Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αλέξανδρος Ξύδης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλέξανδρος Ξύδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1918
Θάνατος2004
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΓονείςΓεώργιος Ξύδης και Αλεξάνδρα Δραγούμη
ΑδέλφιαΣτέφανος Ξύδης
Φαίνη Ξύδη
Έφη Ξύδη
Ρωξάνη Ξύδη
Ευστράτιος Ξύδης
ΣυγγενείςΑντώνιος Ε. Κριεζής (πατριός)

Ο Αλέξανδρος Ξύδης (1918-2004) ήταν Έλληνας διπλωμάτης,[1] ιστορικός και κριτικός τέχνης.[2]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν γιος του Γεωργίου Ξύδη και της Αλεξάνδρας Δραγούμη. Από την πλευρά της μητέρας του καταγόταν από την παλιά οικογένεια Δραγούμη και ήταν εγγονός του πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη. Αδέλφια του ήταν ο Στέφανος Ξύδης και η Φαίνη Ξύδη. Ακολούθησε καριέρα στο Διπλωματικό Σώμα υπηρετώντας στην Καζαμπλάνκα, την Καμπέρα, το Λονδίνο και τη Δαμασκό.[1] Στο Λονδίνο υπηρέτησε τη δεκαετία του 1950 μαζί με τον Γεώργιο Σεφέρη, με τον οποίο συνδεόταν με στενή φιλία.

Υπήρξε σημαντικός τεχνοκριτικός της εποχής του, καθώς και ιδρυτικό μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Τεχνοκριτικών, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος.[3] Ξεκίνησε από το 1938 την ενασχόληση με την τέχνη και διατηρούσε μεγάλη συλλογή με έργα χαρακτικής και ζωγραφικής, τα οποία δώρισε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.[4] Μέρος του αρχείου του είχε δωρίσει[2] και στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ). Είχε συγγράψει αρκετά βιβλία σχετικά με την τέχνη και το Kυπριακό[1] και ήταν εκδότης[2] του περιοδικού Τετράδιο.

Kατά τη διάρκεια της χουντικής επταετίας, συμμετείχε στην αντίσταση κατά του καθεστώτος ως μέλος της Δημοκρατικής Άμυνας, μαζί με τη σύζυγό του Δωροθέα.[5] Ήταν φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου και στη μεταπολίτευση υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και μέλος της πρώτης του Κεντρικής Επιτροπής, απ' όπου όμως διαγράφτηκε το 1975.[6] Στη συνέχεια συνέχισε τον πολιτικό του αγώνα του στη Σοσιαλιστική πορεία και μετέπειτα ήταν ιδρυτικό μέλος στον Συνασπισμό.[7]

Η κατοικία του στην περιοχή Μετς της Αθήνας είχε σχεδιαστεί από τον αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη και αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά έργα του τελευταίου. Το 1999 δώρησε 210 έργα της συλλογής του στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.[8]

Απεβίωσε στην Αθήνα στις 10 Νοεμβρίου 2004 και ενταφιάστηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Ήταν παντρεμένος και είχε αποκτήσει παιδιά.

Η συλλογή Ξύδη στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήδη από το 1984 ο Αλέξανδρος Ξύδης έγραφε: «Ήθελα να είχα προλάβει να μεταδώσω πιο γρήγορα, στο κοινό της Αθήνας, την καλή είδηση ότι η χώρα μας απόχτησε επιτέλους έναν πυρήνα μουσείου σύγχρονης τέχνης. Πρόκειται για την οργανωμένη από το Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης (ΜΚΣΤ) έκθεση των πρώτων έργων σύγχρονης τέχνης της συλλογής του. (…) Το ΜΚΣΤ απέδειξε αυτό που πάντα υποστηρίζω, ότι τα έργα των πιο έγκριτων σημερινών Ελλήνων καλλιτεχνών στέκουν ισότιμα δίπλα σ' εκείνα των πιο περιώνυμων ξένων.»[9].

  1. 1,0 1,1 1,2 Βιογραφικό Ξύδη[νεκρός σύνδεσμος], από την Ένωση Διπλωματικών Υπαλλήλων
  2. 2,0 2,1 2,2 Στο λεωφορείο της Αριστεράς, από την εφημερίδα Το Βήμα
  3. Βιογραφικό Ξύδη, από την ιστοσελία του ANT1
  4. Newsroom (19 Μαρτίου 2005). «Εκθεση της συλλογής Ξύδη». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2023. 
  5. Αλέξανδρος Γ. Ξύδης
  6. Απεβίωσε ο Αλέξανδρος Ξύδης
  7. «Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του». CaptainBook.gr - Το μεγαλύτερο ηλεκτρονικό κατάστημα για βιβλία. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2016. 
  8. «Δωρεά Ιόλα, Ξύδη και Απέργη». MOMus. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2023. 
  9. «Χωρίς τίτλο». Αντί. τεύχος 276, 7.12.1984, σελ. 53.