Φρήντριχ Χίρτσεμπρουχ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φρήντριχ Χίρτσεμπρουχ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Friedrich Hirzebruch (Γερμανικά)
Γέννηση17  Οκτωβρίου 1927[1][2][3]
Χαμμ[4]
Θάνατος27  Μαΐου 2012[5][1][2]
Βόννη[6]
Τόπος ταφήςPoppelsdorfer Friedhof (50°43′4″ s. š., 7°4′56″ v. d.)[7]
ΚατοικίαΓερμανία
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[8][9][10]
Αγγλικά[9]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Μύνστερ (1945–1950)[11]
Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης (1949–1950)[11]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός[12]
διδάσκων πανεπιστημίου
professor of mathematics
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Βόννης (1956–1993)[11]
Πανεπιστήμιο Φρειδερίκου και Αλεξάνδρου των Έρλανγκεν-Νυρεμβέργης (1951–1952)[13][11]
Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών (Πρίνστον) (1952–1954)[14]
Πανεπιστήμιο του Μύνστερ (1954–1955)[11]
Πανεπιστήμιο του Πρίνστον (1955–1956)[11]
Αξιοσημείωτο έργοHirzebruch signature theorem
Hirzebruch–Riemann–Roch theorem
Hirzebruch surface
Atiyah–Hirzebruch spectral sequence
Grothendieck–Hirzebruch–Riemann–Roch theorem
Inoue–Hirzebruch surface
Οικογένεια
ΓονείςFritz Hirzebruch[11]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαπρόεδρος (1990–1994, Ευρωπαϊκή Μαθηματική Εταιρεία)[15]
ΒραβεύσειςΤάγμα της Αξίας για τις Τέχνες και Επιστήμες
Μεγαλός Ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας με αστέρα (1993)
Χρυσό μετάλλιο Λομονόσοφ (1996)[16]
Alfried-Krupp Science Prize (2000)
Μετάλλιο Χέλμχολτς (2002)
βραβείο Βολφ Μαθηματικών (1988)[11]
Τάγμα του Ιερού Θησαυρού
Μετάλλιο Κοτένιους (1997)
Cantor medal (2004)[17]
βραβείο Λομπατσέφσκι (1989)[18]
μετάλλιο Άλμπερτ Αϊνστάιν (1999)
αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (9  Ιουνίου 1994)[19]
honorary doctorate from the University of Notre Dame (1989)
doctor honoris causa of the University of Warwick (1980)
honorary doctor of the University of Wuppertal (1987)
honorary doctor of the University of Göttingen (1982)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (1984)
επίτιμο διδακτορικό του Κολέγιου Τρίνιτι του Δουβλίνου (1992)
επίτιμος διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1993)
honorary doctor of the University of Augsburg
honorary doctor of the University of Potsdam
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Φρήντριχ Ερνστ Πέτερ Χίρζεμπρουχ ForMemRS[20] (17 Οκτωβρίου 1927 - 27 Μαΐου 2012) ήταν Γερμανός μαθηματικός, που ασχολήθηκε με την τοπολογία, τις σύνθετες ποικιλίες και την αλγεβρική γεωμετρία και υπήρξε εξέχουσα προσωπικότητα της γενιάς του. Χαρακτηρίστηκε ως "ο σημαντικότερος μαθηματικός της μεταπολεμικής Γερμανίας".[21][22][23][24][25][26][27][28][29]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη συνέχεια, ο Χίρζεμπρουχ ανέλαβε μια θέση στο Έρλανγκεν και, από το 1952 έως το 1954, στο Ινστιτούτο Προχωρημένων Μελετών στο Πρίνστον του Νιου Τζέρσεϊ. Μετά από ένα έτος στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον (1955-1956), διορίστηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, όπου και παρέμεινε, ενώ το 1981 έγινε διευθυντής του Max-Planck-Institut für Mathematik (Ινστιτούτο Μαθηματικών Μαξ-Πλανκ). Περισσότερα από 300 άτομα συγκεντρώθηκαν για να γιορτάσουν τα 80ά γενέθλιά του στη Βόννη το 2007.

Το θεώρημα Χίρζεμπρουχ-Ρίμαν-Ροχ (1954) για σύνθετες πολλαπλότητες ήταν μια σημαντική ανακάλυψη και γρήγορα έγινε μέρος της κύριας τάσης των εξελίξεων γύρω από το κλασικό θεώρημα Ρίμαν-Ροχ- ήταν επίσης ένας πρόδρομος του θεωρήματος του δείκτη Ατίγια-Σίνγκερ και της ισχυρής γενίκευσης του Γκρόθεντιεκ. Το βιβλίο του Χίρζεμπρουχ "Νέες τοπολογικές μέθοδοι στην αλγεβρική γεωμετρία"(Neue topologische Methoden in der algebraischen Geometrie, 1956) αποτέλεσε βασικό κείμενο για τις "νέες μεθόδους" της θεωρίας των διαφραγμάτων στη σύνθετη αλγεβρική γεωμετρία. Στη συνέχεια έγραψε τα θεμελιώδη άρθρα για την τοπολογική Κ-θεωρία με τον Μάικλ Ατίγια και συνεργάστηκε με τον Αρμάντ Μπορέλ[30] στη θεωρία των χαρακτηριστικών κλάσεων. Στο τελευταίο του έργο, έχει παράσχει μια λεπτομερή θεωρία των σπονδυλωτών επιφανειών Χίλμπερτ, μαζί με τον Ντον Ζαγιέ. Βρήκε ακόμη συνδέσεις μεταξύ του αθροίσματος Dedekind στη θεωρία αριθμών και τη διαφορική τοπολογία, μία από τις πολλές ανακαλύψεις που έγιναν μεταξύ αυτών των διαφορετικών πεδίων. Το έργο του επηρέασε μια γενιά επιφανών μαθηματικών, όπως οι Κουνιχίκο Κοντάιρα, Τζον Μίλνορ, Μπορέλ[30], Ατίγια, Ραούλ Μποτ και Ζαν-Πιερ Σερ.

Τον Μάρτιο του 1945, ο Χίρζεμπρουχ έγινε στρατιώτης και τον Απρίλιο, τις τελευταίες εβδομάδες του καθεστώτος του Χίτλερ, αιχμαλωτίστηκε από τις βρετανικές δυνάμεις που εισέβαλαν τότε στη Γερμανία από τα δυτικά. Όταν ένας Βρετανός στρατιώτης ανακάλυψε ότι σπούδαζε μαθηματικά, τον πήρε στο σπίτι του, τον απελευθέρωσε και του είπε να συνεχίσει τις σπουδές του [31].

Ο Χίρζεμπρουχ είναι διάσημος για τη διοργάνωση των Mathematische Arbeitstagung ("συναντήσεις εργασίας" στα μαθηματικά) στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, που ξεκίνησαν το 1957. Οι πρώτοι ομιλητές ήταν οι Ατιγιά, Ζακ Τιτς, Αλεξάντερ Γκροτέντιεκ, Χανς Γκράουερτ, Νικολάας Κούιπερ και ο ίδιος ο Χίρζεμπρουχ. Έχει επιτρέψει τη διεθνή συνεργασία μεταξύ μαθηματικών τα τελευταία 60 χρόνια και έχει αποτελέσει σημαντική πηγή εξελίξεων στην τοπολογία, τη γεωμετρία, τη θεωρία ομάδων, τη θεωρία αριθμών και τη μαθηματική φυσική μέσα σε λίγες δεκαετίες. Ίδρυσε επίσης το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τα Μαθηματικά στη Βόννη το 1980. Το ινστιτούτο έγινε η έδρα της Συνεδρίαση εργασίας "Arbeitstagung" και ο Χίρζεμπρουχ ήταν διευθυντής του μέχρι το 1995. Τη δεύτερη Arbeitstagung ξεκίνησε το 1993 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Από το 1970 έως το 1971, ήταν λέκτορας μαθηματικών στο Κολέγιο Τρίνιτι του Δουβλίνου.

Σύμφωνα με το Σχέδιο Γενεαλογίας των Μαθηματικών, ο Χίρζεμπρουχ επέβλεψε τις διδακτορικές σπουδές 52 μαθηματικών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι Έγκμπερτ Μπρίσκορν, Ματίας Κρεκ, Ντον Ζάγκιερ, Ντέτλεφ Γκρόμολ, Κλάους Γιάνιχ, Λόταρ Γκίτσε, Ντίτμαρ Άρλτ, Γουίνφριντ Σαρλάου, Βάλτερ Νόιμαν, Βόλφγκανγκ Μέγιερ, Κανγκ Ζουό, Χανς Σέρερ, Έριχ Όσα, Κλάους Λαμότκε, Εντουάρντο Μεντόζα, Δημήτριος Νταής[32] και Φρίντχελμ Βάλντχαουζεν.

Ο Χίρζεμπρουχ πέθανε σε ηλικία 84 ετών στις 27 Μαΐου 2012[33][34][35].

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεταξύ πολλών άλλων τιμητικών διακρίσεων, ο Χίρζεμπρουχ τιμήθηκε με το Βραβείο Βολφ στα Μαθηματικά το 1988 και με το Μετάλλιο Λομπατσέφσκι το 1989[36].

Η κυβέρνηση της Ιαπωνίας του απένειμε το Τάγμα του Ιερού Θησαυρού το 1996 και το βραβείο Seki-Takakazu της Μαθηματικής Εταιρείας της Ιαπωνίας (MSJ) το 1997[37].

Ο Χίρζεμπρουχ κέρδισε το μετάλλιο Αϊνστάιν της εταιρείας Άλμπερτ Αϊνστάιν στη Βέρνη το 1999 και έλαβε το μετάλλιο Κάντορ το 2004.

Ο Χίρζεμπρουχ ήταν ξένο μέλος πολλών ακαδημιών και εταιρειών, όπως η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, η Βασιλική Εταιρεία[20] και η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Το 1980-81 έδωσε την πρώτη διακεκριμένη διάλεξη Σάκλερ στο Ισραήλ. Ήταν επίσης μέλος των ακαδημιών της Ρωσίας, της Πολωνίας, της Ουκρανίας, του Ισραήλ, της Φινλανδίας, της Ουγγαρίας, των Κάτω Χωρών, του Γκέτινγκεν, της Αυστρίας, της Ιρλανδίας καθώς και της Academia Europaea και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.

Ο Χίρζεμπρουχ ήταν πρόεδρος της Γερμανικής Μαθηματικής Εταιρείας το 1962 και το 1990, πρώτα μετά την ίδρυση μιας ξεχωριστής ανατολικογερμανικής μαθηματικής λόγω της γερμανικής διαίρεσης, και στη συνέχεια ξανά μετά την κατάρρευση του τείχους που οδήγησε στην ενοποίηση της ανατολικογερμανικής και της δυτικογερμανικής μαθηματικής εταιρείας. Ήταν επίσης ο πρώτος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Μαθηματικής Εταιρείας από το 1990 έως το 1994. Με αυτόν τον τρόπο, ανοικοδόμησε τη μαθηματική ζωή τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ευρώπη μετά τον πόλεμο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) KNAW Past Members. PE00014785. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ «Max Planck Institute for Mathematics». Ανακτήθηκε στις 28  Ιουνίου 2012.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ 7,0 7,1 (Αγγλικά) Find A Grave.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12284219c. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. ↑ 9,0 9,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. kup19950000038688. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  10. ↑ CONOR.SI. 11570019.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 11,8 MacTutor History of Mathematics archive.
  12. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. kup19950000038688. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2023.
  13. ↑ Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  14. ↑ www.ias.edu/scholars/friedrich-ernst-peter-hirzebruch.
  15. ↑ euromathsoc.org/presidents/friedrich-hirzebruch-%281927-2012%29-1.
  16. ↑ www.ras.ru/win/db/award_dsc.asp?P=id-1.ln-ru.
  17. ↑ www.mathematik.de/preistraeger/preise-und-auszeichnungen.
  18. ↑ medal.kpfu.ru/laureatyi-medali/.
  19. ↑ «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 172.
  20. ↑ 20,0 20,1 Atiyah, Sir Michael (2014-01). «Friedrich Ernst Peter Hirzebruch. 17 October 1927 — 27 May 2012» (στα αγγλικά). Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society 60: 229–247. doi:10.1098/rsbm.2014.0010. ISSN 0080-4606. https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsbm.2014.0010. 
  21. ↑ «Friedrich Hirzebruch 1927–2012». 29 May 2012. http://www.math.columbia.edu/~woit/wordpress/?p=4723. Ανακτήθηκε στις 29 May 2012. 
  22. ↑ Europa Publications (2003). The International Who's Who 2004. Routledge. ISBN 978-1-85743-217-6. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2010. 
  23. ↑ Hirzebruch, Friedrich; Mayer, Karl Heinz (1968), O(n)-Mannigfaltigkeiten, Exotische Sphären und Singularitäten, Lecture Notes in Mathematics, 57, Berlin, New York: Springer-Verlag, doi:10.1007/BFb0074355, ISBN 978-3-540-04227-3 
  24. ↑ Hirzebruch, Friedrich; Zagier, Don (1974), The Atiyah-Singer theorem and elementary number theory, Houston, TX: Publish or Perish 
  25. ↑ Hirzebruch, Friedrich (1987), Gesammelte Abhandlungen. Band I, II, Berlin, New York: Springer-Verlag, ISBN 978-3-540-18087-6, https://books.google.com/books?id=gHOL7cNOzD4C 
  26. ↑ Hirzebruch, Friedrich; Jung, Rainer; Berger, Thomas (1992), Manifolds and modular forms, Aspects of Mathematics, E20, Braunschweig: Friedr. Vieweg & Sohn, ISBN 978-3-528-06414-3 
  27. ↑ Hirzebruch, Friedrich (1995), Topological methods in algebraic geometry, Classics in Mathematics, Berlin, New York: Springer-Verlag, ISBN 978-3-540-58663-0 
  28. ↑ Segel, Joel (1 Δεκεμβρίου 2011). «Friedrich Hirzebruch: Giant of German Mathematics». Simons Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2023. 
  29. ↑ Atiyah, Michael; Zagier, Don (2014), «Friedrich Hirzebruch (1927–2012)», Notices of the American Mathematical Society 61 (7): 706–727, doi:10.1090/noti1145, https://www.ams.org/notices/201407/rnoti-p706.pdf 
  30. ↑ 30,0 30,1 «Armand Borel May 21, 1923 - August 11, 2003 | Institute for Advanced Study». web.archive.org. 21 Νοεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2023. 
  31. ↑ «View Quotes». web.archive.org. 4 Μαρτίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2023. 
  32. ↑ «Νταής Δημήτριος - Πανεπιστήμιο Κρήτης». 
  33. ↑ «With great sadness we mourn the death of our founder, Friedrich Hirzebruch, who passed away on Sunday, May 27». Max Planck Institute for Mathematics. http://www.mpim-bonn.mpg.de/. 
  34. ↑ Max Planck Institute Announcement, Max Planck Institute for Mathematics. Retrieved on 29 May 2012.
  35. ↑ Schechter, Bruce (10 June 2012). «Friedrich Hirzebruch, Mathematician, Dies». The New York Times. https://www.nytimes.com/2012/06/11/world/europe/friedrich-hirzebruch-mathematician-dies.html. Ανακτήθηκε στις 8 October 2019. 
  36. ↑ Schechter, Bruce (2012-06-11). «Friedrich Hirzebruch, Mathematician, Is Dead at 84» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2012/06/11/world/europe/friedrich-hirzebruch-mathematician-dies.html. Ανακτήθηκε στις 2023-06-15. 
  37. ↑ «L'ORDRE DU TRÉSOR SACRÉ (JAPON) - L'Harmattan web site (in French),». 


π • σ • ε Νικητές του Βραβείο Βολφ Μαθηματικών
1970s
1980s
1990s
2000s
2010s
2020s
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φρήντριχ_Χίρτσεμπρουχ&oldid=10105549"