Βαρωνία του Ελδαμαλά

Η Βαρωνία του Δαμαλά, Ελδαμαλά ή και Ελντάμαλετ, (αραγωνικά:Eldamala), ήταν μεσαιωνικό κρατίδιο-φέουδο υποτελές στο Πριγκιπάτο της Αχαΐας που αναφέρεται μόνο από την Αραγωνική έκδοση του χρονικού του Μορέως και όχι από τις Γαλλικές ή την ελληνική έκδοση.

Η Αραγωνική έκδοση του χρονικού αναφέρει ότι ιδρύθηκε το 1209 μετά την κατάκτηση της Πελοποννήσου από τον Γουλιέλμο Σαμπλίτη. Αυτός έδωσε 4 τιμάρια στον Ιάκωβο ντε λα Ρος, Γάλλο ιππότη, στην περιοχή της αρχαίας Τροιζήνας. Ο ιππότης έχτισε κάστρο, το "Caste Eldamala", που εξελληνισμένο το όνομα έγινε Δαμαλάς. Το κάστρο ήταν μικρός πύργος για τον έλεγχο του φέουδου και αυτό φαίνεται ότι πρέπει να ήταν κάποιο μεγάλο τιμάριο και όχι Βαρωνία. Από άλλη συνήθεια της εποχής δίνονταν στα κάστρα αυτά το όνομα του ιππότη που το έχτιζε, από αυτό πιστεύεται ότι το όνομα του να ήταν Eldamala.

Ιστορικές έρευνες δείχνουν ότι μετά το 1230 ο Δαμαλάς δόθηκε στον Γουλιέλμο ντε λα Ρος (Guillaume de la Roche), Δούκα των Αθηναίων, που ήταν βαρώνος της Βελιγοστής. Τελευταία οικογένεια που ήταν κύριοι του φέουδου ήταν οι Ζαχαρία και σε νόμισμα του Μαρτίνου Ζαχαρία αναφέρεται ως βαρώνος Βελιγοστής και Δαμαλά.

Οίκος ντε λα Ρος
Βαρώνος	Διάρκεια
Γουλιέλμος Β΄ ντε Λα Ρος σύζυγος κόρης του Ματθαίου Α΄ και ανηψιός του Όθωνα ντε Λα Ρος	1264- ;
Ιάκωβος ντε λα Ρος γιος του Γουλιέλμου Β΄
Ρεϋνάλδος ντε λα Ρος γιος του Ιάκωβου
Ζακλίν ντε Λα Ρος (Jacqueline de La Roche) κόρη του Ρεϋνάλδου	1311-1327

Οίκος Ζαχαρία
Βαρώνος	Διάρκεια
Μαρτίνος Ζαχαρίας σύζυγος της Ζακλίν	1320-
Κεντυρίων Α΄ Ζαχαρίας γιος του Μαρτίνου	1345-
Ανδρόνικος Ασάν Ζαχαρίας γιος του Κεντυρίων Α΄

Πηγές

• Juan Fernández de Heredia, Alfred Morel-Fatio, Libro de los fechos et conquistas del principado de la Morea compilado por comandamiento de Don, Imprimerie Jules-Guillaume Fick 1885. (Αραγωνικό Χρονικό)
• Νικόλαου Δ. Κοντογιάννη, "An Itinerary through the Medieval Castles and Fortifications of the Province of Troizenia", στο: Αργοσαρωνικός. Πρακτικά Α’ Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αργοσαρωνικού, Πόρος 26-29 Ιουνίου 1998, τόμ. Γ', Ε. Konsolaki-Giannopoulou (επιμ.), Αθήνα 2008, σελ. 45-67
• Πέτρος Καλονάρος, Το Χρονικόν του Μορέως, Αθήναι, Αρχαίος Εκδοτικός οίκος Δημ. Δημητράκου Α.Ε., εισαγωγή σελίδα: λα΄