρόνια μετά τον θάνατο του Ναπολέοντα.[5]

Το πρώτο σύγχρονο σύστημα καταλογογράφησης των αντικειμένων της βιβλιοθήκης υιοθετήθηκε κατά την περίοδο 1927 με 1939, ακολουθώντας τα πρότυπα της βιβλιοθήκης του Κογκρέσου στις ΗΠΑ,[5] και το 1959 ιδρύθηκε το παράρτημα της βιβλιοθήκης ταινιών.[10]

Το σύστημα καταλογογράφησης ανανεώθηκε ξανά στις αρχές του 1990 με την χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών.[5] Το 1992 η βιβλιοθήκη είχε σχεδόν 2 εκατομμύρια τεκμήρια στους καταλόγους της,[4] και 42 χιλιόμετρα ραφιών σε αποθηκευτικό χώρο.[11]

Η βιβλιοθήκη σταμάτησε την λειτουργία της στις 17 Ιουλίου 2007[12] έως τις 20 Σεπτεμβρίου 2010 λόγω εκτεταμένης ανακαίνισης και τοποθέτηση κλιματισμού,[13][14] ενώ τοποθετήθηκαν ηλεκτρονικά τσιπ σε 70.000 τόμους για την πρόληψη κλοπής.[14]

Το 2012 ξεκίνησε η οργάνωση της ψηφιοποίησης των περιεχομένων της βιβλιοθήκης, σε συνεργασία με την ΒοδλεΪανή βιβλιοθήκη της Οξφόρδης,[15] και τον Μάρτιο του 2014 ξεκίνησε η διαδικασία ψηφιοποίησης με αρχικό στόχο την ψηφιοποίηση 3.000 εντός τεσσάρων ετών.[16][17][18][19] Η πρόσβαση στις ψηφιοποιημένες εκδόσεις είναι δωρεάν και παρέχεται από το ψηφιακό τμήμα της βιβλιοθήκης (DigiVatLib).[20]

Ο χώρος της βιβλιοθήκης έχει όριο τους 200 μελετητές την φορά,[21] και συνολικά την επισκέπτονται ετησίως 4.000 με 5.000 μελετητές το έτος, κυρίως ακαδημαϊκοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές.[14]

Αρχαίο ρωμαϊκό γλυπτό, ίσως του Αγίου Ιππόλυτου της Ρώμης, που βρέθηκε το 1551 στη Βία Τιβουρτίνα της Ρώμης και σήμερα στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού

Η Βιβλιοθήκη βρίσκεται μέσα στο Παλάτι του Βατικανού και η είσοδος γίνεται μέσω της Αυλής του Μπελβεντέρε.[22] Όταν ο Πάπας Σίξτος Ε΄ (1585-1590) ανέθεσε την επέκταση και το νέο κτίριο της Βιβλιοθήκης του Βατικανού, χτίστηκε μια τριώροφη πτέρυγα ακριβώς απέναντι από την Αυλή του Μπελβεντέρε του Μπραμάντε, διχοτομώντας τη και αλλάζοντας σημαντικά το έργο του.[1] Στο κάτω μέρος μιας μεγάλης σκάλας ένα μεγάλο άγαλμα του Ιππόλυτου διακοσμεί την είσοδο της La Galea.[23]

Στο πρώτο ημιυπόγειο υπάρχει αίθουσα παπύρων και χώρος αποθήκευσης χειρογράφων.[23] Στον πρώτο όροφο στεγάζεται το εργαστήριο αποκατάστασης και τα φωτογραφικά αρχεία βρίσκονται στο δεύτερο όροφο.[23]

Η Βιβλιοθήκη έχει 42 χιλιόμετρα ράφια.[11] Εκλεισε λόγω ανακαίνισης στις 17 Ιουλίου 2007[12] και άνοιξε ξανά στις 20 Σεπτεμβρίου 2010.[24] Η τριετής ανακαίνιση, ύψους 9 εκατομμυρίων ευρώ, περιλάμβανε την πλήρη διακοπή λειτουργίας της βιβλιοθήκης για τη δημιουργία αιθουσών ελεγχόμενων με κλιματισμό.[14]

Αρχιτεκτονική και τέχνη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Sala di Consultazione, κύρια αίθουσα αναφοράς της Βιβλιοθήκης του Βατικανού δεσπόζει ένα άγαλμα του Αγίου Θωμά Ακινάτη (περίπου 1910), έργο του Τσεάρε Αουρέλι. Μια δεύτερη εκδοχή αυτού του αγάλματος (περίπου 1930) βρίσκεται κάτω από το προστώο της εισόδου του Παπικού Πανεπιστημίου του Αγίου Θωμά Ακινάτη (Angelicum).[25][26]

Οργάνωση της βιβλιοθήκης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συλλογή οργανώθηκε αρχικά με σημειωματάρια που χρησιμοποιήθηκαν για την ευρετηρίαση των χειρογράφων. Καθώς η συλλογή αυξήθηκε σε περισσότερες από μερικές χιλιάδες, χρησιμοποιήθηκαν λίστες ραφιών.[5] Το πρώτο σύγχρονο σύστημα καταλόγων τέθηκε σε εφαρμογή υπό τον πατέρα Φραντς Ερλε μεταξύ 1927 και 1939, χρησιμοποιώντας το σύστημα καρτοκαταλόγου της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου. Ο Ερλε δημιούργησε επίσης το πρώτο πρόγραμμα φωτογράφησης σημαντικών ή σπάνιων έργων.[5] Ο κατάλογος της βιβλιοθήκης ενημερώθηκε περαιτέρω από τον ιερέα Λέοναρντ Μπόιλ, όταν μηχανογραφήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990.[5]

Ανάγνωση και δανεισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
βιβλιοθήκη στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού

Στο παρελθόν, κατά την εποχή της Αναγέννησης, τα περισσότερα βιβλία δεν φυλάσσονταν σε ράφια, αλλά αποθηκεύονταν σε ξύλινους πάγκους, που είχαν τραπέζια προσαρτημένα σε αυτούς. Κάθε πάγκος ήταν αφιερωμένος σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Τα βιβλία ήταν αλυσοδεμένα σε αυτούς τους, και αν κάποιος αναγνώστης έβγαζε ένα βιβλίο, η αλυσίδα παρέμενε προδεμένη σε αυτό. Μέχρι τις αρχές του 17ου αιώνα επιτρεπόταν και στους ακαδημαϊκούς να δανείζονται βιβλία. Για σημαντικά βιβλία ο ίδιος ο πάπας εξέδιδε ένα δελτίο υπενθύμισης..[5] Τα προνόμια χρήσης της βιβλιοθήκης θα μπορούσαν να αφαιρεθούν για παραβίαση των κανόνων της, για παράδειγμα το σκαρφάλωμα πάνω από τα τραπέζια. Πιο γνωστή είναι η περίπτωση του Τζοβάννι Πίκο ντελλά Μιράντολα, που έχασε το δικαίωμα χρήσης της βιβλιοθήκης όταν δημοσίευσε ένα βιβλίο για τη θεολογία που η Παπική Κουρία δεν ενέκρινε.[27] Τη δεκαετία του 1760 ένα νόμος που εκδόθηκε από τον Πάπα Κλήμη ΙΓ΄ περιόριζε σημαντικά την πρόσβαση στις συλλογές της βιβλιοθήκης.[6]

Η Βιβλιοθήκη του Βατικανού είναι προσβάσιμη σε 200 μελετητές συγχρόνως [21] και δέχεται 4.000 έως 5.000 μελετητές ετησίως, κυρίως ακαδημαϊκούς που κάνουν μεταπτυχιακή έρευνα.[14]

Μινιατούρα από Συριακό Ευαγγέλιο περίπου του 1220 κοντά στη Μοσούλη, με έντονη ισλαμική επιρροή.

Αν και η Βιβλιοθήκη του Βατικανού πάντα περιλάμβανε Αγιες Γραφές, κείμενα κανονικού δικαίου και θεολογικά έργα, εξειδικεύτηκε από την αρχή και σε κοσμικά βιβλία. Η συλλογή της από ελληνικά και λατινικά κλασικά έργα ήταν στο επίκεντρο της αναβίωσης του κλασικού πολιτισμού κατά την εποχή της Αναγέννησης.[7] Τα παλαιότερα έγγραφα της βιβλιοθήκης χρονολογούνται στον πρώτο αιώνα.[11]

Η βιβλιοθήκη ιδρύθηκε κυρίως ως βιβλιοθήκη χειρογράφων, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στη σχετικά υψηλή αναλογία χειρογράφων προς έντυπα έργα της συλλογής της. Τέτοια έντυπα βιβλία που έχουν μπει στη συλλογή αποσκοπούν αποκλειστικά στη διευκόλυνση της μελέτης της πολύ μεγαλύτερης συλλογής χειρογράφων.[28]

Η συλλογή περιλαμβάνει επίσης 330.000 ελληνικά, ρωμαϊκά και παπικά νομίσματα και μετάλλια.[4]

Κάθε χρόνο αποκτώνται περίπου 6.000 νέα βιβλία.[4]

Η βιβλιοθήκη εμπλουτίστηκε με πολλά κληροδοτήματα και αποκτήματα ανά τους αιώνες.

Το 1623 χάρη στους επιδέξιους πολιτικούς ελιγμούς του Πάπα Γρηγόριου ΙΕ΄ που τον βοήθησαν στην αναμέτρησή του με προτεστάντες υποψηφίους για τη θέση του Εκλέκτορα, η κληρονομική Παλατινή Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης, που περιείχε περίπου 3.500 χειρόγραφα, δόθηκε στην Αγία Έδρα από το Μαξιμιλιανό Α', Δούκας της Βαυαρίας, που μόλις την είχε αποκτήσει ως λάφυρα κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο. 39 από τα χειρόγραφα της Χαϊδελβέργης που είχαν συμβολικά σταλεί στο Παρίσι επιστράφηκαν στη Χαϊδελβέργη με τη Συνθήκη του Παρισιού το 1815. Μια άλλη δωρεά 852 χειρογράφων έγινε το 1816 από τον Πάπα Πίο Ζ' στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, συμπεριλαμβανομένου του Codex Manesse. Εκτός από αυτές τις περιπτώσεις η Παλατινή Βιβλιοθήκη παραμένει στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού μέχρι σήμερα.

Το 1657 αποκτήθηκαν τα χειρόγραφα των Δουκών του Ουρμπίνο. Το 1661 έγινε βιβλιοθηκάριος ο Έλληνας λόγιος Λέων Αλλάτιος.

Η σημαντική βιβλιοθήκη της Βασίλισσας Χριστίνας της Σουηδίας (που συγκεντρώθηκε κυρίως από τους στρατηγούς της ως λάφυρα από την Πράγα και τις γερμανικές πόλεις των Αψβούργων κατά τον Τριακονταετή Πόλεμο) αγοράστηκε μετά το θάνατό της το 1689 από τον Πάπα Αλέξανδρο Η'. Αντιπροσώπευε, για όλους τους πρακτικούς σκοπούς, ολόκληρη τη βασιλική βιβλιοθήκη της Σουηδίας εκείνη την εποχή. Αν παρέμενε εκεί που ήταν στη Στοκχόλμη, θα είχε χαθεί όλη στην καταστροφή του βασιλικού παλατιού από πυρκαγιά το 1697.

Από τα πιο διάσημα αποκτήματα της βιβλιοθήκης είναι ο Codex Vaticanus Graecus του 1209, το παλαιότερο γνωστό σχεδόν πλήρες χειρόγραφο της Αγίας Γραφής. Η Απόκρυφη Ιστορία του Προκοπίου ανακαλύφθηκε στη βιβλιοθήκη και δημοσιεύτηκε το 1623.

Ο Πάπας Κλήμης ΙΑ' έστειλε λόγιους στην Ανατολή για να φέρει πίσω χειρόγραφα και γενικά θεωρείται ο ιδρυτής του Ανατολικού τμήματος της Βιβλιοθήκης.[5]

Μια Σχολή βιβλιοθηκονομίας συνδέεται με τη Βιβλιοθήκη του Βατικανού.

Το 1959 ιδρύθηκε Ταινιοθήκη.[29]

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει μια μεγάλη συλλογή κειμένων που σχετίζονται με τον Ινδουισμό, με τις παλαιότερες εκδόσεις να χρονολογούνται στο 1819.[30]

Κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης της βιβλιοθήκης μεταξύ 2007 και 2010 και οι 70.000 τόμοι της βιβλιοθήκης επισημάνθηκαν με ηλεκτρονικά τσιπ για την αποφυγή κλοπής.[14]

Σημαντικά χειρόγραφα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η άβυσσος της Κολάσεως, του Σάντρο Μποτιτσέλι, 1480
Εξωτερική όψη των ευαγγελίων του Λορς
Bανταλμπερτ φον Πλουμ, Ιούλιος, Mαρτυρολόγιο (π. 860)

Τα παλαιότερα τεκμήρια της βιβλιοθήκης χρονολογούνται στον 1ο αιώνα.[11] Εκτός από τα θρησκευτικού περιεχομένου βιβλία, διαθέτει επίσης πληθώρα κειμένων της κλασικής αρχαιότητας στην ελληνική και την λατινική γλώσσα,[4][28] και ιστορικά συνέδραμε στην αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος για την αρχαιότητα κατά την Αναγέννηση.[7] Υπολογίζεται πως ετησίως αποκτούνται περίπου 6.000 νέα βιβλία.[4]

Κλασικά ελληνικά και λατινικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βιβλιοθήκη περιέχει πάνω από 100 χειρόγραφα Κορανίου από διάφορες συλλογές, καταλογογραφημένες από τον Ιταλό Εβραίο γλωσσολόγο Τζιόρτζι Λέβι Ντελά: Vaticani arabi 7, Borgiani arabi 25, Barberiniani orientali 11, Rossiani 2. Το μεγαλύτερο χειρόγραφο της βιβλιοθήκης, Vat. Ar. 1484, διαστ. 540x420mm. Το μικρότερο, Vat. Ar. 924, είναι ένας κύκλος διαμέτρου 45 χιλιοστών που σώζεται σε οκταγωνική θήκη.[39]

Έργα ψηφιοποίησης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2012 ανακοινώθηκαν σχέδια για ψηφιοποίηση, σε συνεργασία με τη Βιβλιοθήκη Μπόντλιαν, ενός εκατομμυρίου σελίδων υλικού από τη Βιβλιοθήκη του Βατικανού.

Στις 20 Μαρτίου 2014 η Αγία Έδρα ανακοίνωσε ότι η NTT Data Corporation και η Βιβλιοθήκη είχαν συνάψει συμφωνία για την ψηφιοποίηση περίπου 3.000 χειρογράφων της Βιβλιοθήκης εντός τεσσάρων ετών.[40] Η NTT δώρισε τον εξοπλισμό και τους τεχνικούς, αξίας 18 εκατομμυρίων ευρώ.[41] Σημείωσε ότι υπάρχει η δυνατότητα μεταγενέστερης ψηφιοποίησης άλλων 79.000 έργων της Βιβλιοθήκης. Αυτές θα είναι εικόνες υψηλής ευκρίνειας διαθέσιμες στον ιστότοπο της Βιβλιοθήκης στο Διαδίκτυο. Ο χώρος αποθήκευσης για τις εκμεταλλεύσεις θα βρίσκεται σε διακομιστή τριών petabyte που παρέχεται από την EMC.[42] Αναμενόταν η αρχική φάση να διαρκέσει τέσσερα χρόνια.[43]

DigiVatLib είναι το όνομα της υπηρεσίας ψηφιακής βιβλιοθήκης της Βιβλιοθήκης του Βατικανού. Παρέχει δωρεάν πρόσβαση στις ψηφιοποιημένες συλλογές χειρογράφων και αρχαιότυπων της Βιβλιοθήκης του Βατικανού.[20]

Η σάρωση των εγγράφων επηρεάζεται από το υλικό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των κειμένων. Τα βιβλία που χρησιμοποιούν χρυσό και ασήμι στους φωτισμούς απαιτούν ειδικό εξοπλισμό σάρωσης.[21] Τα ψηφιακά αντίγραφα χρησιμοποιούνται με το πρωτόκολλο CIFS, από συνδεδεμένο στο δίκτυο υλικό αποθήκευσης από την Dell EMC.[11]

Συσχετιζόμενες βιβλιοθήκες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μυστικά αρχεία του Βατικανού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα μυστικά αρχεία του Βατικανού είναι ο χώρος, όπου φυλάσσονται όλες οι διοικητικές πράξεις και αποφάσεις της Αγίας Έδρας και εν γένει τα κρατικά έγγραφα και η αλληλογραφία.[44] Διαχωρίστηκαν από την κύρια βιβλιοθήκη στις αρχές του 17ου αιώνα από τον πάπα Παύλο Ε´, με την πρόσβαση να είναι εξαιρετικά περιορισμένη σε αυτά και απαγορευμένη εξ ολοκλήρου σε εξωτερικούς μελετητές. Αυτό κράτησε έως το 1881, όταν ο πάπας Λέων ΙΓ´ επέτρεψε την μελέτη τμήματός τους.[45]

Ταινιοθήκη του Βατικανού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινιοθήκη του Βατικανού βρίσκεται στο Σαιντ Λούις του Μισσούρι στις ΗΠΑ, η μόνη συλλογή εκτός του χώρου του Βατικανού που ανήκει στο Βατικανό.[46][47] με σκοπό την διαθεσιμότητα των χειρογράφων της βιβλιοθήκης προς μελέτη στην Βόρεια Αμερική.[48] Η αποθήκευση των χειρογράφων σε μικροφίλμ ξεκίνησε το 1951.[49] Η ταινιοθήκη ξεκίνησε την λειτουργία της το 1953 και έως το 2000 περιείχε πάνω από 37.000 χειρόγραφα σε μορφή μικροφίλμ στην ελληνική, λατινική, αραβική, εβραϊκή, και αιθιοπική γλώσσα, καθώς και αρκετές άλλες δυτικοευρωπαϊκές.

Ο διευθυντής της βιβλιοθήκης αρχικά διορίζονταν ως καρδινάλιος με τον τίτλο του καρδινάλιου βιβλιοθηκάριου,[5] ενω το βοηθητικό προσωπικό έφερε τον τίτλο του θεματοφύλακα.[5] Από το 1883 ο Πάπας Λέων ΙΓ´ άλλαξε τον τίτλο σε Επιμελητής.[5] Η διεύθυνση της βιβλιοθήκης είναι κοινή με αυτή των μυστικών αρχείων του Βατικανού από το 1957.

Το προσωπικό της βιβλιοθήκης αποτελείται από 80 άτομα σε 5 τμήματα, χειρογράφων και αρχείου, έντυπων βιβλίων και παραστάσεων, αποκτήσεις και καταλογογράφηση, νομισματικές συλλογές και μουσεία, και αποκατάσταση και φωτογράφιση.[4]

  1. 1,0 1,1 1,2 «The Vatican Library Goes Online and Digitizes Tens of Thousands of Manuscripts, Books, Coins, and More». Open Culture. 6 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2022. 
  2. Strayer, Joseph, επιμ. (1989). Dictionary of the Middle Ages. Scribner. ISBN 0684190737. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Wiegand, Wayne A.· Davis, Donald G., επιμ. (1994). Encyclopedia of Library History. New York: Garland. σελ. 653. ISBN 0824057872. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Bloom, Ocker. «The Vatican Library and its History». Ibiblio. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2014. 
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 5,17 5,18 Meert, Deborah. «A History of the Vatican Library». capping.slis.ualberta.ca. University of Alberta. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2014. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Mendelsohn, Daniel (3 January 2011). «God's Librarians». The New Yorker 86 (42): σελ. 24. ISSN 0028-792X. http://www.newyorker.com/magazine/2011/01/03/gods-librarians. Ανακτήθηκε στις 3 August 2014. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 «The Library of Congress: Rome Reborn: The Vatican Library & Renaissance Culture - The Vatican Library - The City Reborn: How the City Came Back to Life». Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2014. 
  8. Clark, John Willis (1899). On the Vatican Library of Sixtus IV. 
  9. «Vatican Apostolic Library». Vaticanstate.va. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  10. «Statute of the Vatican Film Library». vatican.va. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Del Nibletto, Paolo. «The Vatican Library CIO's sacred mission: To digitize everything». itworldcanada.com. IT World Canada. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  12. 12,0 12,1 Willey, David (17 July 2007). «Vatican Library closure irks scholars». BBC News. http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6901606.stm. Ανακτήθηκε στις 17 July 2007. 
  13. «Vatican Library Homepage». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2010. 
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 Winfield, Nicole (15 November 2010). «Vatican library reopens after 3-year restoration». NBC News. http://www.nbcnews.com/id/39193265/ns/travel-destination_travel/t/vatican-library-reopens-after--year-restoration/#.U9aubW9X-uY. Ανακτήθηκε στις 28 July 2014. 
  15. Wooden, Cindy (12 April 2012). «Vatican Library, Oxford's Bodleian launch major digitization project». Catholic News Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-05-11. http://webarchive.loc.gov/all/20120511000131/http://www.catholicnews.com/data/stories/cns/1201487.htm. Ανακτήθηκε στις 7 October 2013. 
  16. McKenna, Josephine (20 March 2014). «Vatican library plans to digitise 82,000 of its most valuable manuscripts». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 March 2014. https://web.archive.org/web/20140324015700/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/vaticancityandholysee/10712906/Vatican-library-plans-to-digitise-82000-of-its-most-valuable-manuscripts.html. Ανακτήθηκε στις 23 March 2014. 
  17. Denti, Antonio (20 Μαρτίου 2014). «Vatican library will digitize its archives and put them online». Vatican library will digitize its archives and put them online. Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  18. Greiner, Lynn (23 Ιουλίου 2014). «Storage giant EMC looks to ease concerns about Flash technology». Storage giant EMC looks to ease concerns about Flash technology. Financial Post.com. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  19. Denti, Antonio (20 March 2014). «Vatican library will digitize its archives and put them online». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-24. https://web.archive.org/web/20150924195012/http://www.reuters.com/article/2014/03/20/us-vatican-digital-idUSBREA2J1ML20140320. Ανακτήθηκε στις 1 August 2014. 
  20. 20,0 20,1 «DigiVatLib». digi.vatlib.it. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  21. 21,0 21,1 21,2 Taylor, Lesley Ciarula (2 May 2013). «Digitizing history: 82,000-manuscript collection Vatican Library goes online». Toronto Star. http://www.thestar.com/news/world/2013/05/02/digitizing_history_82000manuscript_collection_vatican_library_goes_online.html. Ανακτήθηκε στις 28 July 2014. 
  22. «Vatican Apostolic Library». Vaticanstate.va. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  23. 23,0 23,1 23,2 «The Pope's Visit to the Vatican Library». L'Osservatore Romano. 19 Δεκεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2022. 
  24. «Vatican Library Homepage». Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2010. 
  25. Hendrix, John (2003). History and culture in Italy. University Press of America. ISBN 9780761826286. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2012. 
  26. Vaticana, Biblioteca Apostolica (1893). Nel giubileo episcopale di Leone XIII. omaggio della Biblioteca vaticana XIX febbraio anno MDCCCXCIII. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2012. 
  27. «The Library of Congress: Rome Reborn: The Vatican Library & Renaissance Culture - The Vatican Library - A Library Takes Shape: Books, Benches, and Borrowers». Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2014. 
  28. 28,0 28,1 «The Vatican Palace, as a Scientific Institute». Catholic Encyclopedia. New Advent. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2014. 
  29. «Statute of the Vatican Film Library». vatican.va. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  30. «Vatican Library carries extensive collection of ancient Hindu scriptures». eurasia review. 29 June 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 July 2014. https://web.archive.org/web/20140728211440/http://www.eurasiareview.com/29062014-vatican-library-carries-extensive-collection-ancient-hindu-scriptures/. Ανακτήθηκε στις 28 July 2014. 
  31. John W. Wohlfarth (1 Σεπτεμβρίου 2001). Elysium. AuthorHouse. σελ. 128. ISBN 978-0-7596-5406-8. 
  32. C. R. Dodwell (2000). Anglo-Saxon Gestures and the Roman Stage. Cambridge University Press. σελ. 3. ISBN 978-0-521-66188-1. 
  33. D’Ottone, Arianna (2010). «Il manoscritto Vaticano arabo 368: Hadith Bayad wa Riyad. Il codice, il testo, le immagini» (στα Italian). Rivista di Storia della Miniatura (Centro Di) 14: 55. http://www.academia.edu/430197/Il_manoscritto_Vaticano_arabo_368_Hadith_Bayad_wa_Riyad._Il_codice_il_testo_le_immagini. Ανακτήθηκε στις 25 July 2014. 
  34. «FAMSI - Akademische Druck - u. Verlagsanstalt - Graz - Codex Vaticanus 3738». Akademische Druck - u. Verlagsanstalt - Graz CODICES. FAMSI. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2014. 
  35. «Vergilius Augusteus : vollst. Faks.-Ausg. im Originalformat : Codex Vaticanus Latinus 3256 d. Biblioteca apostolica vaticana u. Codex Latinus fol. 416 d. Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz». Catalog - UW-Madison Libraries. University of Wisconsin Madison Libraries. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2014. 
  36. Christopher Kleinhenz (8 Ιανουαρίου 2004). Medieval Italy: An Encyclopedia. Routledge. σελ. 136. ISBN 978-1-135-94880-1. 
  37. Charney, Noah (16 Νοεμβρίου 2011). «Vatican Mysteries: What's So Secret about Procopius' "Secret History?"». Blouinartinfo. Louise Blouin Media. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  38. John M. Jeep (2001). Medieval Germany: An Encyclopedia. Psychology Press. σελ. 57. ISBN 978-0-8240-7644-3. 
  39. Gozeler, Ezra (2017). «A Study on Qurʾān Manuscripts in the Vatican Library in terms of Physical and Content Features». Cumhuriyet flahiyat Dergisi-Cumhuriyet Theology Journal 21 (3). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/374780. Ανακτήθηκε στις April 5, 2022. 
  40. McKenna, Josephine (20 March 2014). «Vatican library plans to digitise 82,000 of its most valuable manuscripts». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 March 2014. https://web.archive.org/web/20140324015700/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/vaticancityandholysee/10712906/Vatican-library-plans-to-digitise-82000-of-its-most-valuable-manuscripts.html. Ανακτήθηκε στις 23 March 2014. 
  41. Denti, Antonio (20 March 2014). «Vatican library will digitize its archives and put them online». Reuters. https://www.reuters.com/article/us-vatican-digital-idUSBREA2J1ML20140320. Ανακτήθηκε στις 28 July 2014. 
  42. Greiner, Lynn (23 Ιουλίου 2014). «Storage giant EMC looks to ease concerns about Flash technology». Financial Post.com. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  43. Denti, Antonio (20 March 2014). «Vatican library will digitize its archives and put them online». Reuters. https://www.reuters.com/article/us-vatican-digital-idUSBREA2J1ML20140320. Ανακτήθηκε στις 1 August 2014. 
  44. von Pastor, Ludwig Freiherr (1906). The History of the Popes: From the Close of the Middle Ages. Drawn from the Secret Archives of the Vatican and Other Original Sources, Volume 3. Trübner & Company Ltd. σελ. 31. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  45. «Table of Admittances to the Vatican Secret Archives in the Last Years». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2011. 
  46. «Knights of Columbus Vatican Film Library - Home Page». slu.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2007. 
  47. «LOWRIE J. DALY, S.J., MEMORIAL LECTURE ON MANUSCRIPT STUDIES». Libraries at Saint Louis University. Saint Louis University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2014. 
  48. C. Krohn, Ernst (Ιουνίου 1957). Notes Second Series, Vol. 14, No. 3. Music Library Association. σελ. 317. JSTOR 891821. 
  49. «Kentucky New Era - Aug 14, 1954». Kentucky New Era. 14 August 1954. https://news.google.com/newspapers?nid=266&dat=19540814&id=GOQrAAAAIBAJ&sjid=3GUFAAAAIBAJ&pg=3874,6783861. Ανακτήθηκε στις 30 July 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]