Λαζάρ Καρνό
Ο Λαζάρ Καρνό (Γαλλικά: Lazare Carnot), πλήρες όνομα Λαζάρ Νικολά Μαργκερίτ Καρνό, ήταν Γάλλος μαθηματικός, φυσικός, στρατηγός, στρατιωτικός μηχανικός και πολιτικός, γεννήθηκε στο Νολαί της Βουργουνδίας στις 13 Μαΐου 1753 και πέθανε στην εξορία στο Μαγδεβούργο της Πρωσίας στις 2 Αυγούστου 1823. Ως ηγετικό μέλος διαδοχικών κυβερνήσεων της Γαλλικής Επανάστασης, βοήθησε στην αναδιάρθρωση των επαναστατικών ενόπλων δυνάμεων και οχυρώσεων και επονομάστηκε Μέγας Καρνό και Οργανωτής της Νίκης στους Γαλλικούς Επαναστατικούς Πολέμους και τους Ναπολεόντιους Πολέμους.
Ο Λαζάρ Καρνό είναι ένας από τους 72 επιστήμονες του οποίου το όνομα είναι χαραγμένο στον πρώτο όροφο του Πύργου του Άιφελ.[8] Το όνομά του είναι χαραγμένο στην Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι (Βόρειος πυλώνας, Στήλη 4).
Εκπαίδευση και κατάρτιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Καρνό ήταν γιος δικηγόρου. Αφού παρακολούθησε την προπαρασκευαστική Σχολή πυροβολικού και μηχανικής στο Παρίσι από το 1769 έως το 1771, αποφοίτησε από τη Σχολή Μηχανικού της Μεζιέρ τον Ιανουάριο του 1773, με το βαθμό του υπολοχαγού. Το 1784 έγινε γνωστός με τη σύνταξη για την Ακαδημία της Ντιζόν ενός Επαίνου στον Βωμπάν, τον Γάλλο στρατιωτικό μηχανικό. Το 1787 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας του Αρράς, διευθυντής της οποίας εκείνη την εποχή ήταν ο Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος, ο οποίος επρόκειτο να είναι ηγετική προσωπικότητα στη Γαλλική επανάσταση.[9]
Στη Γαλλική επανάσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη Γαλλική επανάσταση, το 1791 εξελέγη αντιπρόσωπος για το νομό Πα-ντε-Καλαί στη Νομοθετική Συνέλευση. Στις 11 Αυγούστου 1792, την επομένη της επίθεσης στο βασιλικό παλάτι του Κεραμεικού στο Παρίσι, στάλθηκε στον στρατό του Ρήνου για να αναφέρει τα γεγονότα.
Τον Σεπτέμβριο του 1792 ο Καρνό εξελέγη αντιπρόσωπος του Πα-ντε-Καλαί στη Συμβατική Εθνοσυνέλευση - η συνέλευση που εκλέχθηκε μετά την πτώση της μοναρχίας - και στο τέλος του μήνα στάλθηκε, με δύο άλλους εκπροσώπους σε αποστολή στη Μπαγιόν για να οργανώσει την άμυνα ενάντια σε πιθανή επίθεση από την Ισπανία. Δεδομένου ότι απουσίαζε από το Παρίσι μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου 1793, ο Καρνό δεν συμμετείχε στις συζητήσεις που συνόδευαν τη δίκη του Λουδοβίκου ΙΣΤ'. Ωστόσο, συμμετείχε στις αποφασιστικές ψηφοφορίες, στις οποίες καταψήφισε την έκκληση προς τον λαό και ψήφισε υπέρ του θανάτου του βασιλιά. Έτσι φάνηκε ότι πλησίαζε τις θέσεις των Ιακωβίνων, παρόλο που από την ιδιοσυγκρασία και την κλίση του ήταν άνθρωπος των ανεξάρτητων του κέντρου.[10]
Ως μέλος της Επιτροπής Πολέμου, πόλεμος του Πρώτου Συνασπισμού που είχε ξεσπάσει από τον Απρίλιο 1792, ο Καρνό παρουσίασε διάφορες εκθέσεις στη Συνέλευση, ιδιαίτερα μία στις 9 Μαρτίου 1793, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την αποστολή 82 εκπροσώπων της Εθνοσυνέλευσης σε αποστολή στους νομούς για να επιταχυνθεί η στρατολόγηση 300.000 ανδρών. Ο ίδιος ο Καρνό στάλθηκε στους νομούς του Βορρά και του Πα-ντε-Καλαί και στα τέλη Μαρτίου στη στρατιά του Βορρά, στην οποία έμεινε μέχρι τον Αύγουστο του 1793, συμμετέχοντας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις καθώς και στη διοίκηση των ανδρών. Αναδιοργάνωσε το στρατό, αποκατέστησε την πειθαρχία, και έλαβε μέρος, με το όπλο στο χέρι, σε πολλές μάχες.
Πολιτική άνοδος και πτώση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Από τον Αύγουστο 1793 στην Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας, περιστοιχισμένος από ικανά άτομα, δημιούργησε υπηρεσίες στις οποίες ενέπνευσε εξαιρετική δραστηριότητα, κατέστρωνε τα σχέδια των επιχειρήσεων, συντόνιζε τη σύνθεση και την πορεία των στρατιών και εξασφάλισε την επιτυχία της γενικής επιστράτευσης (23 Αυγούστου 1793). Με τη συμβολή του, η Επιτροπή Δημόσιας Ασφάλειας μπόρεσε να συγκεντρώσει, να εξοπλίσει, να τροφοδοτήσει και να ταΐσει 14 στρατιές και να τις οδηγήσει στη νίκη.
Έτσι έγινε ο «Οργανωτής της νίκης» και τα πρώτα αποτελέσματα φάνηκαν σύντομα. Ξεκίνησε πάλι για τη στρατιά του Βορρά, ενώ ο εχθρός πολιορκούσε το Μωμπέζ στα βόρεια σύνορα. Αυτή η αποστολή τελείωσε με τη νίκη της μάχης του Βατινί στις 16 Οκτωβρίου 1793, και την άρση της πολιορκίας του Μωμπέζ. Για άλλη μια φορά ο Καρνό, στο πλάι των στρατηγών, οδήγησε την επίθεση και μπήκε στην ανακτημένη πόλη δίπλα τους. Στο τέλος του μήνα, επανήλθε την έδρα του στην Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας.[11]
Από τότε και μετά, αφιερώθηκε στο έργο της Επιτροπής, επικεντρώνοντας την προσοχή του στη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων. Από την αρχή ο Καρνό απαίτησε να εγκαταλειφθεί η παλιά τακτική της γραμμικής μάχης, υποστηρίζοντας αντίθετα τη μαζική επίθεση σε αποφασιστικά σημεία.
Από τον Μάιο του 1794, προέκυψαν διαφωνίες στην Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας ανάμεσα στον Καρνό και τους Ροβεσπιέρο και Σαιν-Ζυστ. Ο Καρνό, βασικά συντηρητικός, δεν ενέκρινε τους στόχους της κοινωνικής πολιτικής του Ροβεσπιέρου και των οπαδών του. Αν και δεν έπαιξε καθοριστικό ρόλο κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος της 9ης Θερμιδόρ (27 Ιουλίου 1794), το οποίο ανέτρεψε τον Ροβεσπιέρο και σηματοδότησε το τέλος της Τρομοκρατίας, ο Καρνό ενέκρινε την πτώση του Ροβεσπιέρου.
Κατά τη διάρκεια της Θερμιδοριανής αντίδρασης, ωστόσο, ο ρόλος του Καρνό άρχισε να περιορίζεται. Συνέχισε να ασχολείται με τη διοίκηση στρατιωτικών επιχειρήσεων τους επόμενους μήνες, αλλά σύντομα χρειάστηκε να υπερασπιστεί τον εαυτό του ενάντια στις επιθέσεις των εκτελεστών του Θερμιδοριανού πραξικοπήματος, που άρχισαν να επιτίθενται αδιάκριτα εναντίον όλων των πρώην μελών της Επιτροπής Κοινής Σωτηρίας. Έτσι, τον Μάρτιο του 1795, σε μια προσπάθεια να αποσυνδεθεί από τους παλιούς συντρόφους του, ισχυρίστηκε ότι καθένας από αυτούς ήταν υπεύθυνος μόνο για το καθήκον με το οποίο του επιβλήθηκε και ότι οι υπογραφές στα διατάγματα που θεωρήθηκαν κατακριτέα ήταν μόνο τυπικές. Ωστόσο, δεν κατόρθωσε να σταματήσει τις κατηγορίες. Τον Μάιο του 1795, όταν ένας βουλευτής απαίτησε τη σύλληψη όλων των μελών των πρώην επιτροπών και ονόμασε προσωπικά τον Καρνό, σώθηκε από έναν άλλο βουλευτή που φώναξε: «Αυτός οργάνωσε τη νίκη!».
Διευθυντήριο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1795, ο Καρνό εξελέγη ως ένας από τους πέντε Διευθυντές στο Διευθυντήριο, τη γαλλική κυβέρνηση από το 1795 έως το 1799, και έγινε ακόμη πιο συντηρητικός από πριν. Όταν οι εκλογές της άνοιξης του 1797 έφεραν βασιλική πλειοψηφία, ο Καρνό δέχθηκε τα αποτελέσματα, έτσι ώστε κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος της 18ης Φρουκτιδόρ του έτους V (4 Σεπτεμβρίου 1797), το οποίο ανέτρεψε τις εκλογές, για να διαφύγει τη σύλληψη πέρασε στη Γερμανία και εγκαταστάθηκε στη Νυρεμβέργη.
Υπατεία και Πρώτη αυτοκρατορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.jpg)
Μετά το πραξικόπημα της 18ης Μπρυμαίρ (9 Νοεμβρίου 1799), το οποίο έφερε τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην εξουσία ως πρώτο Ύπατο της Γαλλίας, ο Καρνό επέστρεψε. Διετέλεσε υπουργός πολέμου για μερικούς μήνες το 1800, αλλά παραιτήθηκε.
Το 1802 διορίστηκε μέλος της 100μελούς συνέλευσης (Tribunat), πολέμησε τον αυταρχισμό του καθεστώτος της Υπατείας, εναντιώθηκε στην ίδρυση της Λεγεώνας της Τιμής, ψήφισε κατά στο δημοψήφισμα που ανακήρυξε τον Ναπολέοντα ισόβιο Ύπατο και με κληρονομικό δικαίωμα και θαρραλέα αντιτάχθηκε στην ίδρυση της αυτοκρατορίας υπό τον Ναπολέοντα. Συνέχισε, ωστόσο, να κατέχει θέση στο συμβούλιο έως ότου η συνέλευση καταργήθηκε το 1807, οπότε και αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή.
Η συμμαχική εισβολή του 1814 τον έφερε πάλι στο προσκήνιο. Ο Ναπολέων τον διόρισε κυβερνήτη της πόλης της Αμβέρσας, όπου παρέμεινε μέχρι την πτώση της Πρώτης αυτοκρατορίας.
Στις 20 Μαρτίου 1815 του απονεμήθηκε ο τίτλος του κόμη της Αυτοκρατορίας.
Παλινόρθωση και Εκατό ημέρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Καρνό συμμετείχε στην Παλινόρθωση των Βουρβόνων υπό τον Λουδοβίκο ΙΗ', αλλά τον Ιούλιο του 1814 δημοσίευσε το Υπόμνημα στο βασιλιά του 1814, στο οποίο κατήγγειλε τον βασιλιά για τάση προς επιστροφή στον απολυταρχισμό. Κατά τη διάρκεια των Εκατό ημερών, όταν ο Ναπολέων προσπάθησε να αποκαταστήσει την εξουσία του, ο Καρνό υπηρέτησε ως υπουργός Εσωτερικών και, μετά την ήττα του Ναπολέοντα στο Βατερλώ, ο Καρνό τον ενθάρρυνε να αντισταθεί, αλλά μάταια. Η δεύτερη Παλινόρθωση σηματοδότησε το τέλος της πολιτικής καριέρας του.
Εξορία και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Ιούλιο του 1815 ο Καρνό εξορίστηκε από τη Γαλλία. Έφυγε από το Παρίσι τον Οκτώβριο και εγκαταστάθηκε στη Βαρσοβία τον Ιανουάριο του 1816. Τον Αύγουστο του 1816 έφυγε από τη Βαρσοβία για το Μαγδεβούργο, όπου πέθανε επτά χρόνια αργότερα σε ηλικία 70 ετών.[12] Όταν ο εγγονός του Σαντί Καρνό έγινε πρόεδρος της Δημοκρατίας το 1887, οι στάχτες του Λαζάρ Καρνό τοποθετήθηκαν στο Πάνθεον του Παρισιού.
Προς τιμήν του έχουν ονομαστεί πολλοί δρόμοι και πλατείες της Γαλλίας καθώς και εκπαιδευτικά ιδρύματα καθώς υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Πολυτεχνικής σχολής στο Παρίσι.[13]
Γιος του Λαζάρ Καρνό ήταν ο διάσημος φυσικός Νικολά Λεονάρ Σαντί Καρνό (Κύκλος Καρνό).
Επιστημονικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το επιστημονικό έργο του Καρνό υπήρξε πολύ αξιόλογο. Από το 1783 μελέτησε στο σύγγραμμα για τις μηχανές (Δοκίμιο για τις μηχανές γενικά) τους γενικούς νόμους της κρούσης, προσδιόρισε την εφαρμογή της αρχής του Μωπερτυί και διατύπωσε το νόμο της διατήρησης της ενέργειας. Τέλος με τη μελέτη του Géometrie en position το 1803, αναδείχθηκε μαζί με τον δάσκαλό του Γκασπάρ Μονζ σε έναν από τους δημιουργούς της σύγχρονης γεωμετρίας.[14]
Άλλα έργα του:
- Επιλογή ποιημάτων του στρατηγού Λ.Ν.Μ. Καρνό
- Αναστοχασμοί πάνω στις μεταφυσικές αρχές του απειροστικού λογισμού, 1797
- Συσχέτιση των αριθμητικών στοιχείων της γεωμετρίας, 1801
- Πραγματεία για την υπεράσπιση οχυρωμένων τόπων, 1814
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb118952291. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 3,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ 6,0 6,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ntk20241215954. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ www
.toureiffel .paris /fr /le-monument /tour-eiffel-et-sciences. - ↑ . «wonders-of-the-world.net/Eiffel-Tower/Pantheon/Lazare-Carnot.php».
- ↑ . «britannica.com/biography/Lazare-Carnot».
- ↑ . «military.wikia.org/wiki/Lazare_Carnot».
- ↑ . «historyofwar.org/articles/people_carnot.html».
- ↑ . «historica.fandom.com/wiki/Lazare_Carnot».
- ↑ . «ens-rennes.fr/Ecoles An III».
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, τομ. 32, σελ. 188
|