Αραχαμίτες Αρκαδίας
Συντεταγμένες: 37°26′33.000″N 22°14′35.002″E / 37.44250000°N 22.24305611°E
| Αραχαμίτες | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Δήμος | Τρίπολης, Δημοτική Κοινότητα Αραχαμιτών Αρκαδίας |
| Δημοτική Ενότητα | Βαλτετσίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αρκαδίας |
| Υψόμετρο | 740 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 49 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 220 27 |
Οι Αραχαμίτες, επίσης τοπικώς γνωστή ως Αραχαμίτα, είναι χωριό στη δημοτική ενότητα Βαλτετσίου, Δήμου Τριπόλεως, νομού Αρκαδίας Ελλάδας. Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο «Καποδίστριας», μέχρι το 2010, οι Αραχαμίτες ανήκαν στο Τοπικό Διαμέρισμα Αραχαμιτών, του πρώην Δήμου Βαλτετσίου, του Νομού Αρκαδίας. Βρίσκεται στους δυτικούς πρόποδες του όρους Άγιος Ηλίας, ή Προφήτης Ηλίας, ύψους 1.100 μέτρων, σε απόσταση 5 χλμ δυτικά της Ασέας. Έχει υψόμετρο 740 μέτρα.
Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανάμεσα σε πολλές άλλες[2], υπάρχει η πρόταση ότι η ονομασία του χωριού προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη χαραμός (στη Δωρική διάλεκτο) που σημαίνει βαθύ βάραθρο, κοίλο εδάφους, καταβόθρα, στενή χαράδρα και συναντάται σε αρκετά μέρη της Ελλάδας. Με αντιμετάθεση του -ρ και του χ- προκύπτει η λέξη ραχαμός[3][4] που χρησιμοποιείται σήμερα σε κάποια μέρη της Ελλάδας (π.χ. Σύρος και Σίφνος) για να περιγράψει το χαραδρώδες ρεύμα ποταμού[5]. Η λέξη Ραχαμός , και πιο συγκεκριμένα , με το προσθετικό Α- , Αραχαμός είναι η βάση της ονομασίας του Αραχαμίτη ως κατοίκου μιας περιοχής που έχει χαράδρες (βλ. φαράγγι Ελισσώνα[6]). Ο πληθυντικός των κατοίκων, Αραχαμίτες, έδωσε το όνομα στο χωριό.[2]
Φυσικό τοπίο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βρίσκεται σε ένα καταπράσινο περιβάλλον. Στην πλαγιά του βουνού υπάρχει ένα πυκνό δάσος από καστανιές και δρυς ενώ κάτω από το χωριό υπάρχει ο αδρεύσιμος κάμπος και μια μικρή παρθένα ρεματιά που καταλήγει στο φαράγγι του ποταμού Ελισσώνα (Μπαρμπουτσάνα), παραπόταμου του Αλφειού.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο χώρος έχει κατοικηθεί από αρχαιοτάτων χρόνων όπως μαρτυρούν οι αναφορές του Παυσανία στα Αρκαδικά, κατά τη διαδρομή του από την αρχαία Μεγαλόπολη προς την κοιλάδα και το βουνό Μαίναλο. Στην περιοχή τοποθετείται η πόλη Λυκόα χωρίς να έχει ανακαλυφθεί έως τώρα.[7]
Στην κορυφή το Άγιου Ηλία βρίσκονται τα θεμέλια Ύστερου Αρχαϊκού δωρικού ναού του 500 π.Χ. περίπου, αφιερωμένου στην Αθηνά και στον Ποσειδώνα.[8]
Το 2006 το Φινλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών άρχισε να ερευνά την περιοχή κοντά στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής εντοπίστηκε το μικρό ιερό της Αρτέμιδος Λυκοάτιδας, που χρονολογείται από τα μέσα του 6ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ, το μοναδικό γνωστό ιερό στην Ελλάδα αφιερωμένο στη θεά με το συγκεκριμένο επιθετικό προσδιορισμό[9][10]. Η Άρτεμις αναφέρεται μόνο μία φορά με το επίθετο Λυκοάτιδα, στο ιερό της στη μικρή πόλη Λυκόα, γνωστή από την περιγραφή του Παυσανία[11]. Οι επιγραφές που εντοπίστηκαν αποδεικνύουν ότι η πόλη Λυκόα τοποθετούνταν στη θέση Αγία Παρασκευή[12]. Το γεγονός αυτό ανασυνθέτει και μέρος της αρκαδικής τοπογραφίας, καθώς καταδεικνύει ότι η κοιλάδα των Αραχαμιτών ταυτίζεται με την κοιλάδα του Μαίναλου και το όρος Άγιος Ηλίας είναι το αρχαίο βουνό Μαίναλος. Κατά συνέπεια και το μικρό ιερό που έχει εντοπιστεί από τις ανασκαφές του Φινλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών ήταν αφιερωμένο στην Αρτέμιδα Λυκοάτιδα[13][7].
Στα νεότερα χρόνια, κάτοικοι από διάφορα μέρη της Πελοποννήσου μετακινήθηκαν εδώ ως αποτέλεσμα της μακραίωνης πολυτάραχης ιστορίας της. Στην απογραφή του Προνοητή της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας στη βενετοκρατούμενη Πελοπόννησο Francesco Grimani, του έτους 1700, το χωριό ανήκει στην επαρχία του Λεονταρίου, αναφέρεται με το όνομα Racamies και έχει 3 οικογένειες και 16 κατοίκους.[14]
Οι Αραχαμιτέοι συμμετείχαν στην Επανάσταση του 1821 , πολέμησαν στο Βαλτέτσι, όπως ο Σαράντος Παπαγιαννόπουλος[15], και σε όλoυς τους πολέμους του έθνους. Από τις αρχές του 20ου αιώνα άρχισαν να μεταναστεύουν προς το εξωτερικό. Μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου η μετανάστευση εντάθηκε ενώ υπήρξε και εσωτερική μετανάστευση προς την Αθήνα και αλλού με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του πληθυσμού.
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ιερός ναός της Μεταμόρφωση του Σωτήρος, που βρίσκεται σε ειδυλιακή τοποθεσία ανάμεσα σε δάσος και πηγές και είναι χώρος αναψυχής.[16][17]
Σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι λιγοστοί μόνιμοι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία και ιδίως με την καλλιέργεια πατάτας και τις καστανιές[18] καθώς και με την κτηνοτροφία και την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων.
Οι σύλλογοι των κατοίκων φροντίζουν να τηρούν τις παραδόσεις αναβιώνοντας παλιά έθιμα και διοργανώνοντας πολιτιστικές εκδηλώσεις[19]. Είναι συνδιοργανωτές μαζί με τους άλλους τοπικούς συλλόγους και το Φινλανδικό Ινστούτο Αθηνών του Μαινάλιου αγώνα δρόμου. Ο αγώνας δρόμου είναι μια βατή κυκλική διαδρομή 14 χιλιομέτρων με αφετηρία και τερματισμό την εκκλησία της Μεταμόρφωση του Σωτήρος, που περνά από τα χωριά Κεραστάρι, Αθήναιο, και Ασέα.
Πρόσωπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γιάννης Παπαδημητρίου (... -2018), καθηγητής Ιατρικής, ο πρώτος που πραγματοποίησε μεταμόσχευση ήπατος στην Ελλάδα το 1990.
- Ελένη Κοκκίδου, ηθοποιός με καταγωγή από τις Αραχαμίτες.[20]
- Κωνσταντίνος Κόκκορης, δήμαρχος Γλυφάδας (2011-2014).
- Κώστας Κόκκορης (1965-2016), κλαρινίστας.[21]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- ↑ 2,0 2,1 Beiträge zur Namenforschung. C. Winter. 1963.
- ↑ Byzantinisch-neugriechische Jahrbücher: internationales wissenschaftliches Organ. 1937.
- ↑ Athēna: syngramma periodikon tēs en Athēnais Epistēmonikēs Hetaireias. ek tou typographeiou Adelphōn Perr,̄. 1950.
- ↑ Meletōn, Hetaireia Kykladikōn (1963). Epetéris Hetaireias Kykladikōn Meletōn.
- ↑ «ΠΟΤΑΜΙ ΕΛΙΣΣΩΝΑΣ». RIVER TREKKING. 24 Μαρτίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ 7,0 7,1 Forsén, Björn (2022). Mainalia : The forgotten history of an Arcadian tribe / Μαιναλια : Η ξεχασμένη ιστορία ενός αρκαδικού έθνους (δίγλωσση έκδοση, Ελληνικά-Αγγλικά). Athinai: Melissa/Μέλισσα. σελ. 31-32. ISBN 978-960-204-439-1. 1373875832.
- ↑ «Ασέα - Ασέα, Αρκαδία (1936–1938, 1994–1996, 1997, 2000–2012)». Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Arachamitai Project». www.arachamitaiexcavation.info. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Agia Paraskevi of Arachamitai | FIA» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Ελλάδος περιήγησις/Αρκαδικά - Βικιθήκη». el.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Arachamitai Project». www.arachamitaiexcavation.info. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Βρέθηκε ναός της Άρτεμης στην ορεινή Αρκαδία». Αρχαιολογία Online. 18 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ Panagiōtopoulos, Vasilēs (1985). Plēthysmos kai oikismoi tēs Peloponnēsou: 13os-18os aiōnas. Historiko Archeio, Emporikē Trapeza tēs Hellados.
- ↑ Παπαδημητρίου, Χρίστος (1 Απριλίου 2016). Ανεξαρτησία: Independence. Patakis. ISBN 978-960-16-4750-0.
- ↑ «Αραχαμήτα». www.eepf.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ DigiServices/Twinnet 2013-2015. «EG | Μεταμόρφωση (Εκκλησία) [ΑΡΚΑΔΙΑ, Τρίπολη]». www.exploring-greece.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Το θαυματουργό μυστικό κατά της γήρανσης "κρύβεται" στις Αραχαμίτες Αρκαδίας! - Kalimera Arkadia». www.kalimera-arkadia.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Αξιοθέατα ΒΑΛΤΕΤΣΙ (Χωριό) ΑΡΚΑΔΙΑ - GTP». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Η δύναμη της καταγωγής». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ «Κώστας & Γιώτα Κόκκορη». ΜουσικόVLOG. 16 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2023.
