Τζίβας Αρκαδίας
Συντεταγμένες: 37°27′56″N 22°23′47″E / 37.46556°N 22.39639°E
| Τζίβας | |
|---|---|
.jpg) | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αρκαδίας |
| Δήμος | Τρίπολης |
| Δημοτική Ενότητα | Τεγέας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Αρκαδίας |
| Υψόμετρο | 680 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 258 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Τσίβας |
| Ονομασία κατοίκων | Τζιβανιώτες |
| Ταχ. κώδικας | 220 12 |
| Τηλ. κωδικός | 271 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Τζίβας (παλαιότερα γνωστός ως Τσίβας)[2] είναι χωριό του δήμου Τρίπολης στον νομό Αρκαδίας της Πελοποννήσου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 258 κατοίκους[3] ενώ με την απογραφή του 2011 ήταν 283.[4]
Τοποθεσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τζίβας είναι κτισμένος επί λόφου, σε υψόμετρο 680 μέτρων[5] και βρίσκεται σε απόσταση 7 χιλιομέτρων νότια από την, πρωτεύουσα της Αρκαδίας, Τρίπολη[6][7]. Ιστορικά και γεωγραφικά ανήκει στα χωριά του κάμπου της Τεγέας[6][8].
Γενικά και ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην ευρύτερη περιοχή του χωριού έχουν ανευρεθεί απομεινάρια παλαιότερων οικισμών διαφόρων χρονικών περιόδων[9]. Ο Τζίβας καταγράφεται το 1700 στη βενετική απογραφή του έπαρχου Grimani ως Ziva, έχοντας 13 κατοίκους[5][10]. Αργότερα, λίγο πριν το 1821 ζούσαν σε αυτό μερικές οικογένειες κτηνοτρόφων, ενώ για μεγάλο διάστημα του 19ου αιώνα αναφερόταν ως αρβανίτικο χωριό[9].
Κάτοικοι του Τζίβα συμμετείχαν ενεργά στην Ελληνική Επανάσταση[11] (αναφέρονται οι οικογένειες Τσούκα και Μπέλλιου, ο Θ. Καστραντάς κ.ά.), ενώ το χωριό πυρπολήθηκε δύο φορές από τις τουρκικές δυνάμεις[12]. Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις των ετών 1828-1830, εκείνη την περίοδο ο πληθυσμός του ανερχόταν σε 23 με 25 οικογένειες[5].
Κατά τα μετεπαναστατικά χρόνια, ο Τζίβας διακρινόταν για το - αναλογικά - μεγάλο ποσοστό εγγράμματων που διέθετε και για το γεγονός πως πολλοί άνδρες του χωριού χειροτονούνταν ιερείς[12]. Το 1832 εκπρόσωπος του χωριού συμμετείχε στην εκλογή πληρεξούσιων ενόψει της Ε΄ Εθνοσυνέλευσης[13]. Στην απογραφή του 1844 είχε 233 κατοίκους, ενώ στα τέλη του 19ου αιώνα (1896) ζούσαν στον οικισμό 400 άτομα[5].
Στις πολεμικές συγκρούσεις της Μικρασιατικής Εκστρατείας σκοτώθηκαν έξι στρατιώτες προερχόμενοι από τον Τζίβα. Ισάριθμα άτομα έχασαν τη ζωή τους στον Πόλεμο του 1940-1941 και την Κατοχή που ακολούθησε[14], ενώ κατά τον Εμφύλιο σκοτώθηκαν ακόμη δύο[15]. Ενδιάμεσα, σύμφωνα με τοπική αρκαδική πηγή, οι απόδημοι Τζιβανιώτες ανέρχονταν τον Μεσοπόλεμο στους 140[16]. Στην απογραφή του 1940, το χωριό αριθμούσε 349 κατοίκους[5]. Παράλληλα την ίδια χρονιά, η επίσημη ονομασία του τροποποιήθηκε ελαφρά από Τσίβας σε Τζίβας[17]. Στα μεταπολεμικά χρόνια το χωριό υπέστη σημαντική πληθυσμιακή συρρίκνωση[18].
Εντός των ορίων του Τζίβα υπάρχει μικρή κοινότητα 100 Ρομά, οι οποίοι διαβιούν σε καταυλισμό[19]. Στον Τζίβα γεννήθηκε ο αξιωματικός του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και αργότερα του ΔΣΕ, Αλέκος Τσουκόπουλος[20].
Διοικητικά, μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους υπήχθη αρχικά το 1835 στον δήμο Τεγέας[17]. Το 1912 ορίστηκε έδρα κοινότητας, ενώ το 1997 υπήχθη εκ νέου στον δήμο Τεγέας, ο οποίος επανασυστάθηκε στο πλαίσιο του Σχεδίου «Καποδίστριας». Από το 2011 ανήκει στον διευρυμένο δήμο Τρίπολης[17].
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Απογραφή | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 335[5] | 349[5] | 324[5] | 225[5] | 182[5] | 177[5] | 228[5] | 211[5] | 283[4] |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- ↑ «Τζίβας Αρκαδίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21877 (σελ. 295 του pdf).
- ↑ 4,0 4,1 ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10752 (σελ. 278 του pdf)
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 «Τζίβας». settlements-tripolis.gr. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών - Οι οικισμοί της Τρίπολης. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 6,0 6,1 «Τζίβα». tegeatikos.gr. Τεγεατικός Σύνδεσμος. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2024.
- ↑ Σταματελάτος, Μιχαήλ· Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2001). Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος. Αθήνα: Ερμής. σελ. 737.
- ↑ «Η Τεγέα». msvf.gr. Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος-Βιοχάλκο. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2024.
- ↑ 9,0 9,1 Μωραΐτη, Νικολάου Δ. (1932). Ιστορία της Τεγέας από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ' ημάς. της Αρκαδίας γενικώς, της αρχαίας Τεγέας, των μεσαιωνικών Νυκλίου και Μουχλίου, των νεωτέρων Τριπολιτσάς και Τεγέας. Εν Αθήναις: Νέα Ελληνική Ηώς. σελ. 590.
- ↑ Παναγιωτόπουλος, Βασίλης (1987). Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος-18ος αιώνας. Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο-Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος. σελ. 243.
- ↑ Δάλκου, Γεωργία (2022). Τεγέα η αειθαλής. Α΄. Τρίπολη: Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος-Βιοχάλκο. σελ. 220, 222.
- ↑ 12,0 12,1 Μωραΐτη (1932). σελ. 590-591.
- ↑ Δάλκου (2022). Α΄. σελ. 269.
- ↑ Δάλκου, Γεωργία (2022). Τεγέα η αειθαλής. Β΄. Τρίπολη: Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος-Βιοχάλκο. σελ. 71.
- ↑ Δάλκου (2022). Β΄. σελ. 196.
- ↑ Δάλκου (2022). Β΄. σελ. 80.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 «Διοικητικές μεταβολές της Τ.Α. - Τζίβας (Αρκαδίας)». eetaa.gr. ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2024.
- ↑ Δάλκου (2022). Β΄. σελ. 323.
- ↑ «Περιφέρεια Πελοποννήσου, Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των ΡΟΜΑ» (PDF). Περιφέρεια Πελοποννήσου. 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2020.
- ↑ Μαραγκός, Νίκος. Αδικαίωτη Θυσία. Αλέκος Τσουκόπουλος, οι σύντροφοί του, η εποχή τους. Αλβανία - ΕΛΑΣ - Δημοκρατικός Στρατός. Αθήνα: Αλφειός. σελ. 29.
