Μετάβαση στο περιεχόμενο

Διεθνείς Ταξιαρχίες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Διεθνείς Ταξιαρχίες
Το αστέρι του Λαϊκού Μετώπου
Ενεργό1936–1938
ΧώραΔιάφορες εθνικότητες
ΠίστηΒ΄ Ισπανική Δημοκρατία
ΚλάδοςΛαϊκός Στρατός της Δημοκρατίας
ΡόλοςΕθελοντική μονάδα
Δύναμη59.380 στρατιώτες
ΑρχηγείοΑλμπαθέτε, Ισπανία
Διοίκηση
Γενικός επιθεωρητήςΑντρέ Μαρτύ (1936-39)
Αξιοσημείωτοι
διοικητές		Εμίλιο Κλέμπερ, Χανς Κέλε, Στρατηγός Βάλτερ, Στρατηγός Λούκατς, Στρατηγός Γκόμες
Διακριτικά
Σημαία

Οι Διεθνείς Ταξιαρχίες (ισπανικά: Brigadas Internacionales) ήταν στρατιωτικές μονάδες που αποτελούνταν απο εθελοντές διαφορετικών εθνικοτήτων, οι οποίοι ταξίδεψαν στην Ισπανία για να αγωνιστούν μαζί με τους Ισπανούς δημοκρατικούς στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο ανάμεσα στο 1936 και το 1939.

Ο αριθμός των μάχιμων εθελοντών έχει εκτιμηθεί γύρω στις 55.000 με 60.000, ωστόσο όχι περισσότεροι από 40.000 ήταν δραστήριοι οποιαδήποτε στιγμή. Περίπου 15.000 εθελοντές συμμετείχαν σε μη μαχητικούς ρόλους και περίπου 3.000-5.000 ήταν μέλη της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργατών (CNT) η οποία ήταν στενά συνδεδεμένη με την Ιβηρική Ομοσπονδία Αναρχικών (FAI). Προέρχονταν από ένα σύνολο 53 χωρών για να πολεμήσουν απέναντι στις Ισπανικές φασιστικές δυνάμεις που καθοδηγούνταν από τον στρατηγό Φρανθίσκο Φράνκο ο οποίος βοηθούνταν από τις Ιταλικές δυνάμεις του φασίστα Μπενίτο Μουσολίνι και τις Γερμανικές δυνάμεις του ναζί Αδόλφου Χίτλερ.

Σχηματισμός και στρατολόγηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χρησιμοποίηση των ξένων κομμουνιστικών κομμάτων για τη στρατολόγηση εθελοντών προτάθηκε αρχικά στη Σοβιετική Ένωση τον Σεπτέμβριο του 1936 από τους Μωρίς Τορέζ και Βίλλι Μύντσενμπεργκ, αρχηγό προπαγάνδας της Κομιντέρν στη Δυτική Ευρώπη. Ως μέτρο ασφαλείας, οι μη κομμουνιστές εθελοντές θα έδιναν συνέντευξη σε έναν πράκτορα της σοβιετικής πολιτικής αστυνομίας (Εν-Κα-Βε-Ντε).

Στα τέλη Σεπτεμβρίου το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα τάγμα. Ο Λουίτζι Λόνγκο, πρώην αρχηγός της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ιταλίας είχε την ευθύνη να κάνει τις απαραίτητες διευθετήσεις με την Ισπανική κυβέρνηση. Το σοβιετικό υπουργείο άμυνας επίσης βοήθησε, επειδή κυρίως είχαν την εμπειρία να συνεργάζονται με τάγματα διεθνών εθελοντών κατά τον Ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο. Η ιδέα αυτή αρχικά βρήκε αντίθετο τον Λάργκο Καμπαγιέρο, αλλά μετά τις πρώτες αποτυχίες στον πόλεμο άλλαξε γνώμη και τελικά συμφώνησε να γίνει η επιχείρηση στις 22 Οκτωβρίου. Ωστόσο, η Σοβιετική Ένωση δεν αποσύρθηκε από την Επιτροπή μη παρέμβασης στον Ισπανικό Εμφύλιο πιθανώς για να αποφύγει διπλωματικές διαμάχες με τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Το κύριο κέντρο στρατολόγησης βρίσκονταν στο Παρίσι, κάτω από την εποπτεία του Πολωνού κομμουνιστή Κάρολ Σβιρτσέφσκι. Στις 17 Οκτωβρίου 1936, ένα ανοιχτό γράμμα του Ιωσήφ Στάλιν προς τον Χοσέ Ντίαζ που δημοσιεύτηκε στη Mundo Obrero, υποστηρίζοντας πως η νίκη της Β΄ Ισπανικής Δημοκρατίας δεν ήταν θέμα μόνο των Ισπανών, αλλά και ολόκληρης της "προοδευτικής ανθρωπότητας". Σε λίγες μέρες,οργανισμοί υποστήριξης για τη δημοκρατική ισπανική κυβέρνηση είχαν ιδρυθεί στις περισσότερες χώρες. Όλες (άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο) ελέγχονταν από την Κομιντέρν.

Η είσοδος στην Ισπανία είχε κανονιστεί για τους εθελοντές. Για παράδειγμα,ένας Γιουγκοσλάβος, ο Γιόσιπ Μπροζ, που αργότερα θα έμενε γνωστός στην ιστορία ως Γιόσιπ Μπροζ Τίτο ήταν στο Παρίσι για να προσφέρει βοήθεια, λεφτά και διαβατήρια στους εθελοντές από την Ανατολική Ευρώπη. Οι εθελοντές στέλνονταν με τρένο η πλοίο στην Ισπανία,με τελικό προορισμό τη βάση στην πόλη Αλμπαθέτε. Ωστόσο,πολλοί από αυτούς πήγαν μόνοι τους στην Ισπανία. Οι εθελοντές δεν δεσμεύονταν με κάποιο συμβόλαιο,ούτε είχαν ορισμένη περίοδο δέσμευσης,κάτι που αργότερα θα αποδειχτεί πρόβλημα.

Επίσης πολλοί Ιταλοί, Γερμανοί και άνθρωποι από άλλες χώρες έγιναν μέλη του κινήματος, με την ελπίδα πως η μάχη στην Ισπανία θα ήταν ένα πρώτο βήμα για να αποκατασταθεί η δημοκρατία στη χώρα τους η ένας ακόμα λόγος για την επανάσταση του λαού των χωρών τους.Υπήρχαν επίσης πολλοί άνεργοι εργάτες (κυρίως από τη Γαλλία) και τυχοδιώκτες.Τελικά,περίπου 500 κομμουνιστές που ήταν εξόριστοι από τη Ρωσία στάλθηκαν εκεί (ανάμεσα τους, έμπειροι στρατιωτικοί αρχηγοί από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο όπως ο Μάνφρεντ Κλέμπερ, ο Βίλχελμ Τσάισερ, ο Ματέ Ζάλκα και ο Γιάνος Γκάλις.

Η επιχείρηση αντιμετωπίστηκε από τους κομμουνιστές με ενθουσιασμό, αλλά από τους αναρχικούς με σκεπτικισμό (τουλάχιστον). Αρχικά, οι αναρχικοί που έλεγχαν τα σύνορα με τη Γαλλία διατάχθηκαν να μην δεχτούν τους κομμουνιστές εθελοντές, και απρόθυμα τους επέτρεψαν να περάσουν μετά από διαμαρτυρίες. Μια ομάδα 500 εθελοντών (κυρίως Γάλλων, με μερικούς εξόριστους Πολωνούς και Γερμανούς) έφτασε στο Αλμπαθέτε στις 14 Οκτωβρίου 1936. Η υποδοχή έγινε από διεθνείς εθελοντές που ήδη πολεμούσαν στην Ισπανία: Γερμανοί από το Τάγμα «Ταίλμαν», Ιταλοί από το Τάγμα «Σεντούρια Γκαστόνε Σόζι» και Γάλλοι από το Τάγμα «Παρισινή Κομμούνα». Ανάμεσα τους βρίσκονταν ο Άγγλος ποιητής Τζον Κόρνφορντ. Ταξινομήθηκαν με βάση την εμπειρία τους και την καταγωγή τους, και απεστάλησαν σε μονάδες.

Η πόλη Αλμπαθέτε έγινε σύντομα το αρχηγείο των διεθνών ταξιαρχιών και η κύρια βάση τους. Αρχηγοί ήταν τρία υψηλόβαθμα στελέχη της Κομιντέρν: ο Αντρέ Μαρτύ ήταν διοικητής, ο Λουίτζι Λόνγκο ήταν στρατηγός-επιθεωρητής και ο Τζουζέπε ντε Βιττόριο (Νικολέττι) ήταν ο κύριος πολιτικός κομισσάριος.

Το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα παρείχε στολές για τις ταξιαρχίες. Ήταν οργανωμένες σε μικτές ταξιαρχίες, βασική στρατιωτικοί μονάδα του Λαϊκού Μετώπου. Η πειθαρχία ήταν ακραία. Για αρκετές εβδομάδες,οι ταξιαρχίες ήταν κλειδωμένες στη βάση τους ένω αυστηρή στρατιωτική εκπαίδευση είχε ήδη αρχίσει.

Θητεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολιορκία της Μαδρίτης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Πολιορκία της Μαδρίτης

Η μάχη της Μαδρίτης ήταν μια πολύ σημαντική επιτυχία για τους δημοκρατικούς. Απομάκρυνε την πεποίθηση μιας γρήγορης ήττας απέναντι στις δυνάμεις του Φρανθίσκο Φράνκο. Ο ρόλος των διεθνών ταξιαρχιών σε αυτή τη νίκη ήταν γενικά αναγνωρισμένος, αλλά υπερεκτιμήθηκε από την προπαγάνδα της Κομιντέρν, με σκοπό οι "έξω" να μάθουν μόνο για τις δικές τους νίκες,και όχι για τις νίκες των Ισπανικών μονάδων. Ήταν τόσο επιτυχημένη αυτή η προπαγάνδα, που ο Βρετανός πρεσβευτής, Σερ Χένρι Χίλτον, δήλωσε ότι δεν υπήρχαν Ισπανοί στον στρατό που νίκησε στη Μαδρίτη. Οι δυνάμεις των διεθνών ταξιαρχιών που πολέμησαν στη Μαδρίτη έφτασαν στη μάχη μετά από μια ακόμη επιτυχημένη μάχη των δημοκρατικών. Από τους 40.000 στρατιώτες των δημοκρατικών που υπήρχαν στην πόλη, λιγότεροι από 3.000 ήταν ξένα στρατεύματα. Παρόλο που οι ταξιαρχίες δεν κέρδισαν τη μάχη μόνοι τους, ούτε άλλαξαν σημαντικά την κατάσταση, ασφαλώς έδειξαν ένα δείγμα της αποφασιστικότητας τους στη μάχη και τόνωσαν το ηθικό των πληθυσμών επιδεικνύοντας τη μέριμνα των άλλων εθνών στη μάχη. Πολλά από τα "γηραιότερα" μέλη των διεθνών ταξιαρχιών παρείχαν πολύτιμη εμπειρία στη μάχη, έχοντας πολέμήσει κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (η Ισπανία έμεινε ουδέτερη την περίοδο 1914-1918) και κατά τη διάρκεια του Ιρλανδικού απελευθερωτικού αγώνα (κάποιοι πολέμησαν με τον Ιρλανδικό Απελευθερωτικό Στρατό και κάποιοι με τον Βρετανικό Στρατό).

Μία από τις στρατηγικές θέσεις στη Μαδρίτη ήταν η Κάσα ντε Κάμπο.Εκεί τα φασιστικά στρατεύματα ήταν κυρίως Μαροκινοί, διοικούμενοι από τον στρατηγό Χοσέ Ενρίκε Βαρέλα. Σταματήθηκαν από την 3η και την 4η ταξιαρχία του Ισπανικού δημοκρατικού στρατού.

Στις 9 Νοεμβρίου 1936,η 6η διεθνής ταξιαρχία-αποτελούμενη από 2.000 άντρες από τα τάγματα Έντγκαρ Αντρέ, Παρισινή Κομμούνα και τάγμα Νταμπρόβσκι, μαζί με Βρετανικό λόχο του πυροβολικού,πήρε τη θέση του Κάσα ντε Κάμπο. Το βράδυ,ο διοικητής της ταξιαρχίας, Μάνφρεντ Κλέμπερ, ξεκίνησε μια επίθεση στις θέσεις των φασιστών. Η επίθεση διήρκησε όλο το βράδυ. Στο τέλος της μάχης, τα φασιστικά στρατεύματα αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, εγκαταλείποντας οποιαδήποτε ελπίδα είχαν να επιτεθούν στη Μαδρίτη μέσω του Κάσα ντε Κάμπο, ενώ η 6η ταξιαρχία έχασε το ένα τρίτο των στρατιωτών της.

Στις 13 Νοεμβρίου,η 7η διεθνής ταξιαρχία που είχε 1.550 άτομα και αποτελούνταν από τα τάγματα Τέλμαν, Γκαριμπάλντι και Αντρέ Μαρτύ, παρατάχθηκε. Διοικούμενη από τον στρατηγό Λούκας, επιτέθηκε σε θέσεις των φασιστών στο υψίππεδο του Κέρο ντε λος Άντζελες. Ως αποτέλεσμα των προβλημάτων γλώσσας και επικοινωνίας,των λανθασμένων εντολών, της έλλειψης ξεκούρασης, της έλλειψης συντονισμού με τις οπλισμένες μονάδες και την ανεπαρκή υποστήριξη από το πυροβολικό, η επίθεση απέτυχε.

Στις 19 Νοέμβρη η αναρχική πολιτοφυλακή αναγκάστηκε να υποχωρήσει και τα φασιστικά στρατεύματα- Μαροκινοί και Λεγεωνάριοι της Ισπανικής Λεγεώνας, καλυπτόμενοι από τη ναζιστική Λεγεώνα Κόνδορ, κυρίευσαν μια θέση στην Πανεπιστημιούπολη. Η 11η ταξιαρχία στάλθηκε για να απωθήσει τους φασίστες έξω από την Πανεπιστημιούπολη. Η μάχη ήταν ακραία αιματηρή, μια μίξη του πυροβολικού και εναέριου βομβαρδισμού, με ξιφολόγχες και μάχες χειροβομβίδων, σώμα με σώμα. Ο αναρχικός αρχηγός Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι πυροβολήθηκε εκεί στις 19 Νοέμβρη 1936 και πέθανε την επόμενη μέρα. Η μάχη συνέχισε ώσπου τα τρία τέταρτα της πόλης ήταν κάτω από τον έλεγχο των εθνικιστών. Και οι δύο πλευρές τότε άρχισαν να δημιουργούν χαρακώματα και οχυρώσεις. Τότε έγινε σαφές πως οποιαδήποτε επίθεση θα γινόταν από οποιαδήποτε πλευρά θα ήταν πολύνεκρη. Οι φασίστες αρχηγοί είχαν να βγάλουν από το μυαλό τους την ιδέα να επιτεθούν άμεσα στη Μαδρίτη και ετοιμάστηκαν για πολιορκία της πρωτεύουσας.

Στις 13 Δεκεμβρίου 1936, 18.000 άνδρες των φασιστικών στρατευμάτων επιχείρησαν μια επίθεση με σκοπό να περικυκλώσουν τη Μαδρίτη στη Γουαδαρράμα, μια συμπλοκή γνωστή ως μάχη της Κορούνα Ρόαντ. Οι δημοκρατικοί στάλθηκαν σε μια σοβιετική θωρακισμένη μονάδα, διοικούμενη από τον στρατηγό Ντμίτρι Παβλόφ και αποτελούμενη από τις 6η και 7η διεθνείς ταξιαρχίες. Ακολούθησε βίαιη μάχη και η πρόοδος των φασιστικών στρατευμάτων σταματήθηκε.

Μια επίθεση ξεκίνησε τότε από τους δημοκρατικούς στο μέτωπο της Κόρδοβα. Η μάχη έληξε χωρίς κάποιο αποτέλεσμα. Ένα ανακοινωθέν που δημοσιεύτηκε, έλεγε: "Σήμερα,η πρόοδός μας συνεχίστηκε χωρίς να χάσουμε έδαφος". Οι ποιητές Ραλφ Γουίνστον Φοξ και Τζον Κόρνφορντ σκοτώθηκαν. Τελικά, οι εθνικιστές προχώρησαν, καταλαμβάνοντας τον υδροηλεκτρικό σταθμό στο Ελ Κάμπο. Ο Αντρέ Μαρτύ κατηγόρησε τον διοικητή του Μαρσεγέζικου Τάγματος, Γκαστόν Ντελασάλ, για κατασκοπεία και προδοσία και έπειτα εκτελέστηκε. Είναι ακόμα αμφίβολο αν ο Ντελασάλ ήταν κατάσκοπος του Φράνκο. Καταγγέλθηκε από τον ίδιο του τον υποδιοικητή, Αντρέ Χέσλερ, ο oποίος αργότερα εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου για προδοσία από τη Γαλλική Αντίσταση.

Επόμενες προσπάθειες των φασιστών να περικυκλώσουν τη Μαδρίτη μετά τα Χριστούγεννα απέτυχαν,μα όχι χωρίς ακραία βίαιη μάχη. Στις 6 Ιανουαρίου 1937, το τάγμα Τέλμαν έφτασε στο Λας Ρόζας και κράτησε τις θέσεις του, ώσπου καταστράφηκε. Στις 9 Ιανουαρίου, μόνο 10 χιλιόμετρα εδάφους χάθηκαν, όταν οι 13η και 14η διεθνείς ταξιαρχίες, μαζί με το 1ο Βρετανικό τάγμα, έφτασαν στη Μαδρίτη. Βίαιες επιθέσεις των δημοκρατικών έγιναν με σκοπό να ξανακατακτήσουν τη χαμένη γη, με μικρή επιτυχία. Στις 15 Ιανουαρίου στήθηκαν χαρακώματα και οχυρώσεις και από τις δύο πλευρές, καταλήγοντας σε αδιέξοδο. μ Οι φασίστες δεν κατέλαβαν τη Μαδρίτη μέχρι το τέλος του πολέμου, τον Μάρτιο του 1939. Υπήρξαν επίσης θυλάκια αντίστασης και τους επόμενους μήνες.

Μάχη της Χαράμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 6 Φεβρουαρίου 1937,μετά την πτώση της Μάλαγας, οι εθνικιστές επιχείρησαν μια επίθεση στον δρόμο Μαδρίτης-Ανδαλουσίας, νότια της Μαδρίτης. Οι φασίστες γρήγορα κατέλαβαν τη μικρή πόλη Θιεμποζουέλος, που μέχρι προτείνος ήταν στον έλεγχο της 15ης διεθνούς ταξιαρχίας, η οποία αποτελούνταν από το Βρετανικό τάγμα, το τάγμα Ντιμιτρόφ, το Γαλλό-Βέλγικο τάγμα της 6ης Φεβρουαρίου, το Καναδικό τάγμα Μακένζι-Παπινό και το αφρο-αμερικάνικο τάγμα Αβράαμ Λίνκολν. Μια ανεξάρτητη Ιρλανδική μονάδα,που αποτελούνταν από 80 άντρες, γνωστή ως Φάλαγγα Κόνολλι, έκανε Ιρλανδούς από την ίδια πλευρά να παλέψουν μεταξύ τους. Μερικές ιστορίες των Ιρλανδών στην Ισπανία αναφέρουν έναν πρώην καθολικό που μετά ήταν μέλος της Χριστιανικής Αδελφότητας και έναν Αγγλικάνο κληρικό που ήταν μέλος της Εκκλησίας της Ιρλανδίας να μάχονται μεταξύ τους και να πεθαίνουν στην ίδια πλευρά.

Στις 11 Φεβρουαρίου 1937, ενα φασιστικό τάγμα επιχείρησε μια εντελώς απρόβλεπτη επίθεση στο τάγμα Αντρέ Μαρτύ (14η διεθνής ταξιαρχία),μαχαιρόνοντας τους φρουρούς της και διέσχισαν τη Χαράμα. Το τάγμα Γκαριμπάλντι σταμάτησε την επέλαση των φασιστών με μεγάλη πυρκαγιά. Σε άλλο σημείο, αυτή η τακτική επέτρεψε στους φασίστες να μετακινήσουν τα στρατεύματα τους μέσω ποταμού.

Στις 12 Φεβρουαρίου, το βρετανικό τάγμα (15η διεθνής ταξιαρχία), πήραν την ορμή της επίθεσης, μένοντας κάτω από τη μεγάλη πυρκαγιά για αρκετές ώρες. Η θέση έμεινε γνωστή ως "ο λόφος της αυτοκτονίας". Στο τέλος της ημέρας, μόνο 225 από τα 600 μέλη του βρετανικού τάγματος επέζησαν. Ένας λόχος αιχμαλωτίστηκε με τέχνασμα, όταν οι φασίστες προχώρησαν στις γραμμές τους τραγουδώντας τη Διεθνή.

Στις 17 Φεβρουαρίου, ο δημοκρατικός στρατός αντεπιτέθηκε. Στις 23 και 27 Φλεβάρη, οι διεθνείς ταξιαρχίες ενώθηκαν,αλλά με μικρή επιτυχία. Το τάγμα Λίνκολν υπέφερε μεγάλη πίεση, χωρίς την υποστήριξη πυροβολικού. Στο τέλος είχε 120 νεκρούς και 175 τραυματισμένους. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν οι Ιρλανδοί ποιητές Τσαρλς Ντόνελι και Λέο Γκρίν.

Υπήρχαν μεγάλες απώλειες και στις δύο πλευρές και παρόλο που "Και οι δύο διεκδίκησαν τη νίκη...και οι δύο ηττήθηκαν". Η μάχη κατέληξε σε αδιέξοδο,με τις δύο πλευρές να σκάβουν και να δημιουργούν εξαιρετικά λεπτομερή συστήματα χαρακωμάτων.

Μάχη της Γουαδαλαχάρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την αποτυχημένη επίθεση στη Χαράμα, οι φασίστες επιχείρησαν να κάνουν ακόμα μια επίθεση στη Μαδρίτη, από τα βορειοανατολικά αυτή τη φορά.Ο στόχος ήταν η πόλη της Γουαδαλαχάρα, η οποία βρισκόνταν σε απόσταση 50 χλμ. από τη Μαδρίτη. Ολόκληρα τα εκστρατευτικά σώματα των Ιταλών-35.000 άντρες, με 80 άρματα μάχης και 200 πυροβολικά μάχης-παρατάχθηκαν, καθώς ο Μπενίτο Μουσολίνι ήθελε η νίκη να πιστωθεί στην Ιταλία. Στις 9 Μαρτίου 1937, οι Ιταλοί πέτυχαν να κάνουν ένα ρήγμα στις γραμμές των δημοκρατικών, αλλά δεν εκμεταλλεύτηκαν σωστά το πλεονέκτημα αυτό. Ωστόσο, ο υπόλοιπος στρατός των φασιστών προήλαυνε, και η κατάσταση έμοιαζε επικίνδυνη για τους δημοκρατικούς. Γρήγορα έγινε συγκρότηση των καλύτερων μονάδων του στρατού,συμπεριλαμβανομένων μέσα σε αυτές τις 6η και 7η διεθνείς ταξιαρχίες.

Την αυγή της 10ης Μαρτίου, οι φασίστες περικυκλώθηκαν και το μεσημέρι, το τάγμα Γκαριμπάλντι αντεπιτέθηκε. Προέκυψε σύγχυση εξαιτίας του γεγονότος πως καμία από τις δύο πλευρές δεν ήταν ενήμερη για τις κινήσεις της άλλης. Επίσης και οι δύο πλευρές μιλούσαν Ιταλικά. Έτσι, έφτασε η στιγμή που κατάσκοποι των δύο πλευρών αντάλασσαν πληροφορίες μη συνειδητοποιώντας πως ήταν εχθροί. Οι δημοκρατικοί προχώρησαν και βομβάρδισαν τανκ των φασιστών.

Στις 11 Μαρτίου, οι φασίστες έσπασαν τις γραμμές του δημοκρατικού στρατού. Το τάγμα Τέλμαν υπέφερε μεγάλες απώλειες, αλλά κατάφερε να κρατήσει τον δρόμο Τριχουέρκε-Τορίγια. Το τάγμα Γκαριμπάλντι επίσης κράτησε τις θέσεις του. Στις 12 Μαρτίου, οι δημοκρατικοί επιτέθηκαν με τανκς και αεροπλάνα. Το τάγμα Τέλμαν επιτέθηκε στην πόλη Τριχουέτε και την ανακατέλαβε, αιχμαλωτίζοντας πολλούς φυλακισμένους.

Οι διεθνείς ταξιαρχίες πολέμησαν στη μάχη του Τέρουελ τον Γενάρη του 1938. Η 35η διεθνείς μεραρχία υπέφερε τρομερά από τον εναέριο βομβαρδισμό και από την έλλειψη τροφίμων, χειμωνιάτικων ρούχων και πυρομαχικών. Η 14η διεθνής ταξιαρχία πολέμησε στη μάχη του Έβρου του Ιούλιο του 1938, την τελευταία επίθεση των δημοκρατικών στον πόλεμο

Μάχη του Τέρουελ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χουάν Νεγκρίν πιεζόμενος για μια νίκη που θα βεβαιώνει τη δυνατότητα επιβίωση της Κυβέρνησης μεταξύ 15 Δεκεμβρίου 1937 και 20 Φεβρουαρίου 1938 ρίχνει όλες του τις δυνάμεις στη πιο αμφίρροπη μάχη του πολέμου, στην Τερουέλ, μία πόλη κλειδί για να εμποδιστεί η διείσδυση του Φραντσίσκο Φράνκο στην ακτή της Μεσογείου. Αρχικά η προώθηση των κυβερνητικών είναι πολύ βαθιά καθώς οι φρανκικοί υποχωρούν γρήγορα αλλά αυτό σύντομα αποβαίνει σε μειονέκτημα γιατί δημιουργεί εκτεταμένα πλευρά εκτεθειμένα σε αντεπίθεση. Η Τερουέλ καταλαμβάνεται αλλά στις 7 Φλεβάρη ο Χόρχε Βαρέλα χτυπά στα νώτα της κυβερνητικής αιχμής η οποία έτσι παγιδεύεται ενώ ο κακός χειμώνας κάνει τον ανεφοδιασμό αδύνατο. Οι κυβερνητικοί υποχωρούν νότια στη Βαλένθια, έχοντας μαζέψει καταστροφικές απώλειες 60.000 ατόμων. Ο Φράνκο έχει τώρα εύκολες επιλογές: Επιτίθεται στη Λερίδα που είναι η πόλη είσοδος στην Καταλονία από δυτικά (100 χιλ. από τη Βαρκελώνη) και μετά στρέφεται απότομα στην ακτή νότια κερδίζοντας εύκολα τις μικρές μονάδες που φυλάνε εκεί. Φτάνει στο Βινιαρόθ, στη Μεσόγειο, στις 3 Απριλίου 1938 έχοντας αποκόψει τις κυβερνητικές μονάδες για πάντα στα δύο: Απομένει η Μαδρίτη,με τη λουρίδα που οδηγεί στη Βαλένθια και η Καταλονία στο ΒΑ άκρο της χώρας. Ελάχιστοι Κυβερνητικοί διατηρούν ελπίδες αλλά ο Νεγκρίν εκμεταλλεύεται το ότι ο Χίτλερ μπαίνει στην Αυστρία και απαιτεί την Τσεχοσλοβακία, πιστεύοντας ότι τώρα οι Αγγλο-Γάλλοι θα πειστούν να τον βοηθήσουν, αλλά είναι τότε ο Τσάμπερλαιν που θα "πουλήσει" πρώτη και καλύτερη την κυβερνητική Ισπανία, προτού χαρίσει την Τσεχοσλοβακία στον Χίτλερ. Το 1938 είναι ελαφρά διαφορετικό: Η Γαλλία ξυπνάει! Στις 27 Μαρτίου δεν έχει ψευδαισθήσεις πια: Ο Χίτλερ τους περιτριγυρίζει με σκοπό να χτυπήσει, ο Φράνκο στα νώτα τους θα είναι μεγάλη συμφορά και τώρα ανοίγουν τα σύνορα αποστέλλοντας όπλα. Υπάρχουν φήμες ότι μυστικά οι αμερικανοί υποσχέθηκαν αεροπλάνα, ο Νεγκρίν το αφήνει να διαδίδεται αλλά όντως κάποια λίγα, αμερικανικής κατασκευής, θα βρεθούν αργοτερα με τα κυβερνητικά χρώματα χωρίς φυσικά πιθανότητα να επηρεάσουν την κατάσταση, εξ άλλου πρόκειται για ξεπερασμένα διπλάνα του ναυτικού. Ο Νεγκρίν χρειάζεται πίστωση χρόνου μεν αλλά και μια ηχηρή νίκη που να δηλώνει σε όλους ότι η κυβερνητική Ισπανία υπάρχει ελπίζοντας μάλιστα πως αν ο πόλεμος ξεσπάσει εν τω μεταξύ,τότε αυτόματα θα βρεθεί στην πλευρά των Αγγλο-Γάλλων αφού πολεμά ήδη τον Χίτλερ και συνεπώς και νικητής.

Γκουέρνικα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια πόλη που άφησε ιστορικό όνομα αλλά που για τον πόλεμο στον βορρά δεν παίζει κανένα ρόλο, είναι μακριά απ το Μπιλμπάο, ανοχύρωτη και χωρίς πολεμικό ενδιαφέρον. Στις 26 Απρίλη 1937, το μεσημέρι την ώρα της αγοράς τα σμήνη της Κόνδωρ κυρίως He-111B την εξαφανίζουν απ το πρόσωπο της γης σκοτώνοντας 1685 και τραυματίζοντας 900 απ τους 7000 κατοίκους! Τον στόχο διάλεξε μάλλον ο Εμίλιο Μόλα: Η πόλη είναι η αρχαία πρωτεύουσα των Βάσκων αλλά οι γερμανοί δοκιμάζουν τη νέα "τεχνική" η οποία αποδεικνύεται απ τον συνδυασμό εκρηκτικών κι εμπρηστικών βομβών και τη συνεχή χρήση των αμυντικών πολυβόλων των αεροπλάνων εναντίον του πλήθους. Καιρό αργότερα σχολιάστηκε λεπτομερώς η επιχείρηση αυτή και μερικοί προσπάθησαν να δικαιολογήσουν ότι η Λουφτβάφφε διέθετε πραγματικό στρατιωτικό στόχο. Τελικά αποδείχτηκε ότι τη διαταγή είχε δώσει το φρανκικό επιτελείο και τη γνώριζε καιρό προτού γίνει, δεν ήταν πρωτοβουλιά των Γερμανών, οι οποίοι όμως την εξετέλεσαν κι εμελέτησαν τα αποτελέσματά της με σκοπό να βελτιώσουν τις μεθόδους τους. Οι γερμανοί συνέλαβαν την αεροπορία κυρίως σαν όπλο υποστήριξης του πεζικού στο μέτωπο αλλά αρκετοί της Βέρμαχτ δεν είχαν πειστεί για την αποτελεσματικότητά της, χρειαζόταν λοιπόν μία δοκιμασία. Οι πολεμικοί ανταποκριτές μένουν έκθαμβοι: Το "απόλυτο όπλο" ανεκαλύφθη και οι γερμανοί το έχουν! Τη θεωρία του area bombing που είχαν θεωρητικά αναπτύξει οι Αγγλοι αλλά χωρίς ποτέ να την πραγματοποιήσουν κάνει την πρεμιέρα της, την ώρα μάλιστα που υποβόσκει ένας παγκόσμιος πόλεμος. Μερικοί στρατιωτικοί ριγούν. Παρόλα αυτά για μια ακόμη φορά τα συμπεράσματα είναι επιπόλαια: Η παντελής έλλειψη αντίπαλων καταδιωκτικών δεν σχολιάζεται. Θα χρειαστεί η ώρα της Μάχης της Αγγλίας για να γίνει αυτό αντιληπτό.

Μάχη του ποταμού Έμπρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 24 Ιουλίου ξεκινάει η μεγαλύτερη και τελευταία αντεπίθεση τον κυβερνητικών στον ποταμό Εμπρο. Το σχέδιο είναι καλό κι αποσκοπεί σε μία επανασύνδεση Βαρκελώνης – Βαλένθια. Ο πρωθυπουργός της κυβερνητικής Ισπανίας Χουάν Νεγκρίν επιβλέπει ο ίδιος το σχέδιο και παρατάσσει 250.000 στρατό πολύ καλά εξοπλισμένο για πρώτη φορά, αλλά χωρίς αεροπορία. Ο Βαρέλα μένει εμβρόντητος, σχεδόν αιχμαλωτίζεται και υποχωρεί στην αντίπερα όχθη σε βάθος 60 χμ, ενώ ο Φράνκο εγκαταλείπει την άμυνα της Μαδρίτης και συγκλίνει στο σημείο εκείνο. Η υπεροχή του πυροβολικού του και κυρίως η άφθονη ιταλική αεροπορία αλλάζουν τα πράγματα: Το πέρασμα του ποταμιού εμποδίζεται,γέφυρες συντρίβονται και τελικά οι κυβερνητικοί μόνο με σχεδίες μπορούν να στέλνουν εφόδια στους δικούς τους στην άλλη όχθη ενώ οι εμπροσθοφυλακές νοιώθουν πολιορκημένες. Η υποχώρηση των κυβερνητικών πίσω απ το ποτάμι τελειώνει με 70.000 νεκρούς. Στρατιωτικά είναι το τέλος.Στις 18 Νοέμβρη 1938 ο Νεγκρίν δέχεται να αποσυρθεί αλλά εν τω μεταξύ συγκεντρώνει τις τελευταίες του προσπάθειες στον διπλωματικό τομέα. Κάνει επίσημα μια "επιθετική" διπλωματική χειρονομία: Ζητάει να φύγουν όλοι οι ξένοι.Γνωρίζει ήδη ότι η Ρωσία άλλαξε απόψεις για την Ισπανία: Ο Στάλιν εγκαταλείπει τον διεθνιστικό - ιδεολογικό του προσανατολισμό για να ασχοληθεί με τις διπλωματικές επιπτώσεις των τελευταίων γεγονότων,εξ άλλου έχει ολοένα και μεγαλύτερη δυσκολία να ανεφοδιάζει τις δυνάμεις στην Ισπανία ενώ Χίτλερ-Μουσολίνι ξέρουν ότι κι εκείνων οι στόχοι συγκεντρώνονται τώρα στην Ευρώπη. Μεταξύ 22 Σεπτεμβρίου–15 Οκτωβρίου 1938 οι Διεθνείς Ταξιαρχίες αποχωρούν και σχεδόν όλες οι μονάδες γερμανο-ιταλών.

Αποστράτευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο του 1938, μετά τη μάχη του Έβρου, η επιτροπή μη παρέμβασης διέταξε την αποχώρηση των διεθνών ταξιαρχιών που μάχονταν με τους δημοκρατικούς.Η δημοκρατική κυβέρνηση του Χουάν Νεγκρίν ανακοίνωσε την απόφαση στην κοινωνία των εθνών στις 21 Σεπτεμβρίου 1938.Η αποστράτευση ήταν μέρος μιας αναίσχυντης προσπάθειας αναγκασμού των ξένων χρηματοδοτών των φασιστών να αποσύρουν τα ξένα στρατεύματα τους και να πείσουν τις δυτικές δημοκρατίες,όπως η Γαλλία και η Βρετανία,να σταματήσουν το εμπάργκο όπλων που είχαν επιβάλλει στην Ισπανία.

Την περίοδο αυτή υπήρχαν ακόμη 10.000 εθελοντές στην Ισπανία που βοηθούσαν τους δημοκρατικούς και 50.000 ξένοι στρατολογημένοι για τους φασίστες(οι 30.000 ήταν Μαροκινοί).Ίσως οι μίσοι εθελοντές των "μπριγκατίστας" προέρχονταν απο χώρες όπως η ναζιστική Γερμανία,η φασιστική Ιταλία αλλά και από άλλες χώρες,όπως η Ουγγαρία,που είχε δεξιά απολυταρχικά καθεστώτα αυτή την περίοδο.Αυτοί οι άντρες δεν μπορούσαν να επιστρέψουν με ασφάλεια στις πατρίδες τους λόγω των καθεστώτων που υπήρχαν και σε μερικούς που δώθηκε η ισπανική υπηκοότητα,ενσωματώθηκαν σε μονάδες του λαϊκού μετώπου.Οι υπόλοιποι επαναπατρίστηκαν.Οι Βέλγοι και οι Δανοί εθελοντές έχασαν την υπηκοότητα τους επειδή υπηρέτησαν σε ξένο στρατό.

Σύνθεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες ταξιαρχίες αποτελούνταν κυρίως από Γάλλους,Βέλγους,Ιταλούς και Γερμανούς εθελοντές,υποστηριγμένες από ένα μεγάλο βοηθητικό σώμα στρατού που αποτελούνταν από Πολωνούς μεταλλωρύχους οι οποίοι έμεναν στη βόρεια Γαλλία και το Βέλγιο. Οι 11η,12η και 13η ήταν οι πρώτες ταξιαρχίες που σχηματίστηκαν. Αργότερα,οι 14η και 15η διεθνείς ταξιαρχίες δημιουργήθηκαν,αναμειγνύοντας έμπειρους στρατιώτες με νέους εθελοντές. Μικρότερες ταξιαρχίες-η 86η, η 129η και 150η-δημιουργήθηκαν στα τέλη του 1937 και το 1938,κυρίως για προσωρινούς τακτικούς λόγους.

Περίπου 60.000 άνθρωποι προσφέρθηκαν να υπερασπίσουν την ισπανική δημοκρατία. Πόλλοι ήταν βετεράνοι του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.Οι πρώτες μάχες τους κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Μαδρίτης έδειξαν τη στρατιωτική αξία τους.

Οι διεθνείς εθελοντές ήταν κυρίως σοσιαλιστές,αναρχικοί, κομμουνιστές, η απλά οι χώρες τους είχαν κομμουνιστικά καθεστώτα.Ένα μεγάλο μέρος τους ήταν εβραίοι. Μερικοί εμπλέχθηκαν στον αγώνα στην Βαρκελώνη εναντίον δημοκρατικών αντιπάλων των κομμουνιστών: Το εργατικό κόμμα μαρξιστικής ενότητας ( POUM ) (Partido Obrero de Unificación Marxista, ένα αντι-σταλινικό κόμμα και αναρχικοί). Οι πιο ελευθεριακές παρατάξεις όπως το POUM αγωνίστηκαν στο μέτωπο μαζί με τις αναρχικές ομοσπονδίες του CNT και του FAI που είχαν μεγάλη στήριξη στην περιοχή της Καταλονίας.

Για να απλοποιήσουν την επικοινωνία,τα τάγματα συνήθως συγκέντρωναν ανθρώπους με την ίδια εθνικότητα ή ανθρώπους που μιλούσαν περίπου την ίδια γλώσσα (π.χ Ιταλούς με Ισπανούς). Τα τάγματα έπαιρναν τα ονόματα εμπνευστικών ανθρώπων, δηλαδή κομμουνιστών,αναρχικών η απλά αγωνιστών ή έπαιρναν τα ονόματα γεγονότων. Από την άνοιξη του 1937 και έπειτα,τα τάγματα είχαν τουλάχιστον έναν λόχο ισπανών (περίπου 150 άντρες).

Αργότερα στον πόλεμο,η στρατιωτική πειθαρχία έγινε πιο σκληρή και η μάθηση ισπανικών έγινε υποχρεωτική.Με το δίαταγμα της 23 Σεπτέμβρη 1937,οι διεθνείς ταξιαρχίες επίσημα έγιναν μονάδες της Ξένης Ισπανικής Λεγεόνας.Το διάταγμα τους έκανε να υπόκεινται στον ισπανικό κώδικα στρατιωτικής δικαιοσύνης.To ίδιο διάταγμα επίσης καθόρισε πως οι μη-ισπανοί αξιωματικοί των ταξιαρχιών δεν θα έπρεπε να είναι περισσότεροι από τους Ισπανούς αξιωματικούς (το ποσοστό ήταν μέχρι 50-50).

Μη-ισπανικά τάγματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημαία του Ιταλικoύ Τάγματος Γκαριμπάλντι.

Εθελοντές ανά χώρα καταγωγής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εθνικότητα Πλήθος Σημειώσεις
Γαλλία 8.962-9.000
Ιταλία 3.000-3.350
 Γερμανία 1.315-2.217
Αυστραλία 872-1.500
Πολωνία 3.000-3.113
Σοβιετική Ένωση Σοβιετική Ένωση 2.000-3.000 Παρόλο που «λιγότεροι από 800 ήταν ταυτόχρονα εν δράση».
Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο 1.800-2.000, 4.000 Ο Άντονι Μπίβορ σημειώνει πως ήταν 1.843 ενώ το BBC σημειώνει 4.000 βάσει εκτιμήσεων του MI5.
Βέλγιο Βέλγιο 1.600-1.722
Καναδάς Καναδάς } 1.546-2.000
Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας Γιουγκοσλαβία 1.500-1.660
Κούβα Κούβα 1.101
 Τσεχία 1.006-1.500
Αργεντινή Αργεντινή 740
Ολλανδία 628
 Δανία 550 220 πέθαναν
Σκωτία 549 Χωρίστηκαν και μπήκαν στο Βρετανικό Τάγμα και στο Τάγμα Αβραάμ Λίνκολν
 Ουγγαρία 528-1.500
Σουηδία 500 Υπολογίζονται 799-1.000 Σκανδιναβοί
Βουλγαρία Βουλγαρία 462
Ελβετία Ελβετία 408-800
 Ιρλανδία 250 Χωρίστηκαν στο Βρετανικό Τάγμα και το Τάγμα Αβραάμ Λίνκολν
Νορβηγία Νορβηγία 225 100 πέθαναν
 Φινλανδία 225
Εσθονία Εσθονία 200
Ελλάδα Ελλάδα 300-400
Πορτογαλία Πορτογαλία 134
 Λουξεμβούργο 103
Χιλή Χιλή 100
Μεξικό Μεξικό 90
 Κύπρος 60
Φιλιππίνες Φιλιππίνες 50
Αλβανία Αλβανία 25
Κόστα Ρίκα Κόστα Ρίκα 24

Οι Έλληνες των Διεθνών Ταξιαρχιών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Έλληνες εθελοντές των Διεθνών Ταξιαρχιών αριθμούσαν γύρω στα 300-400 άτομα, Στην πλειοψηφία τους αποτελούντο από τρεις κατηγορίες: τους Έλληνες του εσωτερικού (κυρίως ναυτεργάτες, οι οποίοι αποτελούσαν και το 50% του συνόλου των εθελοντών), τους Έλληνες του εξωτερικού, (κυρίως από Αμερική, Γαλλία και Αγγλία) και τους Κύπριους. Επίσης έφθασαν στην Ισπανία και Έλληνες κομμουνιστές που ζούσαν στη Σοβιετική Ένωση (Σακαρέλος, Βαβούδης, Δεληγιάννης κ.α). Η πρώτη ομάδα των εθελοντών έφτασε στην Ισπανία το 1936 και ενσωματώθηκε στον «Βαλκανικό Λόχο» που αποτελείτο από Γιουγκοσλάβους. Ωστόσο υπήρχαν και αρκετοί οι οποίοι ενσωματώθηκαν σκόρπιοι σε άλλους λόχους, ανάλογα με τη χώρα προέλευσής τους (π.χ. οι Έλληνες εξ Αμερικής υπηρέτησαν στο τάγμα «Αβραάμ Λίνκολν», ενώ εκείνοι από την Αγγλία έμειναν στο αγγλικό).

Στα μέσα του 1937 συγκροτείται πλέον επίσημα ο Ελληνικός Λόχος «Ρήγας Φεραίος», με διοικητή τον Γιάννη Παντελιά, υποδιοικητή τον Αναγνώστη Δεληγιάννη και πολιτικό επίτροπο το στέλεχος του ΚΚΕ, Δημήτρη Σακαρέλο.

Μετά την ήττα της Δημοκρατικής Ισπανίας οι Έλληνες μαχητές πέρασαν στη Γαλλία, όπου εγκαταστάθηκαν σε στρατόπεδα και σταδιακά, αργότερα, κάποιοι έφυγαν για την Ελλάδα. Ο επαναπατρισμός τους όμως στην Ελλάδα ήταν παράνομος λόγω της Μεταξικής δικτατορίας με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να γυρίσουν αρκετά αργότερα, ακόμη και μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Γερμανούς. Ο Σακαρέλος μετέβη στο Παρίσι και ήταν υπεύθυνος στο λεγόμενο ελληνικό στέκι, ενώ ο Δεληγιάννης απελάθηκε στην Ελλάδα και το Καθεστώς της 4ης Αυγούστου τον εξόρισε στον Αη Στράτη. Το 1944 εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη.

Ηρωικές στιγμές Ελλήνων μαχητών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Στη Μάχη της Χάραμα ο 19χρονος Φίλιππος Παπάς ξεψύχησε στα χέρια του πρώτου του εξαδέλφου, Γιάννη Χατζηλάου.
  • Ο Παναγιώτης Κατσαρώνας κυκλώθηκε από αντιπάλους καθώς υπερασπιζόταν τη θέση του με ένα πολυβόλο. Του ζήτησαν να παραδοθεί, αλλά εκείνος αρνήθηκε και εξακολούθησε να μάχεται, μέχρι που τον γάζωσε μια ριπή.
  • Στη Μάχη της Μπρουνέττε σώζεται το περιστατικό του Μηνά Θωμαϊδη, ο οποίος υπηρετούσε ως οδηγός άρματος στο αμερικανικό τάγμα «Αβραάμ Λίνκολν». Όταν το άρμα του αχρηστεύθηκε από εχθρική οβίδα, εκείνος πετάχτηκε έξω με το πολυβόλο στο χέρι απωθώντας τους αντιπάλους του, και σώζοντας τη ζωή ενός τραυματισμένου συντρόφου του. Αργότερα ο ίδιος διακρίθηκε στη μάχη του Τερουέλ.
  • Στη μάχη του Εμπρο ο ελληνικός και ο αμερικανικός λόχος βρίσκοντα εγκλωβισμένοι μέσα σε έναν εχθρικό κλοιό. Τότε λήφθηκε η απόφαση να επιχειρήσουν μια απελπισμένη έξοδο. Πολεμώντας άγρια για δύο μερόνυχτα, καταφέρνουν να απεγκλωβιστούν και να ενωθούν με τα υπολείμματα των Κυβερνητικών, αφήνοντας όμως πίσω τους 20 Έλληνες νεκρούς και ολόκληρο σχεδόν τον αμερικανικό λόχο. Από τα ονόματα των 278 Ελλήνων εθελοντών που σώζονται μέχρι σήμερα, οι 78 πέθαναν πολεμώντας στην Ισπανία.

Από το βιβλίο του τελευταίου διοικητή της 15 ΔΤ (Ταξιαρχία Λίνκολν) Μίλτον Γουόλφ (Milton Wolff) «Ένας ακόμα λόφος» μαθαίνουμε ότι παραβρέθηκε στη Χαράμα μαζί με τους πολύ φίλους του Νίκο και Μιχάλη Παπά. Ο Νίκος σκοτώθηκε στη Χαράμα ενώ με τον Μιχάλη έζησαν μαζί όλη τη διαδρομή του πολέμου ξεκινώντας σαν χειριστές πολυβόλου. Μισό αιώνα έπειτα οι δύο συμπολεμιστές παραβρέθηκαν στη Χαράμα, αυτή τη φορά για να τιμήσουν τον αγώνα τους.

Κατάσταση μετά τον πόλεμο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εφόσον ο εμφύλιος πόλεμος τελικά έληξε με νίκη των φασιστών, οι μπριγκατίστας ήταν τελικά στη «λάθος πλευρά» της ιστορίας, ειδικά αφού οι περισσότερες από τις χώρες τους είχαν δεξιά καθεστώτα (στη Γαλλία, για παράδειγμα, το λαϊκό μέτωπο δεν ήταν πλέον στην εξουσία).

Αφού οι περισσότερες από αυτές τις χώρες υποστήριξαν σθεναρά τους φασίστες, οι μπριγκατίστας απέκτησαν τη φήμη των πρώτων φυλάκων των δημοκρατιών, έχοντας αγωνιστεί σε μια προφητική μάχη. Αναδρομικά, έγινε ξεκάθαρο πως η μάχη στην Ισπανία ήταν προάγγελος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ως εκ τούτου, λίγη δόξα «πιστώθηκε» στους εθελοντές (ένα μεγάλο μέρος των επιζόντων πολέμησε και κατά τη διάρκεια του Β΄ΠΠ), αλλά η φήμη σύντομα ξεθώριασε μπροστά στο φόβο πως θα προάγει τον κομμουνισμό.

Ανατολική Γερμανία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας βρήκε επιτακτική την ανάγκη να δημιουργήσει έναν μύθο πέρα από την κατάκτηση της ναζιστικής Ανατολικής Γερμανίας από τον Κόκκινο Στρατό. Ο Ισπανικός Εμφύλιος, και συγκεκριμένα ο ρόλος των Διεθνών Ταξιαρχιών, θεωρήθηκε ιδανικός, και αποτέλεσε σημαντικό κομμάτι στις επετείους της Ανατολικής Γερμανίας, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των Γερμανών κομμουνιστών που υπηρέτησαν τις Ταξιαρχίες.

Καναδάς

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επιζώντες του Τάγματος Μακένζι-Παπινό συχνά ανακρίνονταν από την Έφιππη Βασιλική Καναδική Αστυνομία και αρνήθηκαν την όποια εμπλοκή τους όταν επέστρεψαν στον Καναδά. Μερικοί εμποδίστηκαν να υπηρετήσουν στο στρατό κατά τον Β΄ ΠΠ λόγω «πολιτικής αναξιοπιστίας».

Το 1995 ένα μνημείο στους βετεράνους του πολέμου χτίστηκε κοντά στην Επαρχιακή Βουλή του Οντάριο. Στις 12 Φεβρουαρίου του 2000, ένα μπρούντζινο άγαλμα στο οποίο αναγράφονταν η φράση «Το πνεύμα της δημοκρατίας» τοποθετήθηκε στο χώρο του κτηρίου του Νομοθετικού Σώματος. Το 2001, οι ελάχιστοι εναπομείναντες βετεράνοι του Ισπανικού Εμφυλίου αφιέρωσαν ένα μνημείο στους Καναδούς που ήταν μέλη των Διεθνών Ταξιαρχιών, στο Γκριν Παρκ της Οττάβα.

Ελβετία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ελβετία, η συμπάθεια του λαού ήταν μεγάλη για τους Δημοκρατικούς, ωστόσο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση απαγόρεψε όλους τους εράνους και όλες τις στρατολογήσεις ένα μήνα μετά την έναρξη του πολέμου, ώστε να διατηρήσει την ουδετερότητα της χώρας. Περίπου 800 Ελβετοί εθελοντές έγιναν μέλη των Διεθνών Ταξιαρχιών, ανάμεσα τους ένας μικρός αριθμός γυναικών. Το 60% των εθελοντών ήταν κομμουνιστές, ενώ το υπόλοιπο 40% ήταν αναρχικοί, σοσιαλιστές και αντιφασίστες.

Περίπου 170 Ελβετοί εθελοντές σκοτώθηκαν στον πόλεμο. Οι επιζώντες δικάστηκαν από στρατιωτικά δικαστήρια όταν επέστρεψαν στην Ελβετία για παραβίαση της απαγόρευσης της υπηρεσίας σε ξένο σώμα στρατού. Τα δικαστήρια επέβαλαν 420 ποινές, με διάρκεια φυλάκισης από δύο εβδομάδες ως τέσσερα χρόνια. Οι κατάδικοι στερήθηκαν τα πολιτικά τους δικαιώματα. Στη δίκη του Ελβετού ιστορικού Μάουρο Σερούττι, η τιμωρία των εθελοντών ήταν σκληρότερη από όποια επιβλήθηκε σε οποιαδήποτε άλλη δημοκρατική χώρα.

Προτάσεις αποκατάστασης της τιμής των Ελβετών εθελοντών επανειλημμένως εισάγονταν στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο. Η πρώτη πρόταση έγινε το 1939 και απορρίφθηκε με πρόφαση την ουδετερότητα της χώρας. Το 2002 η Βουλή απέρριψε ξανά μια τέτοια πρόταση, με την πλειοψηφία να συμφωνεί πως παραβίασαν έναν νόμο που μένει σε ισχύ έως σήμερα. Τον Μάρτιο του 2009, η Βουλή ψήφισε μια τέτοια πρόταση, αποκαθιστώντας τους εθελοντές, από τους οποίους ένα πολύ μικρό μέρος ήταν ακόμη εν ζωή.

Ηνωμένο Βασίλειο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την αποστράτευση, 305 Βρετανοί εθελοντές εγκατέλειψαν την Ισπανία. Έφτασαν στο σταθμό Βικτόρια στις 7 Δεκεμβρίου 1938, με ένα πλήθος υποστηρικτών να τους υποδέχεται, ανάμεσα τους ο Κλέμεντ Άτλι, ο Στάφορντ Κριπς, ο Γουίλι Γκάλαχερ και ο Γουίλ Λόθερ.

Ηνωμένες Πολιτείες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις ΗΠΑ οι εθελοντές χαρακτηρίστηκαν ως «πρώιμοι αντιφασίστες» από το FBI, τους απαγορεύτηκε η προαγωγή κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους στον Αμερικάνικο Στρατό τον Β΄ ΠΠ και καταδιώχτηκαν από τις επιτροπές του Κογκρέσου κατά τη διάρκεια του Κόκκινου Τρόμου.

Αναγνώριση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ισπανία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 26 Ιανουαρίου 1996 η ισπανική κυβέρνηση έδωσε ισπανική υπηκοότητα στους μπριγκατίστας. Εκείνη την περίοδο περίπου 600 ήταν ακόμη εν ζωή. Στα τέλη του 1938 ο πρωθυπουργός Χουάν Νεγκρίν υποσχέθηκε να δώσει την ισπανική υπηκοότητα σε όλους τους εθελοντές, υπόσχεση που δεν μπόρεσε να κρατήσει, αφού οι δημοκρατικοί έχασαν τον πόλεμο.

Γαλλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1996 ο Ζακ Ζιράκ, τότε Γάλλος πρόεδρος, έδωσε στα πρώην μέλη των διεθνών ταξιαρχιών που ήταν Γάλλοι στρατιωτικά αξιώματα, δεχόμενος την αίτηση δύο Γάλλων κομμουνιστών βουλευτών, του Λέφορτ και του Ασένσι, και οι δύο παιδιά εθελοντών. Πριν το 1996 η ίδια πρόταση απορρίφθηκε πολλές φορές, ακόμα και από τον Φρανσουά Μιτεράν, τον πρώην σοσιαλιστή πρόεδρο.

Μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Αλμπαθέτε
    Αλμπαθέτε
  • Βαρκελώνη
    Βαρκελώνη
  • Βελιγράδι
    Βελιγράδι
  • Βερολίνο
    Βερολίνο
  • Κανμπέρα
    Κανμπέρα
  • Ντούντελανζ
    Ντούντελανζ
  • Στοκχόλμη
    Στοκχόλμη
  • Γλασκώβη
    Γλασκώβη
  • Κιρκάλντι
    Κιρκάλντι
  • Λονδίνο
    Λονδίνο
  • Μαδρίτη
    Μαδρίτη
  • Παρίσι
    Παρίσι
  • Ρέντινγκ
    Ρέντινγκ
  • Σαν Φραντσίσκο
    Σαν Φραντσίσκο
  • Σιάτλ
    Σιάτλ
  • Βικτόρια,Βρετανική Κολούμπια
    Βικτόρια,Βρετανική Κολούμπια

Διάσημα μέλη των Διεθνών Ταξιαρχιών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί συνδέσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μίντια

  • Μια μονάδα της βουλγαρικής Διεθνούς Ταξιαρχίας, 1937
    Μια μονάδα της βουλγαρικής Διεθνούς Ταξιαρχίας, 1937
  • Η σημαία των διεθνών ταξιαρχιών ήταν η ισπανική δημοκρατική σημαία με το αστέρι του Λαϊκού Μετώπου στη μέση της
    Η σημαία των διεθνών ταξιαρχιών ήταν η ισπανική δημοκρατική σημαία με το αστέρι του Λαϊκού Μετώπου στη μέση της
  • Η σημαία του Λαϊκού Μετώπου, της πολιτικής οργάνωσης στην οποία ενσωματώθηκαν οι Διεθνείς Ταξιαρχίες.
    Η σημαία του Λαϊκού Μετώπου, της πολιτικής οργάνωσης στην οποία ενσωματώθηκαν οι Διεθνείς Ταξιαρχίες.
  • Σημαία των ουγγρικών Διεθνών Ταξιαρχιών
    Σημαία των ουγγρικών Διεθνών Ταξιαρχιών
  • Γραμματόσημο της Ανατολικής Γερμανίας που τιμάει τον Χάινς Μπάιμλερ,με μια πολεμική σκηνή των Δ.Τ να φαίνεται στο φόντο
    Γραμματόσημο της Ανατολικής Γερμανίας που τιμάει τον Χάινς Μπάιμλερ,με μια πολεμική σκηνή των Δ.Τ να φαίνεται στο φόντο


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Διεθνείς_Ταξιαρχίες&oldid=10636750"