Grant Acedrex

Grant Acedrex

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ	ι	κ	λ	μ
12													12
11													11
10													10
9													9
8													8
7													7
6													6
5													5
4													4
3													3
2													2
1													1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ	ι	κ	λ	μ

Παράταξη εκκίνησης. Από αριστερά προς τα δεξιά, τα κομμάτια της πίσω γραμμής είναι τα εξής: πύργος, λέων, ρινόκερος, καμηλοπάρδαλη, κροκόδειλος, πουλί, βασιλιάς, κροκόδειλος, καμηλοπάρδαλη, ρινόκερος, λέων, πύργος.

Grant Acedrex ονομάζεται η μεσαιωνική σκακιστική παραλλαγή σε σκακιέρα 12×12, από την εποχή του βασιλιά Αλφόνσο Ι΄ της Καστίλλης, η οποία καταγράφηκε στο Libro de los juegos το 1283.

Κανόνες

Οι παρακάτω κανόνες είναι από την ανασυγκρότηση των Jean-Louis Cazaux και Sonja Musser.

• Η κίνηση που κάνει ο βασιλιάς (king) και ο πύργος (rook) είναι όπως στο σύγχρονο σκάκι. Στη διεθνή σημειογραφία του Ραλφ Μπέτζα ο συμβολισμός τους είναι K και R αντίστοιχα.
• Το πουλί (aanca), όμορφο και συνάμα τρομακτικό πουλί, παρόμοιο με τον μυθολογικό φοίνικα, μερικές φορές μεταφράζεται λανθασμένα ως γκριφόν (Gryphon), κινείται ένα τετράγωνο διαγωνίως (όπως το κομμάτι φερζ) και συνεχίζει ορθογωνίως προς την ίδια κατεύθυνση ως πύργος. Ο Μπέτζα το συμβολίζει με t[FR].
• Ο ρινόκερος (rhinoceros) κινείται όπως ο σύγχρονος ίππος και συνεχίζει διαγωνίως προς την ίδια κατεύθυνση ως αξιωματικός. Στη μετάφραση του Χάρολντ Μάρεϊ (Harold J. R. Murray), η πρώτη του κίνηση είναι όπως του ίππου, αλλά χωρίς να κάνει σύλληψη, μετά την οποία συνεχίζει ως αξιωματικός για το υπόλοιπο της παρτίδας. Ο Μπέτζα τον συμβολίζει με t[NB].
• Ο λέων (lion) είναι συνδυασμός καταπέλτη και καμήλας, έτσι μπορεί να κάνει άλματα (0,3) και (1,3) ιππογωνίως. Στη μετάφραση του Μάρεϊ κινείται μόνο όπως ο καταπέλτης. Ο Μπέτζα τον συμβολίζει με HL.
• Η καμηλοπάρδαλη (giraffe) κινείται όπως η ζέβρα με άλμα (2,3) ιππογωνίως. Στη μετάφραση του Μάρεϊ όπως η σύγχρονη καμηλοπάρδαλη, με άλμα (1,4) ιππογωνίως. Ο Μπέτζα συμβολίζει το κομμάτι με J.
• Ο κροκόδειλος (crocodile) κινείται όπως ο σύγχρονος αξιωματικός. Ο Μπέτζα συμβολίζει το κομμάτι με B.
• Το πιόνι (pawn) κινείται όπως το σύγχρονο πιόνι, αλλά δεν μπορεί να κάνει διπλή αρχική κίνηση και πάρσιμο εν διελεύσει. Ο αντίστοιχος συμβολισμός του Μπέτζα είναι mfWcfF. Όταν φτάσει στο άλλο άκρο της σκακιέρας (στη δωδέκατη στήλη για τα λευκά και την πρώτη για τα μαύρα), προάγεται στο κομμάτι που ήταν εκεί κατά την παράταξη εκκίνησης, με εξαίρεση τη στήλη του βασιλιά (η) όπου το πιόνι προάγεται αντ' αυτού σε πουλί. Για παράδειγμα, ένα πιόνι που προάγεται στην πρώτη στήλη, θα γίνει πύργος.

Το ροκέ δεν υπάρχει στο Grant Acedrex. Ωστόσο, στην πρώτη του κίνηση, ο βασιλιάς μπορεί να κάνει ένα άλμα δύο τετραγώνων διαγωνίως ή ορθογωνίως. Στη σημειογραφία του Μπέτζα συμβολίζεται με AD, το οποίο προστίθεται στην κανονική του κινήση.

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Πουλί

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Ρινόκερος

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Λέων

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Καμηλοπάρδαλη

Χρήση ζαριού

Το παιχνίδι μπορεί να επιταχυνθεί με τη χρήση ενός οκτάεδρου ζαριού να υπαγορεύει ποιο κομμάτι μπορεί να κινηθεί κάθε φορά. Η σειρά κατάταξης στις έδρες του ζαριού είναι:

βασιλιάς (8), πουλί (7), ρινόκερος (6), πύργος (5), λέων (4), κροκόδειλος (3), καμηλοπάρδαλη (2), πιόνι (1).

Ηλεκτρονικοί υπολογιστές

Στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τα σκακιστικά προγράμματα παραλλαγών Fairy-Max και Postduif μπορούν να παίξουν το Grant Acadrex με τις διεπαφές χρήστη XBoard και WinBoard.

Παραπομπές

• Los libros de acedrex dados e tablas: Historical, artistic and metaphyisical dimensions of Alfonso X’s Book of Games, Sonja Musser Golladay, PhD dissertation, University of Arizona, 2007
• Grant Acedrex by Jean-Louis Cazaux
• Grant Acedrex at The Chess Variant Pages