Όλυμπος Καρπάθου
Συντεταγμένες: 35°44′25.84″N 27°10′24.76″E / 35.7405111°N 27.1735444°E
| Όλυμπος | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Νοτίου Αιγαίου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Καρπάθου-Ηρωικής Νήσου Κάσου |
| Δήμος | Καρπάθου |
| Δημοτική Ενότητα | Ολύμπου |
| Δημοτική Κοινότητα | Ολύμπου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Νησιά Αιγαίου Πελάγους |
| Νομός | Δωδεκανήσου |
| Υψόμετρο | 310 μ. |
| Έκταση | 101 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 200 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Πολιούχος | Κοίμησις Θεοτόκου |
| Παλαιά ονομασία | Έλυμπος |
| Ονομασία κατοίκων | Ολυμπίτης / Ολυμπίτισσα ή Ελυμπίτης / Ελυμπίτιτσα (αρχαιοπρεπώς Ολύμπιος / Ολυμπία) |
| Ταχ. κώδικας | 857 00 |
| Τηλ. κωδικός | +030 22450 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Όλυμπος είναι ένας οικισμός ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού κάλλους και βρίσκεται στο νησί της Καρπάθου. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 310 μέτρων, κατά μήκος αυχένα των υπωρειών του όρους Προφήτης Ηλίας της βόρειας Καρπάθου και είναι χαρακτηρισμένος από τις αρμόδιες κρατικές αρχές ως παραδοσιακός οικισμός. Η δυτική πλευρά της Ολύμπου είναι απόκρημνη και στέκεται πάνω από κατωφέρεια που καταλήγει στην θάλασσα ενώ η ανατολική της πλευρά είναι πιο ομαλή και της προσφέρει πρόσβαση στο επίνειό της, το Διαφάνι. Η Κοινότητα Ολύμπου που υπάγεται στον Δήμο Καρπάθου έχει 556 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην αρχαιότητα οι κυριότερες πόλεις της βόρειας Καρπάθου ήταν η Βρυκούς που ήταν χτισμένη στο ΒΔ άκρο του νησιού της Καρπάθου και η Σάρος που ήταν χτισμένη στο μέσον της Ανατολικής ακτής του νησιού της Σαρίας. Τον 7ο αιώνα μ.Χ. λόγω των επιδρομών, κυρίως των Σαρακηνών πειρατών, οι κάτοικοι των αρχαίων πόλεων εγκατέλειψαν τις αρχικές τους εστίες στα παράλια και αναζήτησαν καταφύγιο σε ορεινότερα και πιο δυσπρόσιτα σημεία του νησιού με αποτέλεσμα να ιδρύσουν τον σημερινό οικισμό Όλυμπος[1] ή Έλυμπος στο τοπικό ιδίωμα. Ο οικισμός χτίστηκε ακολουθώντας την αρχιτεκτονική των οχυρωμένων μεσαιωνικών νησιωτικών οικισμών[2] και την εικόνα αυτή διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη μέχρι σήμερα. Την ονομασία Όλυμπος την οφείλει στο παλαιότερο όνομα του βουνού στους πρόποδες του οποίου χτίστηκε, και το οποίο σήμερα ονομάζεται Προφήτης Ηλίας.
Η Όλυμπος παρέμεινε μέχρι πρόσφατα αποκομμένη από τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας, ακόμα και από την υπόλοιπη Κάρπαθο με αποτέλεσμα να αναπτύξει μιαν εντελώς ξεχωριστή και ιδιόμορφη πολιτισμική παράδοση[εκκρεμεί παραπομπή], πολλά στοιχεία της οποίας διατηρεί ζωντανά ως τώρα. Χαρακτηριστική είναι η παραδοσιακή φορεσιά της περιοχής που φοριέται ακόμα και σήμερα από τις γυναίκες της Ολύμπου. Μέχρι την δεκαετία του 1980 ο δρόμος που συνέδεε τον οικισμό με το υπόλοιπο νησί ήταν ιδιαίτερα δύσβατος με αποτέλεσμα η επικοινωνία του οικισμού με την υπόλοιπη Κάρπαθο να γίνεται κυρίως μέσω θαλάσσης από το λιμάνι του Διαφανίου. Η βελτίωση του οδικού δικτύου βοήθησε πολύ στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής η οποία ήταν ραγδαία μετά το 1990.
Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όλυμπος αποτέλεσε σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας αυτοδιοικούμενη Δημογεροντία υπαγόμενη στον Καζά της Καρπάθου που ήταν τμήμα του Σαντζακίου της Ρόδου. Κατά τη διάρκεια της Ιταλοκρατίας στα Δωδεκάνησα και μέχρι την ενσωμάτωση των νησιών αυτών στην Ελλάδα (1912-1948) αποτέλεσε Αυτοδιοίκητο Δήμο (Municipio di Olimpo) της Υπερπόντιας Κτήσης των Ιταλικών Νήσων του Αιγαίου Πελάγους (Possedimento d'oltremare di Isole Italiane dell'Egeo). Από το 1948 και μέχρι το 2010, τέλος, αποτέλεσε ξεχωριστή Αυτοδιοίκητη Κοινότητα του Νομού Δωδεκανήσου του Ελληνικού κράτους[3]. Η συνολική έκταση της Κοινότητας είναι 104,876 τ.χλμ. και στα όριά της περιλαμβάνεται το βόρειο τμήμα της Καρπάθου και το νησί Σαρία. Η Κοινότητα Ολύμπου έχει πληθυσμό 556 κατοίκους και περιλαμβάνει επίσης τους οικισμούς Όλυμπο [ 270 ], Διαφάνι [ 228 ], Αυλώνα [ 7 ], Τρίστομο [ 6 ] και τη νησίδα Σαρία [45 ]. Το 2010 ενσωματώθηκε στον ενιαίο Καλλικράτειο Δήμο Καρπάθου και έκτοτε αποτέλεσε Τοπική Κοινότητά του, ενώ με το Σχέδιο "Κλεισθένης" αποτελεί μια από τις δέκα Κοινότητες του Κλεισθένειου Δήμου Καρπάθου, διοικούμενη από πενταμελές Κοινοτικό Συμβούλιο.
Η Όλυμπος λόγω της ιδιαίτερης πολιτισμικής της ταυτότητας ορίστηκε ιστορική έδρα του νέου Δήμου Καρπάθου μετά τη σύστασή του στη βάση του Σχεδίου Καλλικράτης[4], ενώ με ομόφωνη απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Δωδεκανήσου έχει ονομαστεί "Πόλις του ζώντος λαϊκού πολιτισμού της Δωδεκανήσου" (2008).
Διοικητικά η περιοχή της Κοινότητας Ολύμπου αποτελεί ιδιαίτερη Δημοτική Ενότητα του Δήμου Καρπάθου.
Δημοτική Ενότητα Ολύμπου Δήμου Καρπάθου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κοινότητα Ολύμπου [ 556 ]
Νησίδες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Δημοτική Ενότητα Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου υπάγονται οι παρακάτω νησίδες:
Αγριλλάρικο (ή Νήτσος τ' Αγριλλάρικου), Αμμούδι (ή Αμμούϊ), Αρμενόπετρα, Γραιονήσι (της Γραίας το Νητσί ή Γραιονήτσι), Μαύρη Πέτρα, Μεγάλο Τρίστομο (ή Μεάλος Νήτσος του Τριστόμου), Μικρό Τρίστομο (ή Μικρός Νήτσος του Τριστόμου), Νησί του Πειρασμού (ή του Πειρασμού το Νητσί), Νήσος τ΄Ακρωτηρίου, Νήσος Βρουκούντας (ή Νήτσος της Βρουκούντας), Νήσος του Πέρου, Πρασονήσι Ολύμπου (ή Πρασονήτσι της Σαρίας), Σαρία, Χοίρος.
Πιο συγκεκριμένα:
- Αμμούδι (ή Αμμούϊ) 35°49′28″N 27°14′07″E / 35.82444°N 27.23528°E
- Αρμενόπετρα Σαρίας 35°53′44.27″N 27°14′25″E / 35.8956306°N 27.24028°E
- Μαύρη Πέτρα 35°48′13.02″N 27°13′58.49″E / 35.8036167°N 27.2329139°E
- Μεγάλο Τρίστομο (Μεάλος Νήτσος Τριστόμου) 35°49′21″N 27°12′24″E / 35.82250°N 27.20667°E
- Μικρό Τρίστομο (Μικρός Νήτσος Τριστόμου) 35°49′17.50″N 27°12′17″E / 35.8215278°N 27.20472°E
- Νησί της Γραίας 35°47′36.53″N 27°13′39.25″E / 35.7934806°N 27.2275694°E
- Νήσος τ' Ακρωτηρίου 35°51′19″N 27°11′16″E / 35.85528°N 27.18778°E
- Νήσος του Πέρου 35°53′49.70″N 27°14′26.34″E / 35.8971389°N 27.2406500°E
- Νήσος της Βρουκούντας35°48′17″N 27°10′05″E / 35.80472°N 27.16806°E
- Νησί του Πειρασμού35°45′06.07″N 27°13′2.31″E / 35.7516861°N 27.2173083°E
- Πρασονήσι Σαρίας 35°50′07″N 27°12′24″E / 35.83528°N 27.20667°E
- Χοίρος 35°44′24.05″N 27°9′52.59″E / 35.7400139°N 27.1646083°E
Δημογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Όνομα οικισμού | 1947 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Όλυμπος | 1.202 | 1.079 | 866 | 537 | 331 | 304 | 409 | 270 |
| Αυλώνα | - | 48 | 20 | 46 | 24 | 16 | 7 | |
| Διαφάνι | 196 | 246 | 313 | 254 | 198 | 247 | 312 | 228 |
| Τρίστομος | 9 | - | 10 | 7 | 2 | - | 2 | 6 |
| Σαρία | 20 | 16 | 18 | 13 | 4 | - | 22 | 45 |
| Σύνολο | 1.427 | 1.341 | 1.255 | 831 | 581 | 575 | 761 | 556 |
Επικεφαλής τοπικής αυτοδιοίκησης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Διάρκεια θητείας | Εκλεγμένος ή Διορισμένος Δήμαρχος, Κοινοτάρχης ή Πρόεδρος Κοινοτικού Συμβουλίου | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Χρονική Περίοδος 1946 - 1948 | Δήμαρχος
Ολύμπου Καρπάθου |
Αυτοδιοίκητος Δήμος των Δωδεκανήσων
(Αγγλοκρατία) |
| Αύγ. 1946 - Μάρτ. 1948 | Κωνσταντίνος Νικ. Ψύλλος | Κτηματίας |
| Χρονική Περίοδος 1948-2010 | Κοινοτάρχης
Ολύμπου Καρπάθου |
Αυτοδιοίκητη Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου
(νόμος ΔΝΖ΄, 1912 Περί Δήμων και Κοινοτήτων- |
| Μάρτ. 1948 - Μάϊος 1951 | Κωνσταντίνος Νικ. Ιωαννίδης (πρ. Ψύλλος) | Κτηματίας |
| Μάϊ. 1951-Δεκ. 1952 | Γεώργιος Μηνά Χαλκιάς | Υποδηματοποιός (Κοινοτικός Συνδυασμός "Πρόοδος") |
| Δεκ. 1952- Αύγ. 1954 | Νικόλαος Κων. Καστελλοριζιός | Έμπορος
Μέλος του Κοινοτικού Συνδυασμού "Πρόοδος", εξελέγη Κοινοτάρχης μέσω εσωτερικών διεργασιών του Κοινοτικού Συμβουλίου. |
| Αύγ. 1954-Αύγ. 1964 | Νικόλαος Κων. Καστελλοριζιός | Έμπορος
Κέρδισε τις εκλογές του 1954 και του 1959. (Κοινοτικός Συνδυασμός "Πρόοδος") |
| Αυγ. 1964-
Αυγ. 1967 |
Νικόλαος π.Γ. Σακελλάρης | Συνταξιούχος Η.Π.Α.
(Κοινοτικός Συνδυασμός "Αναγέννησις"). Αντικαταστάθηκε από τη στρατιωτική δικτατορική κυβέρνηση. |
| Σεπτ. 1967-
Οκτ. 1974 |
Κωνσταντίνος Νικ. Ιωαννίδης
(πρ. Ψύλλος) |
Κτηματίας
(Δοτός Κοινοτάρχης, διορισμένος από τη στρατιωτική δικτατορική κυβέρνηση).[5] |
| Οκτ. 1974-
Μάϊ. 1975 |
Κομνηνός Νικ. Παυλίδης | Δάσκαλος
(Υπηρεσιακός Κοινοτάρχης, διορισμένος από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας). |
| Ιούν. 1975-1990 | Γεώργιος Ιωάν. Σακέλλης | Υποδηματοποιός
(Κοινοτικοί Συνδυασμοί "Πρόοδος", "Ένωσις") |
| 1991-1994 | Εμμανουήλ Γεωρ. Πύργος | Συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος
(Κοινοτικός Συνδυασμός "Ομόνοια") |
| 1995-1998 | Μιχαήλ Κων. Πρωτόπαπας | Ξυλουργός
(Κοινοτικός Συνδυασμός "Ομόνοια") (α΄ θητεία) |
| Χρονική Περίοδος
1999-2010 |
Κοινοτάρχης
Ολύμπου Καρπάθου |
Αυτοδιοίκητη "Καποδιστριακή" Κοινότητα
Ολύμπου Καρπάθου |
| 1999-2002 | Μιχαήλ Κων. Πρωτόπαπας | Ξυλουργός
(Κοινοτικός Συνδυασμός "Όλυμπος 2000" ) (β' θητεία) |
| 2003-2006 | Νικόλαος Παύλ. Κανάκης | Υποναύαρχος Λ.Σ. (ε.α.)
(Κοινοτικός Συνδυασμός "Πρώτα η Όλυμπος") |
| 2007-2010 | Κωνσταντίνος Μηνά Τσαμπανάκης | Ξυλουργός - ξυλογλύπτης
(Κοινοτικός Συνδυασμός "Ολυμπίτικο Μέλλον") |
| Χρονική Περίοδος
2011-2019 |
Πρόεδρος
Τοπικού Κοινοτικού Συμβουλίου Ολύμπου Δήμου Καρπάθου |
Τοπική Κοινότητα Ολύμπου
"Καλλικράτειου" Δήμου Καρπάθου |
| 1 Ιανουαρίου 2011 -
31 Αυγούστου 2014 |
Ηλίας Βασ. Παπαηλίας | Τουριστικός Επιχειρηματίας
(Δημοτικός Συνδυασμός "Παγκαρπαθίων Πολιτεία") |
| 1 Σεπτεμβρίου 2014 -
31 Αυγούστου 2019 |
Ιωάννης Εμμ. Μακρυμανώλης | Υπάλληλος Ν.Π.Ι.Δ.
(Δημοτικός Συνδυασμός "Όλοι για την Κάρπαθο") |
| Χρονική Περίοδος 2019 - 2023 | Πρόεδρος
Κοινοτικού Συμβουλίου Ολύμπου Δήμου Καρπάθου |
Κοινότητα Ολύμπου
"Κλεισθένειου" Δήμου Καρπάθου |
| 1 Σεπτεμβρίου 2019-31 Δεκεμβρίου 2023 | Ηλίας Βασ. Παπαηλίας | Τουριστικός Επιχειρηματίας
(Κοινοτικός Συνδυασμός "Ανανεωτική Κίνηση Ολυμπιτών") |
| Χρονική Περίοδος 2024 - Σήμερα | Πρόεδρος
Κοινοτικού Συμβουλίου Ολύμπου Δήμου Καρπάθου |
Δημοτική Κοινότητα Ολύμπου "Κλεισθένειου" Δήμου Καρπάθου |
| 1 Ιανουαρίου 2024 - ... | Γιώργος Κων. Χατζηπαπάς | Σημαιοφόρος Λ.Σ. ε.α.
(Δημοτικός Συνδυασμός "Πρόοδος Καρπάθου") |
Αδελφοποιήσεις - Συνεργασίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Αυτοδιοίκητη Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου είχε αδελφοποιηθεί με τον:
- Δήμο Βαθέος Σάμου (2009) στο όνομα του Σάμιου γιατρού της αρχαιότητας Μηνόκριτου Μητροδώρου, που υπήρξε δημόσιος ιατρός του Δήμου της αρχαίας ελληνικής πόλεως της Βρυκούντος του νησιού της Καρπάθου κατά τον 3ο π.Χ. αι. (πραγματοποιήθηκε επί Κοινοτάρχη Κωνσταντίνου Μηνά Τσαμπανάκη, μετά από πρόταση του τότε Αντιπροέδρου του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Οργανισμού Κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου (Π.Ο.Κ.Ο.Κ.) Γιώργου Νικ. Τσαμπανάκη).
Η Αυτοδιοίκητη Κοινότητα Ολύμπου Καρπάθου είχε επίσης υπογράψει σύμφωνα φιλίας και συνεργασίας με τους παρακάτω δήμους:
- Δήμος Ρόδου (1998) (πραγματοποιήθηκε επί Κοινοτάρχη Μιχαήλ Κων. Πρωτόπαπα μετά από πρόταση του τότε Προέδρου του Δ.Σ. της Αδελφότητας Ολυμπιτών Ρόδου "Η Βρυκούς" Μανώλη Μιχ. Μακρή).
- Δήμος Κερατσινίου (2004) (πραγματοποιήθηκε επί Κοινοτάρχη Νικολάου Παύλ. Κανάκη μετά από πρόταση του τότε Προέδρου του Δ.Σ. της Αδελφότητας των Απανταχού Ολυμπιτών Καρπάθου "Η Δήμητρα" (Πειραιά) Ντίνου Νικ. Μαστρομανώλη).
Τόσο η αδελφοποίηση, όσο και οι συνεργασίες έχουν επεκταθεί σήμερα, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Σχεδίου Καλλικράτης, στον Καλλικράτειο Δήμο Καρπάθου και στα Δημοτικά σχήματα που διαδέχτηκαν τα προαναφερθέντα συμβληθέντα μέρη.
Εκκλησιαστική Διοίκηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η περιοχή της Κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου συγκροτεί την Αρχιερατική Περιφέρεια Ορεινής Καρπάθου της Ιεράς Μητροπόλεως Καρπάθου και Κάσου. Αυτή περιλαμβάνει: α. την Ενορία του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Ολύμπου Καρπάθου (Παναγία η Σελλαγιώτισσα) και β. την Ενορία του Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής Διαφανίου Καρπάθου (Παναγία η Διαφανιώτισσα).
Εκπαίδευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Όλυμπος είναι έδρα του Γυμνασίου Ολύμπου Καρπάθου και τριών Λυκειακών Τάξεων του Γενικού Λυκείου Καρπάθου που εδρεύει στο χωριό Απέρι της Καρπάθου. Το Δημοτικό Σχολείο Ολύμπου έχει συγχωνευτεί με το Δημοτικό Σχολείο Διαφανίου και έχει έδρα το Διαφάνι.
Υγειονομική Περίθαλψη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η υγειονομική περίθαλψη στον πληθυσμό της ευρύτερης περιοχής της Ολύμπου παρέχεται από το Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο Ολύμπου Καρπάθου το οποίο εδρεύει στον ομώνυμο οικισμό και υπάγεται στο Γενικό Νοσοκομείο Καρπάθου "Άγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος".
Στην Όλυμπο και συγκεκριμένα στη θέση "Λακάνη" λειτουργεί το Δημοτικό Ελικοδρόμιο Ολύμπου Καρπάθου το οποίο εξυπηρετεί συν τοις άλλοις και τις επείγουσες αεροδιακομιδές ασθενών της Βορείου Καρπάθου.
Δημόσια Τάξη - Σώματα Ασφαλείας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο Διαφάνι εδρεύουν τόσο ο Αστυνομικός Σταθμός όσο και ο Λιμενικός Σταθμός Διαφανίου Καρπάθου που συμβάλλουν στην τήρηση της δημόσιας τάξης στην περιοχή. Στην θέση Αποσκίνου λειτουργεί κατά τους θερινούς μήνες πυροφυλάκιο για την προστασία των δασών πεύκης της Βόρειας Καρπάθου. Στην Όλυμπο τέλος έχει την έδρα του ο Αρχαιοφύλακας Βορείου Καρπάθου.
.jpg)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Σιγάλα, Μαρία (2003). [ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ Α΄ , Ρόδος 2003 «Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ελύμπου. Ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία από τις καταγραφές στο ομώνυμο χωριό»]. ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ τ. Α΄. ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ Α΄ , Ρόδος 2003. Ανακτήθηκε στις 23-5-2014.
- ↑ Μαρία Ζάννε. [Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ελύμπου. Ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία από τις καταγραφές στο ομώνυμο χωριό, ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ Α΄, Ρόδος 2003, 171-204. Σιγάλα]. Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ελύμπου. Ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία από τις καταγραφές στο ομώνυμο χωριό, ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ Α΄, Ρόδος 2003, 171-204..
- ↑ Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, κοινότητα Ολύμπου
- ↑ Πρόγραμμα Καλλικράτης - ΦΕΚ Α87 της 07/06/2010
- ↑ Επιθεώρησις Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, τχ. ΙΒ΄ (Δεκέμβριος 1967)
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ιστοσελίδα της κοινότητας Ολύμπου
- Η Ιστορία της Ολύμπου
Πάσχα στην Έλυμπο Καρπάθου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
