Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαυρόλογγος Σερρών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°57′10.63339″N 23°35′4.93984″E / 40.9529537194°N 23.5847055111°E / 40.9529537194; 23.5847055111

Μαυρόλογγος
Μαυρόλογγος is located in Greece
Μαυρόλογγος
Μαυρόλογγος
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
ΔήμοςΒισαλτίας
Δημοτική ΕνότηταΝιγρίτας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Υψόμετρο11 μέτρα
Πληθυσμός
Πραγματικός81
Έτος απογραφής1928
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΚαρά-Ορμάν
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Μαυρόλογγος, έως το 1927 γνωστός ως Καρά-Ορμάν, είναι πρώην οικισμός στον σημερινό Δήμο Βισαλτίας της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.[α] Βρισκόταν στην ελώδη ζώνη της πρώην λίμνης Αχινού, περίπου 1,5 χλμ. βορειοανατολικά από το Φλάμπουρο Σερρών.[1][2][3]

Οθωμανική περίοδος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πληροφορίες σχετικά με τον οικισμό είναι περιορισμένες. Αν και η ύπαρξή του τεκμηριώνεται σε ιστορικές πηγές από το 1913, προφανώς προϋπήρχε ήδη από την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η ονομασία Καρά-Ορμάν στην τουρκική γλώσσα σημαίνει Μαύρο Δάσος και αναφέρεται στην ύπαρξη ενός παραλίμνιου δάσους που κάλυπτε την περιοχή.[4] Σε υπολογισμούς που εξέδωσε το 1919 η Επιτελική Υπηρεσία του Ελληνικού Στρατού, προ του 1912 αναφέρονται 20 Μωαμεθανοί.[5]

Το Καρά-Ορμάν πιθανότατα υπήρξε ένας βραχύβιος συνοικισμός ψαράδων ή και αγροτών, οι οποίοι, σύμφωνα με την τοπική προφορική παράδοση, κατασκεύαζαν προσωρινές καλύβες στις νησίδες που σχημάτιζαν τα έλη της κάτω κοιλάδας του Στρυμόνα. Αυτά τα έλη δημιουργούνταν από την ακανόνιστη ροή του ποταμού και τις εποχικές διακυμάνσεις της στάθμης της λίμνης Αχινού, στοιχεία που επηρεάζονταν ιδιαίτερα κατά τις περιόδους πλημμυρών. Οι συνθήκες αυτές, ασφαλώς, δεν ευνοούσαν τη δημιουργία μόνιμων οικισμών, αλλά επέτρεπαν μόνο τη δημιουργία εφήμερων εγκαταστάσεων.[6][7][2]

Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων, ο οικισμός περιήλθε στην ελληνική επικράτεια και στην ελληνική απογραφή του 1913 καταγράφηκε με πληθυσμό 24 κατοίκων.[8] Κάτοψη του οικισμού αποτυπώθηκε σε βρετανικό στρατιωτικό χάρτη κατά την περίοδο του Μακεδονικού Μετώπου του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σύμφωνα με τον οποίο το 1917 αποτελούνταν από 5 σπίτια.[9][10]

Το 1920 προσαρτήθηκε στη νεοσύστατη κοινότητα Νιγρίτης, μαζί με τα χωριά Γεωργουλά, Λίτζα (Θερμά), Μπαϊρακτάρ (Φλάμπουρο) και Φυτόκι (Ανθή).[11][12] Κατά την απογραφή του ίδιου έτους καταγράφηκαν 33 κάτοικοι.[13] Το 1927, στο πλαίσιο του εξελληνισμού των γεωγραφικών ονομάτων, το Καρά-Ορμάν μετονομάστηκε σε Μαυρόλογγος, διατηρώντας την αναφορά στην πυκνή βλάστηση της περιοχής (βλ. λόγγος).[14] Κατά την απογραφή του 1928, ο πληθυσμός είχε αυξηθεί σε 81 κατοίκους.[15]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, εκτελέστηκαν στην πεδιάδα των Σερρών μεγάλα αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά δημόσια έργα. Στην περιοχή του Μαυρόλογγου έγινε αποξήρανση της λίμνης Αχινού και ρύθμιση της κοίτης του Στρυμόνα. Ο ποταμός εγκιβωτίστηκε σε νέα τεχνητή κοίτη, βόρεια του οικισμού, ενώ η παλιά κοίτη, η οποία περνούσε νότια του οικισμού, καταργήθηκε.[16][17] Το παραλίμνιο δάσος εκχερσώθηκε και εκριζώθηκε, αποδίδοντας προς καλλιέργεια 232 χιλιάδες στρέμματα.[18]

Τα παραπάνω έργα μεταμόρφωσαν πλήρως την περιοχή, απαλλάσσοντάς την από τις ελώδεις εκτάσεις.[19][20] Ωστόσο, ως αποτέλεσμα των αλλαγών, ο οικισμός εγκαταλείφθηκε και οι κάτοικοί του μετεγκαταστάθηκαν στο Φλάμπουρο και το Παραλίμνιο. Καταργήθηκε τυπικά το 1940, καθώς έπαψε να καταγράφεται στις ελληνικές απογραφές.[21]

Υδάτινη διάβαση του Στρυμόνα κοντά στον πρώην οικισμό Μαυρόλογγο.

Σήμερα, δεν σώζονται ερείπια ή ίχνη του πρώην οικισμού και στη θέση του υπάρχουν αγροκτήματα. Βορειοδυτικά της θέσης του πρώην οικισμού, συναντώνται μέσω ξεχωριστών τεχνητών τάφρων, η παλαιά κοίτη του Στρυμόνα και το ρέμα Μεγάλο, τα οποία μετά από ευθεία πορεία 2,5 χλμ. εκβάλουν στον ποταμό Στρυμόνα.

Απογραφή Ονομασία Κάτοικοι Αναφ.
Άνδρες Γυναίκες Σύνολο
1913 Καρά Ορμάν 14 10 24 [8]
1915 Καρά-Ορμάν 25 19 44 [5]
1920 Καρά-Ορμάν 17 16 33 [13]
1928 Μαυρόλογγος (Καρά-Ορμάν) 41 40 81 [15]
  1. ↑ Εντός των διοικητικών ορίων της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, βρίσκεται ακόμη ένας πρώην οικισμός με την ίδια ονομασία, το Καρά Ορμάν στον σημερινό Δήμο Σιντικής.
  1. ↑ «Gov.gr - Θέαση». gov.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2025.
  2. 1 2 Επιτελικός Χάρτης της Ελλάδος - 41° 41° Θεσσαλονίκη (Κλίμακα 1:200.000). Ελλάδα: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Κ. Γρηγούρας & ΣΙΑ, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (United Nations Library & Archives). 1927. Καρά Ορμάνι
  3. ↑ GSGS 4439 - Greece 1:100.000 - Nigríta - Sheet D.9 (στα Αγγλικά). Ηνωμένο Βασίλειο: Great Britain - War Office - General Staff - Geographical Section, Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου ΜακΜάστερ (McMaster University Library). 1944. Mavrolongos
  4. ↑ Μπαρτζούδης, Γεώργιος (1993). Η βελτίωση της λειτουργίας, ως ταμιευτήρα άρδευσης, της Λίμνης Κερκίνης ώστε να εξυπηρετεί και άλλες λειτουργίες (PDF). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). σελ. 14. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2025.
  5. 1 2 Στατιστικοί πίνακες του πληθυσμού κατ' εθνικότητας των νομών Σερρών και Δράμας. Αθήνα: Επιτελική Υπηρεσία του Ελληνικού Στρατού. 1919. σελ. 7. 20. Καρά-Ορμάν
  6. ↑ Κουτζακιώτης, Γιώργος. «Φλάμπουρο, η αναζήτηση ενός χωριού». Eρευνητικό Πρόγραμμα «ΘΡΑΚΗ» (1995-2000) (PDF). Σύλλογος «Οι Φίλοι της Μουσικής». Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2025.
  7. ↑ Wood, William Thomas (1917). «Painting, River Struma and Lake Tahinas» (στα Αγγλικά). Canadian War Museum. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2025.
  8. 1 2 Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1915). Απαρίθμησις των Κατοίκων των Νέων Επαρχιών της Ελλάδος του Έτους 1913 (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 46.
  9. ↑ Fitoki (Edition 1, Scale 1:20.000), British First World War Trench Maps. Survey Co., Royal Engineers, British Salonika Force. 2 Οκτωβρίου 1917. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2025. Kara Orman
  10. ↑ Porna (Edition 1A, Scale 1:50.000), British First World War Trench Maps. Survey Co., Royal Engineers, British Salonika Force. 2 Οκτωβρίου 1917. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2025. Kara Orman
  11. ↑ Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 2Α΄/4-1-1920. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 7.
  12. ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Καρά - Ορμάν (Σερρών)». Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ). Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2025.
  13. 1 2 Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1921). Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 270.
  14. ↑ Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) 179Α΄/30-8-1927. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 1255.
  15. 1 2 Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1935). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928 - Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς διά του από Νοεμβρίου 1928 Διατάγματος. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 316.
  16. ↑ Επιτελικός Χάρτης της Ελλάδος - Νιγρίτα - Προσωρινή Έκδοσις (Κλίμακα 1:100.000). Ελλάδα: Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (United Nations Library & Archives). 1928. Καρά Ορμάν
  17. ↑ Griechenland 1:100.000 - Nigrita - Blatt Nr. 9C. Γερμανία: Hergestellt im Auftrag Gen St d H Abt f Kr Kart u Verm-Wes. 1940. Kara Orman, Mafrolongos (Καρά-Ορμάν)
  18. ↑ Παπαφιλίππου-Πέννου, Ευαγγελία (2004). Δυναμική εξέλιξη και σύγχρονες εξωγενείς διεργασίες του υδρογραφικού συστήματος της τεφρολεκάνης των Σερρών (Διδακτορική διατριβή). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Γεωλογίας. σελ. 224. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2025.
  19. ↑ Hydraulic Works of Serres & Drama Plains - Principal Works (S-1420, κλίμακα 1:100.000) (στα Ελληνικά και Αγγλικά). John Monks & Sons - Ulen & Co., Γενικά Αρχεία του Κράτους - Τμήμα Γ.Α.Κ. Σερρών - Αρχείο Χαρτών και Σχεδίων Υδραυλικών Έργων Πεδιάδων Σερρών Δράμας. Καρά Ορμάν
  20. ↑ Υδραυλικά Έργα Πεδιάδων Σερρών και Δράμας - Κύρια Έργα (5-905, κλίμακα 1:100.000) (PDF) (στα Ελληνικά και Αγγλικά). John Monks & Sons-Ulen & Co., Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. 20 Αυγούστου 1932. Καρά-Ορμάν, Kara-Orman
  21. ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (1950). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940 - Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 347.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μαυρόλογγος_Σερρών&oldid=11305648"