Άγιος Γεώργιος Οροπεδίου Λασιθίου
Συντεταγμένες: 35°9′56″N 25°29′4″E / 35.16556°N 25.48444°E
| Άγιος Γεώργιος Λασιθίου | |
|---|---|
 | |
Χάρτης [[File:|265px|center]] | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Λασιθίου |
| Δήμος | Οροπεδίου Λασιθίου |
| Δημοτική Κοινότητα | Αγίου Γεωργίου Λασιθίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Λασιθίου |
| Υψόμετρο | 837 μ. |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 544 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 72052 |
| Τηλ. κωδικός | 28440 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Άγιος Γεώργιος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης Κοινότητας του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου. Ο Άγιος Γεώργιος είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό κοινοτήτα του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου και μέχρι το 1970 η πολυπληθεστέρη. Δημιουργήθηκε από τη συνένωση των οικισμών Κάτω Χωριό ή Άγιος Γεώργιος με το Πάνω Χωριό ή Πλαθιανό, που πριν το 1950 ήταν ξεχωριστοί οικισμοί, ενώ σήμερα χωρίζονται μόνο από ένα κεντρικό δρόμο που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1950 πάνω σε προϋπάρχον ρυάκι, το οποίο για το λόγο αυτό καλύφθηκε. Απέχει από τον Άγιο Νικόλαο 45 χιλιόμετρα και από το Ηράκλειο 60 χιλιόμετρα.
Στην περιφέρεια του σύγχρονου Αγίου Γεωργίου υπήρχαν κατά το παρελθόν άλλοι οικισμοί, μικρότεροι (Βενέρη, Βασιλικού, Αγία Πελαγία, Μόρο κ.ά.), οι οποίοι με το πέρασμα του χρόνου εγκαταλείφθηκαν και οι κάτοικοί τους εγκαταστάθηκαν στον Άγιο Γεώργιο.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μεσαίωνας - Ενετοκρατία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Κρήτη, και μαζί το Λασίθι, περιήλθαν στη βενετική κυριαρχία το 1211. Επειδή ο βενετικός ζυγός ήταν δυσβάσταχτος, ξεσπούσαν συνέχεια επαναστάσεις με σκοπό την ένωση της Κρήτης με το Βυζάντιο. Το Οροπέδιο Λασιθίου, λόγω της μορφολογίας του εδάφους ήταν δυσπρόσιτο, αποτελούσε ενα φυσικό οχυρό για τους επαναστάτες. Γι αυτό το λόγο οι Ενετοί το 1340 απαγόρευσαν την κατοίκηση του οροπεδίου Λασιθίου με την ποινή του θανάτου για τους παραβάτες. Έτσι το Λασίθι για 120 χρόνια έμεινε ακατοίκητο και ελάχιστα στοιχεία έχουν διασωθεί για εκείνη την περίοδο.
Το 1460 η Βενετία αποφάσισε την επανακατοίκηση του Οροπεδίου για λόγους κύρια οικονομικούς, μια και η περιοχή ήταν εύφορη και θα παρήγαγε μεγάλες ποσότητες σιτηρών. Λόγω του ότι το Οροπέδιο Λασιθίου είναι λεκάνη, λίμναζε και δεν μπορούσε να καλλιεργηθεί αποδοτικά. Οι Ενετοί με σκοπό τον ανεφοδιασμό των στρατιωτών και των ναυτών τους, έκαναν στο Λασίθι αποστραγγιστικά έργα, λίνιες στην τοπική διάλεκτο ( από το ενετικό linia = γραμμή) μεταξύ 1514 – 1560 και στη συνέχεια παραχώρησαν τον κάμπο σε Κρήτες καλλιεργητές και σε εποίκους από περιοχές κυρίως της Ενετοκρατούμενης Πελοποννήσου, οι οποίες πρόσφατα είχαν κατακτηθεί από τους Οθωμανούς (κυρίως από την Μονεμβασιά και το Ναύπλιο).
Έτσι η περιοχή δόθηκε σε κληρούχους με τον όρο να μένουν στην περιοχή εποχιακά μόνο για την διάρκεια της καλλιέργειας σε πρόχειρους οικισμούς (μετόχια)[1].
Από αυτά τα μετόχια δημιουργήθηκαν τα χωριά του Οροπεδίου, μεταξύ αυτών ο Άγιος Γεώργιος και ο Πλαθιανός, οικισμός που συγχωνευθηκε τελικά με τον Άγιο Γεώργιο, και τώρα αποτελεί την πάνω γειτονιά του.
Στην απογραφή που έκανε το 1583 ο Ενετός Καστροφύλακας δεν αναφέρονται οι οικισμοί Πλαθιανός και Άγιος Γεώργιος και στην απογραφή που έκανε το έτος 1630 ο Ενετός Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα τα μετόχια του Λασιθίου είχαν τον εξής πληθυσμό:
- Πλαθιανός: 6 κάτοικοι
- Άγιος Γεώργιος: 12 κάτοικοι
- Αυγουστή: 10 κάτοικοι
- Μόρο: 3 κάτοικοι
- Βενέρη : 10 κάτοικοι
- Αγία Πελαγία : 8 κάτοικοι
Στην περιοχή Μόρο, έξω ακριβώς από τον οικισμό του Αγίου Γεωργίου ανεγέρθηκαν επί Ενετοκρατίας οι κεντρικές αποθήκες των Ενετών στον κάμπο του Λασιθίου, που ονομάστηκαν έτσι από τον ομώνυμο Βενετό διοικητή Μόρο. Στις αποθήκες αυτές οι Ενετοί συνέλεγαν τα σιτηρά και γενικότερα τα παραγωγικά προϊόντα του Οροπεδίου Λασιθίου, από όπου τα μετέφεραν στον Χάνδακα, πρωτεύουσα της τότε ενετοκρατούμενης Κρήτης.
Στην ευρύτερη περιοχή της κοινότητας του Αγίου Γεωργίου υπήρχε μέχρι το 1798 ο οικισμός Αυγουστή, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση ερήμωσε μετά απο μια επιδημία πανώλης. Χαρακτηριστικό είναι το δίστιχο:
Στ Αυγουστή το χωριό πόρτες εβδομήντα δυο
κι απάνω στο χρόνο κύρης και γιος. Σύμφωνα με το παραπάνω δίστιχο από 72 οικογένειες επέζησαν μόνο ένας πατέρας και ένας γιος από την επιδημία. Το μόνο που υπάρχει από τον παλιό οικισμό είναι η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Αυγουστή, στους πρόποδες της Κεφάλας (μικρού λόφου ΒΑ του Αγ. Γεωργίου), που πλέον είναι δίκλιτη, με το δεύτερο κλίτος αφιερωμένο στον Άγιο Νεκτάριο. Η παλιά μονόκλιτη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Αυγουστή, είναι ένα από τα ελάχιστα βυζαντινά μνημεία στο Οροπέδιο Λασιθίου, που διασώθηκαν από την ερήμωση της περιοχής κατά τη διάρκεια της πρώτης Ενετοκρατίας. Άλλος οικισμός που ερήμωσε και οι κάτοικοι του μετεγκαταστάθηκαν στον Άγιο Γεώργιο (Κάτω Χωριό), είναι ο οικισμός Αγία Πελαγία. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, οι κάτοικοί της ήρθαν και μετεγκαταστάθηκαν στο Κάτω Χωριό, δηλαδή τον κάτω συνοικισμό του Αγίου Γεωργίου. Το μόνο που σώζεται και από αυτόν τον οικισμό είναι η εκκλησία του, αφιερωμένη στην Αγία Πελαγία, στην εορτή της οποίας πραγματοποιείται έως σήμερα πανήγυρη αφιερωμένη στη μνήμη της.
Το χωριό Πλαθιανός στην απογραφή του Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα αναφέρεται και με το όνομα Πλατιανός ή Ώχρα και σύμφωνα με την παράδοση προήλθε από το ότι το χωριό αυτό βρίσκεται πάνω στην πλάτη του εκεί λόφου. Κατ' άλλους, το όνομα «Πλαθιανός» πιθανόν να προήλθε από τον οικιστή του, ο οποίος καταγόταν από παρακείμενο χωριό με το όνομα Πλάτη.
Οθωμανική Περίοδος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λίγα είναι γνωστά για την πορεία του οικισμού τα πρώτα χρόνια της Οθωμανικής κατάκτησης. Τα χρόνια της πρώτης τουρκοκρατίας (1669-1870) έδρα της Επαρχίας Λασιθίου ήταν το Μέσα Λασίθι. Οι δύο οικισμοί του Αγίου Γεωργίου ήταν από τους πιο εύρωστους πληθυσμιακά στην Επαρχία.
Ο οθωμανικός ζυγός ήταν δυσβάσταχτος, με κύριο χαρακτηριστικό την αυθαιρεσία ντόπιων Οθωμανών αξιωματούχων, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν εξισλαμισμένοι Κρήτες, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την εξουσία τους, προέβαιναν σε αδικίες απέναντι στο χριστιανικό πληθυσμό. Ένας διαβόητος τέτοιος γενίτσαρος, ήταν ο Τσούλης αγάς, από το χωριό Ασκοί Πεδιάδος, ο οποίος διαχειριζόταν τους φόρους της Επαρχίας Λασιθίου την περίοδο εκείνη και προέβαινε και σε κάθε είδους αυθαίρεσίες έναντι του ντόπιου πληθυσμού. Για αυτόν τον λόγο χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής, εκ των οποίων ένας από το χωριό Άγιος Γεώργιος (επονομαζόμενος Μπούμπος) μαζί με τα τέκνα του Ιερέα Αλέξη από το χωριό Μαγουλάς Λασιθίου τον φόνευσαν στο δρόμο που καταλήγει από το Οροπέδιο Λασιθίου στην Κασταμονίτσα, στην περιοχή που αργότερα ονομάστηκε Τσούλη Μνήμα[2]. Σε εκείνη τη θέση υπήρχε παλιά το έθιμο οι χριστιανοί διαβάτες να πετούν μία πέτρα στο σημείο του φόνου του γενίτσαρου, ως <<ανάθεμα>> για τα εγκλήματά του.
Ο Άγιος Γεώργιος, όπως και όλο το Λασίθι συμμετείχε ενεργά στην Επανάσταση του 1821 και του 1866, που είχε σαν αποτέλεσμα να καταστραφεί και να ερημωθεί η Επαρχία δύο φορές, μία το 1824 και μία το 1867[3]
Στην απογραφή του 1834 που αναφέρει ο R. Pashley στο βιβλίο του "Travels in Crete" , οι οικισμοί Άγιος Γεώργιος, Πλαθιανός, Κουδουμαλιά και Αβρακόντε αναφέρονται ότι έχουν πληθυσμό συνολικά 100 οικογενειών[4].
19ος και 20ος αιώνας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1879, στα τελευταία χρόνια της οθωμανικής κατοχής, εφαρμόστηκε ένας νέος νόμος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με την διοικητική αυτή ανασυγκρότηση, τα χωριά Άγιος Γεώργιος και Πλαθιανός μαζί με όλα τα άλλα μέχρι το Κάτω Μετόχι αποτέλεσαν τον Πέρα Δήμο[5], ενώ τα υπόλοιπα χωριά του Οροπεδίου Λασιθίου αποτέλεσαν τον Πόδε Δήμο ή Δήμο Τζερμιάδου[6]. Στην απογραφή που έγινε το 1881[7] το χωριό Άγιος Γεώργιος είχε 384 κατοίκους και ο Πλαθιανός 285 κατοίκους, δηλαδή συνολικά 669 κατοίκους. Από αυτούς 2 μόνο ήταν Τούρκοι φοροεισπράκτορες. Το 1898 μετά το τέλος της Επανάστασης του 1897, ο Άγιος Γεώργιος και γενικότερα η Επαρχία Λασιθίου, αποτέλεσαν τμήμα της Κρητικής Πολιτείας, έως το 1913, που η Κρήτη ενώθηκε με την υπόλοιπη Ελλάδα.
Στην απογραφή του 1951, ο Άγιος Γεώργιος είχε το μεγαλύτερο καταγεγραμμένο πληθυσμό του, που ήταν 1312 κάτοικοι και ήταν ο μεγαλύτερος σε πληθυσμό οικισμός στην επαρχία, πρωτιά την οποία διατήρησε ως την απογραφή του 1971. Στην ίδια απογραφή ήταν η πρώτη φορά που απογράφηκαν σαν ενιαίο σύνολο οι δύο οικισμοί, ο Πλαθιανός με τον Άγ. Γεώργιο, μετά την συγχώνευση του πρώτου στο δεύτερο, κατόπιν υπουργικής απόφασης του 1944. Στην απογραφή του 1981 καταγράφηκαν στον Άγιο Γεώργιο 1030 κάτοικοι, ενώ στο άλλο μεγάλο χωριό του Οροπεδίου, το Τζερμιάδο, απογράφηκαν 1060 άτομα. Τη δεκαετία του 1930, και συγκεκριμένα το 1936[8], οικοδομήθηκε στην περιοχή Αυγουστή[9], μεγάλη κτιριακή εγκατάσταση, που χρησίμευε για την αποθήκευση της πατάτας, του κύριου εξαγωγικού προϊόντος (μαζί με τα κηπευτικά) της Επαρχίας Λασιθίου την εποχή εκείνη, ιδιοκτησίας της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος (ΑΤΕ). Οι κτιριακές αυτές εγκαταστάσεις βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση από τη θέση που υπήρχαν οι αποθήκες του Ενετού Μόρο και κατεδαφίστηκαν ατυχώς τη δεκαετία του 1970.
Το 1920 – 1928, μετά την ενσωμάτωση στην Ελλάδα (1912), τα γειτονικά χωριά Άγιος Γεώργιος, Πλαθιανός, Κουδουμαλιά και Αβρακόντε του Οροπεδίου Λασιθίου σχημάτισαν την κοινότητα Αγίου Γεωργίου[10]. Το 1928 αποσπάστηκε το χωριό Αβρακόντες που μαζί με τον οικισμό Κουδουμαλιά σχημάτισαν χωριστή κοινότητα. Το 1998 η κοινότητα Αγίου Γεωργίου συγχωνεύθηκε στον Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου αποτελώντας δημοτικό διαμέρισμα του.
Ονομασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό πήρε το όνομα του από την εκκλησία του, που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο . Η εκκλησία, η οποία είναι η κεντρική του οικισμού, χτίστηκε δίπλα σε ένα μεγάλο βράχο (χαράκι ή χάρακα στην κρητική διάλεκτο), που αποτέλεσε το κέντρο του Κάτω χωριού. Πάνω στο βράχο ανέβαινε ο τελάλης του χωριού και ανακοίνωνε στους χωριανούς σημαντικά νέα για τον τόπο.
Η εκκλησία αυτή κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του 1960 και κτίστηκε άλλη μεγαλύτερη, νεοβυζαντινού ρυθμού. Η εκκλησία του Πλαθιανού, της πάνω συνοικίας του χωριού, είναι ο Άγιος Δημήτριος.
Το χωριό σήμερα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Δημοτικό διαμέρισμα Αγίου Γεωργίου έχει πληθυσμό 490 κατοίκων στην τελευταία απογραφή του 2011, διαθέτει παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, δημοτική βιβλιοθήκη, Περιφερειακό Ιατρείο, Φαρμακείο και τουριστικά καταλύματα. Αξιόλογη χαρακτηρίζεται η δράση του Πολιτιστικού Συλλόγου, του Εκπολιτιστικού και Λαογραφικού Συλλόγου Οροπεδίου Λασιθίου (ΕΛΣΟΛ)[11], ο οποίος ίδρυσε και διατηρεί Λαογραφικό Μουσείο (το οποίο στεγάζεται σε παλιό σπίτι των αρχών του 20ου αιώνα με υλικά και αντικείμενα που πρόσφεραν οι κάτοικοι στις αρχές της δεκαετίας του 80 που εγκαινιάστηκε το μουσείο), τη Συλλογή Ελευθερίου Βενιζέλου, που στεγάζεται στο παλιό Δημοτικό Σχολείο του Πλαθιανού που λειτουργούσε έως το 1930 (έτη λειτουργίας 1878-1935). Είναι έδρα του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Λασιθίου με μέλη από το Λασίθι, τον Άγιο Νικόλαο, το Ηράκλειο και γενικά όλη την Κρήτη. Από το 1956 έως το 1962 λειτουργούσε στον Άγιο Γεώργιο και το Δικταίο Λύκειο[12], εξατάξιο σχολείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αντίστοιχο με το σημερινό τριτάξιο Γυμνάσιο και τριτάξιο Λύκειο, το οποίο κατόπιν συνέχισε τη λειτουργία του στο Ηράκλειο, ενώ από το 1978 έως το 2000 λειτουργούσε τριτάξιο Γυμνάσιο που έπαυσε τη λειτουργία του το 2000. Το 2000 ιδρύθηκε στο χώρο του Γυμνασίου Αγίου Γεωργίου Τεχνολογικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο (ΤΕΕ), του οποίου η λειτουργία σταμάτησε το 2007.
Στην περιφέρεια του Αγίου Γεωργίου ανήκει και το Οροπέδιο του Λιμνακάρου, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1120 μέτρων, από το οποίο μπορεί να κατευθυνθεί κανείς στην κορυφή Σπαθί (ή Δίχτης), στα 2148 μέτρα, την υψηλότερη κορυφή της Δίκτης ή να ακολουθήσει το νότιο μονοπάτι και να κατευθυνθεί στην κορυφή Αφέντης Χριστός (υψόμετρο 2141 μ), στην δεύτερη σε ύψος κορυφή των Λασιθιώτικων βουνών. Σε όλα αυτά μπορεί κανείς να οδηγηθεί, αν ακολουθήσει την πορεία του ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4, που διασχίζει την Κρήτη από το Καστέλι Κισάμου στα δυτικά, περνάει από τον Άγιο Γεώργιο και καταλήγει στην Κάτω Ζάκρο ανατολικά.
Λόγω της ορεινής θέσης του χωριού και του υψομέτρου, το ελαιόδεντρο δεν ευδοκιμεί στο Οροπέδιο Λασιθίου. Έτσι με το τέλος της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη (1897-1898), οι Αγιογιωργιώτες και γενικότερα οι Λασιθιώτες απέκτησαν αγροτεμάχια με ελαιόδεντρα κυρίως στις επαρχίες Πεδιάδος, Μονοφατσίου και Βιάννου και αρκετοί Λασιθιώτες αποφάσισαν την οριστική μετεγκατάστασή τους σε οικισμούς κύρια της επαρχίας Πεδιάδος και Μονοφατσίου ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του 1900. Έτσι αρκετοί κάτοικοι των χωριών Βόνη, Αστρίτσι, Αρχοντικό (Αλιτζανή), Γαρίπα, Φαβριανά, Χοχλακιές (οικισμός κοντά στην Επισκοπή Πεδιάδας), Ποταμιές και Πάρτιρα κατάγονται από τον Άγιο Γεώργιο. Ωστόσο λόγω των υψηλών ποσοστών γεννητικότητας εκείνης της εποχής, ο πληθυσμός του χωριού δεν παρουσίασε αξιόλογη μείωση, αντιθέτως μέχρι την απογραφή του 1951 ήταν αυξητικός. Όπως συνέβη και γενικότερα στο σύνολο της ελληνικής περιφέρειας, ο πληθυσμός του Αγίου Γεωργίου άρχισε να φθίνει από τη δεκαετία του 1970, συνεπεία της αστικοποίησης. Οι νέοι κάτοικοι μετακινήθηκαν κυρίως στην Αθήνα ή στο Ηράκλειο για σπουδές ή αναζήτηση καλύτερων επαγγελματικών ευκαιριών. Λόγω αυτών των παραγόντων, ο πληθυσμός του χωριού από το 1971 είναι συνεχώς πτωτικός και αυτό οδήγησε στο κλείσιμο του Γυμνασίου Αγίου Γεωργίου το 2000. Με την τουριστική ανάπτυξη των βορείων παραλίων της Κρήτης, πολλοί Αγιοργιώτες και Αβρακοντιανοί μετακινήθηκαν στους οικισμούς Ανάληψη και Αγριανά Πεδιάδος, που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από την τουριστικά αναπτυγμένη Χερσόνησο, περιοχές στις οποίες οι πρόγονοί τους κατοικούσαν εποχιακά τους χειμερινούς μήνες τα παλαιότερα χρόνια, λόγω του ηπιότερου κλίματος των παραλίων σε σχέση με τον ορεινό κλίμα του Οροπεδίου, με επακόλουθη την πληθυσμιακή άνοδο της Ανάληψης στα 1300 άτομα το 2011 καθώς και των Αγριανών στα 270 άτομα στην ίδια απογραφή. Το πρώτο διδακτήριο του Δημοτικού Σχολείου θεμελιώθηκε το έτος 1871 στον οικισμό του Πλαθιανού και τότε σ’ αυτό φοιτούσαν και οι μαθητές από τα χωριά Κουδουμαλιά και Αβρακόντε. Το κτίριο αυτό εγκαταλείφθηκε το έτος 1937, επειδή δεν μπορούσε να στεγάσει πλέον όλους τους μαθητές του χωριού. Σήμερα έχει μετατραπεί σε Μουσείο-Συλλογή Μνήμης Ελευθερίου Βενιζέλου. Το νέο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου λειτούργησε πρώτη φορά το 1937, είναι ένα εξαθέσιο σύγχρονο κτίριο και βρίσκεται στον οικισμό του Αγίου Γεωργίου (Κάτω Χωριού). Στο σχολείο αυτό αρχικά υπήρχαν μαθητές μόνο από τον Άγιο Γεώργιο (το 1954 είχε 215 μαθητές). Σήμερα εκεί φοιτούν μαθητές από όλα τα χωριά του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου, μια και το Δημοτικό Σχολείο στο Τζερμιάδο λόγω έλλειψης μαθητών έκλεισε και συγχωνεύτηκε με αυτό του Αγίου Γεωργίου το 2014.
Κάτοικοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άγιος Γεώργιος είναι η γενέτειρα προσωπικοτήτων του πολιτισμού, των τεχνών και των επιστημών και της αντίστασης. Στον Άγιο Γεώργιο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο φημισμένος παπα-Τζιρίτης[13] (Ευάρεστος Ταμιωλάκης), ένας ιερωμένος δεινός δρομέας της εποχής εκείνης, η ενορία του οποίου ήταν το χωριό Κασσάνοι Πεδιάδος. Επίσης ο Άγιος Γεώργιος είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του χιλίαρχου Χατζή Ιωάννη Κλεισαρχάκη, του εκατόνταρχου Πλεύρη ή Πλευράκη Δημητρίου αγωνιστών των Κρητικών Επαναστάσεων, του Τηλέμαχου Πλεύρη, νομικού και βουλευτή Ηρακλείου, του εξαίρετου καθηγητή Πανεπιστημίου-Βυζαντινολόγου Νικόλαου Μ. Παναγιωτάκη, καθώς και του Αδαμ Κρασανάκη, Καπετάνιου της Κατοχής και συνεργάτη του Καπετάν Μπαντουβά στην ΕΟΚ (Εθνική Οργάνωση Κρήτης).
Διοικητικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δείτε Κοινότητα Αγίου Γεωργίου
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[14] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι αποτελεί την κοινότητα Αγίου Γεωργίου Λασιθίου που υπάγεται στο Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 490 κατοίκους[15].
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 900 | 990 | 1062 | 1300 | 1312 | 1246 | 1130 | 1030 | 790 | 640 | 490 |
Τονίζεται ότι μέχρι την απογραφή του 1940, υπήρχαν δύο χωριστοί οικισμοί στη θέση του σημερινού Αγίου Γεωργίου, ο Πλαθιανός και ο Άγιος Γεώργιος ή Κάτω Χωριό, που συγχωνεύθηκαν επίσημα με νομοθετικό διάταγμα του 1944 και από την απογραφή του 1951 καταγράφονται ως ένας οικισμός. Στον πληθυσμό του χωριού για τις απογραφές προ του 1951 καταγράφεται το άθροισμα των κατοίκων των δύο πρώην οικισμών (που συναποτελούσαν την κοινότητα του Αγίου Γεωργίου εκείνη την εποχή), που από το 1944 και ένθεν συνενώθηκαν σε έναν.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Μπελιβάνης, Εμμανουήλ (2003). «Τα µετόχια του Λασιθίου επί Ενετοκρατίας» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ Αλεξάκης, Ιωάννης (1948). «Ο Τσούλης και το τραγούδι του». Κρητικά Χρονικά.
- ↑ Παναγιωτάκης, Γεώργιος (2007). «Η Μάχη του Λασιθίου : Στη μεγάλη Κρητική Επανάσταση 1866-1869». www.patris.gr.
- ↑ Pashley, Robert (1837). Travels in Crete. J. Murray.
- ↑ Σακελλάρης, Αλέξανδρος (1976). «Εφημερίδα Δικταίος» (PDF). Ο παλιός δήμαρχος και οι τρεις Χατζήδες του Αγίου Γεωργίου.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Καραβαλάκης, Ιωάννης (1996). «Διοικητική οργάνωση και παλιοί δήμαρχοι στο Οροπέδιο Λασιθίου» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ Σταυράκης, Νικόλαος (1881). «Στατιστική της Νήσου Κρήτης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2019.
- ↑ Κρασανάκης, Αδαμάντιος (2009). «ΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ». www.krassanakis.gr/.
- ↑ Συμιανάκης, Εμμανουήλ (2006). «Η ιστορική αποθήκη του Αυγουστή». www.patris.gr.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτωνwebsite=ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2020.
- ↑ ΕΛΣΟΛ. «Εκπολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Οροπεδίου Λασιθίου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2020.
- ↑ Σύλλογος Λασιθιωτών Αττικής " Ο Δικταίος" (2009). «Εφημερίδα Δίκτη» (PDF). www.diktaios.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ Κατσαράκης, Δημήτριος (2004). «"Ο Παπά-Τζιρίτης"».
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10878 (σελ. 404 του pdf)