Έντεχνο
| Ελληνική μουσική |
|---|
| Γενικά |
| Είδη |
| Βραβεία |
| Φεστιβάλ |
| Τοπική μουσική |
Έντεχνο είναι ορχηστρική μουσική με στοιχεία από τον ελληνικό παραδοσιακό ρυθμό και μελωδία. Τα λυρικά του θέματα βασίζονται συχνά στο έργο των διάσημων Ελλήνων ποιητών. Το έντεχνο προέκυψε στα τέλη της δεκαετίας του '50, βασισμένο στο δυτικοποιημένο ρεμπέτικο από τους Βασίλη Τσιτσάνη και Μανώλη Χιώτη. Ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν οι δημοφιλέστεροι πρώτοι συνθέτες των έντεχνων τραγουδιών.
Προέλευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε αντίθεση με άλλες μορφές ελληνικής αστικής παραδοσιακής μουσικής, οι έντεχνες συναυλίες συχνά θα πραγματοποιούνταν έξω από μια αίθουσα ή ένα νυχτερινό κέντρο, στην ύπαιθρο. Ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν οι δημοφιλέστεροι πρώτοι συνθέτες των έντεχνων τραγουδιών. Και οι δύο εκπαιδεύτηκαν στην κλασσική μουσική και -μεταξύ άλλων λόγων- η έλλειψη ενός ευρέως κοινού γι 'αυτό το είδος μουσικής στην Ελλάδα, τους οδήγησε στην εφεύρεση του έντεχνου, στο οποίο μεταβίβασαν κάποιες αξίες της δυτικής μουσικής τέχνης.[1][2] Άλλοι σημαντικοί Έλληνες συνθέτες ήταν οι: Σταύρος Κουγιουμτζής, Μάνος Λοΐζος, Γιάννης Σπανός και Δήμος Μούτσης. Σημαντικοί στιχουργοί αυτού του είδους, είναι ο Νίκος Γκάτσος, ο Μάνος Ελευθερίου και ο ποιητής Τάσος Λειβαδίτης. Μέχρι τη δεκαετία του 1960, τα καινοτόμα άλμπουμ βοήθησαν το έντεχνο να πλησιάσει το mainstream και οδήγησαν επίσης στην οικειοποίηση του από την βιομηχανία κινηματογράφου για την χρήση σε soundtracks.
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αξιοσημείωτα έντεχνα έργα περιλαμβάνουν:
- Έξι λαϊκές ζωγραφιές (Μάνος Χατζιδάκις, 1951)
- Επιτάφιος (Μίκης Θεοδωράκης, 1960, ποίηση του Γιάννη Ρίτσου)
- Επιφάνεια (Μίκης Θεοδωράκης, 1962, ποίηση του Γιώργου Σεφέρη)
- Του νεκρού αδελφού (Μίκης Θεοδωράκης, 1962)
- Μικρές Κυκλάδες (Μίκης Θεοδωράκης, 1963, ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη)
- «Το Άξιον Εστί» (Μίκης Θεοδωράκης, 1964, ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη)
- Το χαμόγελο της Τζοκόντας (Μάνος Χατζιδάκις, 1965)
- Ρωμιοσύνη (Μίκης Θεοδωράκης, 1966, ποίηση του Γιάννη Ρίτσου)
- Μπάλος (Διονύσης Σαββόπουλος, 1970)
- Ο Μεγάλος Ερωτικός (Μάνος Χατζιδάκις, 1972)
- Δεκαοκτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας (Μίκης Θεοδωράκης, 1973, ποίηση του Γιάννη Ρίτσου)
- Το μεγάλο μας τσίρκο (Σταύρος Ξαρχάκος για το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, 1974)
- Τετραλογία (Δήμος Μούτσης, 1975, ποίηση από τον Κωνσταντίνο Π. Καβάφη, Κώστα Καρυωτάκη, Γιάννη Ρίτσο και Γιώργο Σεφέρη)
- Σταυρός του Νότου (Θάνος Μικρούτσικος, 1979, ποίηση του Νίκου Καββαδία)
Καλλιτέχνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]|
Συνθέτες: |
Τραγουδιστές: |
Νέο Κύμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια μορφή έντεχνου που είναι ακόμη πιο κοντά στη δυτική κλασσική μουσική, εισήχθη στα μέσα της δεκαετίας του 1960, η οποία ονομαζόταν Νέο Κύμα και ήταν ένα μείγμα έντεχνου και σανσόν από τη Γαλλία. Ένας από τους πρώτους συντελεστές του είδους ήταν ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο οποίος συνδύασε Αμερικανούς μουσικούς, όπως ο Μπομπ Ντίλαν και ο Φρανκ Ζάπα, με μακεδονική παραδοσιακή μουσική και στίχους με πολιτική διείσδυση. Αργότερα, αναδύθηκαν περισσότεροι καλλιτέχνες, όπως η Αρλέτα, η Μαρίζα Κωχ, ο Μιχάλης Βιολάρης, ο Κώστας Χατζής και ο συνθέτης Γιάννης Σπανός.
Αυτή η μουσική σκηνή άνθησε σε έναν συγκεκριμένο τύπο boîte de nuit [3], τις Μπουάτ.
Καλλιτέχνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύγχρονο έντεχνο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το σύγχρονο έντεχνο είναι η μορφή του έντεχνου που εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1980 και είναι ως επί το πλείστον αυτό που σημαίνει έντεχνο, όταν χρησιμοποιείται σε γενικό πλαίσιο σήμερα.
Καλλιτέχνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
|
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Όταν η πρόοδος αποτυγχάνει, δοκιμάστε την ελληνικότητα: Από τον Μανώλη Καλομοίρη στον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίκη Θεοδωράκη» : Παρίσι Κωνσταντινίδης, όταν η πρόοδος αποτυγχάνει, δοκιμάστε την ελληνικότητα: Από τον Μανώλη Καλομοίρη στον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίκη Θεοδωράκη , στον Νίκο Μαλιάρα Element in Music "(Συνέδριο, Αθήνα, 18-20 Ιανουαρίου 2013), Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2014. σελ. 314-320.
- ↑ «Η Τυραννία της Ευρώπης επί της Ελληνικής Μουσικής» : Πάρις Κωνσταντινίδης, «Η Τυραννία της Ευρώπης επί της Ελληνικής Μουσικής: ο Ευρωκεντρισμός των Αντιμαχόμενων Εκδοχών της Ελληνικότητας» , στο Κώστας Χάρδας 8ο Διατμηματικό Μουσικολογικό συνέδριο: Επιδράσεις και Αλληλεπιδράσεις (Συνέδριο, Αθήνα, 25-27 Νοεμβρίου 2016), Ελληνική Μουσικολογική Εταιρεία, 2019. σελ. 336-345.
- ↑ Τάκης Καλογερόπουλος: "Νέο Κύμα" στο Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής , Αθήνα 1998-99.