Σαμανίδες

	Σαμανίδες ; سامانیان;
	Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}} Το κράτος των Σαμανιδών στη μεγαλύτερή του έκταση
Πρωτεύουσα	Σαμαρκάνδη; (819–892); Μπουχάρα; (892–999)
Γλώσσες	Περσικά
Πολίτευμα	Εμιράτο
Εμίρης
Ιστορία

Οι Σαμανίδες (819-999 μ.Χ., περσικά: سامانیان) ήταν γηγενής περσική δυναστεία στο Μεγάλο Ιράν και την Κεντρική Ασία, ηγέτες της "Αυτοκρατορίας των Σαμανιδών", μετά την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών που προκάλεσε η αραβική κατάκτηση. Ιδρύθηκε από τον Σαμάν Χούντα, ο οποίος προσηλυτίστηκε στο Ισλάμ, παρά την καταγωγή του από τη ζωροαστρική θεοκρατική αριστοκρατία της χώρας του.

Βασίλεψαν για 180 χρόνια, σε μια έκταση που περιελάμβανε τις περιοχές Χορασάν, Καμπούλ, Ρέι, Υπερωξιανή, Ταπουρία, Καρμανία, Γκοργκάν, και δυτικά από αυτές τις επαρχίες μέχρι το Ισφαχάν. Στην ακμή της δύναμής τους, ήλεγχαν μια περιοχή που εκτεινόταν νότια ως τα Όρη Σουλεϊμάν στο Πακιστάν, τη Γκάζνα και την Κανταχάρ. Ήταν απόγονοι του διάσημου Πέρση στρατηγού Μπαχράμ Τσομπίν, και εξ'αυτού κατάγονταν από τον Οίκο των Μιχράν, έναν από τους "Επτά Μεγάλους Οίκους" του Ιράν. Στην κυβέρνηση της επικράτειάς τους μιμήθηκαν το διοικητικό μοντέλο των Αββασιδών, με την Αυλή του χαλίφη και τη γενικότερη οργάνωση. Ανταμείφθηκαν για την υποστήριξη των Αββασιδών στην Υπερωξιανή και το Χορασάν, και με τις μεγάλες πόλεις-πρωτεύουσές τους στη Μπουχάρα, τη Μπαλχ, τη Σαμαρκάνδη και τη Χεράτ, διαμόρφωσαν το βασίλειό τους μετά τη νίκη τους επί των Σαφαριδών.

Με τις καταβολές τους από την πόλη Μπαλχ, τμήμα τότε του Μεγάλου Χορασάν, προώθησαν τις Τέχνες, αναπτύσσοντας τις επιστήμες και τη λογοτεχνία, έλκοντας έτσι λογίους όπως τον Ρουντακί και τον Αβικέννα. Η Μπουχάρα μάλιστα, συναγωνιζόταν σε δόξα τη Βαγδάτη των Αββασιδών.

Διάφοροι επιστήμονες σημειώνουν ότι οι Σαμανίδες αναζωογόνησαν την Περσία περισσότερο από τους Βουγίδες και τους Σαφαρίδες, ενώ συνέχισαν να πατρονάρουν τους Άραβες σε σημαντικό βαθμό. Παρόλα αυτά, σε μια διάσημη έδικτο, οι σαμανιδικές Αρχές διακήρυξαν ότι "εδώ, σε αυτή την περιοχή, η γλώσσα είναι η Περσική, και οι βασιλιάδες του βασιλείου είναι Πέρσες βασιλιάδες".

Κατά τη διάρκεια της σαμανιδικής περιόδου σχηματίστηκε στην Κεντρική Ασία το έθνος των Τατζίκων. Η Αυτοκρατορία των Σαμανιδών θεωρείται ως το πρώτο τατζικικό κράτος, ενώ και παλαιότερες ιρανικές δυναστείες προέρχονταν από τις περιοχές ὀπου οι Τατζίκοι κατοικούν έως σήμερα (Ταχιρίδες, Σαφαρίδες, Φαριγουνίδες κλπ.).