Ελισάβετ της Αυστρίας, βασίλισσα της Γαλλίας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Ελισάβετ της Αυστρίας | |
|---|---|
_-_Google_Art_Project.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Elisabeth von Österreich (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 5 Ιουλίου 1554[1] Βιέννη[1] |
| Θάνατος | 22 Ιανουαρίου 1592[1][2][3] Βιέννη[1] |
| Τόπος ταφής | Καθεδρικός Ναός Αγίου Στεφάνου στη Βιέννη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία |
| Θρησκεία | Καθολική Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά[4][5] Γερμανικά[5] ισπανικά[6] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | βασίλισσα[5] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Κάρολος Θ΄ της Γαλλίας (1570–1574)[7][8] |
| Τέκνα | Μαρία Ελισάβετ της Γαλλίας |
| Γονείς | Μαξιμιλιανός Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας[8] και Μαρία της Αυστρίας, της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας[8] |
| Αδέλφια | Μαργαρίτα της Αυστρίας (1567-1633) Άννα της Αυστρίας[8] Βεγκέσλαος της Αυστρίας Ροδόλφος Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας[8] Ματθίας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Μαξιμιλιανός Γ΄ της Αυστρίας Αλβέρτος Ζ΄ της Αυστρίας Ερνέστος των Αψβούργων |
| Οικογένεια | Οίκος των Αψβούργων |
| Θυρεός | |
.png) | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Ελισάβετ (γερμ. Elisabeth von Österreich, 5 Ιουλίου 1554 - 22 Ιανουαρίου 1592) του Οίκου των Αψβούργων ήταν αρχιδούκισσα της Αυστρίας και πριγκίπισσα της Ουγγαρίας, Βοημίας & Γερμανίας και με τον γάμο της έγινε βασίλισσα της Γαλλίας.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήταν το πέμπτο παιδί και η δεύτερη κόρη του Μαξιμιλιανού Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Μαρίας των Αψβούργων, κόρης του Καρόλου Ε΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Γεννήθηκε στη Βιέννη και όσο ήταν παιδί, έζησε με τα αδέλφια της Άννα και Ματθία σε ένα περίπτερο του νεόδμητου Στάλλμπουργκ, τμήματος του συγκροτήματος του Ανακτόρου Χόφμπουργκ της Βιέννης. Έζησε προνομιακή και απομονωμένη ζωή και ανατράφηκε ως Καθολική. Ο πατέρας της την επισκεπτόταν συχνά και ήταν η αγαπημένη του κόρη. Του έμοιαζε στην εμφάνιση και στον χαρακτήρα: ήταν έξυπνη και γοητευτική όπως εκείνος. Θεωρείτο όμορφη, πρόσχαρη και ευσεβής, αλλά και αφελής και αθώα λόγω της προστατευμένης της παιδικής ηλικίας. Είχε πολύ καλή μόρφωση: δάσκαλός των αδελφών της ήταν ο Φλαμανδός συγγραφέας και διπλωμάτης Οζιέ Ζισλαίν ντε Μπουσμπαίκ και σύντομα έγινε και η ίδια μαθήτρια- μάλιστα, τους ξεπέρασε σε επιδόσεις. Η μητέρα της επέβλεπε τη θρησκευτική αγωγή της και η μικρή Ελισάβετ είχε ως πρότυπο τη συνονόματή της Αγία Ελισάβετ της Ουγγαρίας.
Ήδη από το 1559 ξεκίνησαν οι προτάσεις γάμου για τη νεαρή πριγκίπισσα. Η πιο σημαντική ήταν εκείνη για τον Κάρολο, Δούκα της Ορλεάνης, αδελφό του Φραγκίσκου Β΄ της Γαλλίας. Παρότι εστάλη γαλλική αποστολή, δεν είχε τη δικαιοδοσία για να κάνει επίσημη πρόταση. Ο παππούς της Ελισάβετ, Φερδινάνδος, έλαβε δώρα για την εγγονή του ξεκίνησαν αρχικές διαπραγματεύσεις, αλλά δεν έγινε πρόβλεψη για την εκμάθηση γαλλικών.
Μόνο μετά το 1569 μετά από αποτυχημένες διαπραγματεύσεις με το Φρειδερίκο Β΄ της Δανίας και το Σεβαστιανό της Πορτογαλίας επανεξέτασαν σοβαρά την προσφορά της Γαλλίας. Η Αικατερίνη των Μεδίκων, μητέρα του -πλέον βασιλιά- Καρόλου Θ΄, προτιμούσε τη μεγαλύτερη αδελφή της, Άννα, αλλά εκείνη ήταν αρραβωνιασμένη με το θείο της, Φίλιππο Β΄ της Ισπανίας. Η ανάγκη για γάμο με μια Καθολική πριγκίπισσα ήταν μεγάλη για το Γάλλο μονάρχη για την καταπολέμηση των Ουγενότων, δηλαδή των Γάλλων Προτεσταντών, και για μια συμμαχία με τους ισχυρούς Αψβούργους.
Γάμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κάρολος και η Ελισάβετ παντρεύτηκαν δια πληρεξουσίων στον Καθεδρικό Ναό του Σπάιερ και η Ελισάβετ αναχώρησε για τη Μεζιέρ στη Γαλλία για τον κανονικό γάμο. Εκεί την υποδέχθηκαν οι αδελφοί του Βασιλιά, Ερρίκος, Δούκας του Ανζού, και Φραγκίσκος, Δούκας του Αλανσόν. Ο ίδιος ο Κάρολος είχε μεγάλη περιέργεια για το πως έμοιαζε στην εμφάνιση η Ελισάβετ και μεταμφιέστηκε σε στρατιώτη για να τη δει. Παντρεύτηκαν στις 26 Νοεμβρίου 1570 από τον καρδινάλιο Κάρολο των Βουρβόνων. Ακολούθησε μεγάλη και πολυτελής γιορτή, αλλά, καθώς έγινε εκτός Παρισίων και ο καιρός ήταν πολύ κακός στις αρχές του 1571, οι εορτασμοί στην πρωτεύουσα έγιναν την άνοιξη. Στις 25 Μαρτίου 1571 η Ελισάβετ στέφθηκε βασίλισσα της Γαλλίας από τον αρχιεπίσκοπο της Ρενς στη Βασιλική του Αγίου Διονυσίου.
Ζωή στη Γαλλία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήταν ερωτευμένη με το σύζυγό της, αλλά εκείνος μετά από λίγο επέστρεψε στην επίτιλη ερωμένη του, Μαρί Τουσέ. Τόσο ο Κάρολος όσο και η Αικατερίνη των Μεδίκων την κρατούσαν μακριά από τα απελευθερωμένη ήθη της γαλλικής Αυλής και την πολιτική. Μιλούσε άπταιστα γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά και λατινικά, αλλά δυσκολευόταν με τα γαλλικά. Ο δάσκαλός της, Μπουσμπέκ, τη συνόδευσε στη Γαλλία και έγινε επιτηρητής του νοικοκυριού της, ενώ η Μαγδαληνή της Σαβοΐας πρώτη κυρία επί των τιμών. Η Ελισάβετ ασχολείτο με το κέντημα, το διάβασμα και κυρίως τη φιλανθρωπία, ενώ ήταν πολύ ευλαβής και προκατειλημμένη εναντίων των Προτεσταντών. Παρόλα αυτά, συγκλονίστηκε από τα γεγονότα της Νύχτας του Αγίου Βαρθομολαίου και επενέβη υπέρ των αθώων -κυρίως Γερμανών- Προτεσταντών. Δύο μήνες μετά τη σφαγή γέννησε μια κόρη, τη Μαρία Ελισάβετ, στο Παλάτι του Λούβρου. Η μικρή πριγκίπισσα ήταν το μοναδικό παιδί του βασιλικού ζεύγους.
Χηρεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από τη γέννηση της Μαρίας Ελισάβετ και έπειτα η υγεία του Καρόλου Θ΄ επιδεινωνόταν συνεχώς και το 1574 ο Βασιλιάς απεβίωσε μετά από μακρά ασθένεια. Μετά από τις 40 ημέρες πένθους που όριζε η γαλλική Αυλή -κατά το οποίο η Ελισάβετ φορούσε λευκά, όπως όριζε το πρωτόκολλο- ο πατέρας της την ανάγκασε να επιστρέψει στη Βιέννη. Λίγο πριν εγκαταλείψει τη Γαλλία ο αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός πρότεινε γάμο με τον αδελφό του συζύγου της -και πλέον βασιλιά- Ερρίκου, αλλά και οι δύο αρνήθηκαν. Ο Ερρίκος Γ΄ της έδωσε τη Κομητεία του Λα Μαρς ως εισόδημα χήρας βασίλισσας, τον τίτλο της δούκισσας του Μπερρύ και το 1577 έλαβε τα δουκάτα της Ωβέρνης και της Βουρβόνης σε αντάλλαγμα με το δουκάτο του Μπερρύ. Τον Αύγουστο του 1575 επισκέφθηκε την κόρη της στο Κάστρο του Αμπουάζ για τελευταία φορά και το Δεκέμβριο έφυγε από το Παρίσι για πάντα.
Επιστροφή στη Αυστρία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη Βιέννη διέμεινε αρχικά στο Στάλλμπουργκ. Το 1576 ο πατέρας της πέθανε και τον διαδέχθηκε ο αδερφός της, Ροδόλφος. Δύο χρόνια αργότερα η κόρη της πέθανε σε ηλικία 5,5 ετών. Το 1580 ο Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας τη ζήτησε σε γάμο μετά το θάνατο της συζύγου του και αδελφής της, αλλά εκείνη αρνήθηκε. Ίδρυσε τη Μονή των Πτωχών Κλαρών Μαρία, Βασίλισσα των Αγγέλων (Klarissinnenkloster Maria, Königin der Engel) σε εκτάσεις που αγόρασε πλησίον του Στάλλμπουργκ και πέρασε τη ζωή της ακολουθώντας το παράδειγμα της ευλάβειας που προέτασσε το τάγμα, καθώς και της αρωγής σε φτωχούς. Ακόμη, χρηματοδότησε την ανακαίνιση του Παρεκκλησίου των Αγίων Πάντων στο Κάστρο της Πράγας. Παράλληλα, αγόραζε λείψανα αγίων για τη μονή. Παρότι δεν επέστρεψε στη Γαλλία, δε σταμάτησε τη δράση της εκεί: μέσω του δασκάλου Μπουσμπέκ έχτισε ένα κολλέγιο Ιησουιτών στη Μπούρζ, ενώ συνέχισε την αλληλογραφία με τη νύφη της, Μαργαρίτα της Ναβάρρας, και όταν εκείνη εξοστρακίστηκε από την Αυλή, της παρείχε τα μισά έσοδα από την περιουσία της στη Γαλλία.
Το τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ελισάβετ πέθανε από πλευρίτιδα σε ηλικία 37 ετών στη Βιέννη. Ενταφιάστηκε κάτω από μια λιτή ταφόπλακα στην εκκλησία της μονής της. Το 18ο αιώνα ο αυτοκράτορας Ιωσήφ Β΄ διέταξε τη μεταφορά της σορού της στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Στεφάνου. Στη διαθήκη της όρισε την κληροδότηση των χρημάτων της σε φτωχούς και αρρώστους αλλά και στη μονή (για τις προσευχές για το σύζυγό της), των σημαντικών κλασικών βιβλίων της στον αδελφό της, αυτοκράτορα Ροδόλφο, και τη βέρα της σε άλλον αδελφό της, τον Ερνέστο.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε το 1570 τον Κάρολο Θ΄ της Γαλλίας και απέκτησαν μια κόρη:
- Μαρία Ελισάβετ (1572 - 1578).
Πρόγονοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1 2 3 4 (Αγγλικά) Find A Grave. 15791354. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 8721. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Kindred Britain» I4017.
- ↑ «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 119554550. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2020.
- 1 2 3 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 120453436. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2021.
- ↑ es
.wikipedia .org /wiki /Isabel _de _Austria _%28reina _de _Francia%29 #Primeros _a%C3%B1os. - ↑ p10326.htm#i103254. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- 1 2 3 4 5 «Kindred Britain»
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Brainne, C, Debarbouiller, J., Lapierre, C. F., Femmes célèbres de l'Orléanais in Les Hommes illustres de l’Orléanais, Imprimerie d'Alex, Jacob, Orléans, 1852, Tome 2, p. 335.
- Brantôme, Isabelle d'Autriche, femme de Charles IX, Roi de France, in Collection universelle des Mémoires particuliers, relatifs à l'Histoire de France, Tome LXIV, 16e siècle, Londres, Paris, 1790.
- Hamann, Brigitte, Elisabeth, [in:] Die Habsburger: Ein biographisches Lexikon, Wirtschaftsverlag Ueberreuter; Auflage: 2, 1988, p. 87. ISBN 978-3800032471