Αμμάν
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Αμμάν | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
  Αμμάν | ||
| Χώρα | Ιορδανία[1] | |
| Διοικητική υπαγωγή | Κυβερνείο Αμμάν | |
| Διοίκηση | ||
| • Δήμαρχος | Yousef Shawarbeh (από 2017) | |
| Έκταση | 1.680 km² | |
| Υψόμετρο | 776 μέτρα[2] | |
| Πληθυσμός | 4.007.526 (2015) | |
| Ταχ. κωδ. | 11110–17198 | |
| Ζώνη ώρας | Ώρα Ανατολικής Ευρώπης | |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
Το Αμμάν (αραβικά: عمان) είναι πρωτεύουσα και πολυπληθέστρη πόλη της Ιορδανίας (χασεμιτικού Βασιλείου της Ιορδανίας) και του κυβερνείου του Αμμάν. Κατοικείται από 4.834.500 ανθρώπους (εκτίμ. 2023).[3]
Είναι χτισμένη σε λοφώδες έδαφος στα ανατολικά όρια του Τζέμπελ Ατζλούν, πάνω στις όχθες του μικρού Ουάντι Αμμάν, που ρέει σχεδόν όλο τον χρόνο, και των παραποτάμων του.
Επίκεντρο του οικισμού σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της πόλης ήταν και είναι το μικρό ψηλό τριγωνικό οροπέδιο (το σημερινό Τζέμπελ αλ-Κάλα), βόρεια του ποταμού. Πάνω σε αυτό είχαν χτιστεί οχυρωμένοι οικισμοί από τη μακρινή Αρχαιότητα.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα πιο αρχαία ερείπια της Αμμάν χρονολογούνται στη Νεολιθική Περίοδο, περίπου 7250-6900 π.Χ. Ανακαλύφθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο του Αϊν Γάζαλ, που βρίσκεται στα βόρεια προάστια, κοντά στο Πολιτικό Αεροδρόμιο του Αμμάν.[4] Μολονότι το Αϊν Γάζαλ ήταν ένα ακμάζον χωριό, εγκαταλείφθηκε μετά το 6900 π.Χ. για άγνωστους λόγους και δεν ξανακατοικήθηκε μέχρι τη σύγχρονη εποχή.[4]
Αργότερα, η πόλη έγινε πρωτεύουσα των Αμμωνιτών, σημιτικού λαού που αναφέρεται συχνά στη Βίβλο. Τόσο οι βιβλικές όσο και οι σύγχρονες ονομασίες έχουν τις ρίζες τους στον Άμμωνα. Οι Αμμωνίτες αποκαλούσαν την πόλη Ραββάθ Αμμών. Η «βασιλική πόλη» που κυριεύθηκε από τον στρατηγό του Δαβίδ, Ιωάβ, ήταν προφανώς η ακρόπολη στην κορυφή του οροπεδίου. Ο βασιλιάς Δαβίδ έστειλε τον Χετταίο Ουρία να επιτεθεί στα τείχη της πόλης, βέβαιος για τον θάνατό του, ώστε να μπορέσει μετά να νυμφευθεί τη γυναίκα του, Βηρσαβεέ. Το περιστατικό αυτό αναφέρεται και στη μουσουλμανική παράδοση.
Στους κατοπινούς αιώνες η Ραββάθ Αμμών έπεσε σε παρακμή. Ακολούθως περιήλθε στην κατοχή των Ασσύριων, των Περσών και στη συνέχεια των Ελλήνων. Μετά την κατάκτηση της από τον Πτολεμαίο Β΄ τον Φιλάδελφο (285 π.Χ.)τον Έλληνα άρχοντα της Αιγύπτου μετονομάστηκε προς τιμήν του σε Φιλαδέλφεια. Η Φιλαδέλφεια έγινε τμήμα του βασιλείου των Ναβαταίων μέχρι και το 106 μ.Χ. όποτε κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους ενώ διατήρησε την ονομασία της μέχρι και τα βυζαντινά χρόνια. Την περίοδο εκείνη η πόλη ανήκε στη Δεκάπολη των Ελληνιστικών Χρόνων (1ος αίωνας π.Χ. - 2ος αιώνας μ.Χ.). Οι Ρωμαίοι ανοικοδόμησαν την πόλη και μερικά εξαιρετικά ερείπια αυτής της εποχής διασώζονται μέχρι σήμερα.
Το 324, ο Χριστιανισμός γίνεται επίσημη θρησκεία του ρωμαϊκού κράτους, συνεπώς και της Φιλαδέλφειας η οποία μάλιστα έγινε και έδρα μιας επισκοπής στις αρχές του Βυζαντίου. Μια από τις εκκλησίες τις εποχής διασώζεται μέχρι σήμερα στην ακρόπολη του Αμμάν.
Μετά την άνοδο του Ισλάμ, το Αμμάν καταλήφθηκε από τον Άραβα στρατηγό Γιαζίντ ιμπν Αμπί Σουφιάν το 635 μ.Χ. Η πόλη άνθισε υπό τα Χαλιφάτα των Ουμμεϋάδων (στη Δαμασκό) και των Αββασίδων (στη Βαγδάτη). Γύρω στο 1300 η πόλη επλήγη από έναν καταστροφικό σεισμό με αποτέλεσμα να σβήσει από τον χάρτη και να παραμείνει για αιώνες μια συλλογή από ερείπια. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο Οθωμανός Σουλτάνος αποφάσισε να χτίσει ένα σιδηρόδρομο που θα συνέδεε τη Δαμασκό με την ιερή πόλη Μεδίνα, γεγονός που ευνόησε το Αμμάν καθιστώντας το έτσι μια στάση για τους προσκηνητές και ένα σημαντικό εμπορικό σταθμό.
Ύστερα από την ήττα των Οθωμανών στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Υπεριορδανία αποτέλεσε τμήμα της βρετανικής εντολής της Παλαιστίνης, αλλά η βρετανική κυβέρνηση την απέσπασε από τη δυτική Παλαιστίνη το 1921 και δημιούργησε το προτεκτοράτο του εμιράτου της Υπεριορδανίας υπό την ηγεσία του Αμπντουλάχ Α΄. Το Αμμάν έγινε σύντομα πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους. Εφόσον δεν υπήρχε εκ των προτέρων παλάτι, ο βασιλιάς ανέλαβε την κυβέρνηση στον σταθμό μέσα σε ένα βαγόνι ενός τρένου. Το Αμμάν παρέμεινε μια μικρή πόλη μέχρι το 1948, όταν στην αστική περιοχή της εγκαταστάθηκε μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων Αράβων προσφύγων μετά τον Αραβο-Ισραηλινό πόλεμο του 1948-1949. Στη μεταπολεμική περίοδο άρχισε να επιταχύνεται η σύγχρονη ανάπτυξη της πόλης και ειδικότερα από το 1952, υπό την ηγεσία των Χουσεΐν και Αμπντάλα Β΄.
Το πρόβλημα των προσφύγων έγινε ακόμη οξύτερο με τον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967, οπότε και η Ιορδανία έχασε τα εδάφη της στη δυτική όχθη του Ιορδάνη. Η πολιτική διαμάχη ανάμεσα στην ιορδανική κυβέρνηση και στους Παλαιστίνιους αντάρτες (Φενταγίν) οδήγησε σε εμφύλιο πόλεμο το 1970 στους δρόμους του Αμμάν. Τελικά οι κυβερνητικές δυνάμεις υπερίσχυσαν, αλλά η πόλη υπέστη μεγάλες καταστροφές.
Ένα άλλο κύμα ραγδαίας ανάπτυξης των μεταναστών σημειώθηκε το 1991 κατά τον πόλεμο του Κόλπου. Παλαιστίνιοι Άραβες που ζούσαν και εργάζονταν στο Κουβέιτ αποφάσισαν να στηρίξουν την εισβολή του Σαντάμ και όταν η βασιλική οικογένεια του Κουβέιτ επανήλθε στην εξουσία εκδιώχθηκαν από τη χώρα. Το πρώτο κύμα Ιρακινών προσφύγων εγκαταστάθηκε στο Αμμάν μετά τον πρώτο πόλεμο, μειώνοντας δραματικά το κοινωνιο-οικονομικό επίπεδο του Ιράκ. Μια δεύτερη μαζική μετανάστευση με προέλευση το Ιράκ έλαβε χώρα μετά την εισβολή και κατοχή του Ιράκ από τα αμερικανικά στρατεύματα.
Τα τελευταία 12 χρόνια η ραγδαία αύξηση των κτηρίων και νέων περιφερειών μέσα στην πόλη (κυρίως στο δυτικό Αμμάν) επιτείνει την ανεπάρκεια υδάτων σε όλη την Ιορδανία και εκθέτει το Αμμάν στους κινδύνους της ταχείας εξάπλωσης στην απουσία δημοτικού αναπτυξιακού προγράμματος.
Στις 9 Νοεμβρίου 2005, τρία ξενοδοχεία του Αμμάν έλαβαν επίθεση από συγχρονισμένες εκρήξεις προκαλώντας τον τρόμο και τον πανικό στην ειρηνική πόλη. Η ισλαμιστική οργάνωση Αλ Κάιντα ανέλαβε την ευθύνη. Παρά το γεγονός ότι η πόλη της Ζάρκα -30 χλμ. έξω από το Αμμάν- είναι η γενέτειρα του Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι, ενός από τους ηγέτες της τρομοκρατικής οργάνωσης και το ότι υπήρξε προμαχώνας στήριξης για την ιδεολογία του, η αμιγής κτηνωδία των επιθέσεων προκάλεσε ευρύτατη αποστροφή ανάμεσα στην πλειονότητα των Ιορδανών.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1202. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2018.
- ↑ 2,0 2,1 it-ch
.topographic-map .com /map-tg5fdn /Amman /?zoom=19¢er=31 .94574%2C35 .92393&popup=31 .94579%2C35 .92395. - ↑ «Estimated population of 2023 and some selected data» (PDF). Τμήμα Στατιστικής Ιορδανίας. Κυβέρνηση της Ιορδανίας. Ιανουάριος 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2024.
- ↑ 4,0 4,1 Simmons, Alan H.; Köhler-Rollefson, Ilse; Rollefson, Gary O.; Mandel, Rolfe; Kafafi, Zeidan (1988-04). «'Ain Ghazal: A Major Neolithic Settlement in Central Jordan» (στα αγγλικά). Science 240 (4848): 35–39. doi:. ISSN 0036-8075. https://www.science.org/doi/10.1126/science.240.4848.35.
