Ζεϊρέκ
Συντεταγμένες: 41°1′3″N 28°57′23″E / 41.01750°N 28.95639°E
| Ζεϊρέκ | |
|---|---|
 | |
  Ζεϊρέκ | |
| Χώρα | Τουρκία |
| Διοικητική υπαγωγή | Φατίχ |
| Πληθυσμός | 12.611 (2023)[1] |
| Ταχ. κωδ. | 34083[2] |
| Τηλ. κωδ. | 212[3] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το Ζεϊρέκ είναι μια γραφική αλλά φτωχή γειτονιά της συνοικίας Φατίχ της Κωνσταντινούπολης, στην Τουρκία. Πήρε το όνομά του από το τεράστιο και περίοπτο Τζαμί Ζεϊρέκ, που αρχικά ήταν βυζαντινή εκκλησία και βρίσκεται σε ένα πλάτωμα, με θέα στον Κεράτιο Κόλπο. [4]
Το πολυσύχναστο Ατατούρκ Μπουλβάρι εκτείνεται κατά μήκος της νότιας πλευράς του Ζεϊρέκ, που βρίσκεται πάνω από τη γειτονιά Τζιμπαλί. Στα βόρεια της βρίσκεται η γειτονιά Φατίχ. Ο Φεβζί Πασά Τζαντεσί εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής πλευράς του Ζεϊρέκ.
Το κέντρο του Ζεϊρέκ αποτελεί μέρος των ιστορικών περιοχών της Κωνσταντινούπολης που αποτελούν Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Μερικά από τα παλιά ξύλινα σπίτια εδώ ανακαινίστηκαν στις αρχές του 21ου αιώνα. [5]
Η πλησιέστερη στάση του τραμ στο Ζεϊρέκ είναι το Τζιμπαλί στη γραμμή Τ5 του τραμ. Η πλησιέστερη στάση του μετρό είναι η Βεζνετζιλέρ στη γραμμή Μ2. Πολλά λεωφορεία διέρχονται πάνω-κάτω από το Ατατούρκ Μπουλβάρι.
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Τζαμί Ζεϊρέκ λειτούργησε αρχικά ως το μοναστήρι του Παντοκράτορα, αφού χτίστηκε από την αυτοκράτειρα Ειρήνη μεταξύ 1118 και 1124. Αποτελούνταν αρχικά από μια εκκλησία, ένα νοσοκομείο και μια βιβλιοθήκη. Μεταξύ 1120 και 1136 ο αυτοκράτορας Ιωάννης Β' Κομνηνός πρόσθεσε μια δεύτερη εκκλησία στο συγκρότημα. Αργότερα μεταξύ των δύο εκκλησιών χτίστηκε ταφικό παρεκκλήσι ως τόπος ταφής της οικογένειας Κομνηνών. Μια ένδειξη για το πόσο μεγαλοπρεπές ήταν το συγκρότημα στην εποχή της ακμής του φαίνεται από το Pala d'Oro στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, που κλάπηκε από τους Τέταρτους Σταυροφόρους το 1204 και μεταφέρθηκε για να κοσμήσει τη Βενετία. Μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 το συγκρότημα μετατράπηκε σε Τζαμί Ζεϊρέκ. Τα βοηθητικά του κτήρια χρησίμευσαν ως μεντρέσες μέχρι να ολοκληρωθεί το τεράστιο συγκρότημα του Τεμένους Φατίχ. Εκτεταμένη και μερικές φορές αμφιλεγόμενη αποκατάσταση του συγκροτήματος έλαβε χώρα τη δεκαετία του 2000 και του 2010. Είναι πλέον ανοιχτό για τους επισκέπτες και πάλι ως τζαμί με το υπέροχο πάτωμα του, κρυμμένο κάτω από το χαλί. [6]
Κάτω από το Τζαμί Ζεϊρέκ, κατά μήκος του πολυσύχναστου Ατατούρκ Μπουλβάρι (που διαμόρφωσε την περιοχή από τον Γάλλο πολεοδόμο Ανρί Προστ τη δεκαετία του 1950), μπορεί να δει κανείς μια μεγάλη πλινθόκτιστη δεξαμενή με κόγχες κατά μήκος της πρόσοψής της, αλλά παρόλο που έχει ανακαινιστεί δεν είναι ανοιχτή σε το κοινό. Επίσης κατά μήκος του κεντρικού δρόμου βρίσκονται κτήρια του τμήματος SSK, που σχεδιάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Σεντάντ Χακί Ελντέμ και κέρδισαν το βραβείο Αγά Χαν για την αρχιτεκτονική το 1986.
Το μικρό Τζαμί Σεΐχ Σουλεϊμάν, επίσης βυζαντινής προέλευσης, μπορεί να ήταν μια βιβλιοθήκη, που σχετίζεται με τη Μονή του Παντοκράτορα, αν και αυτό δεν είναι βέβαιο. [7]
Το Εσκί Ιμαρέτ Τζαμί λειτούργησε επίσης αρχικά ως βυζαντινό θρησκευτικό οικοδόμημα, αυτή τη φορά το μοναστήρι των Παντεποπτών, που χτίστηκε γύρω στο 1185 για την αυτοκράτειρα Άννα Δελεσσένα, η οποία ήταν αντιβασιλέας με τον γιο της Αλέξιο Α΄ Κομνηνό για είκοσι χρόνια πριν αποσυρθεί εδώ. Έγινε ιμαρέτ (κουζίνα για συσίτια) μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 έως ότου μια ειδικά κατασκευασμένη αίθουσα ενσωματώθηκε στο ολοκαίνουργιο Τζαμί Φατίχ. [8]
Στα δυτικά του Τζαμί Ζεϊρέκ βρίσκεται η ορθογώνια περιοχή γύρω από το Τζαμί Χουσάμπεϊ Τεζγαχτσιλάρ. Είναι γεμάτη με καταστήματα τροφίμων και εστιατόρια, που σερβίρουν την κουζίνα της Σύρτης στη νοτιοανατολική Τουρκία, ιδιαίτερα μπουριαν κεμπάπ, αρνί ψημένο σε φούρνους και περντέ πιλάβ, ένα ριζότο με κοτόπουλο, σταφύλια και αμύγδαλα ψημένα σε μία φόρμα ζαχαροπλαστικής σε σχήμα φέσι. Παραδοσιακά γνωστό ως Καντινλάρ Παζάρι (Γυναικείο Παζάρι), συνήθως ονομάζεται Παζάρι Φατίχ. Είναι επίσης γνωστό ευρέως ως Μικρή Σύρτη. [9]
Πλαισιώνουν την περιοχή του παζαριού τα ερείπια του Υδραγωγείου του Ουάλεντος, AKA ως Μποζντογάν Κεμερί (Υδραγωγείο Μποζντογάν), που κατασκευάστηκε το 375 από τον αυτοκράτορα Ουάλη επαναχρησιμοποιώντας πέτρες, που ελήφθησαν από την αρχαία Χαλκηδόνα που υπήρχαν στο χώρο που σήμερα γεμίζει το Καντίκιοϊ στην ασιατική πλευρά της πόλης. Το υδραγωγείο χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά νερού από τη Θράκη στην Κωνσταντινούπολη για διανομή σε όλη την πόλη.
Επίσης, πάνω στο υδραγωγείο βρίσκεται το Γαζανφέρ Αγά Μεντρεσέ (Gazanfer Ağa Medrese), που χτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα για τον τελευταίο Αρχηγό των Λευκών Ευνούχων του Παλατιού Τοπ Καπί. Για πολλά χρόνια περιείχε ένα Μουσείο Κινουμένων Σχεδίων, που έχει πλέον κλείσει.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi». (τουρκικά) Ινστιτούτο Στατιστικής της Τουρκίας. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2024.
- ↑ «Posta kodu sorgulama servisi». (τουρκικά) PTT. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2024.
- ↑ «Coğrafi Numaralar». (τουρκικά) Information and Communication Technologies Authority. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2024.
- ↑ Eyice (1955), p. 59
- ↑ «Zeyrek Evleri restore ediliyor». CNN TÜRK (στα Τουρκικά). Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2022.
- ↑ «Monastery of Christ Pantokrator». The Byzantine Legacy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2022.
- ↑ Sabah, Daily (21 Φεβρουαρίου 2017). «Restored Şeyh Süleyman Mosque to open for visitors». Daily Sabah (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2022.
- ↑ «The Monastery of Christ Pantepoptes». The Byzantine Legacy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2022.
- ↑ Yale 1 Tonguç 2, Pat 1 Saffet Emre 2 (2010). Istanbul The Ultimate Guide (στα English) (1st έκδοση). Istanbul: Boyut. σελ. 110. ISBN 9789752307346.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Eyice, Semavi (1955). Istanbul. Petite Guide a travers les Monuments Byzantins et Turcs (στα French). Istanbul: Istanbul Matbaası.*
- Müller-Wiener, Wolfgang (1977). Bildlexikon zur Topographie Istanbuls: Byzantion, Konstantinupolis, Istanbul bis zum Beginn d. 17 Jh (στα German). Tübingen: Wasmuth. ISBN 978-3-8030-1022-3.*
|