Ρογήρος Α΄ ντε Λούρια

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Ρογήρος Α΄ ντε Λούρια (Αγγλικά: Roger de Llúria, .... - 1369 ή 1370) ήταν ανεπίσημος γενικός επίτροπος του Δουκάτου των Αθηνών και των Νέων Πατρών την περίοδο 1362 με 1366 και επίσημος από 1366 έως το θάνατό του το 1369 ή 1370. Υπήρξε αρχηγός της Καταλανικής Εταιρείας. Το 1363, έκανε το λάθος να καλέσει τούρκους μισθοφόρους στη Θήβα, για να τον στηρίξουν έναντι των αντιπάλων του.

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την εποχή αυτή κυριαρχούν δύο αντίπαλες φατρίες (ομάδες) στα Δουκάτα των Αθηνών και των Νέων Πατρών. Η μία με ηγετικό πρόσωπο τον Ρογήρο Α΄ ντε Λούρια που είναι εναντίον των καλών σχέσεων με την Βενετία και γιαυτό επιθυμούν την συμμαχία και υποταγή στην Γένοβα, που ήταν ο μεγάλος εχθρός της.[1][2] Η άλλη φατρία με αρχηγό τον Πέτρο ντε Που, ο οποίος ασκούσε την δικαστική εξουσία στα δουκάτα, αντιτίθεται σε αυτά τα σχέδια. Σημαντικό πρόβλημα είναι και η προσωπική απουσία από τα δουκάτα του γενικού επιτρόπου Ματθαίου Μονκάδα (1359-1366), ο οποίος επιχειρούσε να ασκήσει την εξουσία του μέσω διαφόρων «πρόθυμων» Καταλανών ευγενών, όπως Ρογήρος Α΄ ντε Λούρια, ο αντίπαλός του Πέτρος ντε Που, ο Γκονσάλβο Χιμένεθ ντε Αρενός,[3] ο μετριοπαθής Ιάκωβος Φαδρίκ και άλλοι. Ήταν μια εποχή που διεκδικούσαν την εξουσία πολλοί προσπαθώντας να παραγκωνίσει ο ένας τον άλλον με ότι επιρροές και δύναμη διέθετε, χρησιμοποιώντας ακόμα και αθέμιτα μέσα.

Το 1361-1362, ο Πέτρος ντε Που ασκεί την επιτροπεία στο σύνολο ή σε περιοχές όπου έχει την δύναμη να επιβληθεί.[4] Το 1361[5][6] ή 1362[7] αναλαμβάνει ο Ρογήρος αλλά παύεται το 1363, γιατί έφερε τούρκους μισθοφόρους, για να επιβληθεί στους αντιπάλους του.[5][6] Μετά από αυτό τα δουκάτα διοικούνται από διάφορους ευγενείς με κυριότερο τον Ιάκωβο Φαδρίκ, που είχε διατελέσει γενικός επίτροπος πριν από τον Μονκάδα. Το 1365, πεθαίνει ο Φαδρίκ και έτσι δημιουργείται πάλι κενό εξουσίας, που το διεκδικούν οι αντίπαλες ομάδες.[8][9]

Αξιοσημείωτη είναι η επιμονή του βασιλιά της Σικελίας Φρειδερίκο Γ΄ (1355-1377) στο πρόσωπο του Μονκάδα. Μετά το περιστατικό με τους τούρκους το 1363, του πρότεινε ισόβια γενική επιτροπεία, που όμως ούτε και αυτό τον έπεισε να έλθει Ελλάδα.[10][9]

Βιογραφία-ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οικογενειακή δύναμη και αξιώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν συγγενής και είχε το ίδιο όνομα με τον ναύαρχο Ρουτζέρο ντι Λαούρια, που είχε καταστρέψει την Πελοπόννησο πριν 70 χρόνια.[5][6] Για κάποιο διάστημα, πριν από τον Δεκέμβριο του 1354, υπήρξε αρχηγός της Καταλανικής Εταιρείας.[7] Είχε την υποστήριξη τού αδελφού του (John de Lluria) που λίγο καιρό πριν ήταν κυβερνήτης στην Θήβα. Ο ίδιος είχε λάβει παραχωρήσεις και το αξίωμα του πρωτοστράτορα από τούς προηγούμενους δούκες, Ιωάννη του Ραντάτσο (1338-1348) και τον γιό του, Φρειδερίκο Α΄ (1348-1355).[5][6][7] Ήταν το κύριο πρόσωπο της ομάδας που επιθυμούσε συμμαχία με την Γένοβα[1][2] και γιαυτό είχε αντιπαλότητα τόσο με τον Πέτρο ντε Που.

Τούρκοι μισθοφόροι στην Θήβα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1361[5][6] ή 1362[7], παραγκωνίζοντας τον αντίπαλο Πέτρο ντε Που, αναλαμβάνει ανεπίσημα (de facto) την γενική επιτροπεία. Το 1362, τον πρώτο καιρό που ανέλαβε, έχει να αντιμετωπίσει και μια διαμάχη με τους Βενετούς της Εύβοιας που η αιτία της δεν ήταν σημαντική.[11][6] Πιθανολογείται ότι οφείλεται σε αρπαγή χρημάτων ή περιουσίας από Βενετό πολίτη. Το αποτέλεσμα ήταν να βρεθεί σε πόλεμο με τον βάιλο της Εύβοιας, τον Πέτρο Gradenigo. Είναι γνωστό ότι η αντιπαράθεση αυτή έληξε το 1365, αλλά δεν είναι γνωστό τι διαστάσεις πήρε.[12]

Το 1363, για να αντιμετωπίσει τους αντιπάλους του Καταλανούς και Βενετούς, έκανε ότι και ο Αλφόνσο Φαδρίκ μερικές δεκαετίες πριν[13]· ζήτησε βοήθεια από τους Τούρκους. Πρόσφατα ο σουλτάνος, Μουράτ Α΄, που είχε διαδεχτεί τον πατέρα του (1362), είχε μεταφέρει την πρωτεύουσα των Οθωμανών από την Προύσα της Μικράς Ασίας στην Αδριανούπολη των Βαλκανίων.[5][6]

Τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου 1363, τούρκοι μισθοφόροι εγκαταστάθηκαν στην Θήβα.[12] Ο αρχιεπίσκοπος (Paul, 1357-1366) και άλλοι επιφανείς της Θήβας αντέδρασαν με αποτέλεσμα ο βασιλιάς της Σικελίας Φρειδερίκος Γ΄ (1355-1377) να δώσει εντολή στον, πάντα απόντα από την Ελλάδα, Ματθαίο Μονκάδα να αναλάβει την γενική επιτροπεία (και μάλιστα ισόβια), παρέχοντάς του επιπλέον εξουσίες και στον Ρογήρο να τον υπακούει.[5][6] Αλλά ούτε η ισόβια γενική επιτροπεία, ούτε οι εξουσίες συγκίνησαν τον Μονκάδα, που συνεχώς ανέβαλε την εγκατάστασή του την Ελλάδα.[10][9]

Συνασπισμός εναντίων των τούρκων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σημαντικό είναι ότι υπήρξε μια μικρή «Σταυροφορία» εναντίον της τούρκικης απειλής, ασυνήθιστο για αυτή την εποχή των ανταγωνισμών στη Δύση. Ο πάπας Ουρβανός Ε΄ έκανε έκκληση σε όλους τους χριστιανούς να κινηθούν εναντίων των αλλόθρησκων Τούρκων. Τελικά οι συνεργαζόμενες δυνάμεις του βάιλου της Αχαΐας (Gautier de Lor[6]), των Γάλλων βαρόνων, του Δεσπότη του Μυστρά Μανουήλ Καντακουζηνού, των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη, του βασιλιά Πέτρου Α΄ της Κύπρου και του βενετικού στόλου, κατόρθωσαν να πυρπολήσουν 35 τούρκικα πλοία στο λιμάνι των Μεγάρων. Οι τούρκοι κατέφυγαν στην Θήβα και αποφεύχθηκε μια πιθανή επίθεσή τους στην Πελοπόννησο.[5][6][14]

Στις 25 Ιουλίου του 1365, ο Ρογήρος υπογράφει συμφωνία ειρήνης με τους Ενετούς της Εύβοιας. Όταν έφυγαν και οι τούρκοι από την Θήβα επικράτησε ειρήνη και μεταξύ των στασιαστών Καταλανών του Ρογήρου και τού βασιλιά της Σικελίας.[15]

Επίσημα γενικός επίτροπος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιτροπεία συνεχίζει να ασκείται με εκπροσώπηση από διάφορους Καταλανούς ευγενείς. Ο σημαντικότερος και πιο έμπειρος από αυτούς ήταν ο Ιάκωβος Φαδρίκ, ο οποίος είχε διατελέσει γενικός επίτροπος πριν από τον Μονκάδα, την περίοδο 1356-1359. Το 1365, όμως πεθαίνει ο Ιάκωβος Φαδρίκ με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν διαμάχες μεταξύ του Ρογήρου και του Πέτρου ντε Που.[8][9]

Ο Πέτρος ντε Που, είχε χαρακτηριστεί βίαιος[4], πλεονέκτης, φιλόδοξος και κυρίως άδικος δικαστής.[16][2] Το καλοκαίρι του 1366, υπήρξε εξέγερση εναντίον του, που είχε σαν αποτέλεσμα να δολοφονηθεί ο ίδιος, η σύζυγος του και οι σημαντικότεροι υποστηρικτές του. Το ίδιο συνέβη και με ανθρώπους του Μονκάδα, που επιχείρησαν να εκδικηθούν τον θάνατό του.[17][2]

Τελικά πριν από τον Αύγουστο του 1366, παρά τα όσα συνέβησαν, ο Ρογήρος ντε Λούρια αναλαμβάνει επίσημα, με έγκριση από το βασίλειο της Σικελίας, την γενική επιτροπεία στη θέση τού Ματθαίου Μονκάδα, ο οποίος τελικά δεν πάτησε ποτέ το πόδι του στην Ελλάδα.[8][9]

Ο Αθηναϊκός στόλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τον τίτλο του «πρωτοστράτορα και γενικού επιτρόπου» επαναδιαπραγματεύεται με τους Βενετούς την συνθήκη ειρήνης με την Καταλανική Εταιρία. Ο κύριος στόχος της διαπραγμάτευσης ήταν να επιτραπεί στην Καταλανική Εταιρία να αποκτήσει στόλο με δικά της έξοδα. Η απαγόρευση της αύξησης τού Αθηναϊκού στόλου ήταν ένας παλιός όρος της Βενετίας, τον οποίο δεν δέχτηκε να αναθεωρήσει. Το σχέδιο του Ρογήρου να κάνει το δουκάτο ναυτική δύναμη δεν πραγματοποιήθηκε.[18][9]

Τέλος και διαδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πέθανε τέλη του 1369 ή πιθανότερα στις αρχές του 1370.[19][20][7]

Στις 31 Μαΐου του 1370, διορίστηκε νέος γενικός επίτροπος από τον βασιλιά Φρειδερίκο Γ΄, ο Ματθαίος ντε Περάλτα.[20][21]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Μίλλερ, μετάφρ. Λάμπρου, 1909-10, Tόμος A', βλ. πηγές σελ. 424
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Miller, W. (1908), βλ. πηγές, σελ. 297
  3. «ίσως κατά την περίοδο 1362-1363» σύμφωνα με τον Setton, Kenneth M. (1975), βλ. πηγές σελ. 198
  4. 4,0 4,1 Setton, Kenneth M. (1975), βλ. πηγές σελ. 198
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Μίλλερ, μετάφρ. Λάμπρου, 1909-10, Tόμος A', βλ. πηγές σελ. 405-406
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 Miller, W. (1908), βλ. πηγές, σελ. 284
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Setton, Kenneth M. (1975), βλ. πηγές σελ. 199
  8. 8,0 8,1 8,2 Μίλλερ-Λάμπρου (1909-1910), βλ. πηγές σελ. 422-423
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Miller, W. (1908), βλ. πηγές, σελ. 296
  10. 10,0 10,1 Μίλλερ-Λάμπρου (1909-1910), βλ. πηγές σελ. 422
  11. Μίλλερ, μετάφρ. Λάμπρου, 1909-10, Tόμος A', βλ. πηγές σελ. 406
  12. 12,0 12,1 Setton, Kenneth M. (1975), βλ. πηγές σελ. 201
  13. Setton, Kenneth M. (1975), βλ. πηγές σελ. 177-180
  14. Setton, Kenneth M. (1975), βλ. πηγές σελ. 202-204
  15. Setton, Kenneth M. (1975), βλ. πηγές σελ. 204
  16. Μίλλερ, μετάφρ. Λάμπρου, 1909-10, Tόμος A', βλ. πηγές σελ. 424-425
  17. Μίλλερ, μετάφρ. Λάμπρου, 1909-10, Tόμος A', βλ. πηγές σελ. 425
  18. Μίλλερ, μετάφρ. Λάμπρου, 1909-10, Tόμος A', βλ. πηγές σελ. 423
  19. Μίλλερ, μετάφρ. Λάμπρου, 1909-10, Tόμος A', βλ. πηγές σελ. 427
  20. 20,0 20,1 Setton, Kenneth M. (1975), βλ. πηγές σελ. 208
  21. Miller, W. (1908), βλ. πηγές σελ. 299

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ρογήρος Α΄ ντε Λούρια
 Θάνατος: 1370
Προκάτοχος
Ματθαίος Μονκάδα
Βικάριος του Δουκάτου των Αθηνών

1366 - 1370
Διάδοχος
Ματθαίος ντε Περάλτα