Ιωάννης του Λάνκαστερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιωάννης του Λάνκαστερ
Ο Ιωάννης του Λάνκαστερ, 1ος δούκας του Μπέντφορντ (αριστερά)
Δούκας του Μπέντφορντ
Γέννηση20 Ιουνίου 1389
Θάνατος14 Σεπτεμβρίου 1435 (46 ετών)
Ρουέν, Νορμανδία, Γαλλία
Τόπος ταφήςΚαθεδρικός της Ρουέν
ΣύζυγοςΆννα της Βουργουνδίας (1423-1432)
Ιακωβίνα του Λουξεμβούργου (1433-1435)
ΟίκοςΟίκος του Λάνκαστερ
ΠατέραςΕρρίκος Δ' της Αγγλίας
ΜητέραΜαρία του Μποχύν
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Ιωάννης του Λάνκαστερ, 1ος δούκας του Μπέντφορντ ή Ιωάννης Πλανταγενέτης (John of Lancaster, 20 Ιουνίου 1389 - 14 Σεπτεμβρίου 1435) από τον Οίκο του Λάνκαστερ Άγγλος ευγενής μέλος του Οίκου του Λάνκαστερ ήταν τρίτος γιος του Ερρίκου Δ' της Αγγλίας και της Μαρίας του Μπόχυν, αδελφός του Ερρίκου Ε΄ της Αγγλίας και θείος του Ερρίκου ΣΤ΄ της Αγγλίας. Ο Μπέντφορντ ήταν κηδεμόνας του ανήλικου ανιψιού του Ερρίκου ΣΤ΄, ικανός στρατιωτικός αρχηγός του Εκατονταετούς Πολέμου αλλά η φήμη του είχε πέσει σημαντικά την εποχή του θανάτου του.[1]

Ο Μπέντφορντ όπως και ο μεγαλύτερος αδελφός του ήταν άριστος στρατιωτικός στη μάχη και στη διοίκηση κάτι που έφερε την Αγγλία σε μέγιστη ισχύ όσο ζούσε ο Ερρίκος Ε΄. Μετά τον θάνατο του η εμφάνιση της Ιωάννας της Λωραίνης και οι εμφύλιες συγκρούσεις στο Αγγλικό στρατόπεδο έφεραν σταδιακά την παρακμή και την απώλεια όλων των Αγγλικών ηπειρωτικών κτήσεων στη Γαλλία. Ο Μπέντφορντ τη δεκαετία του 1430 έχασε όλη την ισχύ του επειδή δεν είχε τους απαραίτητους πόρους να συνεχίσει τη σύγκρουση. Ο Μπέντφορντ πέθανε στη διάρκεια του Συμβουλίου του Άρρας την εποχή που η Βουργουνδία κύριος σύμμαχος της Αγγλίας προσπάθησε να υπογράψει ξεχωριστή συνθήκη με τον Κάρολος Ζ΄. Έκανε σκληρές προσπάθειες να δημιουργήσει μια δυαδική μοναρχία στην Αγγλία και τη Γαλλία αλλά ο αιφνίδιος θάνατος του διέκοψε τα σχέδια του.

Τίτλοι και αξιώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την άνοδο στον θρόνο του πατέρα του (1399) ο Ιωάννης του Λάνκαστερ κέρδισε γρήγορα τίτλους και αξιώματα, στέφτηκε ιππότης στις 12 Οκτωβρίου 1399 και μέλος του Τάγματος της Περικνημίδας (1402). Την περίοδο 1403 - 1405 του παραχωρήθηκαν τα εδάφη που κατασχέθηκαν από την οικογένεια του Πέρσι και τις μονές του Όγκμπουρν και του Γουιλσάιρ, τα εδάφη έφεραν σημαντικές αυξήσεις στα έσοδα του. Διορίστηκε Κοντόσταυλος της Αγγλίας (1403) και Φύλακας του δυτικού Μαρς (1403 - 1414).[2] Ο αδελφός του Ερρίκος Ε΄ δημιούργησε για λογαριασμό του την κομητεία του Κένταλ, την κομητεία του Ρίτσμοντ και το δουκάτο του Μπέντφορντ (1414).[3][4]

Όταν πέθανε ο Ερρίκος Ε΄ (1422) ανέλαβε μαζί με τον μικρότερο αδελφό του Χάμφρεϊ, δούκα του Γκλόστερ τη διακυβέρνηση του βασιλείου με προτεραιότητα τον πόλεμο με τη Γαλλία, ο Λάνκαστερ ήταν λόρδος προστάτης της Αγγλίας την εποχή που απουσίαζε ο Γκλόστερ. Ο Μπέντφορντ νίκησε τους Γάλλους πολλές φορές με σημαντικότερη επιτυχία του τη νίκη του στη μάχη του Βερνέιγ αλλά η άφιξη της Ιωάννας της Λωρραίνης αντέστρεψε την κατάσταση. Ο Μπέντφορντ παρέδωσε την Ιωάννα σε συμβούλιο που τη δίκασε και την εκτέλεσε στη Ρουέν (1431) ενώ ο ίδιος δεν συμμετείχε στη διαδικασία, στη συνέχεια τακτοποίησε τη στέψη του νεαρού ανιψιού του Ερρίκου ΣΤ΄ στο Παρίσι. Την περίοδο 1422 - 1432 τοποθετήθηκε κυβερνήτης της Νορμανδίας και ίδρυσε το Πανεπιστήμιο της Καέν, απέστειλε τέσσερα έγγραφα από το Παρίσι και την Αγγλία. Τα πιο σημαντικά έγγραφα του Μπέντφορντ ήταν "Οι ώρες του Μπέντφορντ", "η βίβλος του Σόλσμπερι" που εκδόθηκαν στο Παρίσι, το "Ψαλτήρι του Μπέντφορντ" και οι "Ώρες" την περίοδο 1420 - 1423 στην Αγγλία, όλα ήταν διακοσμημένα με τη μόδα της εποχής.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα σύμβολα του Ιωάννη του Λάνκαστερ

Ο Ιωάννης του Λάνκαστερ νυμφεύτηκε στις 13 Μαΐου 1423 στον πρώτο γάμο του στην Τρουά την Άννα των Βαλουά, κόρη του Ιωάννη του Άφοβου, δούκα της Βουργουνδίας. Ο γάμος παρέμεινε άτεκνος και η Άννα απεβίωσε από επιδημία πανώλης στο Παρίσι (1432).[5][6]

Νυμφεύτηκε σε δεύτερο γάμο στις 22 Απριλίου 1433 στο Τερουάν την Ιακωβίνα του Οίκου του Λουξεμβούργου, κόρη του Πέτρου Α΄ κόμη του Σαιν-Πολ. Και ο γάμος αυτός παρέμεινε άτεκνος· η Ιακωβίνα αργότερα παντρεύτηκε και με τον δεύτερο σύζυγό της απέκτησε 14 παιδιά.

Ο Ιωάννης του Λάνκαστερ είχε μια νόθη κόρη, τη:

  • Μαρία, που παντρεύτηκε τον Πιερ του Κλερμόν-Φεράν γιο του Μπέρτραντ του Κλερμόν-Φεράν με τον οποίο απέκτησε έναν γιο, τον Ριχάρδο.

Ο Ιωάννης απεβίωσε στη διάρκεια σύγκλισης του Κογκρέσου του Αρράς (1435) στη Ρουέν και τάφηκε στον Καθεδρικό ναό της Ρουέν μαζί με τον πρόγονό του Ερρίκο τον Νεότερο, αλλά ο τάφος καταστράφηκε από τους Καλβινιστές (1562). Σήμερα μία πλάκα δείχνει την ακριβή θέση του τάφου του.

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιωάννης του Λάνκαστερ παρουσιάζεται στα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ "Ερρίκος Δ΄, Μέρος Α΄" και "Ερρίκος Δ΄, Μέρος Β΄" σαν Ιωάννης του Λάνκαστερ και "Ερρίκος Ε΄ και Ερρίκος ΣΤ΄, Μέρος Α΄" σαν δούκας του Μπέντφορντ. Η συγγραφέας Τζορτζέτ Χέιερ (1902 - 1974) στο έργο της "Ο κύριος μου Ιωάννης" αναφέρεται στη ζωή του από 4 μέχρι 20 ετών. Το μυθιστόρημα της Φιλίπα Γκρέγκορι (γεν. 1954) "Η κυρία των ποταμών" (2011) παρουσιάζει τον Ιωάννη σαν πρώτο σύζυγο της πρωταγωνίστριας Τζακέττας του Λουξεμβούργου.

Σύμβολα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα σύμβολα του Ιωάννη του Λάνκαστερ όπως εμφανίζονται στη "Βίβλο των Ωρών"

Σαν γιος βασιλιά ο Ιωάννης του Λάνκαστερ χρησιμοποίησε τα βασιλικά σύμβολα του πατέρα του με μοναδική διαφορά μια ταμπέλα στην κορυφή με πέντε σημεία.[7] Στις "Ώρες του Μπέντφορντ" τα σύμβολα σε μια σκηνή στηρίζονται με έναν αετό που περιβάλλεται από ένα στέμμα σε ένα αμμώδες πεδίο με πολλά χρυσά κλαδιά από κομμένα δέντρα, ένα ιεραρχικό σύμβολο του Εδουάρδου Γ΄ στα ανάκτορα του Γούντστοκ.[8] Το έμβλημα περιβάλλεται με μια περιστρεφόμενη ταμπέλα που εμφανίζεται τέσσερις φορές γύρω από το σύμβολο με την ίδια επιγραφή, η επιγραφή σχετίζεται με τη σειρά διαδοχής του στον θρόνο, ήταν τρίτος διάδοχος του πατέρα του και στη συνέχεια νόμιμος αντιβασιλιάς. Οι Ώρες πολύ πιθανό δημιούργησαν αυτό το έμβλημα για να το αφιερώσουν στη σύζυγο του Άννα κόρη του Ιωάννη του Ισχυρού.

Τα σύμβολα της βασίλισσας στην οικία της στο Μπέρμιγχαμ αντιστράφηκαν από τους οπαδούς της, τοποθετήθηκαν τα βασιλικά σύμβολα της Αγγλίας στα αριστερά ενώ στα δεξιά με έξι υποδιαιρέσεις εμφανίζονται τα βασιλικά σύμβολα της Λωρραίνης.[9] Η δεύτερη σύζυγος του Ιωάννη του Λάνκαστερ Τζακέττα του Λουξεμβούργου με τον επόμενο γάμο της έγινε μητέρα της Ελισάβετ Γούντβιλ συζύγου του Εδουάρδου Δ΄. Τα δικαιώματα της Ελισάβετ να κληρονομήσει τα σύμβολα του πρώτου συζύγου της μητέρας της φαίνονται απίθανα αλλά ίσως να τα χρησιμοποίησε για κολακευτικούς λόγους.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Britannica (eds.). "John Plantagenet, duke of Bedford". Encyclopædia Britannica. Archived from the original on 9 May 2018. Retrieved 9 May 2018.
  • Wikisource Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Bedford, Earls and Dukes of". Encyclopædia Britannica. 3 (11th ed.). Cambridge University Press.
  • Hunt, William (1892). "John of Lancaster". In Lee, Sidney. Dictionary of National Biography. 29. London: Smith, Elder & Co.
  • Library of Congress staff (2014-12-16) [2011]. "Anne, of Burgundy, Duchess of Bedford, 1404?-1432".
  • Smith, J.C. (1984). "The Tomb of Anne of Burgundy, Duchess of Bedford, in the Musée du Louvre". Gesta. 23 (1): 39–50.
  • Stratford, Jenny (2004). "John, duke of Bedford (1389–1435)"Paid subscription required. Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press.
  • Allmand, C.T. (1983). Lancastrian Normandy, 1415–1450: The History of a Medieval Occupation. Clarendon Press.
  • Barante, A. (1842a). Histoire des ducs de Bourgogne de la maison de Valois. 3: 1416–1432 (in French) (6th ed.). Paris: Furne et Cie.
  • Barante, A. (1842b). Histoire des ducs de Bourgogne de la maison de Valois. 4: 1432–1453 (in French) (6th ed.). Paris: Furne et Cie.
  • Barker, J.R.V. (2012). Conquest: The English Kingdom of France 1417–1450 (PDF). Harvard University Press.
  • Brougham, Henry (1855). History of England and France under the House of Lancaster (2nd ed.). London: John Murray.
  • Carpenter, C. (1997). The Wars of the Roses: Politics and the constitution in England, c.1437–1509. Cambridge University Press.
  • Chrimes, S.B. (1929). "John, first duke of Bedford; his work and policy in England, 1389–1435". Historical Research. 7 (20): 110–113.
  • Cokayne, G.E. (1912). Gibbs, Vicary, ed. The Complete Peerage. 2 (2nd ed.). London: St. Catherine Press. Archived.
  • Cole, C.A., ed. (1858). Memorials of Henry the Fifth, King of England. London: Longman, Brown, Green, Longmans, and Roberts.
  • Curry, Anne (2012-06-19). "John, duke of Bedford's arrangements for the defence of Normandy in October 1434" (PDF). Annales de Normandie. 62 (2): 235–251 (1–17 in PDF).
  • Evans, Michael R. (1992). "Brigandage and Resistance in Lancastrian Normandy: A Study of the Remission Evidence" (PDF). Reading Medieval Studies. 18: 103–134.
  • Griffiths, R.A. (2005). The Reign of Henry VI. The History Press.
  • Harriss, G.L. (2007-01-11). Shaping the Nation: England 1360–1461. Oxford University Press.
  • Hearne, Thomas, ed. (1727). Vita et gesta Henrici Quinti.
  • Lobanov, Aleksandr (2015-04-01). "The Indenture of Philip the Good, Duke of Burgundy, of 12 February 1430 and the Lancastrian Kingdom of France". The English Historical Review. 130 (543): 302–317.
  • Lobanov, Aleksandr (2016). "The Treaty of Amiens (1423): Towards a Reconsideration" (PDF). Proslogion. 14: 244–263.
  • Monstrelet, Enguerrand de (1849). The Chronicles of Enguerrand de Monstrelet. 1. Translated by Johnes, Thomas. London: Henry G. Bohn.
  • Moore, Terence R. (1982). The Hundred Years War during the reign of Henry VI: The English defeat—Its causes and impact (PDF) (Thesis). Department of History of McGill University.
  • Neillands, Robin (2001-11-08). The Hundred Years War (2nd ed.). Routledge.
  • Pulling, F.S. (1910). "Bedford, John, Duke of". In Low, Sidney; Pulling, F.S. The Dictionary of English History. Cassell.
  • Seward, Desmond (1999). The Hundred Years War: The English in France 1337–1453. Penguin Books.
  • Sprey, Ilicia J. (2002). "John, Duke of Bedford (1389–1435)". In Fritze, R.H.; Robison, William B. Historical Dictionary of Late Medieval England, 1272–1485. Greenwood Press. pp. 291–293.
  • Stratford, Jenny (1993). The Bedford Inventories: The Worldly Goods of John, Duke of Bedford, Regent of France, 1389–1435. Reports of the Research Committee of the *Society of Antiquaries of London. 49. ISBN 978-0-85431-261-0. ISSN 0953-7163.
  • Stubbs, William (1880). Constitutional History of England. 3. Oxford: Clarendon Press.
  • Thompson, J.W. (1960). Economic and social history of Europe in the later Middle Ages (1300–1530). New York: Frederick Ungar Publishing.
  • Turner, Sharon (1825). The History of England During the Middle Ages. 3 (2nd ed.). London: Longman, Hurst, Rees, Orme, Brown and Green. Archived
  • Wavrin, Jean de (1887). A Collection of the Chronicles and Ancient Histories of Great Britain, Now Called England. 2: From A.D. 1399 to A.D. 1422. Translated by *Hardy, William; Hardy, Edward L.C.P. London: Stationery Office.
  • Wavrin, Jean de (1891). A Collection of the Chronicles and Ancient Histories of Great Britain, Now Called England. 3: From A.D. 1422 to A.D. 1431. Translated by Hardy, Edward L.C.P. London: Stationery Office.
  • Williams, E.C. (1963). My Lord of Bedford, 1389–1435. Longmans.
  • Worcester, William (1864). "Annales rerum Anglicarum". In Stevenson, Joseph. Letters and Papers Illustrative of the Wars of the English in France. 2.2. Rolls series. London: Longman, Green, Longman, Roberts, and Green.