Σεισμός στο Μαρόκο (2023)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σεισμός στο Μαρόκο (2023)
Ώρα23:11 DST
Μέγεθος6.8 {{ww}}, 6.9 {{w}}
Επίκεντρο31°04′23″N 8°24′25″W / 31.073°N 8.407°W / 31.073; -8.407Συντεταγμένες: 31°04′23″N 8°24′25″W / 31.073°N 8.407°W / 31.073; -8.407
Mέγιστη έντασηIX (Βίαιος)
ΠροσεισμοίΝαι
Μετασεισμοί6.7 {{w}}
Απώλειες2,946+ νεκροί, 5,674+ τραυματίες
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα


Στις 8 Σεπτεμβρίου 2023 στις 23:11 DST (22:11 UTC ), ένας σεισμός με μέγεθος στιγμής 6,8–6,9 και μέγιστη ένταση Μερκάλι IX ( Βίαιος ) έπληξε την περιοχή του Μαρακές-Σάφι του Μαρόκου. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν 73.4 χλμ νοτιοδυτικά του Μαρακές, κοντά στην πόλη Ιτζίλ[1] και στο χιονοδρομικό κέντρο Oukaïmeden στα βουνά του Άτλαντα. [2] Προέκυψε ως αποτέλεσμα αβαθούς λοξού - ωστικού ρήγματος κάτω από την οροσειρά. Τουλάχιστον 2.946 θάνατοι αναφέρθηκαν, με τους περισσότερους να σημειώνονται εκτός του Μαρακές. Οι ζημιές ήταν εκτεταμένες και ιστορικά ορόσημα στο Μαρακές καταστράφηκαν. [3] Ο σεισμός έγινε επίσης αισθητός στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Αλγερία. [4] [5] [6]

Είναι ο ισχυρότερος σεισμός που καταγράφηκε με όργανα στο Μαρόκο, ο πιο θανατηφόρος στη χώρα από τον σεισμό του Αγκαντίρ του 1960 και ο δεύτερος πιο θανατηφόρος σεισμός του 2023 μετά τον σεισμό της Τουρκίας και Συρίας. [7] Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολόγισε ότι περίπου 300.000 άνθρωποι από το Μαρακές και τις γύρω περιοχές επλήγησαν, συμπεριλαμβανομένων 100.000 παιδιών. [8] [9] [10] Μετά τον σεισμό, πολλές χώρες πρόσφεραν ανθρωπιστική βοήθεια και το Μαρόκο κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος. [11] [12]

Επιπτώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τουλάχιστον 2.946 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 5.674 τραυματίστηκαν. [13] περισσότεροι από 2.500 από τους τραυματίες τραυματίστηκαν σοβαρά. [14] Πολλά θύματα σημειώθηκαν σε απομακρυσμένες τοποθεσίες νότια του Μαρακές. [15] [16] Στις επαρχίες Αλ-Χάουζ και Ταρουντάντ, οι νεκροί ανήλθαν σε 1.684 και 980, αντίστοιχα. [13] [17] Σαράντα ένα άνθρωποι πέθαναν στο Ouarzazate . [18] 202 πέθαναν στην Τσιχαούα και 18 θάνατοι καταγράφηκαν στο Μαρακές. [19] Θύματα υπήρξαν επίσης στην Καζαμπλάνκα, το Αγκαντίρ και τη Γιουσούφια. [20] Υπολογίζεται ότι 50.000 σπίτια καταστράφηκαν μερικώς ή ολοσχερώς. [21]

Τέσσερις Γάλλοι υπήκοοι ήταν μεταξύ των θυμάτων, μεταξύ των οποίων και ένας τουρίστας που πέθανε από καρδιακή ανακοπή. [22] [23] Δεκαπέντε Γάλλοι υπήκοοι και κάποιοι Αμερικανοί τραυματίστηκαν. [23] [24] Στο Μουλάι Μπράχιμ, οι κάτοικοι παγιδεύτηκαν κάτω από κτίρια που κατέρρευσαν και εθελοντές έκαναν προσπάθειες διάσωσης. [25] Τουλάχιστον 40 θάνατοι σημειώθηκαν στο χωριό. [26] Οι οικονομικές απώλειες από τον σεισμό θα μπορούσαν να φτάσουν έως και το 9% του ΑΕΠ του Μαρόκου, σύμφωνα με το USGS. [27] Τουλάχιστον 585 σχολεία υπέστησαν ζημιές, με επτά δάσκαλοι να έχασαν τη ζωή τους και άλλους 39 να τραυματίστηκαν. [26]

Κάποια σπίτια σε παλαιότερα μέρη του Μαρακές και τμήματα των τειχών της πόλης κατέρρευσαν, [28] αφήνοντας οικογένειες παγιδευμένες κάτω από τα συντρίμμια. [29] Στο Jemaa el-Fnaa, ένας μιναρές του Τζαμί Χαρμπούς και τμήματα των τοίχων του κατέρρευσαν, συνθλίβοντας οχήματα από κάτω. [30] Ζημιές υπέστη και το τζαμί Kutubiyya . [31] Πολλά κτίρια στη Μεδίνα του Μαρακές, ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα, κατέρρευσαν επίσης. [32] [16] Η πρόσβαση στο διαδίκτυο διακόπηκε λόγω διακοπών ηλεκτρικού ρεύματος. [33] Το ιστορικό τζαμί Tinmel του 12ου αιώνα καταστράφηκε εκτενώς. Ένας πύργος κατέρρευσε μερικώς και οι τοίχοι του έπεσαν. [34] Στο ίδιο το χωριό Τίμελ, 15 άνθρωποι σκοτώθηκαν. [35]

Συνέπεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι άνθρωποι στο Μαρακές αφαιρούσαν τα ερείπια με τα χέρια ενώ περίμεναν εξοπλισμό. Πολλοί κάτοικοι παρέμειναν στην ύπαιθρο υπό τον φόβο ενός νέου σεισμού. Αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξαν ανθρώπους να εκκενώνουν ένα εμπορικό κέντρο, εστιατόρια και πολυκατοικίες. [36] Οι κάτοικοι της πόλης πέρασαν τις τρεις πρώτες νύχτες σε εξωτερικούς χώρους. [37] γεμίζοντας κυκλικούς κόμβους, χώρους στάθμευσης και μια δημόσια πλατεία. [38] Ορισμένες επιχειρήσεις στην πόλη άνοιξαν ξανά στις 10 Σεπτεμβρίου καθώς ο βασιλιάς Μωάμεθ ΣΤ' συνέστησε να συνεχιστούν οι εμπορικές δραστηριότητες. [39] Επικίνδυνα τμήματα της πόλης σφραγίστηκαν από αξιωματούχους, ενώ τουρίστες και ντόπιοι συνέχισαν να κυκλοφορούν. [40] Στην πρωτεύουσα Ραμπάτ, 350 χλμ βόρεια του επίκεντρου και στο Imsouane, μια παραθαλάσσια πόλη, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους. [41]

Ο βασιλιάς Μωάμεθ ΣΤ', ο οποίος φέρεται να βρισκόταν στη Γαλλία τη στιγμή του σεισμού, [42] εξουσιοδότησε την ανάπτυξη του Βασιλικού Μαροκινού Στρατού σε διάφορες πληγείσες πόλεις προκειμένου να βοηθήσει. [43] [44] Κήρυξε επίσης τριήμερο εθνικό πένθος και διέταξε τη δημιουργία μιας επιτροπής αρωγής για την παροχή βοήθειας στους επιζώντες και το άνοιγμα ειδικών τραπεζικών λογαριασμών για να κατατεθούν δωρεές. [45] [46] [47] Μετά από συνάντηση με τον Βασιλιά στις 11 Σεπτεμβρίου, ο Πρωθυπουργός Aziz Akhannouch, στις πρώτες του αναφορές σχετικά με την καταστροφή, δήλωσε ότι η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να χρηματοδοτήσει την ανοικοδόμηση και να αποζημιώσει τους πληγέντες. [48] Ο ίδιος ο βασιλιάς επισκέφθηκε το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Μαρακές στις 12 Σεπτεμβρίου, με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν ότι συναντήθηκε με θύματα του σεισμού και έδωσε αίμα. [49] Στις 14 Σεπτεμβρίου, η μοναρχία ανακοίνωσε ότι 50.000 σπίτια είχαν υποστεί ζημιές από τον σεισμό και υποσχέθηκε στέγαση και 30.000 ντιρχάμ (3.000 $) στα πληγέντα νοικοκυριά, καθώς και βοήθεια για την ανοικοδόμηση 140.000 ντιρχάμ για κατεστραμμένα σπίτια και 1000 ντιρχάμ για ζημιές. [50]

Ο Ερυθρός Σταυρός ανακοίνωσε ότι η ανάκαμψη μπορεί να διαρκέσει χρόνια. [51] Αρκετά χωριά κοντά στο επίκεντρο της απομακρυσμένης ορεινής περιοχής ήταν εντελώς ισοπεδωμένα ή απρόσιτα, [52] με την έλλειψη υποδομών όπως οι σιδηρόδρομοι, οι δρόμοι και τα νοσοκομεία προς τα βόρεια της χώρας να παρεμποδίζουν τις προσπάθειες ανακούφισης. [53]

Αντιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χώρες όπως οι: Ισπανία, [54] [55] Ινδία, [56] Αλγερία, [57] Αργεντινή, [58] Γαλλία, [59] [60] Γερμανία, [61] Ιράν, [62] Ισραήλ, [63] Φιλιππίνες, [64] Πορτογαλία, [65] Πακιστάν, [66] Ρουμανία, [67] Ταϊβάν, [68] Ταϊλάνδη, [69] Ομάν, [70] Τουρκία, [71] Κουβέιτ, [70] Ηνωμένο Βασίλειο, [72] Ηνωμένες Πολιτείες, [73] [24] και η Ευρωπαϊκή Ένωση[74] με τα Ηνωμένα Έθνη [75] προσφέρθηκαν να παράσχουν βοήθεια και υποστήριξη στο Μαρόκο. [76] Η Ολλανδία δώρισε €5 εκατομμύρια σε επείγουσα βοήθεια, [77] [78] ενώ ο Ερυθρός Σταυρός της Κίνας έδωσε στη Μαροκινή Ερυθρά Ημισέληνο 200.000 δολάρια για επείγουσα ανθρωπιστική βοήθεια. [79] Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποσχέθηκε 1 εκατομμύριο ευρώ για την υποστήριξη των προσπαθειών αρωγής. [35] Η αεροδιαστημική εταιρεία Boeing ανακοίνωσε δωρεά 300.000 δολαρίων στον Αμερικανικό Ερυθρό Σταυρό και την CARE International. [80] Άλλοι ηγέτες και αρχηγοί κρατών εξέφρασαν τα συλλυπητήρια τους. [81] [82] [83]

Η 18ωρη καθυστέρηση για τον βασιλιά Μωάμεθ ΣΤ' να προβεί σε επίσημη ανακοίνωση για τον σεισμό δέχτηκε έντονη κριτική. Υπήρξε επίσης κριτική για την καθυστέρηση της κυβέρνησης να υποβάλει επίσημο αίτημα για βοήθεια και ότι δεν επετράπη περισσότερη εξωτερική βοήθεια. [84] Η απογοήτευση αυξήθηκε επίσης μεταξύ των διεθνών ομάδων βοήθειας που βρίσκονταν σε ετοιμότητα, καθώς δεν είχαν λάβει επίσημα αιτήματα. [37] Η μαροκινή κυβέρνηση δεν ζήτησε επίσημα ξένη βοήθεια, [39] ωστόσο, δέχτηκε βοήθεια από το Κατάρ, την Ισπανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ηνωμένο Βασίλειο. [85] Αξιωματούχοι ανέφεραν ότι έχουν εγκρίνει μόνο την προσφορά τεσσάρων χωρών επειδή «η έλλειψη συντονισμού θα μπορούσε να είναι αντιπαραγωγική». Πρόσθεσαν ότι άλλες προσφορές ενδέχεται να εγκριθούν όταν υπάρχει ανάγκη. [86]

Διεθνής βοήθεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπήρξαν πολλές προσφορές βοήθειας από χώρες και οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας, της Τουρκίας, [87] της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Αφρικανικής Ένωσης, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Αλγερίας, η οποία διατηρεί ταραχώδεις σχέσεις με το Μαρόκο. Το Μαρόκο έχει καθυστερήσει μέχρι στιγμής να δεχθεί μεγάλη ξένη βοήθεια. Μόνο τέσσερις χώρες [88] [89] — Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Κατάρ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα — έχουν δει τις προσφορές υποστήριξής τους να γίνονται επίσημα αποδεκτές από το Μαρόκο. [90] Ο πρόεδρος της ΜΚΟ Secouristes sans Frontières, Αρνό Φραίσε, δήλωσε: Δεν καταλαβαίνουμε αυτή την κατάσταση αποκλεισμού από την πλευρά της μαροκινής κυβέρνησης. Δεν υπάρχει εξήγηση αυτή τη στιγμή [91] Η λιβανέζικη εφημερίδα L'Orient-Le Jour δήλωσε ότι το Μαρόκο, παρά το γεγονός ότι τραυματίστηκε, σνομπάρει τη διεθνή βοήθεια, αναγκάζοντας τους τοπικούς αξιωματούχους να οργανώσουν βοήθεια. [92]

Το βράδυ της 11ης Σεπτεμβρίου, η Αλγερία ετοίμασε τρία αεροπλάνα εξοπλισμένα με όλα τα απαραίτητα φάρμακα και προμήθειες τροφίμων, μαζί με μια ομάδα 93 διασωστών. [93] [94] Αυτό έγινε μετά τη δήλωση του υπουργού Δικαιοσύνης Abdellatif Ouahbi στην τηλεόραση που επιβεβαίωσε ότι η βοήθεια της Αλγερίας ήταν ευνοϊκή και ότι απαιτείται συντονισμός με το υπουργείο Εξωτερικών του Μαρόκου. Λίγο αργότερα, ο μαροκινός Τύπος επέκρινε τη συμπεριφορά του Ouahbi, [95] [96] [97] [98] ωθώντας τον να διευκρινίσει λίγες ώρες αργότερα ότι οι δηλώσεις του είχαν παρεξηγηθεί και παρερμηνευτεί. [99] [100] [101] Η βοήθεια απορρίφθηκε καθώς το Μαρόκο ενημέρωσε τον Πρόξενο της Αλγερίας στην Καζαμπλάνκα ότι δεν χρειαζόταν την προτεινόμενη βοήθεια. [102] [103] Αντίθετα, οι ισραηλινές ΜΚΟ άρχισαν να παρέχουν βοήθεια κατά την άφιξή τους στο Μαρόκο ακόμη και χωρίς επίσημη έγκριση από τις μαροκινές ή ισραηλινές κυβερνήσεις. [104]

Στις 14 Σεπτεμβρίου, μια προγραμματισμένη πτήση του Γερμανικού Ερυθρού Σταυρού από τη Λειψία στο Μαρόκο ανεστάλη ξαφνικά λίγο πριν την απογείωση. Σε ανακοίνωσή της, η οργάνωση ανέφερε: για λόγους πέρα από τον έλεγχό μας και των εταίρων μας στο κίνημα του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου. Η πτήση που μετέφερε βοήθεια και σκηνές ζητήθηκε από τη Μαροκινή Ερυθρά Ημισέληνο. [105]

Σε απάντηση σε αυτές τις παρατηρήσεις, το μαροκινό υπουργείο Εσωτερικών δήλωσε στις 10 Σεπτεμβρίου ότι η επιλεκτική αποδοχή της βοήθειας βασίστηκε σε μια ακριβή εκτίμηση των αναγκών επί τόπου αλλά όχι σε απόλυτη απόρριψη τέτοιων προσφορών. [106]

Διαχείριση κρίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ισπανική εφημερίδα El Mundo επέκρινε την καθυστερημένη αντίδραση του βασιλιά Μοχάμεντ ΣΤ' καθώς παρέμεινε σιωπηλός για ώρες μετά το δράμα. [107] [92] Η εφημερίδα από την άλλη επικαλέστηκε τον Γάλλο πρεσβευτή στο Μαρόκο, ο οποίος αιτιολόγησε την καθυστέρηση δηλώνοντας ότι οι μαροκινές αρχές διενεργούσαν αξιολόγηση της κατάστασης, αφού η νότια περιοχή ήταν απομονωμένη και μακριά από τα αστικά κέντρα. Τη δήλωση αυτή απηύθυνε η εκπρόσωπος του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών, η οποία πρόσθεσε ότι πρέπει να διαπιστωθούν οι ανάγκες πριν υποβληθεί αίτημα βοήθειας. [107]

Μια άλλη ισπανική εφημερίδα, η El País, βρήκε τη «σιωπή» του βασιλιά μπροστά στην τραγωδία «ενοχλητική». Η L'Humanité εξέφρασε ανησυχία για την επικίνδυνη αδράνεια της μαροκινής κυβέρνησης. [92] Έχοντας βρεθεί στο Παρίσι από την 1η Σεπτεμβρίου για ιατρικούς λόγους, [107] [108] ο βασιλιάς Μωάμεθ ΣΤ' επέστρεψε στο Ραμπάτ στις 9 Σεπτεμβρίου, όπου οι εικόνες τον έδειχναν σε μια συνάντηση εργασίας. [109]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Powerful magnitude 6.8 earthquake rattles Morocco, with five believed dead». Al Jazeera. 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  2. ↑ «Major earthquake strikes Oukaïmedene, Morocco». United States Geological Survey. 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  3. ↑ «'Fragile state': Fears for Marrakesh's ancient structures after earthquake». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. 
  4. ↑ Pedrosa, Jorge (9 September 2023). «Terremoto Málaga: Cuatro seísmos con epicentro en Marruecos se sienten en Andalucía» (στα es). Málaga Hoy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909042100/https://www.malagahoy.es/malaga/Terremoto-Malaga-epicentro-Marruecos-Andalucia_0_1828317161.html. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  5. ↑ «Where in Morocco did the 6.8 magnitude earthquake strike?». Al Jazeera. 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  6. ↑ «Morocco earthquake leaves at least 2,000 dead, damages historic landmarks and topples buildings». CBS News. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910153322/https://www.cbsnews.com/news/morocco-earthquake-6-8-magnitude-marrakech-thousands-killed/. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  7. ↑ «Morocco earthquake: mourning begins as rescue continues with death toll over 2,000». The Guardian. 10 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910103900/https://www.theguardian.com/world/2023/sep/10/morocco-earthquake-mourning-begins-as-rescue-continues-with-death-toll-over-2000. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  8. ↑ Kottasová, Ivana (10 Σεπτεμβρίου 2023). «Rescuers scramble to find survivors in Morocco after powerful earthquake kills more than 2,000». CNN (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  9. ↑ Kouachi, Ikram (9 September 2023). «Thousands affected by powerful quake in Morocco's Marrakech: WHO». Anadolu Agency. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910104003/https://www.aa.com.tr/en/africa/thousands-affected-by-powerful-quake-in-morocco-s-marrakech-who/2987651. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  10. ↑ «UNICEF: Over 100,000 children affected by Morocco quake». NHK World Japan (στα Αγγλικά). 11 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  11. ↑ «Morocco declares three days of national mourning following deadly earthquake» (στα αγγλικά). Reuters. 2023-09-09. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 September 2023. https://web.archive.org/web/20230911195741/https://www.reuters.com/article/morocco-earthquake-mourning-idAFS8N37R012. Ανακτήθηκε στις 2023-09-11. 
  12. ↑ «Morocco Earthquake: Country declares 3 days of national mourning». WION (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. Over 1,000 people were killed and more than 1,200 were injured in a terrible earthquake that rattled the kingdom late on Friday night, prompting Morocco to declare three days of national mourning. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Rahhou, Jihane (13 September 2023). «Al Haouz Earthquake: Death Toll Climbs to 2946, with 5674 Injured». Morocco World News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 September 2023. https://web.archive.org/web/20230914050633/https://www.moroccoworldnews.com/2023/09/357672/al-haouz-earthquake-death-toll-climbs-to-2946-with-5674-injured. Ανακτήθηκε στις 12 September 2023. 
  14. ↑ International Medical Corps (14 September 2023). «Morocco Earthquake: Situation Report #2 (September 14, 2023)». ReliefWeb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 September 2023. https://web.archive.org/web/20230916160919/https://reliefweb.int/report/morocco/morocco-earthquake-situation-report-2-september-14-2023. Ανακτήθηκε στις 15 September 2023. 
  15. ↑ «At least 100 feared dead after earthquake rocks Morocco». The Daily Telegraph. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909042610/https://www.telegraph.co.uk/world-news/2023/09/09/morocco-earthquake-rabat-marrakech-deaths/. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  16. ↑ 16,0 16,1 «Earthquake in Morocco has killed dozens of people, officials say». Sky News. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909033809/https://news.sky.com/story/earthquake-in-morocco-has-killed-dozens-of-people-officials-say-12957757. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " sky1 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  17. ↑ «زلزال الحوز .. دفنUpdated toll of Morocco earthquake: 2,862 dead and 2,562 wounded». Assahifa. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912063232/https://www.assahifa.com/english/morocco/updated-toll-of-morocco-earthquake-2862-dead-and-2562-wounded/. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  18. ↑ Kasraoui, Safaa (11 September 2023). «Morocco's Earthquake Death Toll Jumps to 2,497 Victims». Morocco World News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909230025/https://www.moroccoworldnews.com/2023/09/357584/earthquake-in-morocco-number-of-deaths-reaches-2-012. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  19. ↑ «Morocco's Earthquake Death Toll Jumps to 2,497 Victims». Morocco World News. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912063235/https://www.moroccoworldnews.com/2023/09/357612/moroccos-earthquake-death-toll-jumps-to-2-497-victims. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  20. ↑ Kasraoui, Safaa (11 September 2023). «Earthquake Death Toll Jumps to 2,681 in Morocco». Morocco World News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912063235/https://www.moroccoworldnews.com/2023/09/357620/earthquake-death-toll-jumps-to-2-681-in-morocco. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  21. ↑ «المغرب: انهيار 50 ألف مسكن جراء الزلزال» (στα ar). Alnas News Agency. Klyoum. 16 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 September 2023. https://web.archive.org/web/20230916160920/https://www.klyoum.com/jordan-news/ar/94-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%A7%D9%86%D9%87%D9%8A%D8%A7%D8%B1-50-%D8%A3%D9%84%D9%81-%D9%85%D8%B3%D9%83%D9%86-%D8%AC%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%84. Ανακτήθηκε στις 16 September 2023. 
  22. ↑ «Morocco earthquake latest: UK team deployed to help rescue as CCTV shows moment earthquake struck». Sky News. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909203545/https://news.sky.com/story/morocco-earthquake-latest-number-of-deaths-expected-to-rise-after-powerful-quake-strikes-as-aftershocks-reported-12957790. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  23. ↑ 23,0 23,1 Ahianyo, Etonam (10 September 2023). «Séisme au Maroc (direct) Quatre ressortissants français ont perdu la vie dans le séisme» (στα γαλλικά). Tribune de Genève. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910012523/https://www.tdg.ch/seisme-au-maroc-direct-condoleances-et-marques-de-solidarite-affluent-apres-la-catastrophe-729387058830. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  24. ↑ 24,0 24,1 «Morocco earthquake kills more than 800, devastates historic sites: Live updates» (στα αγγλικά). NBC News. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909094802/https://www.nbcnews.com/news/world/live-blog/morocco-earthquake-kills-600-devastates-historic-sites-live-updates-rcna104208. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  25. ↑ «مواطنون تحت الأنقاض بعد تهدم منازلهم في مولاي ابراهيم والساكنة تستغيث (فيديو)». Alyaoum24. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909042602/https://alyaoum24.com/1833022.html. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  26. ↑ 26,0 26,1 Cuddy, Alice (11 September 2023). «Morocco earthquake latest news». BBC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912190933/https://www.bbc.com/news/live/world-africa-66771590. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  27. ↑ National Earthquake Information Center (8 Σεπτεμβρίου 2023). «M 6.8 – 54 km WSW of Oukaïmedene, Morocco». United States Geological Survey. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2023. 
  28. ↑ «انهيار مباني بينها صومعة مسجد في مراكش إثر الهزة الأرضية (صور)» (στα ar). Alyaoum24. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909042602/https://alyaoum24.com/1833009.html. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  29. ↑ Peter, Laurence (9 September 2023). «Morocco earthquake: 632 killed as buildings damaged». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909003111/https://www.bbc.com/news/world-africa-66759069. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  30. ↑ «انهيار صومعة مسجد بمراكش بفعل الهزة الأرضية القوية (صور)» (στα ar). Rue20. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909043141/https://rue20.com/742522.html. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  31. ↑ Metz, Sam (9 September 2023). «Powerful earthquake strikes Morocco, killing hundreds and damaging historic buildings». Associated Press News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909035815/https://apnews.com/article/morocco-earthquake-marraskesh-7f4a503009dede0dec0208c08d6b100b. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  32. ↑ «Powerful earthquake strikes Morocco, killing 300 and damaging historic Marrakech». CNN. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909043739/https://edition.cnn.com/2023/09/08/africa/morocco-6-8-magnitude-earthquake-intl-hnk/index.html. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  33. ↑ «At least 34 people reported dead in Morocco quake». France 24. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909043726/https://www.france24.com/en/live-news/20230909-at-least-34-people-reported-dead-in-morocco-quake. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  34. ↑ «Morocco earthquake damages historic mountain mosque». Reuters. The Straits Times. 10 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910132523/https://www.straitstimes.com/world/morocco-earthquake-damages-historic-mountain-mosque. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  35. ↑ 35,0 35,1 «Hopes fade for survivors as Morocco quake toll passes 2,800». Aljazeera. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912190923/https://www.aljazeera.com/news/2023/9/11/hopes-fade-for-survivors-as-morocco-quake-toll-surpasses-2800. Ανακτήθηκε στις 12 September 2023.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " tinmel " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  36. ↑ Eljechtimi, Ahmed (9 September 2023). «Powerful earthquake hits Morocco causing deaths, damage». The Star. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909044246/https://www.thestar.com.my/news/world/2023/09/09/powerful-68-magnitude-earthquake-strikes-morocco-some-damage-reported. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  37. ↑ 37,0 37,1 «Moroccans sleep in the streets for 3rd night following an earthquake that took more than 2,100 lives». Associated Press. CNBC News. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 September 2023. https://web.archive.org/web/20230911183949/https://www.cnbc.com/2023/09/11/morocco-earthquake-latest-updates.html. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  38. ↑ Beake, Nick (10 September 2023). «Morocco earthquake: Mountain villages plunged into grief». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910013208/https://www.bbc.com/news/world-africa-66766314. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  39. ↑ 39,0 39,1 Sam, Metz; Elshamy, Mosa'ab (10 September 2023). «In ancient cities and mountain towns, rescuers seek survivors from Morocco's quake of the century». Associated Press News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910103902/https://apnews.com/article/morocco-powerful-earthquake-marrakech-a927c7d286bf6e1047feb1c91ab96fd1. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " metz3 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  40. ↑ Seese, Bethell (11 September 2023). «The Devastating Morocco Earthquake: 78 Hours On». Morocco World News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912063235/https://www.moroccoworldnews.com/2023/09/357607/the-devastating-morocco-earthquake-78-hours-on. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  41. ↑ «At least 296 dead, 153 injured after powerful earthquake hits Morocco». Reuters. The Straits Times. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909044246/https://www.straitstimes.com/world/powerful-earthquake-hits-morocco-causing-deaths-damage. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  42. ↑ «France says controversy over Morocco earthquake aid 'misplaced'» (στα αγγλικά). Aljazeera. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912064239/https://www.aljazeera.com/news/2023/9/11/france-says-controversy-over-morocco-earthquake-aid-misplaced. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  43. ↑ «بلاغ للقيادة العليا للقوات المسلحة الملكية». Hespress – هسبريس جريدة إلكترونية مغربية (στα Αραβικά). 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  44. ↑ «بتعليمات ملكية.. القوات المسلحة الملكية تنشر وسائل بشرية ولوجيستية جوية وبرية» [With royal instructions, the Royal Armed Forces deploy human, air and land logistical means]. Heba Press (στα Αραβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  45. ↑ «Morocco earthquake death toll surpasses 1,300 as three days of mourning are declared». The National (στα Αγγλικά). 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  46. ↑ Tawfeeq, Mohammed· Paget, Sharif· Alkhshali, Hamdi· Lau, Chris· Rebane, Teele· Alkhaldi, Celine· Xu, Xiaofei· Sariyuce, Isil (9 Σεπτεμβρίου 2023). «Morocco earthquake kills more than 2,000 and damages historic Marrakech». CNN (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. 
  47. ↑ Sam, Metz; Elshamy, Mosa'ab (10 September 2023). «Moroccans sleep in the streets for 3rd night following an earthquake that took more than 2,100 lives». AP News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910103902/https://apnews.com/article/morocco-powerful-earthquake-marrakech-a927c7d286bf6e1047feb1c91ab96fd1. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  48. ↑ «Scale of disaster on stark display as Morocco's remote villages are progressively reached». Africanews. 12 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912190926/https://www.africanews.com/2023/09/12/scale-of-disaster-on-stark-display-as-moroccos-remote-villages-are-progressively-reached/. Ανακτήθηκε στις 12 September 2023. 
  49. ↑ «Moroccan rescue teams step up last-ditch hunt for earthquake survivors». France 24. 13 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 September 2023. https://web.archive.org/web/20230913203027/https://www.france24.com/en/africa/20230913-moroccan-rescue-teams-step-up-last-ditch-hunt-for-earthquake-survivors. Ανακτήθηκε στις 13 September 2023. 
  50. ↑ «Isolated Morocco earthquake survivors feel abandoned by state as they await aid». France 24. 15 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 September 2023. https://web.archive.org/web/20230915032807/https://www.france24.com/en/africa/20230915-isolated-morocco-earthquake-survivors-feel-abandoned-by-state-as-they-await-aid. Ανακτήθηκε στις 15 September 2023. 
  51. ↑ Michaelson, Ruth (10 September 2023). «Morocco earthquake: mourning begins as rescue continues with death toll over 2,000». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910103900/https://www.theguardian.com/world/2023/sep/10/morocco-earthquake-mourning-begins-as-rescue-continues-with-death-toll-over-2000. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  52. ↑ «Morocco earthquake: Mountain villages plunged into grief». BBC News. 10 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910013208/https://www.bbc.com/news/world-africa-66766314. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  53. ↑ Faucon, Chao Deng, Stephen Kalin, Summer Said and Benoit (10 Σεπτεμβρίου 2023). «Morocco Earthquake Rescue Efforts Intensify as Death Toll Passes 2,000». WSJ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. 
  54. ↑ Michaelson, Ruth (2023-09-10). «Morocco earthquake: mourning begins as rescue continues with death toll over 2,000» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910103900/https://www.theguardian.com/world/2023/sep/10/morocco-earthquake-mourning-begins-as-rescue-continues-with-death-toll-over-2000. Ανακτήθηκε στις 2023-09-10. 
  55. ↑ «Albares anuncia el envío de ayuda de forma "inminente" a Marruecos». www.lavanguardia.com (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. 
  56. ↑ «Morocco Earthquake News Live Updates: PM Modi expresses his condolences over the lives lost due to Morocco quake; At least 296 people have been killed». The Economic Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  57. ↑ «الجزائر تفتح مجالها الجوي لتسهيل وصول المساعدات الإنسانية إلى المغرب» [Algeria opens its airspace to facilitate the arrival of humanitarian aid to Morocco]. Echourouk (στα Αραβικά). 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  58. ↑ «Argentina ofrece asistencia humanitaria ante el terremoto en Marruecos» (στα es). El Día. 10 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 September 2023. https://web.archive.org/web/20230911035637/https://www.eldia.com/nota/2023-9-10-15-9-0-argentina-ofrece-asistencia-humanitaria-ante-el-terremoto-en-marruecos-politica-y-economia. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  59. ↑ «France's Macron 'Devastated' By Morocco Quake, Promises Aid» (στα αγγλικά). Barron's. Agence France-Presse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909110103/https://www.barrons.com/news/france-s-macron-devastated-by-morocco-quake-promises-aid-31edf813. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  60. ↑ «Séisme au Maroc: Emmanuel Macron se dit "bouleversé" et propose l'aide de la France» [Earthquake in Morocco: Emmanuel Macron says he is "upset" and offers help from France]. BFMTV (στα Γαλλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  61. ↑ «Morocco's decision to forgo German quake aid not political, foreign ministry says» (στα αγγλικά). Reuters. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912035235/https://www.reuters.com/world/africa/moroccos-decision-forgo-german-quake-aid-not-political-foreign-ministry-2023-09-11/. Ανακτήθηκε στις 13 September 2023. 
  62. ↑ «آمادگی 60 تا 70 کشور برای کمک به زلزله زدگان مغرب» [Preparation of 60 to 70 countries to help earthquake victims in Morocco]. Farsnews (στα Περσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. 
  63. ↑ «Israel to send rescue team to Morocco, bring back stranded Israelis». The Jerusalem Post (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  64. ↑ Peralta-Malonzo, Third Anne (12 Σεπτεμβρίου 2023). «Marcos: PH ready to assist earthquake-hit Morocco». Sunstar (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2023. 
  65. ↑ «Sismo em Marrocos: "Portugal está disponível para apoiar Marrocos"». Expresso (στα Πορτογαλικά). 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  66. ↑ «Powerful earthquake hits Morocco causing deaths, damage, Pakistan stands with Moroccan people». The Express Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910103909/https://tribune.com.pk/story/2434988/pakistan-stands-in-solidarity-with-morocco-after-devastating-earthquake. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  67. ↑ Tecuceanu, Paul (9 September 2023). «Ciolacu anunță că România este pregătită să ofere asistență Marocului, după cutremurul care a devastat această țară» (στα ro). Pro TV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909204828/https://stirileprotv.ro/stiri/actualitate/ciolacu-anunta-ca-romania-este-pregatita-sa-ofere-asistenta-marocului-dupa-cutremurul-care-a-devastat-aceasta-tara.html. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  68. ↑ «Reactions from foreign governments to earthquake in Morocco». 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909112719/https://www.reuters.com/world/africa/reactions-foreign-governments-earthquake-morocco-2023-09-09/. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  69. ↑ «"เศรษฐา" เสียใจต่อเหตุแผ่นดินไหวโมร็อกโก สั่ง กต. เร่งช่วยเหลือคนไทย» [Settha regrets the Morocco earthquake and orders the Ministry of Foreign Affairs to rush to help Thai people.]. Thairath (στα Ταϊλανδικά). 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  70. ↑ 70,0 70,1 «Morocco earthquake: Foreign offers of aid arrive» (στα αγγλικά). Reuters. 2023-09-10. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910224708/https://www.reuters.com/world/africa/foreign-offers-aid-response-morocco-earthquake-2023-09-10/. Ανακτήθηκε στις 2023-09-11. 
  71. ↑ «Fas için AFAD, Sağlık Bakanlığı UMKE, Türk Kızılay ve diğer STK'lardan 265 personel hazırlandı» [265 personnel from AFAD, Ministry of Health UMKE, Turkish Red Crescent and other NGOs were prepared for Morocco.]. Anadolu Ajansı. 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. 
  72. ↑ «Morocco earthquake: More than 600 dead after powerful tremors» (στα αγγλικά). BBC News. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909065341/https://www.bbc.co.uk/news/live/world-africa-66760889. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  73. ↑ (9 September 2023). Statement from President Joe Biden on the Earthquake in Morocco. Δελτίο τύπου.
  74. ↑ «No Polish victims in Morocco earthquake» (στα pl). Telewizja Polska. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909204834/https://tvpworld.com/72605552/no-poles-among-victims-of-morocco-earthquake-fm. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  75. ↑ «At least 632 dead, 329 injured after powerful earthquake hits Morocco». The Straits Times. Reuters. 9 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909044246/https://www.straitstimes.com/world/powerful-earthquake-hits-morocco-causing-deaths-damage. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  76. ↑ Metz, Sam; Elshamy, Mosa'ab (9 September 2023). «Powerful quake in Morocco kills more than 1,000 people and damages historic buildings in Marrakech». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 September 2023. https://web.archive.org/web/20230909035815/https://apnews.com/article/morocco-earthquake-marraskesh-7f4a503009dede0dec0208c08d6b100b. Ανακτήθηκε στις 9 September 2023. 
  77. ↑ «Dodental aardbeving Marokko boven 2000 • Drie dagen van nationale rouw». nos.nl. 9 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  78. ↑ Schyns, Veerle (9 September 2023). «Kabinet steunt Marokko met 5 miljoen euro voor noodhulp» (στα nl). NRC (NRC Handelsblad). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912191437/https://www.nrc.nl/nieuws/2023/09/09/kabinet-steunt-marokko-met-5-miljoen-euro-voor-noodhulp-a4173974. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  79. ↑ 严茂强. «China Red Cross provides aid to Morocco after earthquake». global.chinadaily.com.cn. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  80. ↑ Boeing Donates $300,000 to Assist Moroccan Earthquake Relief Efforts, 14 September 2023, https://boeing.mediaroom.com/2023-09-14-Boeing-Donates-300,000-to-Assist-Moroccan-Earthquake-Relief-Efforts, ανακτήθηκε στις 14 September 2023 
  81. ↑ «'Thoughts and prayers': World reacts to Morocco's devastating earthquake». Al Jazeera (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. 
  82. ↑ 李齐. «Condolences, aid pouring in for quake-hit Morocco». China Daily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  83. ↑ «天皇、皇后両陛下 地震被害のモロッコにお見舞い» [Emperor and Empress [of Japan] offers condolences to earthquake-stricken Morocco]. 産経ニュース (στα Ιαπωνικά). 11 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2023. 
  84. ↑ «Aftershock rattles Morocco as death toll from earthquake rises to 2,100». Associated Press. NBC News. 10 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 September 2023. https://web.archive.org/web/20230911025610/https://www.cbsnews.com/news/morocco-earthquake-aftershock-death-toll/. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  85. ↑ «المغرب يسابق الزمن لإنقاذ المحاصرين تحت أنقاض الزلزال ويقبل المساعدة من أربع دول» [Morocco is racing against time to rescue those trapped under the rubble of the earthquake and accepts assistance from four countries]. www.bbc.com (στα Αραβικά). 10 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. 
  86. ↑ «Foreign rescuers join Morocco quake race against time». Agence France-Presse. France24. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 September 2023. https://web.archive.org/web/20230911105542/https://www.france24.com/en/live-news/20230911-foreign-rescuers-join-morocco-quake-race-against-time. Ανακτήθηκε στις 11 September 2023. 
  87. ↑ «Why does Morocco refuse aid from some countries?». Koha Ditore. 12 September 2023. https://www.koha.net/en/boat/391639/pse-maroku-i-refuzon-ndihmat-nga-disa-shtete/. Ανακτήθηκε στις 12 September 2023. 
  88. ↑ Schaer, Cathrin (12 September 2023). «The uninvited? How international rescue gets into Morocco» (στα αγγλικά). DW News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912191433/https://www.dw.com/en/the-uninvited-how-international-rescue-gets-into-morocco/a-66791776. Ανακτήθηκε στις 12 September 2023. 
  89. ↑ «Après le séisme, le Maroc accepte l'aide de quatre pays dont l'Espagne et le Qatar» (στα γαλλικά). Radio France Internationale. 10 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 September 2023. https://web.archive.org/web/20230911150448/https://www.rfi.fr/fr/afrique/20230910-s%C3%A9isme-au-maroc-l-espagne-et-le-qatar-r%C3%A9pondent-%C3%A0-la-demande-d-aide-de-rabat. Ανακτήθηκε στις 13 September 2023. 
  90. ↑ Réto, Cécile (10 September 2023). «Séisme au Maroc. Une aide internationale acceptée au compte-gouttes» (στα γαλλικά). Ouest-France. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912192430/https://www.ouest-france.fr/monde/maroc/seisme-au-maroc-une-aide-internationale-acceptee-au-compte-gouttes-bc47672a-4fe9-11ee-aaf6-974564520e1f. Ανακτήθηκε στις 13 September 2023. 
  91. ↑ «"Nous n'avons toujours pas eu l'accord du gouvernement marocain" : pourquoi l'aide humanitaire française tarde à arriver après le séisme» (στα γαλλικά). France Info. 10 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910231737/https://www.francetvinfo.fr/monde/afrique/maroc/seisme/nous-n-avons-toujours-pas-eu-l-accord-du-gouvernement-marocain-pourquoi-l-aide-humanitaire-francaise-tarde-a-arriver-apres-le-seisme_6054533.html. Ανακτήθηκε στις 10 September 2023. 
  92. ↑ 92,0 92,1 92,2 «Séisme au Maroc : "Face à la catastrophe, l'inaction et le silence de Mohammed VI"» (στα γαλλικά). France 24. 11 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912192516/https://www.france24.com/fr/%C3%A9missions/dans-la-presse/20230911-tremblement-de-terre-au-maroc-face-%C3%A0-la-catastrophe-l-inaction-et-le-silence-de-mohammed-vi. Ανακτήθηκε στις 13 September 2023.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " :42 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  93. ↑ «Reports: Algerian aid planes are on their way to Morocco». www.alhurra.com (στα Αραβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  94. ↑ «Algeria allocates three aid planes to Morocco, pending its approval -agency» (στα αγγλικά). Reuters. 2023-09-11. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912192432/https://www.reuters.com/article/morocco-quake-algeria-aid-idAFS8N39F01Y. Ανακτήθηκε στις 2023-09-12. 
  95. ↑ «تصريحات وهبي الخطيرة لقناة العربية حول الجزائر تثير غضب المغاربة» [Ouahbi's controversial statements on Al Arabiya TV regarding Algeria have sparked anger among Moroccans]. هوية بريس (στα Αραβικά). 11 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  96. ↑ «منار السليمي ينتقد بشدة خرجة غير موفقة لوزير العدل عبد اللطيف وهبي رحب فيها بالمساعدات الجزائرية» [Manar Al-Salimi strongly criticizes Minister of Justice Abdellatif Ouhbi for his ill-advised statement in which he welcomed Algerian aid.]. 24 ساعة (στα Αραβικά). 11 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  97. ↑ «بسبب الزلزال.. الجزائر تحاول توريط عبد اللطيف وهبي» [Due to the earthquake, Algeria is attempting to implicate Abdellatif Ouhbi.]. Analkhabar (στα Αραβικά). 11 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  98. ↑ Arbai, Khalid (11 Σεπτεμβρίου 2023). «ترحيب وهبي بمساعدات النظام الجزائري يثير غضب المغاربة…منار السليمي : تصريحات خطيرة» [Ouahbi's welcome of aid from the Algerian regime is causing anger among Moroccans... Manar Al-Salimi: Dangerous statements]. زنقة 20 (στα Αραβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  99. ↑ «Breaking news: Minister of Justice denies "welcoming Algerian aid."». اليوم 24 – أخبار اليوم على مدار الساعة (στα Αραβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  100. ↑ «Minister of Justice Ouhbi denies the claims of Algerian media and refutes his alleged welcoming of Algerian aid». ChoufTV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  101. ↑ «What is the truth about Morocco "accepting" Algerian aid following Minister Ouhbi's statement?». al3omk.com (στα Αραβικά). 11 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. 
  102. ↑ «الجزائر تعلن تلقيها الرد.. المغرب "لا يحتاج" مساعدتها الإنسانية» (στα ar). Al-Hurra. 12 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912192946/https://www.alhurra.com/morocco/2023/09/12/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1-%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%86-%D8%AA%D9%84%D9%82%D9%8A%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D9%84%D8%A7-%D9%8A%D8%AD%D8%AA%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%AA%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9. Ανακτήθηκε στις 2023-09-12. 
  103. ↑ «الجزائر تتلقى ردا رسميا من المغرب على مبادرة تقديم المساعدات» [Algeria receives an official response from Morocco regarding the offer to provide assistance.]. Alghad TV (στα Αραβικά). 12 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  104. ↑ «Morocco earthquake: Israeli NGOs are among those on the ground». Le Monde.fr. 12 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912192953/https://www.lemonde.fr/en/le-monde-africa/article/2023/09/12/morocco-earthquake-israeli-ngos-are-among-those-on-the-ground_6133536_124.html. Ανακτήθηκε στις 12 September 2023. «Organizations specializing in disaster relief are providing aid, even without having received a green light from either Moroccan or Israeli authorities.» 
  105. ↑ «German Red Cross aid to Morocco postponed due to 'new rules'». DW News. 14 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 September 2023. https://web.archive.org/web/20230914083719/https://www.dw.com/en/german-red-cross-aid-to-morocco-postponed-due-to-new-rules/a-66806812. Ανακτήθηκε στις 14 September 2023. 
  106. ↑ «Morocco quake: Why have authorities accepted limited foreign aid so far?». Aljazeera. 12 September 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 September 2023. https://web.archive.org/web/20230913010312/https://www.aljazeera.com/news/2023/9/12/is-morocco-accepting-aid-certain-countries-political-reasons. Ανακτήθηκε στις 13 September 2023. 
  107. ↑ 107,0 107,1 107,2 «Estupor ante la desaparición inicial del rey Mohamed VI y por la tardanza en aceptar la ayuda internacional» [Stupor at the initial disappearance of King Mohammed VI and due to the delay in accepting international aid]. El Mundo (στα Ισπανικά). 10 Σεπτεμβρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  108. ↑ Islah, Fadwa (1 September 2023). «Mohammed VI à Paris, prélude d'un réchauffement entre le Maroc et la France ?» (στα γαλλικά). Jeune Afrique. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 September 2023. https://web.archive.org/web/20230910095031/https://www.jeuneafrique.com/1478531/politique/mohammed-vi-a-paris-prelude-dun-rechauffement-entre-le-maroc-et-la-france/. Ανακτήθηκε στις 13 September 2023. 
  109. ↑ Bouquet, Johanna. «Séisme au Maroc : le silence du roi Mohammed VI pose question» (στα γαλλικά). RTBF. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2023. https://web.archive.org/web/20230912193009/https://www.rtbf.be/article/seisme-au-maroc-le-silence-du-roi-mohammed-vi-pose-question-11254057. Ανακτήθηκε στις 13 September 2023. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σεισμός_στο_Μαρόκο_(2023)&oldid=10220489"