Τυλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 45°15′57″N 1°46′20″E / 45.26583°N 1.77222°E / 45.26583; 1.77222

Τυλ
Το κέντρο της Τυλ

Έμβλημα
Διοίκηση
ΧώραΓαλλία
Διοικητική υπαγωγήκαντόνιο της Τυλ-Υρμπαίν-Νορ, καντόνιο της Τυλ-Υρμπαίν-Συντ, Κορέζ και διαμέρισμα της Τυλ
 • mayor of TulleΜπερνάρ Κομπ
Ταχυδρομικός κώδικας19000[1]
Κωδικός Κοινότητας19272[2]
Πληθυσμός13.992 (1  Ιανουαρίου 2021)[3]
Έκταση24,44 km²[4]
Υψόμετρο212 μέτρα
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Τυλ
45°15′57″N 1°46′20″E
Ιστότοποςhttp://www.ville-tulle.fr[5]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Σελίδα στο Facebook Σελίδα στο Instagram Σελίδα στο Linkedin

Η Τυλ (γαλλικά: Tulle) είναι κοινότητα στη νότια Γαλλία, πρωτεύουσα του νομού Κορέζ, στη διοικητική περιοχή Νέα Ακουιτανία.

Έχει πληθυσμό 14.836 κατοίκους (απογραφή του 2017)[6] και είναι το κέντρο της ευρύτερης αστικής περιοχής με 31.261 κατοίκους (2015). Η πόλη ανήκε στην πρώην περιοχή Λιμουζέν.

Ονομάστηκε «η πόλη των επτά λόφων» και δημιούργησε τη φήμη της με την ανάπτυξη της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας: έγινε ένα από τα κέντρα παραγωγής δαντέλας (με το διεθνές της φεστιβάλ), όπλων (με εργοστάσιο όπλων) και ακορντεόν (Ακορντεόν Μωζάν).

Οι κάτοικοι ονομάζονται Τυλίστ[7].

Γεωγραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τυλ στην όχθη του ποταμού Κορέζ
Χάρτης του νομού Κορέζ,

Η κοινότητα Τυλ βρίσκεται στο κέντρο του νομού Κορέζ, στην περιοχή Νέα Ακουιτανία. Ήταν τμήμα της πρώην διοικητικής περιοχής Λιμουζέν.

Είναι η πρωτεύουσα του νομού, έχει πληθυσμό 14.836 κατοίκους (απογραφή του 2017)[6] και είναι το κέντρο πολεοδομικού συγκροτήματος που συγκεντρώνει 31.261 κατοίκους (2015). Απέχει 22 (οδικώς 28) χιλιόμετρα από τη Μπριβ-λα-Γκαγιάρντ,[8] 52 (οδικώς 62) χιλιόμετρα από την Υσσέλ,[9] τις δύο υπονομαρχίες του νομού Κορέζ και 190 χιλιόμετρα (οδικώς 238) από το Μπορντώ,[10] πρωτεύουσα της Νέας Ακουιτανίας.

Η Τυλ είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη στην πρώην περιοχή του Λιμουζέν, μετά τη Λιμόζ και τη Μπριβ-λα-Γκαγιάρντ. Βρίσκεται στη δυτική άκρη του Κεντρικού Ορεινού Όγκου (Μασίφ Σαντράλ) και είναι χτισμένη σε μέσο υψόμετρο 323 μέτρα στις δύο όχθες του ποταμού Κορέζ, λίγο πριν βγει από τη στενή κοιλάδα του στο λεκανοπέδιο της Μπριβ-λα-Γκαγιάρντ.

Η πόλη εκτείνεται σε μια πολύ στενή λωρίδα με μήκος αρκετών χιλιομέτρων από τα βορειοανατολικά (κοντά στο στάδιο) προς στα νοτιοδυτικά (πέρα από το σταθμό). Βρίσκεται στο σταυροδρόμι πολλών οδών επικοινωνίας. Στην περιοχή της ο ποταμός Κορέζ συμβάλει με αρκετούς από τους παραποτάμους του.

Η έκταση της κοινότητας είναι 24,44 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Τοπωνυμία και γλώσσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα της πόλης Τυλ χρονολογείται από τη ρωμαϊκή εποχή. Το 894 αναφέρεται ως locum Tutela, λίγο αργότερα ως in Tutelensi ecclesia, το 1030 ως Tuella. Το όνομα προέρχεται από την Τουτέλα, μια θεότητα της ρωμαϊκής θρησκείας, προστάτιδα ανθρώπων, πραγμάτων και χώρων. Η λατρεία αυτής της θεότητας σχετίζεται με ένα πέρασμα για τη διέλευση του ποταμού Κορέζ, τμήμα πολύ παλιάς διαδρομής μεταξύ της Βρετάνης και της Μεσογείου.

Στην περιοχή της κοινότητας Τυλ η παραδοσιακή γλώσσα είναι η οξιτανική. Στα οξιτανικά το όνομα της πόλης είναι Tula.[11]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο καθεδρικός ναός της Τυλ
Η Νομαρχία της Τυλ

Αρχικά, οι Γαλάτες εγκατέστησαν ένα οχυρωμένο τόπο (oppidum) στη θέση του σημερινού Πουί Σαιν Κλαιρ επειδή ήταν μια τοποθεσία που περιβάλλονταν από γκρεμούς και ήταν σχετικά προστατευμένη. Μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση, η πόλη μετακινήθηκε χαμηλότερα και οι Ρωμαίοι ανήγειραν ιερό για να τιμήσουν την Τουτέλα, θεά προστάτιδα περιουσιών και προσώπων. Το όνομα της πόλης προέρχεται από αυτή τη θεά. Τον 7ο αιώνα στην περιοχή χτίστηκε ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Μιχαήλ και ο τοπικός πληθυσμός εγκαταστάθηκε γύρω του. Το πρώτο μοναστήρι, που καταστράφηκε από τις εισβολές των Βίκινγκ το 846, ξαναχτίστηκε, αλλά εξαφανίστηκε τον 11ο αιώνα.

Μεσαίωνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πάπας Ουρβανός Β΄, ο οποίος βρέθηκε στην Τυλ το 1095, χορήγησε προστασία για ένα νέο θρησκευτικό κτήριο. Ο θεμέλιος λίθος της νέας μονής τέθηκε το 1130 αλλά το κτήριο δεν ολοκληρώθηκε παρά δύο αιώνες αργότερα. Το 1317, ο πάπας Ιωάννης ΚΒ' δημιούργησε την Επισκοπή της Τυλ και η εκκλησία του μοναστηριού έγινε καθεδρικός ναός.

Κατά τη διάρκεια του Εκατονταετούς πολέμου, οι Άγγλοι πήραν την πόλη το 1346 αλλά εκδιώχθηκαν από την πόλη από την τοπική πολιτοφυλακή. Η πόλη κατελήφθη και πάλι το 1369, αλλά οι Άγγλοι εκδιώχθηκαν από την τοπική πολιτοφυλακή πάλι. Η πόλη λεηλατήθηκε από έναν Ισπανό ληστή, τον Ροντρίγκο ντε Βιλαντράντο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και ο Μαύρος Θάνατος επηρέασε επίσης την πόλη, αλλά σύμφωνα με το μύθο, η αγία Κλάρα θεράπευσε τους κατοίκους (η αγία Κλάρα τιμάται ακόμη στην πόλη με πανηγύρι προς τιμήν του θαύματος).

Νεώτερη περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Δημοτικό Θέατρο της Τυλ

Η μονή σχεδόν εγκαταλείφθηκε από το 1514. Κατά τη διάρκεια των Θρησκευτικών πολέμων, η Τυλ τάχθηκε υπέρ των Καθολικών και η πόλη αντιστάθηκε για πρώτη φορά ενάντια στους Ουγενότους το 1577, αλλά τα στρατεύματα του Προτεστάντη υποκόμη της Τυρέν πήραν αιματηρή εκδίκηση το 1585. Λεηλάτησαν και κατέστρεψαν την πόλη, μετά από μια επίθεση με αρχηγό τον Προτεστάντη στρατιωτικό και ποιητή Αγκριπά ντ'Ωμπινιέ.

Οι λεηλασίες και οι καταστροφές ήταν πολύ πιο σοβαρές κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης: τα κτήρια του καθεδρικού ναού και των μονών μετατράπηκαν σε εργοστάσιο πυρομαχικών, όλα τα εξαρτήματα, συμπεριλαμβανομένου και του σιδήρου που συγκρατούσε τον θόλο έσπασαν, προκαλώντας την κατάρρευση τμήματος του τρούλου. Η εκκλησία ξανάρχισε να λειτουργεί το 1803 και απέκτησε τον τίτλο του καθεδρικού ναού το 1823.

Σύγχρονη εποχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1917 έως το 1922, η Τυλ ήταν στο επίκεντρο του γαλλικού τύπου λόγω ενός περίεργου συμβάντος που συντάραξε την κοινωνία της μικρής πόλης. Πάνω από 100 ανώνυμες επιστολές στάλθηκαν, καταγγέλλοντας όλα τα μυστικά των κατοίκων της πόλης. Ο αποστολέας αποκαλύφθηκε και ήταν μια ψυχικά διαταραγμένη γυναίκα.

Η σφαγή το 1944[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, Γερμανοί στρατιώτες των ενόπλων SS (Waffen-SS) διέπραξε μια σφαγή εκδίκησης πολιτών στην Τυλ, μετά από την επίθεση και δολοφονία περίπου 40 Γερμανών στρατιωτών στην πόλη στις 8 Ιουνίου 1944 από τους μακί της Γαλλικής αντίστασης.

Την επόμενη μέρα, στις 9 Ιουνίου 1944, ένας μεγάλος αριθμός ανδρών πολιτών συγκεντρώθηκαν από τα SS. Από αυτούς, 97 επιλέχθηκαν τυχαία και στη συνέχεια κρεμάστηκαν από τους φανοστάτες και τα μπαλκόνια της πόλης. Άλλοι 321 αιχμάλωτοι απεστάλησαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στη Γερμανία όπου 101 έχασαν τη ζωή τους.

Η φυλακή της Τυλ και ο πόλεμος της Αλγερίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα τελευταία στάδια του πολέμου της Αλγερίας, οι τέσσερις Γάλλοι στρατιωτικοί αξιωματικοί που συμμετείχαν στην υποκίνηση του αποτυχημένου πραξικοπήματος με στόχο την ανατροπή του προέδρου Σαρλ ντε Γκωλ το 1961, κρατήθηκαν στη φυλακή της Τυλ. Οι τέσσερις ήταν οι Ραούλ Σαλάν, Μωρίς Σαλ, Εντμόν Ζουό και Αντρέ Ζελέρ. Ο τελευταίος που απελευθερώθηκε ήταν ο Σαλάν, που αμνηστεύτηκε στις 15 Ιουνίου 1968 μετά από τα γεγονότα του Μάη 1968.

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τυλ είναι παραδοσιακό κέντρο κατασκευής δαντέλας και ο ρόλος της υπογραμμίζεται από ένα «διεθνές φεστιβάλ δαντέλας» που διοργανώνεται κάθε Αύγουστο. Η πόλη φιλοξενεί επίσης το εργοστάσιο ακορντεόν Μωζάν,[12] το οποίο απασχολούσε κάποτε 200 άτομα, αν και αυτός ο αριθμός είναι τώρα μειωμένος. Κοντά σ' αυτό υπάρχει το εργοστάσιο όπλων (βασιλικό εργοστάσιο που δημιουργήθηκε το 1777). Ο χώρος απασχολούσε γύρω στους 4.700 εργαζόμενους κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και λειτούργησε κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου και κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Στη δεκαετία του 1990, μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, το εργοστάσιο έκλεισε, αλλά ο χώρος εξακολουθεί τις δραστηριότητες υπό την ευθύνη του Υπουργείου Άμυνας: στρατιωτικές επισκευές και παραγωγή όπλων (Nexter που απασχολεί σήμερα 500 άτομα).

Σε άλλο μέρος της πόλης βρίσκεται ένα εργοστάσιο αυτοκινήτων που ανήκει στην αμερικανική εταιρεία Borg-Warner και απασχολεί περίπου 360 άτομα.[13]

Η Τυλ είναι έδρα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου των κοινοτήτων Τυλ και Υσσέλ και της υπηρεσίας απασχόλησης των φυλακών (υπεύθυνη για τη διαχείριση του εμπορικού λογαριασμού και των εργαστηρίων της βιομηχανικής διαχείρισης των σωφρονιστικών ιδρυμάτων).

Η Τυλ είναι επίσης έδρα του Εμπορικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου του νομού Κορέζ, το οποίο συγκέντρωσε περίπου 6.200 τεχνίτες το 2013.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η είσοδος του μουσείου Τέχνης και Ιστορίας
  • Ο καθεδρικός ναός της Τυλ. Κατασκευάστηκε τον 12ο αιώνα και είναι έδρα της Επισκοπής της Τυλ.
  • Το Δημοτικό μουσείο Τέχνης και Ιστορίας που στεγάζεται σε ένα μοναστήρι του 13ου αιώνα δίπλα στον καθεδρικό ναό, στο κέντρο της μεσαιωνικής πόλης. Το μουσείο έχει γίνει δημοτικό από το 1904 και στεγάζει διάφορες συλλογές που αντικατοπτρίζουν τη ζωή, τα πάθη, τις ανακαλύψεις και την ιστορία της πόλης και της περιοχής της. Ιστορικό μνημείο μαζί με το ναό από το 1862.[14]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]