Μετάβαση στο περιεχόμενο

Υπόθεση Κατσίφα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κωνσταντίνος Κατσίφας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3 Σεπτεμβρίου 1983
Θάνατος28 Οκτωβρίου 2018
Βουλιαράτι
Αιτία θανάτουΠυροβολισμός
ΚατοικίαΒουλιαράτι
ΕθνικότηταΈλληνας
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Αλβανία
ΘρησκείαΧριστιανός Ορθόδοξος
Πληροφορίες ασχολίας

Ο Κωνσταντίνος Κατσίφας (Βουλιαράτι, 3 Σεπτεμβρίου 1983 – Βουλιαράτι, 28 Οκτωβρίου 2018) ήταν Έλληνας βορειοηπειρώτικης καταγωγής, από το μειονοτικό χωριό Βουλιαράτι της Βορείου Ηπείρου. Σκοτώθηκε έπειτα από ανταλλαγή πυροβολισμών με Αλβανούς αστυνομικούς, ανήμερα της επετείου της 28ης Οκτωβρίου, γεγονός που προκάλεσε αναταραχή στην κοινή γνώμη της Ελλάδας και της Αλβανίας.

Συγκεκριμένα, αφού προηγήθηκε λεκτικός διαξιφισμός με τους αστυνομικούς, ο Κατσίφας είτε άρχισε να τους πυροβολεί (σύμφωνα με την αλβανική αστυνομία) είτε πυροβόλησε στον αέρα (σύμφωνα με την οικογένειά του). Έπειτα, διέφυγε στο βουνό, όπου και έπεσε νεκρός ύστερα από ανταλλαγή πυροβολισμών με τμήμα των Ειδικών Δυνάμεων που κατέφθασε στο χωριό.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είχε γεννηθεί στο Βουλιαράτι από Έλληνες γονείς της και σε ηλικία επτά ετών, το 1990, εγκαταστάθηκε μαζί με την οικογένειά του (είχε τρεις αδελφές) στην Αθήνα, όπου και μεγάλωσε.[1] Εργαζόταν ως σιδεράς και σε εποχιακές δουλειές και είχε υπηρετήσει στον ελληνικό στρατό.[2] Είχε παντρευτεί σε νεαρή ηλικία και είχε αποκτήσει μια κόρη.[1]

Μετά τον θάνατο του, πηγές από την Ελληνική Αστυνομία ανέφεραν ότι στο παρελθόν είχε συλληφθεί, με αφορμή τη μαρτυρία ενός Αλβανού διακινητή, για εμπορία και διακίνηση κοκαΐνης και χασίς,[3] αλλά τελικά απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες.[4]

Ήταν ενεργός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάνοντας αναρτήσεις για την ένωση της Βορείου Ηπείρου με την Ελλάδα,[5] ενώ είχε αναρτήσει φωτογραφίες που σχετίζονταν με την παραστρατιωτική, τρομοκρατική και υπερεθνικιστική οργάνωση ΜΑΒΗ.[6][7][8] Λίγες μέρες πριν από τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου 2018 είχε προαναγγείλει την πρόθεσή του να στείλει ένα μήνυμα εναντίον της προσέγγισης Ελλάδας και Αλβανίας, προμηνύοντας στο λογαριασμό του στο Facebook ότι η «σκληροπυρηνική Νεολαία τής Βορείου Ηπείρου δεν θα μείνει θεατής» και καλώντας όλους τους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου να στείλουν στις 28 Οκτωβρίου το μήνυμα «Ελλάς ή Θάνατος».[9]

Το χρονικό των γεγονότων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι δύο εκδοχές της δολοφονίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την οικογένειά του, το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 2018, ο Κατσίφας διαπληκτίστηκε στην κεντρική πλατεία του χωριού με έναν Αλβανό αστυνομικό ο οποίος του ζήτησε το λόγο γιατί είχε μόλις ζωγραφίσει μια ελληνική σημαία στον τοίχο του ελληνικού σχολείου. Ο Κατσίφας έφυγε για λίγο από την πλατεία για να πάει στο σπίτι του και να πάρει το αυτόματο όπλο Καλάσνικοφ που είχε στη κατοχή του. Γυρίζοντας, άρχισε να πυροβολεί στον αέρα, προς εκφοβισμό των αστυνομικών. Ύστερα από ανταλλαγή πυροβολισμών ο Κατσίφας διέφυγε προς τα κοντινά βουνά. Οι αστυνομικοί ειδοποίησαν το σώμα ειδικών δυνάμεων της Αλβανίας, τη Renea, να έρθουν προς ενίσχυσή τους. Οι ειδικές δυνάμεις, με την βοήθεια εκπαιδευμένου σκύλου, έφτασαν στα ίχνη του Κατσίφα, ο οποίος, αν και είχε ήδη φτάσει στην κορυφή Τσούκλισα της περιοχής, προτίμησε να γυρίσει πίσω, προς το χωριό, όπου και συναντήθηκε με το απόσπασμα της Renea. Ύστερα από λίγο ο Κατσίφας έπεσε νεκρός.[10] [11]

Η Αλβανική αστυνομία υποστηρίζει ότι ο Κατσίφας ήλθε σε λεκτική αντιπαράθεση με μέλη της αλβανικής αστυνομίας στις Βουλιαράτες κατά την διάρκεια του σημαιοστολισμού για την εθνική επέτειο. Μετά την αντιπαράθεση, άνοιξε πυρ κατά των αστυνομικών.[12][13] Ακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών με την αστυνομία ενώ μπήκε σε καφενείο της περιοχής. Τρεις σφαίρες χτύπησαν αστυνομικό όχημα. Ο Κατσίφας κατάφερε να διαφύγει προς τα παρακείμενα βουνά, όμως εν τέλει εντοπίστηκε από ελικόπτερο της αλβανικής αστυνομίας και, σε ανταλλαγή νέων πυροβολισμών, έπεσε νεκρός.[5]

Η σορός και η ιατροδικαστική εξέταση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η άρνηση των αλβανικών αρχών να παραχωρήσουν τη σορό στις ελληνικές οδήγησε σε κύκλο αντιπαραθέσεων μεταξύ των δύο πλευρών. Όταν αυτό τελικώς επιτεύχθηκε, η εξέταση διενεργήθηκε από τον ιατροδικαστή Θεόδωρο Βουγιουκλάκη σε χρονικά περιορισμένο διάστημα (περίπου 5 λεπτά) και ουσιαστικά δεν κατέστη εφικτή λόγω των επεμβάσεων των αλβανικών ιατροδικαστικών αρχών (πλύση της σορού και συρραφή των τραυμάτων) αλλά και της απώλειας στοιχείων που θα μπορούσαν να είχαν οδηγήσει σε ιατροδικαστικές εκτιμήσεις. Παρ' όλα αυτά, ο Έλληνας ιατροδικαστής κατόρθωσε να διαπιστώσει ότι ο Κατσίφας δέχτηκε δύο σφαίρες στην καρδιά από απόσταση περίπου 25 μέτρων, χωρίς κανένα άλλο σημαντικό πλήγμα.[14]

Η σορός του Κατσίφα παραδόθηκε στους οικείους του για ταφή, στις 7 Νοεμβρίου.[15]

Η κηδεία του Κατσίφα έγινε στις 8 Νοεμβρίου κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.[16] Παραβρέθηκε πλήθος κόσμου από διάφορα σημεία της Ελλάδας. Τα έξοδα της κηδείας καλύφθηκαν από τον Δήμο Δρόπολης.[17] Στην κηδεία, συνέρρευσαν αρκετοί εξτρεμιστές εθνικιστές από όλη την Ελλάδα, και ακούστηκαν συνθήματα κατά της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας (τότε πΓΔΜ).[18]

Η Αλβανία δεν επέτρεψε σε 52 άτομα την είσοδο τους στην χώρα για να παρευρεθούν στην κηδεία.[19]

Στην κηδεία παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων οι βουλευτές της μειονότητας Βαγγέλης Ντούλες και Βαγγέλης Τάβος, από την Ελλάδα οι βουλευτές Σάββας Αναστασιάδης και Βασίλης Γιόγιακας, από την Κύπρο η ευρωβουλευτής και πρόεδρος της Αλληλεγγύης Ελένη Θεοχάρους και η ηγεσία της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία. Παρευρισκόμενοι ήταν και πολλοί οπαδοί της Χρυσής Αυγής, στους οποίους δεν επιτράπηκε η είσοδος ώστε να αποτραπούν τυχόν εξτρεμιστικές δράσεις.[20]

Δικαστική διερεύνηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης ανατέθηκε στην εισαγγελία πρωτοδικών Αργυροκάστρου, η οποία πρότεινε την αρχειοθέτηση της υπόθεσης θεωρώντας ότι ο θάνατος του Κατσίφα ήταν αποτέλεσμα αυτοχειρίας.[21] Η πρόταση της εισαγγελίας απορρίφθηκε από το αρμόδιο δικαστήριο, η δε δικογραφία επιστράφηκε στην εισαγγελία για περαιτέρω διερεύνηση καθώς θεωρήθηκε ελλειπής.[21] Στη συνεδρίαση της 13ης Σεπτεμβρίου 2021 το αρμόδιο δικαστήρια επέστρεψε για δεύτερη φορά τη δικογραφία λόγω της μη προσκόμισης νέων στοιχείων.[21]

Εκτός από την αλβανική, έρευνα για τις ακριβείς συνθήκες του θανάτου του, έχει αναλάβει και η ελληνική δικαιοσύνη. Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών άσκησε τον Δεκέμβριο του 2019 ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος για ανθρωποκτονία από πρόθεση κατά παντός υπευθύνου, όπως του επιτρέπει ο Νόμος καθώς ο Κατσίφας ήταν Έλληνας υπήκοος.[22]

Η οικογένεια αμφισβήτησε από την αρχή την εκδοχή της αλβανικής αστυνομίας περί αυτοχειρίας υποστηρίζοντας ότι ο Κατσίφας δολοφονήθηκε εν ψυχρώ. [23]

Μετά τον θάνατο του Κατσίφα μεταδόθηκε στα Ελληνικά ΜΜΕ ότι είχε δολοφονηθεί επειδή ύψωσε την ελληνική σημαία, εκδοχή που ενστερνίστηκε σε ανακοίνωσή του ο τομεάρχης Εξωτερικών της (αντιπολιτευόμενης τότε) Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κουμουτσάκος και η Ένωση Κεντρώων. Η πληροφορία διαψεύστηκε από την αλβανική πλευρά και την ελληνική αντιπροσωπεία που παρακολουθούσε τελετή για τους νεκρούς του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940 στο στρατιωτικό νεκροταφείο του χωριού, το οποίο ήταν στολισμένο με ελληνικές και αλβανικές σημαίες. Μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν και η τότε υπουργός πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά.[5]

Στην Ελλάδα, τόσο η κυβέρνηση της Ελλάδας όσο και η αντιπολίτευση, αντέδρασαν άμεσα. Η κυβέρνηση Τσίπρα καταδίκασε τον εξτρεμισμό και από τις δύο πλευρές και τόνισε ότι η κατάληξη της δράσης της Αλβανικής Αστυνομίας στην απώλεια ανθρώπινης ζωής ήταν απαράδεκτη και δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση.[24][25] Παρόμοιες δηλώσεις έγιναν από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο και από το Υπουργείο Εξωτερικών. Ο τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος, επίσης ζήτησε άμεση διερεύνηση.[26]

Η Βουλή των Ελλήνων τήρησε ενός λεπτού σιγή στην μνήμη του μετά τον θάνατό του, κατά την διάρκεια συνεδρίασής της.[27]

Στην Αλβανία, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα υπερασπίστηκε την δράση της αλβανικής αστυνομίας σε ένα tweet με το οποίο χαρακτήρισε την πράξη του Κατσίφα «εξτρεμιστική τρέλα.[26] Οι αλβανικές αρχές χαρακτήρισαν τον Κατσίφα «εξτρεμιστή» και έκαναν λόγο για σύνδεση του με το ακροδεξιό κόμμα της Χρυσής Αυγής. Η αλβανική αστυνομία ισχυρίζεται ότι έδρασε σύμφωνα με τους συνηθισμένους κανόνες εμπλοκής και πως οι αστυνομικοί ήταν σε αυτοάμυνα.[28]

Το Ευρωκοινοβούλιο αρνήθηκε να συζητήσει την υπόθεση όπως είχε ζητήσει η Κύπρια ευρωβουλευτης της Αλληλεγγύης, Ελένη Θεοχάρους.[29] Αργότερα, μετά από εγγραφή θέματος από τον ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Νίκο Ανδρουλάκη, το Ευρωκοινοβούλιο κάλεσε την Αλβανία να ερευνήσει την υπόθεση.[30]

Ο θάνατός του θεωρήθηκε από ακροδεξιούς και εθνικιστικούς κύκλους, συμπεριλαμβανομένης της Χρυσής Αυγής, ως ηρωικός.[31] Λίγες ημέρες αργότερα, έλαβαν χώρα διαδηλώσεις στην Αθήνα,[32] ενώ σημειώθηκαν συγκρούσεις Ελλήνων και Αλβανών. Επίσης ένα ταξιδιωτικό γραφείο με εξειδίκευση τα ταξίδια στην Αλβανία δέχτηκε εμπρηστική επίθεση.[33] Στον δημόσιο λόγο της Ελλάδας συζητήθηκαν τα κίνητρα και η ορθότητα της πράξης του Κατσίφα να πυροβολήσει.[34]

Παραπομπές - σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. 1,0 1,1 «Κωνσταντίνος Κατσίφας: Η ζωή και ο θάνατος ενός Έλληνα στην Αλβανία». protothema.gr. 2018-11-05. https://www.protothema.gr/greece/article/835742/konstadinos-katsifas-i-zoi-kai-o-thanatos-enos-ellina-stin-alvania/. Ανακτήθηκε στις 2021-11-04. 
  2. Τέλλογλου, Tάσος. «Τα κοιμητήρια και οι «σκελετοί»». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  3. Λαμπρόπουλος, Βασίλης (30-10-2018). «Η ζωή και η σύλληψη του 35χρονου ομογενή Κατσίφα και τα όσα γνώριζε για αυτόν η Ελληνική Αστυνομία». Το Βήμα. https://www.tovima.gr/2018/10/30/society/i-zoi-kai-i-syllipsi-tou-35xronou-omogeni-katsifa-kai-ta-osa-gnorize-gia-ayton-i-elliniki-astynomia/. Ανακτήθηκε στις 10-11-2021. 
  4. https://www.documentonews.gr/article/o-thanatos-toy-katsifa-to-mabh-h-xrysh-aygh-kai-to-kako-synapanthma
  5. 5,0 5,1 5,2 Αφροδίτη Τζιαντζή (29-10-2018). «Ενας θάνατος, πολλά ερωτήματα». Η Εφημερίδα των Συντακτών. https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/169930_enas-thanatos-polla-erotimata. Ανακτήθηκε στις 02-06-2020. 
  6. «Ο θάνατος του Κατσίφα, το ΜΑΒΗ, η Χρυσή Αυγή και το κακό συναπάντημα». Documento. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2019. 
  7. «Το προφίλ του Κατσίφα και η παραστρατιωτική ΜΑΒΗ». www.thepressproject.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2019. 
  8. «Ο Κατσίφας, η σκληροπυρηνική οργάνωση ΜΑΒΗ και ο… Βορίδης (Photos)». Documento. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2019. 
  9. ««Σκληροπυρηνική Νεολαία» και Παΐσιος στο FB του ομογενούς». Έθνος. 05-12-20218. https://www.ethnos.gr/World/article/1394/sklhropyrhnikhneolaiakaipaisiosstofbtoyomogenoys. Ανακτήθηκε στις 25-09-2024. 
  10. https://www.protothema.gr/greece/article/835742/konstadinos-katsifas-i-zoi-kai-o-thanatos-enos-ellina-stin-alvania/
  11. Llazar Semini (28-10-2018). «Man killed in shootout with police in Albania». Associated Press. https://apnews.com/article/2b90f3f57ad04afd97f2e0cf8d06e8da. Ανακτήθηκε στις 27-03-2021. 
  12. «Albanian Police Kill Gunman in Greek-Populated Village». Balkan Insight. 29 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021. 
  13. Evangelos Lagos, Evangelos Deligiannidis, Gregory Serbis, Aris Gavrielatos and Stamatis Malanos. «Young people’s trajectories through anti-Islam(ist) and extreme right milieus: Country level report». DARE: Dialogue about Radicalisation and Equality: 1-77. https://www.researchgate.net/profile/Evangelos-Lagos/publication/348678640_Young_Orthodox_Greeks_with_Islamophobicanti-Muslim_views_and_attitudes/links/600ab65a92851c13fe2b1587/Young-Orthodox-Greeks-with-Islamophobic-anti-Muslim-views-and-attitudes.pdf. «page 18 "the so-called ‘Katsifas incident’ which took place in October 2018, when a young Greek-Orthodox nationalist (Konstantinos Katsifas), a member of Greek minority living mainly in South Albania (North Epirus, for Greek nationalism), was killed by Albanian police after firing at them with a military rifle"». 
  14. «Τι διαπίστωσε ο Έλληνας ιατροδικαστής για το θάνατο του Κατσίφα – Μόνο για 5 λεπτά τον άφησαν». Ελεύθερος Τύπος. 31 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  15. Doulgkeri, Foteini (7 Νοεμβρίου 2018). «Παραδόθηκε η σορός του Κ. Κατσίφα». euronews. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  16. «Κηδεύτηκε ο Κωνσταντίνος Κατσίφας». euronews. 8 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  17. name="Balkan Insight 2018">«Greek Nationalists Flood Albania Village for Gunman's Funeral». Balkan Insight. 8 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021. 
  18. «Greek Nationalists Flood Albania Village for Gunman's Funeral». Balkan Insight. 8 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2021. 
  19. Tsellos, Konstantinos (9 Νοεμβρίου 2018). «ΥΠΕΞ: Διευκρινίσεις από τα Τίρανα για τους «52» ανεπιθύμητους». euronews. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  20. Τζίμας, Σταύρος (9 Νοεμβρίου 2018). «Κλίμα οδύνης στην κηδεία του Κ. Κατσίφα». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  21. 21,0 21,1 21,2 Το δικαστικό παρασκήνιο της υπόθεσης Κατσίφα, άρθρο της εφημερίδας Η Καθημερινή
  22. https://www.ethnos.gr/greece/article/76513/dikhgoroskatsifashmantikhhdioxhgiaanthropoktoniaapothnellhnikhdikaiosynh
  23. https://www.in.gr/2020/10/28/in-tv/ekpompes/katsifas-kakopoiisi-prin-ti-dolofonia-tou-kataggellei-o-gampros-tou/
  24. «Ανακοίνωση Υπουργείου Εξωτερικών για το θάνατο Έλληνα πολίτη κατά ανταλλαγή πυροβολισμών στους Βουλιαράτες Αλβανίας - Ανακοινώσεις - Δηλώσεις - Ομιλίες». www.mfa.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2021. 
  25. Λιβιτσάνος, Γεράσιμος (29 Οκτωβρίου 2018). «Ψυχραιμία για την υπόθεση Κατσιφά ζήτησε η κυβέρνηση στη Βουλή». vouliwatch - Δυναμώνουμε τη Δημοκρατία. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2021. 
  26. 26,0 26,1 «Πλήρης διαλεύκανση των συνθηκών του θανάτου του Κ. Κατσιφά ζητούν οι ελληνικές Αρχές και τα κόμματα». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 29 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  27. Παναγιωτίδου, Όλγα (9 Νοεμβρίου 2018). «Ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Κ. Κατσίφα τήρησε η Βουλή». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2021. 
  28. Σουλιώτης, Γιάννης. «Το δικαστικό παρασκήνιο της υπόθεσης Κατσίφα». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021. 
  29. «Το Ευρωκοινοβούλιο απέρριψε τη συζήτηση για τη δολοφονία του Κ. Κατσίφα». euronews. 13 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  30. «Διερεύνηση των συνθήκων θανάτου του Κ.Κατσίφα ζητεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». euronews. 29 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2021. 
  31. Alexandros Sakellariou, Nathalie Paton. «Country level report on drivers of selfradicalisation and digital sociability». DARE: Dialogue about Radicalisation and Equality. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-10-29. https://web.archive.org/web/20211029181029/http://www.dare-h2020.org/uploads/1/2/1/7/12176018/5.1_greece.pdf. Ανακτήθηκε στις 2021-10-30. «page 39: ". On the 28th October, during the celebration of a national holiday in Greece which commemorates the beginning of the war against Fascist Italy, Katsifas fired an automatic rifle in a village of South Albania and was killed during an exchange of shots with the Albanian police force. Later it emerged that he held nationalist views and was related to the party of Golden Dawn. Immediately after his death he became a hero among the Greek extreme-right and Golden Dawn in particular. This was crystallised in the sample in class 3, where he was referred to as having been assassinated by the Albanians and presented in a glorifying and heroic way"». 
  32. Anger in Athens as Greek dies in Albania shootout, The Times, 29/10/2018
  33. Albania-Greece Relations Deteriorate After Killing
  34. «Ανακοίνωση Υπουργείου Εξωτερικών για το θάνατο Έλληνα πολίτη κατά ανταλλαγή πυροβολισμών στους Βουλιαράτες Αλβανίας». Υπουργείο Εξωτερικών. 28 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2019.