Βικιπαίδεια:Εγχειρίδιο μορφής/Δομή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αυτός ο οδηγός παρουσιάζει την τυπική διάταξη και δομή των λημμάτων της Βικιπαίδειας, συμπεριλαμβανομένων των τμημάτων που έχει συνήθως ένα λήμμα, της ταξινόμησης των ενοτήτων και τους τύπους μορφοποίησης για διάφορα στοιχεία ενός λήμματος Για τη γενική πολιτική μορφοποίησης δείτε το Εγχειρίδιο μορφής.

Ο οδηγός αυτός δεν αφορά τη χρήση του κώδικα που εμφανίζει τα διάφορα στοιχεία του κειμένου (όπως λίστες, συνδέσμους, πρότυπα). Οι πληροφορίες αυτές περιγράφονται στο Βοήθεια:Κώδικας wiki, αλλά και στον Οδηγό για νέους χρήστες. Παραδείγματα εφαρμογής των όσων αναφέρονται παρακάτω μπορείτε κατ' αρχήν να δείτε στο Βικιπαίδεια:Προβεβλημένα λήμματα.

Σειρά αντικειμένων του λήμματος[επεξεργασία κώδικα]

Ένα απλό λήμμα θα πρέπει να έχει, τουλάχιστον, (α) μια κύρια ενότητα και (β) παραπομπές. Η παρακάτω λίστα περιλαμβάνει πρόσθετες τυποποιημένες ενότητες σε ένα λήμμα. Ένα πλήρες λήμμα δεν χρειάζεται να έχει όλα, ή ακόμα και τα περισσότερα, από αυτά τα στοιχεία.

  1. Πριν από το περιεχόμενο του λήμματος
    1. {{Πεζό γράμμα τίτλος}}, {{Πλάγιος τίτλος}} (μερικά από αυτά μπορούν επίσης να τοποθετηθούν πριν από το πλαίσιο πληροφοριών ή μετά το πλαίσιο πληροφοριών)
    2. Γεωγραφικές συντεταγμένες {{coord}} (αν όχι στο πλαίσιο πληροφοριών)
    3. Hatnotes
    4. {{Προβεβλημένο λήμμα}} και {{Καλό λήμμα}} (όπου χρειάζεται για την κατάσταση του λήμματος)
    5. Ετικέτες διαγραφής / προστασίας (ΓΔ, ΣΓΔ, κλπ.)
    6. Ετικέτες συντήρησης / αμφισβήτησης
    7. Πλαίσια πληροφοριών
    8. Εικόνες
    9. Πρότυπα πλαισίων πλοήγησης (πρότυπα πλαϊνής μπάρας)
  2. Περιεχόμενο του λήμματος
    1. Συνοπτική εισαγωγή (ονομάζεται επίσης εισαγωγική ενότητα)
    2. <Ο Πίνακας περιεχομένων εμφανίζεται αυτόματα από το MediaWiki>
    3. Σώμα
  3. Παραρτήματα
    1. Εργογραφία ή δημοσιεύσεις (μόνο για βιογραφίες)
    2. Δείτε επίσης
    3. Σημειώσεις και παραπομπές (αυτό μπορεί να είναι δύο ενότητες σε ορισμένα συστήματα αναφορών)
    4. Περαιτέρω ανάγνωση
    5. Εξωτερικοί σύνδεσμοι
  4. Υλικό τέλους
    1. Πλαίσια διαδοχής και γεωγραφίας
    2. Άλλα πρότυπα πλοήγησης υποσέλιδου
    3. {{Πύλη}} ή {{Portal bar}}
    4. Πρότυπα καθιερωμένων όρων ({{authority control}}
    5. Defaultsort
    6. Κατηγορίες
    7. {{ακατηγοριοποίητο}} (αυτό μπορεί εναλλακτικά να τοποθετηθεί με άλλα πρότυπα συντήρησης πριν από το περιεχόμενο του λήμματος)
    8. Πρότυπα «προς επέκταση»


Δομή του λήμματος[επεξεργασία κώδικα]

Εισαγωγικά στοιχεία[επεξεργασία κώδικα]

Το λήμμα θα πρέπει, εκτός αν είναι πολύ σύντομο, να ξεκινά με Συνοπτική Εισαγωγή αποτελούμενη από μία ή περισσότερες εισαγωγικές παραγράφους. Στην εισαγωγή δεν θα πρέπει να τίθεται η επικεφαλίδα == Εισαγωγή == ή κάτι ανάλογο.

Το θέμα του λήμματος θα πρέπει να τονίζεται με έντονα γράμματα (π.χ. Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης) σε κανονική θέση, κατά προτίμηση στην πρώτη πρόταση ή κάπου αλλού μέσα στην πρώτη παράγραφο. Το θέμα του λήμματος είναι συνήθως ίδιο με τον τίτλο της σελίδας, αν και μπορεί να εμφανίζεται ελαφρά παραλλαγμένο ή σε διαφορετική μορφή σε σχέση με τον τίτλο (π.χ. «Η Υπηρεσία Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων (πιο γνωστή ως ΥΕΝΕΔ) ήταν τηλεοπτικός σταθμός...»). Τα λήμματα στην ελληνική Βικιπαίδεια συνήθως αρχίζουν κάπως σαν «Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (4 Μαρτίου 1851 - 3 Ιανουαρίου 1911) ήταν Έλληνας λογοτέχνης γνωστός για τα ηθογραφικά του διηγήματα», χωρίς να αποκλείονται παραλλαγές.

Συνήθως, η πρώτη παράγραφος εξηγεί σε λίγες γραμμές το αντικείμενο, έτσι ώστε ο αναγνώστης να προετοιμαστεί για τις πιο αναλυτικές πληροφορίες που θα ακολουθήσουν. Αν χρειάζεται συμπληρωματικό εισαγωγικό υλικό πριν από την πρώτη ενότητα, μπορεί να μπει σε επόμενη παράγραφο. Οι εισαγωγές των βιογραφικών λημμάτων χρησιμοποιούνται και ως περιλήψεις, περιλαμβάνοντας τα πιο γνωστά επιτεύγματα του προσώπου που αποτελεί αντικείμενο του λήμματος.

Μετά την εισαγωγή, εφόσον το λήμμα έχει περισσότερες από τέσσερεις ενότητες, εμφανίζεται αυτόματα ένας πίνακας περιεχομένων. Η πρώτη ενότητα αρχίζει μετά τον πίνακα περιεχομένων.

Ενότητες[επεξεργασία κώδικα]

Οι επικεφαλίδες που δημιουργούν μια νέα ενότητα στο κείμενο βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του λήμματος και εμφανίζουν επιπλέον τον πίνακα περιεχομένων. Οι επικεφαλίδες έχουν σειρά μεγέθους και πρέπει να ξεκινάτε με μια == Επικεφαλίδα ==, συνεχίζοντας με μια ===Υποκεφαλίδα===, μια ====Υπο-υποκεφαλίδα==== κ.τ.λ.

Όπως και με τις παραγράφους, ενότητες και υποενότητες πολύ μικρές σε μέγεθος φορτώνουν το λήμμα και εμποδίζουν τη ροή του. Μικρές παράγραφοι και μεμονωμένες προτάσεις συχνά δεν δικαιολογούν τη χρήση υποκεφαλίδας και σε τέτοιες περιπτώσεις είναι προτιμότερη η χρήση αριθμημένου καταλόγου.

Το κατά πόσο κάποια μέρη του λήμματος πρέπει να εμφανίζονται σε ενότητα μέσα στο λήμμα ή να μεταφερθούν σε δική τους σελίδα λόγω μεγέθους και ανάπτυξης της ενότητας είναι θέμα κρίσης και ελέγχου του συνολικού μεγέθους του λήμματος. Όταν κρίνετε ότι πληροφορίες που υπάρχουν και σε άλλο λήμμα πρέπει να μπουν και σε αυτό που γράφετε, αναφέρετέ τες σε μια μικρή ενότητα, τοποθετώντας κάτω από την επικεφαλίδα τη σημείωση:

Επίσης, καλό είναι να αποφεύγετε τη χρήση συνδέσμων στις επικεφαλίδες.

Πηγές[επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[επεξεργασία κώδικα]

Βάλτε εδώ κάποιες σημειώσεις που δεν θέλετε να υπάρχουν στο κυρίως κείμενο, αλλά είναι χρήσιμες για την επεξήγηση του θέματος με μεγαλύτερη λεπτομέρεια.

Παραπομπές[επεξεργασία κώδικα]

Βάλτε εδώ σε λίστα με κουκκίδες τα βιβλία, άρθρα, ιστοτόπους κ.λπ., που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγγραφή του λήμματος και προς τα οποία υπάρχουν παραπομπές μέσα στο λήμμα. Το πιο σημαντικό είναι να υπάρχει η πλήρης παραπομπή, όπως θα γινόταν για οποιαδήποτε άλλη βιβλιογραφία. Για παράδειγμα:

Πολύφημος Αναγνώστου, Η καθημερινή ζωή των Φαραώ, εκδόσεις Γκίζα, Αλεξάνδρεια 1926, σελ. 126-129

Βιβλιογραφία[επεξεργασία κώδικα]

Βάλτε εδώ, αλφαβητικά κατά προτίμηση, το σύνολο όλων των πηγών που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγγραφή του λήμματος. Ο τίτλος της ενότητας μπορεί να είναι και: Πηγές.

Πρόσθετη βιβλιογραφία[επεξεργασία κώδικα]

Βάλτε εδώ, σε λίστα με κουκκίδες, βιβλία, συγγράμματα, άρθρα κ.λπ. που προτείνετε ως πρόσθετη βιβλιογραφία, χρήσιμο γνωστικό υπόβαθρο ή πηγές πρόσθετων πληροφοριών για τους αναγνώστες. Η ενότητα Πρόσθετη βιβλιογραφία (ο τίτλος της ενότητας μπορεί να είναι και: Επιπλέον ανάγνωση) περιέχει αντικείμενα που δεν βρίσκονται στο διαδίκτυο, τα οποία περικλείονται σε ενότητα με όνομα Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (βλ. παρακάτω).

Συνηθισμένα παραρτήματα[επεξεργασία κώδικα]

Τα παραρτήματα είναι κάποιες ενότητες που προαιρετικά υπάρχουν στο τέλος κάθε λήμματος.

Δείτε επίσης[επεξεργασία κώδικα]

Βάλτε εδώ, σε λίστα με κουκκίδες, άλλα λήμματα της Βικιπαίδειας που έχουν σχέση με το θέμα. Π.χ.:

Τα σχετικά λήμματα θα πρέπει να είναι ομαδοποιημένα ανά θέμα για πιο εύκολη πλοήγηση. Επίσης προσθέστε μια μικρή επεξηγηματική πρόταση, όταν η συνάφεια του συνδέσμου δεν είναι προφανής. Για παράδειγμα:

Γενικά μην βάζετε μια τέτοια ενότητα αν δεν είναι απολύτως ενδιαφέρουσα και μην βάζετε συνδέσμους που είναι ήδη σύνδεσμοι σε άλλα σημεία του λήμματος.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[επεξεργασία κώδικα]

Βάλτε εδώ, σε λίστα, εξωτερικές ιστοσελίδες που χρησιμοποιήσατε ή προτείνετε στους αναγνώστες του λήμματος. Δώστε και μια περιγραφή αν γίνεται: http://www.nlg.gr Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

Συνδέσεις προς αδελφικά εγχειρήματα της Βικιπαίδειας[επεξεργασία κώδικα]

Αν υπάρχει το σχετικό υλικό, μπορείτε να δημιουργήσετε συνδέσμους και προς τη Βικιθήκη, τα Βικιφθέγματα ή άλλα αδελφικά εγχειρήματα της Βικιπαίδειας, προσθέτοντας τα αντίστοιχα πρότυπα ({{Βικιθήκη}}, {{Βικιφθέγματα}} κ.τ.λ.).

Παραθέματα[επεξεργασία κώδικα]

Τα παραθέματα από τρίτους συγγραφείς πρέπει να είναι σύντομα (όχι περισσότερο από 10-12 γραμμές), να περιέχουν πλήρεις περιόδους του αρχικού κειμένου και, φυσικά, να είναι σχετικά με το ζήτημα του λήμματος. Αν ξεπερνούν τις τρεις-τέσσερεις γραμμές κειμένου, πρέπει να είναι σε παράγραφο με σήμανση παραθέματος, διαφορετικά ενσωματώνονται στο κείμενο εντός εισαγωγικών «».

Τηρούμε την ορθογραφία και τη σύνταξη του πρωτοτύπου των παραθεμάτων. Δεν τονίζουμε με πλάγια ή μαύρα στοιχεία λέξεις ή φράσεις του κειμένου αν δεν το έχουν κάνει οι ίδιοι οι συγγραφείς, οπότε και δηλώνουμε με σαφήνεια ότι «η έμφαση είναι του συγγραφέα». Αποφεύγουμε, τέλος, τη χρήση παραθεμάτων στις υποσημειώσεις, προτιμώντας την ένταξή τους στο σώμα του κειμένου.

Για τη χρήση πολυτονικού στα παραθέματα ισχύουν όσα αναφέρονται παραπάνω για την παλαιότητα του κειμένου. Μετά το πρωτότυπο κείμενο, προτείνεται η απόδοση των παραθεμάτων στη δημοτική γλώσσα (νεοελληνική κοινή), εφόσον είναι απαραίτητο για τη διευκόλυνση των αναγνωστών.

Εικόνες[επεξεργασία κώδικα]

Αν στο λήμμα μπορούν να προστεθούν σχετικές εικόνες, ψάξτε στην Κοινή Βικιπαίδεια να τις βρείτε και τοποθετήστε τες στην κατάλληλη θέση. Μπορείτε να επιφορτώσετε και εικόνες εκτός Κοινής Βικιπαίδειας, αφού πρώτα όμως σιγουρευτείτε για την κατάσταση των πνευματικών τους δικαιωμάτων και τις σημάνετε ανάλογα με μια Πινακίδα πνευματικών δικαιωμάτων. Για περισσότερες λεπτομέρειες, δείτε τα Βικιπαίδεια:Πολιτική χρήσης εικόνων και Βοήθεια:Επιφόρτωση αρχείου.

Πρότυπα[επεξεργασία κώδικα]

Τα πρότυπα είναι ειδικές σελίδες που περιέχουν κώδικα και εμφανίζουν κείμενα, πλαίσια ή εκτελούν πολύπλοκες διεργασίες και το εμφανίζουν κατά την ανάγνωση του λήμματος. Συνήθως χρησιμοποιούνται για να συμπεριλφθείς κάτι με την ίδια μορφή σε περισσότερες από μία σελίδες, όπως π.χ. τα πρότυπα πλοήγησης Για παράδειγμα, για λήμματα που αποτελούν ευρύτερη κατηγορία, όπως οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες, έχει δημιουργηθεί το πρότυπο {{Βυζαντινοί Αυτοκράτορες}}, που μπορεί να προστεθεί σε σελίδες με βιογραφικά Βυζαντινών Αυτοκρατόρων. Εκτός αυτού υπάρχουν πρότυπα που εκτελούν άλλες διεργασίες και χρειάζονται να τροφοδοτηθούν με παραμέτρους όπως π.χ. {{Βυζαντινός Αυτοκράτορας}}. Συνήθως σε κάθε σελίδα προτύπου υπάρχουν οδηγίες για τη χρήση τους.