Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τουριστικό Πρόγραμμα «Ξενία»

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ξενία (ξενοδοχεία))
Ξενία
Το λογότυπο των προγράμματος.
Γενικές πληροφορίες
ΕίδοςΤουριστικά Καταλύματα
ΑρχιτεκτονικήΜεταπολεμικός Μοντερνισμός
Γεωγραφικές συντεταγμένεςΗπειρωτική Ελλάδα, Νησιωτική Ελλάδα
ΧώραΕλλάδα
Έναρξη κατασκευής1951
Ολοκλήρωση1974
ΚατεδάφισηΑρχές δεκαετίας 2000 για τις περισσότερες μονάδες
ΚατάστασηΔιατηρητέα
ΧρήσηΚρατικές Τουριστικές Υποδομές
ΙδιοκτήτηςΕλληνικός Οργανισμός Τουρισμού (Ε.Ο.Τ)
Τεχνικές λεπτομέρειες
Όροφοι1-2 ορόφους κατά προσέγγιση
Σχεδιασμός και κατασκευή
ΑρχιτέκτοναςΆρης Κωνσταντινίδης Χαράλαμπος Σφαέλλος
Άλλες πληροφορίες
Αριθμός δωματίωνΞενοδοχείο 60-80 κλίνες Μοτέλ 20-30 κλίνες
Ιστότοπος
https://gnto.gov.gr/
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Το Τουριστικό Πρόγραμμα «Ξενία»[1] αποτελούσε ένα κρατικό πρόγραμμα με κύριο φορέα τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ), το οποίο προέβλεπε την ευρεία ανάπτυξη τουριστικών υποδομών σε όλη την ελληνική επικράτεια, με στόχο την τουριστική ανάπτυξη και την ανάδειξή της Ελλάδας σε παγκόσμιο τουριστικό προορισμό.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε επίσημα το 1951, όπου και ιδρύεται ο μεταπολεμικός «Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού» με την σημερινή του μορφή, υποστηριζόμενο από κονδύλια τα οποία προέρχονταν από το Αμερικανικό Σχέδιο Μάρσαλ, στα πλαίσια της ευρύτερης ανοικοδόμησης της χώρας στον απόηχο των καταστροφών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.[2]

Η τελευταία ξενοδοχειακή μονάδα υπό κρατική λειτουργία και μέλος της αλυσίδας που είχε δημιουργηθεί στα πλαίσια του προγράμματος (Ξενοδοχεία «Ξενία») έκλεισε το 1997 στο Παλιούρι Χαλκιδικής, όπου και έκτοτε το μεγαλύτερο μέρος των υποδομών αυτών παραμένει ανεκμετάλλευτο και μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις, ξενοδοχειακές μονάδες αξιοποιήθηκαν από ιδιώτες.[2]

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικές Πληροφορίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κρατικό πρόγραμμα «Ξενία» στο σύνολό του περιελάμβανε την κατασκευή και συντήρηση μιας σειράς τουριστικών εγκαταστάσεων (ξενοδοχεία, μοτέλ, τουριστικά περίπτερα, οργανωμένες πλαζ, camping κ.ά.), οι οποίες θα ανεγείροντο κατά μήκος των Εθνικών Οδών, και σε σημεία αυξημένου ενδιαφέροντος, όπως αρχαιολογικούς χώρους και τοποθεσίες ιδιαίτερου φυσικού κάλους.[3]

Ενδεικτική αφίσα επηρεασμένη από τις προωθητικές καμπάνιες του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, της TWA Airlines, την δεκαετία του 1960.

Σκοπός του τουριστικού αυτού προγράμματος, ήταν να αναδείξει την φυσική ομορφιά της Ελλάδας, τα μνημεία της χώρας, τον θαλάσσιο τουρισμό και την τουριστική ανάπτυξη αγνώστων για την εποχή περιοχών. Τα ξενοδοχεία σχεδιάστηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να φιλοξενήσουν μεγάλο αριθμό επισκεπτών από αυτόν τον ενοίκων, καθώς σε συνάρτηση με την αρχιτεκτονική του μεταπολεμικού μοντερνισμού, είχαν μεγάλους ευρύχωρους χώρους υποδοχής και υπηρεσιών στα κεντρικά τους κτήρια.[4]

Στην δεκαετία του 1960, η Ελλάδα αρχίζει να προβάλλεται στο εξωτερικό χάρη στις διαφημιστικές καμπάνιες του Ε.Ο.Τ οι οποίες περιελάβαναν αφίσες και ενημερωτικά φυλλάδια υπό την επιμέλεια επώνυμων καλλιτεχνών.[4]

Το Πρόγραμμα «Ξενία» με τον τρόπο αυτό συμβάλλει στην καθιέρωση της Ελλάδας ως διεθνή τουριστικό προορισμό. Ενδεικτικά, η αρχιτεκτονική των κτιρίων συνδυάζει το διεθνές στυλ με την τοπική παράδοση, μεταξύ των οποίων αρκετά ανήκουν σήμερα στα σημαντικότερα κτίρια του ελληνικού μεταπολεμικού μοντερνισμού.[5]

Το πρόγραμμα σταματά ουσιαστικά το 1967 με την έλευση της Χούντας και την παραίτηση του Α. Κωνσταντινίδη του σημαντικότερου μεταπολεμικού Έλληνα αρχιτέκτονα που ήταν επικεφαλής του προγράμματος.[3]

Έναρξη και πρώιμη φάση του Προγράμματος 1950-1958

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το «Ξενία» της Μυκόνου, ένα από τα πρώτα ξενοδοχεία που ανεγήρθησαν στα πλαίσια του προγράμματος «Ξενία».

Τα τέσσερα πρώτα ξενοδοχεία ανεγέρθηκαν στο Ναύπλιο, τους Δελφούς, τη Μύκονο και την Καστοριά, τα οποία είχαν ανακοινωθεί στο πλαίσιο του «προγράμματος Ανασυγκρότησης» του 1950-51. Το πρόγραμμα αυτό προτάθηκε και σχεδιάστηκε από τη Γενική Γραμματεία Τουρισμού, διότι το Συμβούλιο του Εθνικού Οργανισμού Τουρισμού κατά τη δεύτερη συνεδρίασή του, έλαβε σημαντικές αποφάσεις σχετικά με τα θέματα των εν λόγω ξενοδοχείων σχετικά με τις τοποθεσίες τους, τις απαλλοτριώσεις της γης και τους επιβλέποντες αρχιτέκτονες των υποδομών αυτών. Το σχέδιο Μάρσαλ θα χρηματοδοτήσει εξολοκλήρου τα πρώτα έργα. Η αμερικανική αποστολή βοήθειας προς την Ελλάδα επιβεβαίωσε την αναγκαιότητα και ενέκρινε το προϋπολογισμό για τα ξενοδοχεία με βάση την άμεση εισροή συναλλάγματος. Σε πρώτο στάδιο το ξενοδοχείο «Ξενία» της Καστοριάς δεν εγκρίθηκε προς κατασκευή για πολιτικούς λόγους.[6]

Με τον τρόπο αυτό, και κατά την διάρκεια των επόμενων δυο δεκαετιών, μια πληθώρα ξενοδοχειακών και τουριστικών υποδομών κατασκευάζονται σε όλες τις άκρες της Ελλάδας χρηματοδοτούμενα τόσο από την εξωτερική οικονομική βοήθεια όσο και από Εθνικούς πόρους με κύριο στόχο την αναδιοργάνωση των τουριστικών εγκαταστάσεων της χώρας, οι οποίες είχαν δεχθεί μεγάλο πλήγμα εξαιτίας του πολέμου, καθώς και την επέκτασή τους με σκοπό την αποτελεσματικότερη υποδοχή και στέγαση των νέων τουριστικών κυμάτων που δεχόταν η χώρα, και τα οποία θα αποτελούσαν το προοίμιο της άνθισης του μαζικού τουρισμού στην επικράτεια.[4]

Παρά το γεγονός ότι τα τέσσερα πρώτα ξενοδοχεία του Ε.Ο.Τ σημείωσαν μεγάλη επιτυχία, οι ιδιώτες επιχειρηματίες εξακολουθούσαν να αποφεύγουν να ασχοληθούν με τον τομέα του τουρισμού, και για αυτόν τον λόγο, ο Ε.Ο.Τ συνέχισε την αποπεράτωση του προγράμματος με την κατασκευή νέων ξενοδοχείων στο Αρχιπέλαγος, στο Ιόνιο Πέλαγος, σε αρχαιολογικούς και ιστορικούς τόπους, καθώς και σε αρκετές λουτροπόλεις.[6]

Τα έργα της πρώιμης φάσης ήταν ξενοδοχεία στην πλειονότητά τους, όπου χαρακτηριστικό είναι πως μέχρι τότε, κάθε ξενοδοχείο είχε το δικό του όνομα, που προερχόταν από μύθους, ήρωες, λίμνες, βουνά, ανέμους και τοπικά ονόματα περιοχών.[6]

Το ξενοδοχειακό συγκρότημα της αλυσίδας στην Άνδρο κατά τις μέρες ακμής του την δεκαετία του 1950.

Μεταγενέστερη φάση και διακοπή του προγράμματος 1958-1967

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1957 έως το 1967, ο πρωτοπόρος αρχιτέκτονας Άρης Κωνσταντινίδης αποτελούσε επικεφαλής του Αρχιτεκτονικού Τμήματος του Οργανισμού. Ο ίδιος στο πλαίσιο της κατασκευής νέων τουριστικών υποδομών στρατολόγησε μια ομάδα νέων αρχιτεκτόνων, των Φίλιππο Βώκο (1958-μετά το 1967), τον Γιώργο Νικολετόπουλο (1957-1970), τον Κ. Σταμάτη (1958-1966), τον Διονύσιο Ζήβα (1958-1963) και την μοναδική γυναίκα της ομάδας την Αικατερίνη Διαλέισμα (1957-1963).[7]

Το πρώτο ξενοδοχείο που σχεδίασε ο Κωνσταντινίδης είναι το "Τρίτων" στην Άνδρο (1958), ενώ το δεύτερο έργο του είναι το μοτέλ «Ξενία» στη Λάρισα, το πρώτο μοτέλ του ΕΟΤ. Είναι η πρώτη φορά που δίδεται το όνομα "Ξενία" σε κτηριακή υποδομή, όπου σταδιακά μετά το 1958, όλα τα έργα του Οργανισμού μετονομαζόντουσαν σε "Ξενία" (ακόμη και τα παλαιότερα), ώστε να καθιερωθούν ως τουριστικές εγκαταστάσεις υψηλού επιπέδου, αλλά και να κατακυρωθεί εμπορικό σήμα και λογότυπο, το οποίο αναγνωρίζεται μέχρι και σήμερα.[8]

Η σημερινή κατάσταση σχεδόν του συνόλου των ξενοδοχειακών υποδομών, κτίρια τα οποία έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα ως νεότερα μνημεία χάρη στην μοναδικότητα της αρχιτεκτονικής του μεταπολεμικού μοντερνισμού, ωστόσο παραμένουν αναξιοποίητα.

Εγκατάλειψη προγράμματος και η μετέπειτα εποχή 1974-σήμερα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρόγραμμα σταμάτησε όταν ο Άρης Κωνσταντινίδης παραιτήθηκε ως αντίδραση στην δικτατορία του 1967. Τη θέση του στον Οργανισμό πήρε ο Φίλιππος Βώκος, στον απόηχο μιας νέας εποχής, καθώς ο μαζικός τουρισμός κυριάρχησε τις επόμενες δεκαετίες και ο ιδιωτικός τομέας πήρε τη σκυτάλη της τουριστικής βιομηχανίας, καθιστώντας τα κρατικά καταλύματα ως μη αναγκαία. Από το 1967, ο ΕΟΤ ολοκλήρωσε τα έργα της προηγούμενης περιόδου, ενώ λίγες μόνο μονάδες κατασκευάστηκαν μετά την πολιτική αλλαγή του 1974 μεταξύ των οποίων το «Ξενία» Λευκάδας και το «Ξενία» Ναυπάκτου.[7]

Οι μετέπειτα εκδοχές παρόμοιων προγραμμάτων τουριστικής ανάπτυξης οδηγήθηκαν στην παρακμή λόγω της κακής διαχείρισης, του μαζικού τουρισμού και του επικρατούντος σήμερα πολυτελούς τρόπου ζωής που έρχεται σε αντίθεση με τον νηφάλιο μεταπολεμικό μοντερνισμό. Από τη δεκαετία του 1950, ο Ε.Ο.Τ κατέβαλε αρκετές ανεπιτυχείς προσπάθειες, χρησιμοποιώντας διάφορα μοντέλα, για την ιδιωτικοποίηση των κτιρίων, καθώς ένας δημόσιος φορέας εκμετάλλευσης δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι τόσο ευέλικτος όσο ένας ιδιωτικός.[9]

Το τελευταίο «Ξενία» υπό κρατική λειτουργία έκλεισε το 1997 στο Παλιούρι.[10]

Σήμερα, τα περισσότερα από τα κτίρια είναι παρωχημένα και εγκαταλελειμμένα. Από την άλλη πλευρά, η αρχιτεκτονική ταυτότητα ορισμένων κτιρίων μεταβλήθηκε δραματικά από τις ανορθόδοξες προσπάθειες ανακαίνισης και επέκτασης των προς μίσθωση μονάδων.[11]

Αρχιτέκτονες (1950-1967)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι βασικοί αρχιτέκτονες του προγράμματος οι οποίοι είχαν προσληφθεί για να φέρουν εις πέρας το πρόγραμμα τουριστικής ανάπτυξης των «Ξενία» αποτελούσαν τον αρχιτέκτονα Χαράλαμπο Σφαέλλο και τον διακεκριμένο για την αρχιτεκτονική που χρησιμοποιούσε (μεταπολεμικός μοντερνισμός) αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη. Ο τελευταίος διαδέχτηκε τον πρώτο προς το τέλος της δεκαετίας του 1950, όπου και οι υποδομές άρχισαν να στοχεύουν περισσότερο στον ρόλο του καταλύματος και όχι απλά του χώρου αναψυχής των περαστικών και των τουριστών.[12][13]

Κατά την διάρκεια της κατασκευής των υποδομών ανά την επικράτεια, οι αρχικοί αρχιτέκτονες, συνεργάστηκαν ανά περιόδους με αρκετούς αρχιτέκτονες της εποχής μεταξύ των οποίων οι πιο γνωστοί ήταν ο Ιωάννης Τριανταφυλλίδης[14], ο Γιώργος Νικολετόπουλος[15], ο Φίλιππος Βώκος[16], ο Κωνσταντίνος Σταμάτης[17], ο Διονύσιος Ζήβας[18] και η μοναδική γυναίκα που συμμετείχε στο πρόγραμμα η Αικατερίνη Διαλεισμά[19].

Ξενοδοχειακές Μονάδες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην ενότητα αυτή παρατίθενται οι τουριστικές μονάδες σύμφωνα με την διοικητική περιφέρεια στην οποία ανήκουν:[20][21]

Περιφέρεια Αττικής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Ξάνθης (1964). Αρχιτέκτων: Γ. Νικολετόπουλος
  • «Ξενία» Δράμας (1961). Αρχιτέκτων: Κ. Στα­μάτης
  • «Ξενία» Σαμοθράκης (1954). Αρχιτέκτων: Κ. Σπανός
  • «Ξενία» Θάσου (1955). Αρχιτέκτων: Χ. Σφα­έλλος

Περιφέρεια Ηπείρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Ηγουμενίτσας (1959). Αρχιτέκτονας: Α. Κωνσταντινίδης
  • «Ξενία» Άρτας (1958). Αρχιτέκτονας: Δ. Ζήβας
  • «Ξενία» Ιωαννίνων (1958). Αρχιτέκτονας: Φ. Βώκος

Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Ναυπάκτου (1980) Αρχιτέκτονας: Π. Μανουηλίδης
  • «Ξενία» Ολυμπίας (I) (1963). Αρχιτέκτονας: Α. Κωνσταντινίδης
  • «Ξενία» Ολυμπίας (II) (1966). Αρχιτέκτονας: Α. Κωνσταντινίδης
  • «Ξενία» Μεσολογγίου (1953). Αρχιτέκτονας: I. Τριανταφυλλίδης

Περιφέρεια Θεσσαλίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Καλαμπάκας (1960). Αρχιτέκτονας: Α. Κωνσταντινίδης
  • «Ξενία» Λάρισας (1959). Αρχιτέκτονας: Α. Κωνσταντινίδης
  • «Ξενία» Σκοπέλου (1961). Αρχιτέκτονας: Φ. Βώ­κος
  • «Ξενία» Σκιάθου (1963). Αρχιτέκτονας: Γ. Νικολετόπουλος
  • «Ξενία» Πορταριάς (1957). Αρχιτέκτονας: Κ Κιτσίκης
  • «Ξενία» Τσαγκαράδας (1955). Αρχιτέκτονας: Χ. Σφαέλλος

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Υπάτης (1956). Αρχιτέκτονας: Χ. Σφα­έλλος
  • «Ξενία» Καρπενησίου (1959). Αρχιτέκτονας: Φ. Βώκος
  • «Ξενία» Δελφών (1953). Αρχιτέκτονας: Δ. Πικιώνης
  • «Ξενία» Σκύρου (1955) Αρχιτέκτονας: Γ. Δοξιάδη

Περιφέρεια Πελοποννήσου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιφέρεια Βόρειου Αιγαίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Σάμου (1958). Αρχιτέκτονας: Κ. Σταμάτης
  • «Ξενία» Χίου (1958). Αρχιτέκτονας: Κ. Σταμάτης
  • «Ξενία» Μυτιλήνης (1961). Αρχιτέκτονας: Ι. Αντωνιάδης

Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Μυκόνου (1962). Αρχιτέκτονας: Α. Κωνσταντινίδης
  • «Ξενία» Μυκόνου (ΙΙ) (1953). Αρχιτέκτονας: Π. Βασιλειάδη
  • «Ξενία» Άνδρου (1958). Αρχιτέκτονας: Α. Κωνσταντινίδης
  • «Ξενία» Πάρου (Ι) (1955). Αρχιτέκτονας:
  • «Ξενία» Κω (1959). Αρχιτέκτονας: Φ. Βώκος
  • «Ξενία» Πάτμου (1960). Αρχιτέκτονας: Μ. Δάλλα
  • «Ξενία» Κύθνου (1970). Αρχιτέκτονας: Ε. Τσίλλερ
  • «Ξενία» Σίφνου (1961). Αρχιτέκτονας: Α. Παπαγεωργίου

Περιφέρεια Ιονίων Νήσων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Κέρκυρας (1955). Αρχιτέκτονας: Χ. Σφαέλλος
  • «Ξενία» Αργοστολίου (1955). Αρχιτέκτονας: Χ. Σφαέλλος
  • «Ξενία» Ζακύνθου (1955). Αρχιτέκτονας: Ε. Βουρέκα, Π. Βασιλειάδη και Π. Σακελλάριο
  • «Ξενία» Κεφαλονιάς (1955). Αρχιτέκτονας: Χ. Σφαέλλος
  • «Ξενία» Λευκάδας (1978). Αρχιτέκτονας: Α. Μιχαλάκης

Περιφέρεια Κρήτης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Ξενία» Καρτερού (1963). Αρχιτέκτονας: Α. Κωνσταντινίδης
  • «Ξενία» Ηρακλείου (1961). Αρχιτέκτονας: Γ. Νικολετόπουλος
  • «Ξενία» Χανίων (1961). Αρχιτέκτονας: Ι. Τζομπανάκη & Σ. Κουντούρη
  • «Ξενία» Ρεθύμνου (1961). Αρχιτέκτονας: Αικατερίνη Διαλεισμά

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Books, L. L. C. (2 Απριλίου 2017). Hotels in Greece: Grande Bretagne, Porto Carras, Xenia, Makedonia Palace, Titania, Hilton Athens, President Hotel Athens. General Books LLC. ISBN 9781158399420. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Ξενοδοχεία «Ξενία»: Μια ιστορία ανόδου και παρακμής». offlinepost.gr. 26 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2023. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «H άνοδος και η πτώση των ξενοδοχείων Ξενία». lifo.gr. LiFO. 15 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «Ξενοδοχεία «Ξενία»: Μια ιστορία ανόδου και παρακμής». offlinepost.gr. 26 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  5. ↑ «Articles - Αρχιτεκτονικές Ματιές - Η Αρχιτεκτονική των Ξενία». greekarchitects.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Moussa, Myrianthe. Constructing Tourism in Greece in 50s and 60s: The Xenia Hotels Project. https://www.jotr.eu/pdf_files/V17.pdf#page=265. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Moussa, Myrianthe (2013-01-01). «Πρόγραμμα Ξενία: Ονομασία, μελέτες + κατασκευές, τυπολογία & κατάλογοι έργων». Πρόγραμμα Ενίσχυσης Βασικής Έρευνας "ΠΕΒΕ 2010" ΕΜΠ. https://www.academia.edu/35271660/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1_%CE%9E%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CE%9F%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CF%84%CE%B5%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CE%AD%CF%82_%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1_and_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CE%B9_%CE%AD%CF%81%CE%B3%CF%89%CE%BD. 
  8. ↑ Αθηνάκης, Δημήτρης. «Ξενία, η χρόνια εκκρεμότητα της Ανδρου». Η Καθημερινή. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  9. ↑ «Όταν τα «Ξενία» φιλοξενούσαν και ανθούσαν». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  10. ↑ «Τι απέγινε το εμβληματικό Ξενία του ΕΟΤ στη Χαλκιδική. Διαφημίστηκε ως το μεγάλο τουριστικό "στοίχημα", αλλά κατέληξε ξενοδοχείο - φάντασμα (drone)». mixanitouxronou.gr. 14 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  11. ↑ Λιάλιος, Γιώργος. «Η αναγέννηση των θρυλικών Ξενία». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  12. ↑ «Χαρ. Σφαέλλος: η ορμή του 50 – 60». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. 
  13. ↑ «Ο Άρης Κωνσταντινίδης και το ελληνικό καλοκαίρι». LiFO. 10 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. 
  14. ↑ Αλεβίζου, Έφη (21 Δεκεμβρίου 2021). «Ξενία: Όταν ο τουρισμός συνδέθηκε με την προστασία του περιβάλλοντος και του τρόπου ζωής». insidestory.gr. 
  15. ↑ Λιάλιος, Γιώργος. «Η αναγέννηση των θρυλικών Ξενία». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. 
  16. ↑ «Φ. Βώκος, ο αρχιτέκτων της χρυσής γενιάς». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. 
  17. ↑ Μήλας, Παναγιώτης (30 Ιανουαρίου 2020). «Κώστας Σταμάτης. Γεμάτος πάθος, έμπνευση και δημιουργικότητα για μια ολόκληρη ζωή». catisart.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. 
  18. ↑ Βατόπουλος, Νίκος. «Διονύσης Ζήβας, ένας τζέντλεμαν της αρχιτεκτονικής». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. 
  19. ↑ «Αικατερίνη (Καίτη) Διαλεισμά». femarch.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. 
  20. ↑ Καχρίλα, Ειρήνη-Μαρία Χ (2019). Χωρικά, μορφολογικά και οικονομικά κριτήρια αξιοποίησης των ξενοδοχείων Ξενία στην Ελλάδα. http://ir.lib.uth.gr/xmlui/handle/11615/50705. 
  21. ↑ «Articles - Διπλωματικές - Ερευνητικές - Τα Ξενία της Μακεδονίας». greekarchitects.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2023. 

Βιβλιογραφεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τουριστικό_Πρόγραμμα_«Ξενία»&oldid=11151474"