Τόσκες Αχαΐας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Διόρθωση συνδέσμων προς ΕΕΤΑΑ
 
Γραμμή 22: Γραμμή 22:
[[File:Toskes 1.jpg|thumb|right|260px|Η Ε.Ο. 111 στην είσοδο του χωριού από [[Δήμος Τριταίας|Τριταία]] προς [[Πάτρα]] όπως ήταν πριν τα έργα διαμόρφωσης του πυθμένα της [[τεχνητή λίμνη Αστερίου|τεχνητής λίμνης Αστερίου]].]]
[[File:Toskes 1.jpg|thumb|right|260px|Η Ε.Ο. 111 στην είσοδο του χωριού από [[Δήμος Τριταίας|Τριταία]] προς [[Πάτρα]] όπως ήταν πριν τα έργα διαμόρφωσης του πυθμένα της [[τεχνητή λίμνη Αστερίου|τεχνητής λίμνης Αστερίου]].]]
[[File:Fragma Asteriou i Fragma Parapeirou, Achaia (Asteri or Parapiros Dam Lake, Achaia, Greece).jpg|thumb|right|260px|Η τεχνητή λίμνη Αστερίου του ομώνυμου φράγματος (ή φράγματος Παραπείρου). Στο κέντρο η βυθιζόμενη νησίδα με το ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων [[Μιτόπολη Αχαΐας|Μιτοπόλεως]] στο σημείο συνάντησης των διοικητικών ορίων των δημοτικών ενοτήτων [[Δήμος Φαρρών|Φαρρών]] και [[Δήμος Ωλενίας|Ωλενίας]].]]
[[File:Fragma Asteriou i Fragma Parapeirou, Achaia (Asteri or Parapiros Dam Lake, Achaia, Greece).jpg|thumb|right|260px|Η τεχνητή λίμνη Αστερίου του ομώνυμου φράγματος (ή φράγματος Παραπείρου). Στο κέντρο η βυθιζόμενη νησίδα με το ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων [[Μιτόπολη Αχαΐας|Μιτοπόλεως]] στο σημείο συνάντησης των διοικητικών ορίων των δημοτικών ενοτήτων [[Δήμος Φαρρών|Φαρρών]] και [[Δήμος Ωλενίας|Ωλενίας]].]]
Οι '''Τόσκες''' ήταν [[χωριό]] της [[Νομός Αχαΐας|Αχαΐας]] που ανήκε στο τότε [[δημοτικό διαμέρισμα]] [[Κριθαράκια Αχαΐας|Κριθαρακίων]] του [[Δήμος Φαρρών|δήμου Φαρρών]]<ref name="eetaa1">[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=21594 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.</ref>. Ο χώρος της περιφέρεια του χωριού απαλλοτριώθηκε, ερημώθηκε και εγκαταλείφθηκε υποχρεωτικά από τους κατοίκους του το [[2009]] επειδή εκεί προγραμματίστηκε να δημιουργηθεί ο κυρίως ταμιευτήρας του [[Φράγμα Πείρου - Παραπείρου|Φράγματος Πείρου - Παραπείρου]]<ref>[http://www.ert.gr/eidiseis/ellada/kinonia/to-ert-gr-sto-fragma-pirou-parapirou-stin-acha%CE%90a/ Το ert.gr στο φράγμα Πείρου – Παραπείρου στην Αχαΐα]. ert.gr. 28 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε: 24/11/2017.</ref>. Ο χώρος του ταμιευτήρα κατακλύστηκε το 2020 δημιουργώντας την [[Τεχνητή Λίμνη Αστερίου]] βυθίζοντας έτσι το χώρο που βρισκόταν άλλοτε το χωριό.
Οι '''Τόσκες''' ήταν [[χωριό]] της [[Νομός Αχαΐας|Αχαΐας]] που ανήκε στο τότε [[δημοτικό διαμέρισμα]] [[Κριθαράκια Αχαΐας|Κριθαρακίων]] του [[Δήμος Φαρρών|δήμου Φαρρών]]<ref name="eetaa1">[https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=21594 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.</ref>. Ο χώρος της περιφέρεια του χωριού απαλλοτριώθηκε, ερημώθηκε και εγκαταλείφθηκε υποχρεωτικά από τους κατοίκους του το [[2009]] επειδή εκεί προγραμματίστηκε να δημιουργηθεί ο κυρίως ταμιευτήρας του [[Φράγμα Πείρου - Παραπείρου|Φράγματος Πείρου - Παραπείρου]]<ref>[http://www.ert.gr/eidiseis/ellada/kinonia/to-ert-gr-sto-fragma-pirou-parapirou-stin-acha%CE%90a/ Το ert.gr στο φράγμα Πείρου – Παραπείρου στην Αχαΐα]. ert.gr. 28 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε: 24/11/2017.</ref>. Ο χώρος του ταμιευτήρα κατακλύστηκε το 2020 δημιουργώντας την [[Τεχνητή Λίμνη Αστερίου]] βυθίζοντας έτσι το χώρο που βρισκόταν άλλοτε το χωριό.


==Γεωγραφία==
==Γεωγραφία==
Γραμμή 28: Γραμμή 28:


==Ιστορικά στοιχεία==
==Ιστορικά στοιχεία==
Η παλιά ονομασία του οικισμού ήταν '''Τόσκεσι''' και πιθανόν να συνδέεται με την αντίστοιχη ονομασία της [[Τοσκική διάλεκτος|Τοσκικής διαλέκτου]]<ref name="lexikon">Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Τόσκεσι.</ref> της [[Αλβανική γλώσσα|αλβανικής γλώσσας]]<ref>Λουλούδης 2010, σελ. 274-275.</ref>. Πρώτοι οικιστές του χωριού φέρεται, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες, ότι υπήρξαν κάτοικοι των [[Νεζερά|Νεζερών]] από το παλιό χωριό του [[Κομπηγάδι Αχαΐας|Κομπηγαδίου]]<ref name="Gourvelos 2007,p.218">Γκουρβέλος 2007, σελ. 218.</ref>. Στις Τόσκες είχε χάνι και [[νερόμυλος|μύλο]] ο [[Ανδρέας Χ. Λόντος|Ανδρέας Χριστοδούλου Λόντος]]<ref name="lexikon"/><ref>Κορύλλου 1891, σελ. 8-9.</ref><ref name="Gourvelos 2007,p.218"/>. Το [[1901]] αναφέρεται ως θέση χωρίς πληθυσμό και ότι απείχε 6 ώρες από την [[Πάτρα]] και 2 από την [[Δροσιά Αχαΐας|Προστοβίτσα]], την έδρα του τότε [[Δήμος Τριταίας|Δήμου Τριταίας]] στην περιφέρεια του οποίου βρισκόταν<ref>Νουχάκης 1901, σελ. 532.</ref>. Το [[1903]] το χωριό συνδέθηκε για πρώτη φορά με δρόμο<ref>Κορύλλου 1903.</ref>.
Η παλιά ονομασία του οικισμού ήταν '''Τόσκεσι''' και πιθανόν να συνδέεται με την αντίστοιχη ονομασία της [[Τοσκική διάλεκτος|Τοσκικής διαλέκτου]]<ref name="lexikon">Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Τόσκεσι.</ref> της [[Αλβανική γλώσσα|αλβανικής γλώσσας]]<ref>Λουλούδης 2010, σελ. 274-275.</ref>. Πρώτοι οικιστές του χωριού φέρεται, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες, ότι υπήρξαν κάτοικοι των [[Νεζερά|Νεζερών]] από το παλιό χωριό του [[Κομπηγάδι Αχαΐας|Κομπηγαδίου]]<ref name="Gourvelos 2007,p.218">Γκουρβέλος 2007, σελ. 218.</ref>. Στις Τόσκες είχε χάνι και [[νερόμυλος|μύλο]] ο [[Ανδρέας Χ. Λόντος|Ανδρέας Χριστοδούλου Λόντος]]<ref name="lexikon"/><ref name="Gourvelos 2007,p.218"/><ref>Κορύλλου 1891, σελ. 8-9.</ref>. Το [[1901]] αναφέρεται ως θέση χωρίς πληθυσμό και ότι απείχε 6 ώρες από την [[Πάτρα]] και 2 από την [[Δροσιά Αχαΐας|Προστοβίτσα]], την έδρα του τότε [[Δήμος Τριταίας|Δήμου Τριταίας]] στην περιφέρεια του οποίου βρισκόταν<ref>Νουχάκης 1901, σελ. 532.</ref>. Το [[1903]] το χωριό συνδέθηκε για πρώτη φορά με δρόμο<ref>Κορύλλου 1903.</ref>.


==Διοικητικές μεταβολές==
==Διοικητικές μεταβολές==
Το [[1828]] αναφέρεται με 7 οικογένειες και ότι ανήκε διοικητικά στη [[Βουντούχλα Αχαΐας|Βουντούχλα]]<ref name="lexikon"/>. Στις 20/04/1835 προσαρτήθηκε στον τότε [[Δήμος Φαρρών|Δήμο Φαρρών]] ενώ στις 08/12/1845 (ΦΕΚ 32Α) αποτέλεσε τμήμα του τότε [[Δήμος Τριταίας|Δήμου Τριταίας]]<ref name="eetaa1"/>. Με το ΦΕΚ 50Α της 25/07/1879 καταργήθηκε ως οικισμός και αναγνωρίστηκε εκ νέου με το ΦΕΚ 173Α της 25/08/1928 με το οποιο αποσπάστηκε από την τότε [[Κοινότητα (τοπική αυτοδιοίκηση)|Κοινότητα]] [[Χιόνα Αχαΐας|Χιόνας]], στην οποια ανήκε γεωγραφικά<ref>Δεν υπάρχει διοικητική πράξη/απόφαση ένταξης του οικισμού στην Κοινότητα Χιόνας. Λουλούδης 2010, σελ. 274.</ref>, και υπήχθη στην τότε Κοινότητα Σταροχωρίου<ref name="eetaa1"/><ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=1453 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σταροχωρίου Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 12/11/2017.</ref><ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=1355 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Χιόνας Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.</ref>. Στις [[26 Σεπτεμβρίου]] [[1946]] (με το ΦΕΚ 290Α) αποσπάται από την Κοινότητα Σταροχωρίου και γίνεται οικισμός της τότε νεοπαγούς Κοινότητας [[Κριθαράκια Αχαΐας|Κριθαρακίων]]<ref name="eetaa1"/><ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=5920 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Κριθαρακίων Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.</ref>. Στις 07/04/1951 η παλιά ονομασία "Τόσκεσι" διορθώθηκε σε "Τόσκαι"<ref name="eetaa1"/>. Από το [[1997]] με το "[[Σχέδιο Καποδίστριας]]" γίνεται οικισμός του δημοτικού διαμερίσματος Κριθαρακίων του [[Δήμος Φαρρών|Δήμο Φαρρών]]<ref name="eetaa1"/>. Στις 09/05/[[2011]] καταργήθηκε επίσημα ως οικισμός<ref name="eetaa1"/>.
Το [[1828]] αναφέρεται με 7 οικογένειες και ότι ανήκε διοικητικά στη [[Βουντούχλα Αχαΐας|Βουντούχλα]]<ref name="lexikon"/>. Στις 20/04/1835 προσαρτήθηκε στον τότε [[Δήμος Φαρρών|Δήμο Φαρρών]] ενώ στις 08/12/1845 (ΦΕΚ 32Α) αποτέλεσε τμήμα του τότε [[Δήμος Τριταίας|Δήμου Τριταίας]]<ref name="eetaa1"/>. Με το ΦΕΚ 50Α της 25/07/1879 καταργήθηκε ως οικισμός και αναγνωρίστηκε εκ νέου με το ΦΕΚ 173Α της 25/08/1928 με το οποιο αποσπάστηκε από την τότε [[Κοινότητα (τοπική αυτοδιοίκηση)|Κοινότητα]] [[Χιόνα Αχαΐας|Χιόνας]], στην οποια ανήκε γεωγραφικά<ref>Δεν υπάρχει διοικητική πράξη/απόφαση ένταξης του οικισμού στην Κοινότητα Χιόνας. Λουλούδης 2010, σελ. 274.</ref>, και υπήχθη στην τότε Κοινότητα Σταροχωρίου<ref name="eetaa1"/><ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=1453 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σταροχωρίου Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 12/11/2017.</ref><ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=1355 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Χιόνας Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.</ref>. Στις [[26 Σεπτεμβρίου]] [[1946]] (με το ΦΕΚ 290Α) αποσπάται από την Κοινότητα Σταροχωρίου και γίνεται οικισμός της τότε νεοπαγούς Κοινότητας [[Κριθαράκια Αχαΐας|Κριθαρακίων]]<ref name="eetaa1"/><ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=5920 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Κριθαρακίων Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.</ref>. Στις 07/04/1951 η παλιά ονομασία "Τόσκεσι" διορθώθηκε σε "Τόσκαι"<ref name="eetaa1"/>. Από το [[1997]] με το "[[Σχέδιο Καποδίστριας]]" γίνεται οικισμός του δημοτικού διαμερίσματος Κριθαρακίων του [[Δήμος Φαρρών|Δήμο Φαρρών]]<ref name="eetaa1"/>. Στις 09/05/[[2011]] καταργήθηκε επίσημα ως οικισμός<ref name="eetaa1"/>.


==Δημογραφική εξέλιξη==
==Δημογραφική εξέλιξη==
Γραμμή 56: Γραμμή 56:
! [[Ελληνική απογραφή 2001|2001]]
! [[Ελληνική απογραφή 2001|2001]]
|-
|-
|7 οικογ.<ref name="Louloudis 2010, p.274">Λουλούδης 2010, σελ. 274.</ref><ref name="lexikon"/>
|7 οικογ.<ref name="lexikon"/><ref name="Louloudis 2010, p.274">Λουλούδης 2010, σελ. 274.</ref>
|7 οικογ. -<br> 35 κατ.<ref name="Louloudis 2010, p.274"/><ref>Αναφέρεται ως ''Toskessi''. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 287 [υποσημείωση 3].</ref>
|7 οικογ. -<br> 35 κατ.<ref name="Louloudis 2010, p.274"/><ref>Αναφέρεται ως ''Toskessi''. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 287 [υποσημείωση 3].</ref>
|52<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|52<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|10 οικογ. -<br> 42 κατ.<ref name="Louloudis 2010, p.274"/><ref name="lexikon"/>
|10 οικογ. -<br> 42 κατ.<ref name="lexikon"/><ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|12 κατ.<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|12 κατ.<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
| - <ref name="Simeiosi1">Δεν απογράφεται καθότι δεν είχε το καθεστώς αναγνωρισμένου οικισμού μεταξύ 1879-1928. Βλ. [http://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=21594 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.</ref>
| - <ref name="Simeiosi1">Δεν απογράφεται καθότι δεν είχε το καθεστώς αναγνωρισμένου οικισμού μεταξύ 1879-1928. Βλ. [https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=21594 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.</ref>
| - <ref name="Simeiosi1"/>
| - <ref name="Simeiosi1"/>
| - <ref name="Simeiosi1"/><ref>Δεν απογράφεται, ωστόσο αναφέρεται ότι υπάρχει ως οικισμός. Νουχάκης 1901, σελ. 532· Λουλούδης 2010, σελ. 287· Λουλούδης 2010, σελ. 287 [υποσημείωση 7].</ref>
| - <ref name="Simeiosi1"/><ref>Δεν απογράφεται, ωστόσο αναφέρεται ότι υπάρχει ως οικισμός. Νουχάκης 1901, σελ. 532· Λουλούδης 2010, σελ. 287· Λουλούδης 2010, σελ. 287 [υποσημείωση 7].</ref>
Γραμμή 70: Γραμμή 70:
|54<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|54<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|52<ref name="Louloudis 2010, p.274"/><ref>Ο ιστορικός [[Κώστας Τριανταφύλλου]] αναφέρει λανθασμένα ως πληθυσμό 115 κατοίκους. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Τόσκεσι.</ref>
|52<ref name="Louloudis 2010, p.274"/><ref>Ο ιστορικός [[Κώστας Τριανταφύλλου]] αναφέρει λανθασμένα ως πληθυσμό 115 κατοίκους. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Τόσκεσι.</ref>
|49<ref name="Louloudis 2010, p.274"/><ref name="lexikon">Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Τόσκεσι.</ref>
|49<ref name="lexikon"/><ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|55<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|55<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|52<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
|52<ref name="Louloudis 2010, p.274"/>
Γραμμή 92: Γραμμή 92:
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
* «[https://www.thebest.gr/article/520920- Αυτό είναι το χωριό που θυσιάστηκε για να ξεδιψάσει η Πάτρα! ΒΙΝΤΕΟ ]». ''thebest.gr'', 25/3/2019. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.
* «[https://www.thebest.gr/article/520920- Αυτό είναι το χωριό που θυσιάστηκε για να ξεδιψάσει η Πάτρα! ΒΙΝΤΕΟ ]». ''thebest.gr'', 25/3/2019. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.
* [http://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=21594 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
* [https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=21594 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
* [http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=5920 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Κριθαρακίων Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
* [https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=5920 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Κριθαρακίων Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
* [http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=1453 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σταροχωρίου Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 12/11/2017.
* [https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=1453 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σταροχωρίου Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 12/11/2017.
* [http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=1355 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Χιόνας Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.
* [https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=1355 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Χιόνας Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.
* Ελευθερία Μακρυγένη, «[https://www.thebest.gr/article/527665- Έφτασε η ώρα να βυθιστεί το χωριό Τόσκες της Αχαΐας λόγω Πείρου Παραπείρου - ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ]». ''thebest.gr'', 7/5/2019. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.
* Ελευθερία Μακρυγένη, «[https://www.thebest.gr/article/527665- Έφτασε η ώρα να βυθιστεί το χωριό Τόσκες της Αχαΐας λόγω Πείρου Παραπείρου - ΔΕΙΤΕ ΦΩΤΟ]». ''thebest.gr'', 7/5/2019. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.
* «[https://www.gargalianoionline.gr/η-ατλαντίδα-της-πελοποννήσου-το-βυθ/ Η «Ατλαντίδα της Πελοποννήσου»: Το βυθισμένο χωριό -φάντασμα που «θυσιάστηκε»… Βυθίζεται μέρα με την ημέρα και το τελευταίο εκκλησάκι!]». ''gargalianoionline.gr'', 31/1/2021. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.
* «[https://www.gargalianoionline.gr/η-ατλαντίδα-της-πελοποννήσου-το-βυθ/ Η «Ατλαντίδα της Πελοποννήσου»: Το βυθισμένο χωριό -φάντασμα που «θυσιάστηκε»… Βυθίζεται μέρα με την ημέρα και το τελευταίο εκκλησάκι!]». ''gargalianoionline.gr'', 31/1/2021. Ανακτήθηκε: 4/2/2021.

Τρέχουσα έκδοση από την 06:47, 6 Απριλίου 2021

Συντεταγμένες: 38°2′27″N 21°43′0″E / 38.04083°N 21.71667°E / 38.04083; 21.71667

Τόσκες
Τόσκες is located in Greece
Τόσκες
Τόσκες
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΕρυμάνθου
Δημοτική ΕνότηταΦαρρών
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοποννήσου
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο180
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΤόσκεσι, Τόσκαι
Η Ε.Ο. 111 στην είσοδο του χωριού από Τριταία προς Πάτρα όπως ήταν πριν τα έργα διαμόρφωσης του πυθμένα της τεχνητής λίμνης Αστερίου.
Η τεχνητή λίμνη Αστερίου του ομώνυμου φράγματος (ή φράγματος Παραπείρου). Στο κέντρο η βυθιζόμενη νησίδα με το ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων Μιτοπόλεως στο σημείο συνάντησης των διοικητικών ορίων των δημοτικών ενοτήτων Φαρρών και Ωλενίας.

Οι Τόσκες ήταν χωριό της Αχαΐας που ανήκε στο τότε δημοτικό διαμέρισμα Κριθαρακίων του δήμου Φαρρών[1]. Ο χώρος της περιφέρεια του χωριού απαλλοτριώθηκε, ερημώθηκε και εγκαταλείφθηκε υποχρεωτικά από τους κατοίκους του το 2009 επειδή εκεί προγραμματίστηκε να δημιουργηθεί ο κυρίως ταμιευτήρας του Φράγματος Πείρου - Παραπείρου[2]. Ο χώρος του ταμιευτήρα κατακλύστηκε το 2020 δημιουργώντας την Τεχνητή Λίμνη Αστερίου βυθίζοντας έτσι το χώρο που βρισκόταν άλλοτε το χωριό.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός βρισκόταν χτισμένος σε υψόμετρο 180 μ. περίπου, στις ανατολικές απολήξεις του Κομποβουνίου και στις νότιες παρυφές της πεδιάδας των Φαρρών, ενώ πολύ κοντά στο χωριό περνά ο ποταμός Παραπείρος. Τις Τόσκες διέσχιζε η Εθνική Οδός Πατρών-Τριπόλεως (Ε.Ο. "111") .

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παλιά ονομασία του οικισμού ήταν Τόσκεσι και πιθανόν να συνδέεται με την αντίστοιχη ονομασία της Τοσκικής διαλέκτου[3] της αλβανικής γλώσσας[4]. Πρώτοι οικιστές του χωριού φέρεται, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες, ότι υπήρξαν κάτοικοι των Νεζερών από το παλιό χωριό του Κομπηγαδίου[5]. Στις Τόσκες είχε χάνι και μύλο ο Ανδρέας Χριστοδούλου Λόντος[3][5][6]. Το 1901 αναφέρεται ως θέση χωρίς πληθυσμό και ότι απείχε 6 ώρες από την Πάτρα και 2 από την Προστοβίτσα, την έδρα του τότε Δήμου Τριταίας στην περιφέρεια του οποίου βρισκόταν[7]. Το 1903 το χωριό συνδέθηκε για πρώτη φορά με δρόμο[8].

Διοικητικές μεταβολές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1828 αναφέρεται με 7 οικογένειες και ότι ανήκε διοικητικά στη Βουντούχλα[3]. Στις 20/04/1835 προσαρτήθηκε στον τότε Δήμο Φαρρών ενώ στις 08/12/1845 (ΦΕΚ 32Α) αποτέλεσε τμήμα του τότε Δήμου Τριταίας[1]. Με το ΦΕΚ 50Α της 25/07/1879 καταργήθηκε ως οικισμός και αναγνωρίστηκε εκ νέου με το ΦΕΚ 173Α της 25/08/1928 με το οποιο αποσπάστηκε από την τότε Κοινότητα Χιόνας, στην οποια ανήκε γεωγραφικά[9], και υπήχθη στην τότε Κοινότητα Σταροχωρίου[1][10][11]. Στις 26 Σεπτεμβρίου 1946 (με το ΦΕΚ 290Α) αποσπάται από την Κοινότητα Σταροχωρίου και γίνεται οικισμός της τότε νεοπαγούς Κοινότητας Κριθαρακίων[1][12]. Στις 07/04/1951 η παλιά ονομασία "Τόσκεσι" διορθώθηκε σε "Τόσκαι"[1]. Από το 1997 με το "Σχέδιο Καποδίστριας" γίνεται οικισμός του δημοτικού διαμερίσματος Κριθαρακίων του Δήμο Φαρρών[1]. Στις 09/05/2011 καταργήθηκε επίσημα ως οικισμός[1].

Δημογραφική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[13][14] είναι η εξής:

1830 1835 1844 1848-1851 1861 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001
7 οικογ.[3][15] 7 οικογ. -
35 κατ.[15][16]
52[15] 10 οικογ. -
42 κατ.[3][15]
12 κατ.[15] - [17] - [17] - [17][18] - [17] Δ/Α[17][19] Δ/Α[17][19] Δ/Α[19] 54[15] 52[15][20] 49[3][15] 55[15] 52[15] 63[15][21]

Παραπομπές και υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
  2. Το ert.gr στο φράγμα Πείρου – Παραπείρου στην Αχαΐα. ert.gr. 28 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε: 24/11/2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Τόσκεσι.
  4. Λουλούδης 2010, σελ. 274-275.
  5. 5,0 5,1 Γκουρβέλος 2007, σελ. 218.
  6. Κορύλλου 1891, σελ. 8-9.
  7. Νουχάκης 1901, σελ. 532.
  8. Κορύλλου 1903.
  9. Δεν υπάρχει διοικητική πράξη/απόφαση ένταξης του οικισμού στην Κοινότητα Χιόνας. Λουλούδης 2010, σελ. 274.
  10. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σταροχωρίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 12/11/2017.
  11. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Χιόνας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.
  12. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Κριθαρακίων Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
  13. Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  14. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  15. 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 15,10 Λουλούδης 2010, σελ. 274.
  16. Αναφέρεται ως Toskessi. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 287 [υποσημείωση 3].
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 Δεν απογράφεται καθότι δεν είχε το καθεστώς αναγνωρισμένου οικισμού μεταξύ 1879-1928. Βλ. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τοσκών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
  18. Δεν απογράφεται, ωστόσο αναφέρεται ότι υπάρχει ως οικισμός. Νουχάκης 1901, σελ. 532· Λουλούδης 2010, σελ. 287· Λουλούδης 2010, σελ. 287 [υποσημείωση 7].
  19. 19,0 19,1 19,2 Δεν απογράφεται αυτόνομα αλλά ο πληθυσμός του οικισμού απογράφεται ως τμήμα της Κοινότητας Σταροχωρίου στην οποια ανήκε μεταξύ 1928-1946. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 287 [υποσημείωση 12].
  20. Ο ιστορικός Κώστας Τριανταφύλλου αναφέρει λανθασμένα ως πληθυσμό 115 κατοίκους. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Τόσκεσι.
  21. Μόνιμος πληθυσμός: 64 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
  • Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Τόσκεσι.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]