Φυλακή Μοντελούπιχ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 50°4′27.1″N 19°56′23.5″E / 50.074194°N 19.939861°E / 50.074194; 19.939861

Φυλακή Μοντελούπιχ
Χάρτης
Είδοςφυλακή
Γεωγραφικές συντεταγμένες50°4′27″N 19°56′23″E
Διοικητική υπαγωγήΚρακοβία
ΧώραΠολωνία
Έναρξη κατασκευής1905
Ολοκλήρωση1905
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Η φυλακή Μοντελούπιχ (πολωνικά: więzienie Montelupich), η οποία πήρε το όνομα της από το δρόμο στον οποίο βρίσκεται, την ulica Montelupich («οδός της οικογένειας Μοντελούπι»),[note 1] είναι ιστορική φυλακή στην Κρακοβία από τις αρχές του 20ού αιώνα, η οποία χρησιμοποιήθηκε από τη Γκεστάπο στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένη ως «μια από τις πιο τρομερές φυλακές των Ναζί στην κατεχόμενη Πολωνία».[1] Η Γκεστάπο ανέλαβε την εγκατάσταση από τη γερμανική Sicherheitspolizei στα τέλη Μαρτίου 1941. Ένας από τους ναζί αξιωματούχους που ήταν υπεύθυνοι για την επίβλεψη της φυλακής Μοντελούπιχ ήταν ο Λούντβιχ Χαν.[2]

Οι αιχμάλωτοι του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο Μοντελούπιχ απαρτίζονταν κυρίως από εθνοτικούς Πολωνούς πολιτικούς κρατούμενους και θύματα των μπλόκων της Γκεστάπο, αλλά και από Γερμανούς μέλη της SS και της Υπηρεσίας Ασφαλείας (SD), οι οποίοι είχαν καταδικαστεί σε φυλάκιση, Βρετανούς και Σοβιετικούς κατασκόπους και αλεξιπτωτιστές, στρατιώτες που είχαν εγκαταλείψει το Waffen-SS και τακτικούς κατάδικους. Ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων που πέρασαν ή έδωσαν τέλος στη ζωή τους στο Μοντελούπιχ στα έτη 1940-1944 υπολογίζεται σε 50.000.[3] Η Κουρκιεβιτσόβα αναφέρει ότι τα «μεσαιωνικά βασανιστήρια» αποτελούσαν τη θεμελιώδη και κύρια μέθοδο ανάκρισης των Γερμανών.

Παρόλο που η επιγραφή στην πλάκα από την (πλαϊνή) πόρτα της φυλακής στη φωτογραφία του 1939 που απεικονίζεται δεξιά γράφει «Sicherheits-Polizei -Gefängnis Montelupich», το όνομα «Φυλακή Μοντελούπιχ» είναι αυστηρά ανεπίσημο, βάσει κοινής λαϊκής σύμβασης, ακόμα κι αν έχει περάσει τώρα με αυτή τη μορφή στην ιστορία. Η εγκατάσταση Μοντελούπιχ ήταν το κέντρο κράτησης του πρώτου βαθμού που χρησιμοποίησαν οι Ναζί για να φυλακίσουν τους Πολωνούς καθηγητές από το Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο, οι οποίοι συνελήφθησαν το 1939 στη λεγόμενη Επιχείρηση Κράκαου (Sonderaktion Krakau), μια επιχείρηση που αποσκοπούσε στην εξάλειψη της πολωνικής ιντελιγκέντσια. Τον Ιανουάριο του 1944, 232 αιχμάλωτοι από το Μοντελούπιχ εκτελέστηκαν από ένα ναζιστικό εκτελεστικό απόσπασμα στο Πεουκίνιε. Στα τέλη Ιανουαρίου ή στις αρχές Φεβρουαρίου 1944, ο Βίλχελμ Κόπε εξέδωσε εντολή για την εκτέλεση 100 αιχμαλώτων του Μοντελούπιχ ως αντίποινα για την ανεπιτυχή απόπειρα δολοφονίας του Χανς Φρανκ. Στην περιοχή Βόλα Φιλιπόφσκα, κοντά στην Κρακοβία, υπάρχει ένα μνημείο που τιμά την εκτέλεση 42 ομήρων από τους Ναζί, όλοι τους αιχμάλωτοι του Μοντελούπιχ, που πέθαναν επί τόπου από εκτελεστικό απόσπασμα στις 23 Νοεμβρίου 1943.

Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το Μοντελούπιχ έγινε σοβιετική φυλακή, όπου το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων και το Υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας βασάνισαν και δολοφόνησαν Πολωνούς στρατιώτες του Εσωτερικού Στρατού. Προς το παρόν, το κτίριο λειτουργεί ως χώρος προσωρινής σύλληψης και κράτησης για άνδρες και γυναίκες, με 158 κελιά φυλακής και ένα νοσοκομείο φυλακών με επιπλέον 22 κελιά.[4]

Ιστορικό του κτιρίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κτίριο που στεγάζει τη φυλακή δεν κατασκευάστηκε αρχικά για τον σκοπό του, αλλά αντίθετα, ήταν μια ιστορική ιδιοκτησία που ανακαινίστηκε στο στυλ της Ιταλικής Αναγέννησης το 1556 από την ιταλική οικογένεια Μοντελούπι, η οποία εισήγαγε την πρώτη ταχυδρομική υπηρεσία στην Πολωνία για την αυλή του Σιγισμούνδου Γ΄.[5] Το αρχοντικό τους στην Κρακοβία, γνωστό στα πολωνικά ως Kamienica Montelupich (Palazzo Montelupi στα ιταλικά), στον αριθμό 7 του δρόμου στον οποίο έδωσε το όνομα, ήταν η αφετηρία του πρώτης διεθνούς ταχυδρομικής άμαξας στην Πολωνία που αναχώρησε από εδώ για τη Βενετία το 1558.[6] Το Πάρκο Γιάλου Κούρεκ στην Κρακοβία ήταν παλαιότερα ο κήπος του Παλατιού του Μοντελούπι.

Τρέχουσα κατάσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η φυλακή ήταν ο τόπος της τελευταίας εφαρμογής της θανατικής ποινής στην Πολωνία, που εκτελέστηκε με απαγχονισμό στις 21 Απριλίου 1988.[7]

Παρά το γεγονός ότι αναγνωρίστηκε επίσημα τόσο ως ιστορικό μνημείο όσο και ως τόπος μαρτυρίου, η εγκατάσταση συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι σήμερα ως συνδυασμός προσωρινής φυλακής και συνηθισμένης σωφρονιστικής εγκαταστάσης από την Πολωνική Διοίκηση Φυλακών (Służba Więzienna), μονάδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Η τρέχουσα επίσημη ονομασία της είναι Areszt Śledczy w Krakowie (φυλακή προσωρινής κράτησης στην Κρακοβία). Η περιβόητη ιστορία αυτής της εγκατάστασης συνεχίζεται μέχρι σήμερα, όπως φάνηκε στο θάνατο του 2008 του Ρουμάνου κρατουμένου, Κλαούντιου Κρούλικ (Claudiu Crulic, 1975-2008), ένα περιστατικό που καταδικάστηκε από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων (όπως το Human Rights House Foundation του Όσλο στη Νορβηγία) που αφορούσε την παραίτηση του Ρουμάνου Υπουργού Εξωτερικών, Αντριάν Τσιορογιάνου.[8]

Ο Βίντσεντ A. Λαπομάρντα γράφει στο βιβλίο του για τον ναζιστικό τρόμο ότι:

Σχετικά με τον Μοντελούπιχ, στην οδό Μοντελούπι, όταν ήμουν στην Κρακοβία στις 18 Αυγούστου 1986, μπόρεσα να το δω από έξω και έμαθα ότι ακόμη και σήμερα, ενώ εξακολουθεί να λειτουργεί, δεν έχει χάσει την κακή φήμη που είχε κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής.

Αξιοσημείωτοι κρατούμενοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Ulica Montelupich or "street of the Montelupis" itself is named after the Montelupi manor house (kamienica) located at Montelupich street Number 7, the so called Kamienica Montelupich built in the 16th century, and in the 19th century adapted as part of the Austrian military tribunal.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Adam Bajcar, Poland: A Guidebook for Tourists, tr. S. Tarnowski, Warsaw, Interpress Publishers, 1972. So also: Studia Historyczne, vol. 30, 1987, p. 106: "Więzienie Montelupich w Krakowie należało do najcięższych w Generalnym Gubernatorstwie" (The Montelupich Prison in Krakow was among the most severe prisons in the General Government).
  2. ↑ Piątkowska 1977 (see Bibliography), p. 29.
  3. ↑ Józef Batko, Gestapowcy, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985. (ISBN 8303007203). Cited in Cezary Leżeński's review of the book in Nowe Książki, 1986, p. 127.
  4. ↑ Kierownictwo (2010). «Areszt Śledczy Kraków». Służba Więzienna. Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej Kraków. Montelupich 7, 31–155 Kraków. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2015. 
  5. ↑ Letizia Gianni, Polonia: Varsavia, Lublino, Cracovia, Breslavia, Toruń, Danzica, i Monti Tatra e la Masuria, Milan, Touring Club Italiano, 2005, p. 101. (ISBN 8836529232).
  6. ↑ Jan Adamczewski, Kraków od A do Z, Krakow, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, p. 85.
  7. ↑ "Gwałciciel i zabójca zawisł: ostatnia egzekucja w Polsce", Gazeta Wyborcza, 20 April 2011. (see online).
  8. ↑ Human Rights House Foundation, "Starvation Death of a Romanian at a Detention Center." Αρχειοθετήθηκε 2018-01-21 στο Wayback Machine. Oslo, Norway.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καταθέσεις αυτόπτων μαρτύρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Στέφαν Κρουκόφσκι, Nad pięknym modrym Dunajem: Mauthausen, 1940 – 1945, Βαρσοβία, Książka i Wiedza, 1966. (Ένα από τα πιο κατατοπιστικά βιβλία για τη φύση της φυλακής Montelupich. )
  • Βάντα Κουρκιεβιτσόβα, Za murami Monte: wspomnienia z więzienia kobiecego Montelupich-Helclów, 1941 – 1942, Κρακοβία, Wydawnictwo Literackie, 1968. (Αυτόπτης μάρτυρας για τις συνθήκες φυλάκισης γυναικών κρατουμένων στο Μοντελούπιτς και τη μεταχείρισή τους στα χέρια των Ναζί. )
  • Judith Strick Dribben, A Girl Called Judith Strick, πρόλογος της Golda Meir, Νέα Υόρκη, Cowles Book Company, 1970. (Πρώτη έκδοση ως And Some Shall Live, Jerusalem, Keter Books, 1969. «Οι φυλακές Μοντελούπιτς ήταν ένα μεγάλο γωνιακό κτίριο από κόκκινα τούβλα, περιτριγυρισμένο από έναν ψηλό τοίχο με συρματοπλέγματα και σπασμένα τζάμια στην κορυφή.»: Σελ. 67 των ΗΠΑ
  • Αντονίνα Πιοντκόφσκα, Wspomnienia oświęcimskie, Κρακοβία, Wydawnictwo Literackie, 1977, σελίδες 29 Άλλα βιβλία αναμνήσεων από έναν κρατούμενο. )
  • Φρανκ Στίφελ, The Tale of the Ring: A Kaddish: A Personal Memoir of the Holocaust, Ουέινσκοτ (Νέα Υόρκη), Pushcart, 1984.(ISBN 0916366219)ISBN 0916366219.
  • Καζίμιες Τιμίνσκι, To Calm My Dreams: Surviving Auschwitz, tr. Maria Tyminska-Marx, Τσάτσγουντ, Νέα Νότια Ουαλία, New Holland Publishers, 2011.(ISBN 1742571085)ISBN 1742571085 ,(ISBN 9781742571089) . (Κεφάλαιο "Από τον Μοντελούπιτς στο Άουσβιτς". Αρχικά δημοσιεύτηκε ως Uspokoić sen, Katowice, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985.(ISBN 8303012142)ISBN 8303012142 . Γυρίστηκε το 1988 ως Kornblumenblau από τον Λέσεκ Βοσιέβιτς.
  • Gusta Davidson Draenger, Η αφήγηση της Justyna, εκδ. ΜΙ. Pfefferkorn & D. Η. Hirsch, tr. R. Hirsch & D. Η. Hirsch, Άμερστ (Μασαχουσέτη), University of Massachusetts Press, 1996.(ISBN 155849037X)ISBN 155849037X ,(ISBN 1558490388) . (Πρώτη δημοσίευση ως: Gusta Dawidsohn-Draengerowa, Pamiętnik Justyny, εκδ. Joseph Wulf (1912-1974), Κρακοβία, Centralna Żydowska Komisja Historyczna Przy CK Żydów Polskich, 1946. Αναμφισβήτητα το πιο εξαιρετικό βιβλίο για τον Μοντελούπιχ που έχει γραφτεί ποτέ.
  • Μπαρμπάρα Πικούουα-Πεσκόφσκα, Gdzie jest twój grób, Ojcze;, Bytom, Oficyna Wydawnicza 4Κ, 1997.(ISBN 8385214313)ISBN 8385214313 ,(ISBN 9788385214311) .
  • Στανίσουαφ Ντομπρόβα-Κόστκα, Rysunki więzienne 1946 – 1949 Stanisława Dąbrowy-KOSTKI: katalog wystawy: grudzień 2003, ed. Π. Μ. Boroń, et αϊ., Muzeum Armii Krajowej im. Emila Fieldorfa Nila w Krakowie , 2003.(ISBN 8391514013)ISBN 8391514013

Ιστορικές μελέτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Στανίσουαφ Τσέρπακ και Ταντέους Βρόνσκι, Ulica Pomorska 2: o krakowskim Gestapo and jego siedzibie w latach 1939 -1945, Κρακοβία, Ιστορικό Μουσείο, 1972.
  • Βιντσέντι Χάιν και Τσεσουάβα Γιακούμπιετς, Montelupich, Κρακοβία, Wydawnictwo Literackie, 1985. (ISBN 8308003931) ISBN 8308003931 .
  • Εγκυκλοπαίδεια του Ολοκαυτώματος, εκδ. Israel Gutman, τομ. 4, Νέα Υόρκη, Εκδοτική Εταιρεία Macmillan, 1995, σελίδα 988. (ISBN 0028960904)ISBN 0028960904.
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φυλακή_Μοντελούπιχ&oldid=10003618"