Άρης Κωνσταντινίδης

Άρης Κωνσταντινίδης
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Άρης Κωνσταντινίδης (Ελληνικά)
Γέννηση	1913 Αθήνα
Θάνατος	18  Σεπτεμβρίου 1993 Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελληνική
Σπουδές	Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου
Ιδιότητα	αρχιτέκτονας και διδάσκων πανεπιστημίου
Σύζυγος	Ναταλία Μελά
Τέκνα	Δημήτρης Κωνσταντινίδης και Αλεξάνδρα Κωνσταντινίδη
Είδος τέχνης	Αρχιτεκτονική
Βραβεύσεις	Βραβείο Χέρντερ (1990) και επίτιμος διδάκτωρ του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ο Άρης Κωνσταντινίδης (Αθήνα, 1913 - Αθήνα, 1993) ήταν Έλληνας αρχιτέκτονας της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στη Γερμανία στο Πολυτεχνείο του Μονάχου από το 1931 μέχρι και το 1936. Μετά από τις σπουδές του επέστρεψε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε στην Πολεοδομική Υπηρεσία(1938-1942) και στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων(1942-50). Υπήρξε προϊστάμενος τους τμήματος Μελετών του Οργανισμού Τουρισμού (1957-67), όπου αργότερα διετέλεσε ειδικός σύμβουλος (1975-78). Δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης(1967-70). Εκλέχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης(1978) και έκτακτο μέλος της Βαυαρικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου(1985). Έγραψε πολυάριθμα άρθρα και βιβλία, ενώ το πλούσιο αρχιτεκτονικό του έργο παρουσιάστηκε σε αρκετές εκθέσεις, σε βιβλία και σε περιοδικά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς συσχετίστηκε με σημαντικά αρχιτεκτονικά ρεύματα όπως ο κριτικός τοπικισμός.

Εργογραφία

Το ενδιαφέρον του Άρη Κωνσταντινίδη, που ήταν επικεντρωμένο στη δημιουργία μιας σύγχρονης αρχιτεκτονικής που να πηγάζει από τις ανάγκες του τόπου του, τον οδηγεί στη μελέτη της ανώνυμης αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και τη δημοσίευση τριών βιβλίων (1947-1953),όπου αναλύει συγκεκριμένα παραδείγματα ανώνυμης αρχιτεκτονικής. Τα κυριότερα βιβλία του είναι: «Δύο χωριά από τη Μύκονο» (1947), «Τα παλιά αθηναϊκά σπίτια» (1951), «Σύγχρονη αληθινή αρχιτεκτονική» (1978), «Μελέτες + Κατασκευές» (1981) και τα «Θεόχτιστα», το τελευταίο βιβλίο του αρχιτέκτονα.

Το ξενοδοχείο «Ξενία» στην 'Ανδρο.

Η υλοποίηση των ιδεών του Κωνσταντινίδη πραγματοποιείται μέσα από την κατασκευή μιας σειράς δημόσιων κτιρίων, καθώς και ιδιωτικών κτιρίων μικρότερης κλίμακας. Στα δημόσια έργα του ανήκουν: α) τα συγκροτήματα εργατικών πολυκατοικιών στη Νέα Φιλαδέλφεια, στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, στο Ηράκλειο Κρήτης κ.α., β) η σειρά ξενοδοχείων του ΕΟΤ «Ξενία» στην Άνδρο, Καλαμπάκα, Μύκονο, Ολυμπία, κ.α, γ) αλλά και τα αρχαιολογικά μουσεία Ιωαννίνων (1965-66) και Κομοτηνής (1967). Έργα του Άρη Κωνσταντινίδη είναι επίσης το περίπτερο του ΕΟΤ στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (1960), το συγκρότημα που εξυπηρετεί το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, καθώς και ιδιωτικές κατοικίες, όπως η μονοκατοικία του διπλωμάτη και τεχνοκριτικού Αλέξανδρου Ξύδη στο Παγκράτι (1961), η οικία διακοπών στην Ανάβυσσο (1961-62) και η οικία και το εργαστήριο του ζωγράφου Γιάννη Μόραλη στην Αίγινα (1973). Επίσης σχεδίασε τον τάφο του Γιώργου Σεφέρη στο Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας (1971).

Η αρχιτεκτονική του Άρη Κωνσταντινίδη

Η αρχιτεκτονική του Άρη Κωνσταντινίδη στηρίζεται στην άνεση αλλά και τη λειτουργικότητα των χώρων, την ορθολογική διάταξη της κάτοψης, την ένταξη στο περιβάλλον, την κατασκευαστική αρτιότητα και την ιδιαίτερη ανάδειξη κάθε κατασκευαστικού υλικού. Διαμορφώνει μια σαφή αρχιτεκτονική γλώσσα, μέσα από την οποία χτίζει «Δοχεία Ζωής», όπως ορίζει ο ίδιος ο Κωνσταντινίδης τα έργα του.

Τα βιβλία του Άρη Κωνσταντινίδη

• Δύο «χωριά» απ' τη Μύκονο, 1947.
• Τα παλιά αθηναϊκά σπίτια, 1950.
• Ξωκλήσια της Μυκόνου, 1953.
• Ένα ανοιχτό γράμμα, 1972.
• Στοιχεία αυτογνωσίας - Για μιαν αληθινή αρχιτεκτονική, 1975.
• Elements for self-knowledge - Towards a true architecture, 1975.
• Σύγχρονη αληθινή αρχιτεκτονική, 1978.
• Μελέτες και κατασκευές - Projects and buildings, Εκδόσεις Άγρα, 1981.
• Τα παλιά αθηναϊκά σπίτια - Δεύτερη έκδοση, Εκδόσεις Πολύτυπο, 1983.
• Για την αρχιτεκτονική - Δημοσιεύματα 1940-1982 + Βιβλιογραφία, Εκδόσεις Άγρα, 1987.
• Αμαρτωλοί και κλέφτες ή η απογείωση της αρχιτεκτονικής, Εκδόσεις Άγρα, 1987.
• Τα προλεγόμενα - Από τα βιβλία που βρίσκονται στα σκαριά, Εκδόσεις Άγρα, 1989.
• Η άθλια επικαιρότητα: η χρυσή ολυμπιάδα - Το μουσείο της Ακρόπολης, Εκδόσεις Άγρα, 1991.
• Η αρχιτεκτονική της αρχιτεκτονικής - ημερολογιακά σημειώματα, Εκδόσεις Άγρα, 1992.
• Εμπειρίες και περιστατικά - Μια αυτοβιογραφική διήγηση, Εκδόσεις Εστία, 1992.
• Τα θεόκτιστα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1993.

Προσωπική Ζωή

Ο Άρης Κωνσταντινίδης παντρεύτηκε την Ελληνίδα γλύπτρια Ναταλία Μελά. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, τον Δημήτρη και την Αλεξάνδρα.

Πηγές

Βιβλία

• Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Δημήτρης Φιλιππίδης, κεφάλαιο 8
• Για την αρχιτεκτονική, Άρης Κωνσταντινίδης
• Τα θεόχτιστα, Άρης Κωνσταντινίδης
• Η αρχιτεκτονική της αρχιτεκτονικής, Άρης Κωνσταντινίδης
• Resisting Postmodern Architecture: Critical Regionalism before Globalisation, Στέλιος Γιαμαρέλος, London: UCL Press. DOI: https://doi.org/10.14324/111.9781800081338

Άρθρα

• «Σύγχρονη αρχιτεκτονική και παράδοση», Κατοικία 34, Ιούνιος-Ιούλιος-Αύγουστος 1988
• Giamarelos, S. (2014). The Art of Building Reception: Aris Konstantinidis behind the Global Published Life of his Weekend House in Anavyssos (1962–2014). Architectural Histories, 2(1), Art. 22. DOI: http://doi.org/10.5334/ah.bx
• Kiourti, M. and Tsiambaos, K. "The architect, the resident, and a murder: the case of a house by Aris Konstantinidis". arq: Architectural Research Quarterly, Volume 24, Issue 1, March 2020, pp. 83-94. DOI: https://doi.org/10.1017/S1359135520000093

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Άρης Κωνσταντινίδης στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

• Παρασκήνιο, Με εργοδότη τη ζωή, Άρης Κωνσταντινίδης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)