Φρειδερίκος Α΄ του Τσέλιε

Φρειδερίκος Α΄ του Τσέλιε
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος	1359
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Ντήμουτ του Βάλσεε
Τέκνα	Χέρμαν Α΄ του Τσέλιε Ούλριχ Α΄ του Τσέλιε Anna z Celje
Γονείς	Ούλριχ του Σάνεκ και countess Katerina, lady of Celje, co-heiress of Slovene lands of Heunburg
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα

Ο Φρειδερίκος Α΄, γερμανικά: Friedrich I. von Cilli‎‎, σλοβενικά: Friderik I. Celjski‎‎ (π. 1300 – 21 Μαρτίου 1359), ήταν ένας από τη Στυρία ελεύθερος ευγενής (περίπου ισοδύναμος με έναν βαρόνο), που έγινε ο πρώτος κόμης του Τσέλιε, ιδρύοντας έναν Οίκο ευγενών που θα κυριαρχούσε στην ιστορία της Σλοβενίας και της Κροατίας στο πρώτο μισό του 15ου αι.

Γεννημένος ως Φρειδερίκος κύριος του Ζόβνεκ (Σάνεκ) και βαρόνος της Σαβίνγια (Σόουνε) στη Γερμανία (Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία), κληρονόμησε τεράστιες ιδιοκτησίες στην Καρινθία, την Καρνιόλη και τη Στυρία μετά την εξαφάνιση των κομήτων του Χόινμπουργκ. Αυτές περιελάμβαναν το κάστρο Τσέλιε που βρίσκεται σε στρατηγική θέση στο κέντρο της κοιλάδας Σαβίνγια, και φυλάσσει μια κύρια οδό διέλευσης που συνδέει την Κάτω Στυρία με την Καρνιόλη, καθώς και τη φύλαξη των συνόρων με την Ουγγαρία. Το κάστρο βρισκόταν αρκετά κοντά στην προγονική έδρα των κυρίων του Σάνεκ, και έτσι έγινε η νέα τους κατοικία. Το 1341 ο Φρειδερίκος έλαβε τον τίτλο του κόμη του Τσέλιε (Celje, γερμ.: Cili) από τον αυτοκράτορα Λουδοβίκο Δ' . Το οικόσημο του Οίκου του Χόινμπουργκ, τρία κίτρινα αστέρια σε μπλε φόντο, ενσωματώθηκαν στο οικόσημο των κομήτων του Τσέλιε, και αποτελούν πλέον μέρος του Εθνόσημου της Σλοβενίας.

Βιογραφία

Το έγγραφο που εκδόθηκε από τον αυτοκράτορα Λουδοβίκο Δ' της Βαυαρίας το 1341, ανεβάζει τον Φρειδερίκο κύριο του Σάνεκ στον βαθμό του κόμη του Τσέλιε.

Ο Φρειδερίκος ήταν γιος του Ούλριχ του Σάνεκ, κυρίου του Ζόβνεκ. Ο πατέρας του ήταν ελεύθερος ευγενής στη μαρκιωνία στη Σαβίνγια, μια περιοχή κατακερματισμένη ανάμεσα σε διάφορα μικρά κτήματα, η οποία αμφισβητήθηκε μεταξύ του Οίκου της Γκορίτσια-Τυρόλου και των Αψβούργων. Ο πατέρας τού Φρειδερίκου πήρε το μέρος των Αψβούργων δουκών της Στυρίας και έγινε υποτελής τους. Η πίστη του ήταν καθοριστική για την ενσωμάτωση της κοιλάδας Σαβινίγια στο δουκάτο της Στυρίας, και επομένως στις περιοχές των Αψβούργων.

Μητέρα του Φρειδερίκου ήταν η Αικατερίνη, πρωτότοκη κόρη του Ούλριχ Β΄ κόμη του Χόινμπουργκ και της Αγνής του Μπάντεν. Ο Ούλριχ του Χόινμπεργκ κατείχε σημαντικά κτήματα στην Καρινθία, την Καρνιόλη και τη Στυρία, ενώ η Aγνή ήταν η κληρονόμος του Οίκου Μπάμπενμπεργκ μέσω της μητέρας της Γερτρούδη της Αυστρίας.

Και οι δύο γονείς του Φρειδερίκου απεβίωσαν γύρω στο 1315 και έγινε ο ηγέτης του Οίκου. Το 1322, η εξ αρρενογονίας γραμμή των κομήδων του Χόινμπουργκ εξέλιπε, και ο Φρειδερίκος κληρονόμησε τα κτήματα από τον εκ μητρός θείο του Χέρμαν. Ωστόσο έπρεπε να ανταγωνιστεί για την κληρονομιά με τον εξάδελφό του Ούλριχ Ε΄ του Πφάνμπεργκ, γιο της μικρότερης αδελφής του κόμη Χέρμαν, Mαργαρίτας. Είχε επίσης να αντιμετωπίσει την κόμισσα Ελισάβετ, κόρη του ισχυρού Αλβέρτου Β΄ της Γκορίτσια, η οποία διεκδίκησε μέρος των κτημάτων του αποβιώσαντος συζύγου της. Μετά από έναν παρατεταμένο νομικό και στρατιωτικό αγώνα, ο Φρειδερίκος επικράτησε με τη βοήθεια του κουνιάδου του Ούλριχ φον Βάλσεε, κυβερνήτη (captain) της Στυρίας, ο οποίος απολάμβανε την υποστήριξη τού δούκα Όθωνα του Εύθυμου. Μέχρι το 1333 ο Φρειδερίκος είχε στην κατοχή του σχεδόν όλα τα κτήματα του Χόινμπουργκ.

Ο Φρειδερίκος ακολούθησε την πολιτική συμμαχίας τού πατέρα του με τους Αψβούργους. Στις αρχές της δεκαετίας του 1330 ονομάστηκε κυβερνήτης (captain) της Καρνιόλης και της μαρκιωνίας των Βενδών, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια ομαλή μετάβαση της εξουσίας από τον δούκα Ερρίκο της Βοημίας, το τελευταίο άρρεν μέλος της δυναστείας Γκορίτσια-Τυρόλου, στους Αψβούργους. Όταν οι Αψβούργοι ανέλαβαν την Καρνιόλη το 1335, ο Φρειδερίκος επιβεβαιώθηκε στη θέση του. Πολέμησε επιτυχώς ενάντια στις δυνάμεις του Καρόλου του Λουξεμβούργου, που προσπάθησαν να καταλάβουν την Καρινθία για λογαριασμό του αδελφού του Ιωάννη-Ερρίκου, που ήταν νυμφευμένος με τη Μαργαρίτα κόμισσα του Τιρόλου, το μόνο επιζών παιδί του αποβιώσαντος Ερρίκου δούκα της Καρινθίας. Σε αυτόν τον αγώνα πολλά από τα κτήματα του Φρειδερίκου στη Στυρία καταστράφηκαν από τις επιδρομές του Ούγγρου βασιλιά Κάρολου Α΄, συμμάχου τού Οίκου τού Λουξεμβούργου. Ως ανταμοιβή για την πίστη του, οι Αψβούργοι έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για την ανάδειξη του Φρειδερίκου στο αξίωμα τού κόμη. Τον Απρίλιο του 1341 του απονεμήθηκε ο τίτλος του κόμη του Τσέλιε από τον αυτοκράτορα της Γερμανίας (Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) Λουδοβίκο Δ'΄ σε μια τελετή στο Μόναχο.

Λίγο πριν από το τέλος του, έλαβε μέρος σε διπλωματική αποστολή για λογαριασμό του Αλβέρτου Β' δούκα της Αυστρίας και του Λουδοβίκου Α΄ βασιλιά της Ουγγαρίας στην παπική αυλή της Αβινιόν.

Πολιτική επέκτασης

Ο Σλοβένος ιστορικός Mίλκo Koς αποκάλεσε τον Φρειδερίκο "τον πρώτο αρχιτέκτονα της δόξας του Τσέλιε", ισχυριζόμενος ότι "διέθετε όλες εκείνες τις ικανότητες πολιτικού χαρακτήρα, που θα χαρακτήριζαν τους μεγαλύτερους διαδόχους του".

Μέχρι το τέλος του, ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς φεουδάρχες στην επικράτεια της σημερινής Σλοβενίας, τον οποίο συναγωνίζονταν μόνο οι Αψβούργοι επικυρίαρχοί του τού κλάδου του Αλβέρτου των κομήτων της Γκορίτσια, και οι κόμητες του Όρτενμπουργκ. Ο Φρειδερίκος ακολούθησε μια στρατηγική συμμαχίας με τους τελευταίους: ο πρωτότοκος γιος του Ούλριχ νυμφεύτηκε την Αδελαΐδα, κόρη του Αλβέρτου Α΄ κόμη του Όρτενμπουργκ, ενώ ο αδελφός της και διάδοχος του Αλβέρτου, Όθωνας ΣΤ΄ νυμφεύτηκε την κόρη του Φρειδερίκου, Άννα. Η διευθέτηση θα αποδεικνυόταν πολύ ευεργετική για τους κόμητες τού Τσέλιε, καθώς θα κληρονομούσαν όλες τις κτήσεις τού Όρτενμπουργκ στην Καρινθία και την Καρνιόλη μετά το τέλος τού εγγονού του Φρειδερίκου και συνονόματού του Φρειδερίκου Γ΄ του Όρτεννπουργκ το 1418.

Τα υποτελή φέουδα και οι ελεύθερες γαίες του Φρειδερίκου κάλυπταν σχεδόν ολόκληρη την επικράτεια της πρώην μαρκιωνίίας στη Σαβινίγια (τώρα σταθερά μέρος του δουκάτου της Στυρίας), ασφαλή για τα διάσπαρτα εκκλησιαστικά εδάφη. Επιπλέον απέκτησε τεράστιες εκτάσεις στην πλούσια κοιλάδα Kόρκα και στις αρχικές περιοχές του Χόινμπουργκ γύρω από το Χόινμπουργκ (Βόβμπρε, στα Σλοβενικά) στη νοτιοανατολική Καρινθία. Το 1328 αγόρασε το πρώτο του κτήμα στην Carniola, στο Σμλέντνικ, και ακολούθησαν τα Kρσκo, Mίρνα και Tρέμπνγιε στην μαρκιωνία των Βενδών, ενώ το Βιρπάνα του μισθώθηκε από τους Αψβούργους.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε τη Ντήμουτ του Βάλσεε. Τέσσερα από τα παιδιά τους επέζησαν μέχρι την ενηλικίωση:

• Ούλριχ Α΄, κόμης του Τσέλιε. Νυμφεύτηκε την κόμισσα Αδελαΐδα του Όρτενμπουργκ, είχε τέκνα.
• Χέρμαν Α΄, κόμης του Τσέλιε. Νυμφεύτηκε την Αικατερίνη της Βοσνίας, είχε τέκνα.
• Άννα, παντρεύτηκε τον Όθωνα Δ΄ κόμη του Όρτενμπουργκ, είχε τέκνα.
• Αικατερίνη, παντρεύτηκε τον Αλβέρτο Γ΄ της Γκορίτσια, κανένας απόγονος.