Χουμεριάκος Λασιθίου

Χουμεριάκος Λασιθίου
Άποψη από τα βόρεια
Χουμεριάκος Λασιθίου 35°14′25″N 25°37′41″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αγίου Νικολάου
Πληθυσμός	166 (2021)

Ο Χουμεριάκος (ή το Χουμεριάκο) είναι ένα καλά διατηρημένο παραδοσιακό χωριό και Κοινότητα του δήμου Αγίου Νικολάου, του πρώην νομού Λασιθίου, ανατολική Κρήτη. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 174 κατοίκους. Βρίσκεται στην εύφορη κοιλάδα Σκάφη του Μιραμπέλου, σε υψόμετρο 240 μ στους πρόποδες του υψώματος Αγκιναράς (578 μ.), τρία χιλιόμετρα ανατολικά της Νεάπολης και 12 χιλιόμετρα από τον Άγιο Νικολάο. Η οικονομία του χωριού βασίζεται στη κτηνοτροφία και στην γεωργία, κυρίως με τη καλλιέργεια ελιάς και σε μικρότερο βαθμό αμπελιών, εσπεριδοειδών και κηπευτικών.

Ιστορικά στοιχεία

Η περιοχή κατοικείται για χιλιετίες, όπως δείχνει υστερομινωική σαρκοφάγος η οποία βρέθηκε στην περιοχή, μαζί με πήλινα αγγεία και τμήματα χάλκινων αντικειμένων. Κατά τους ενετικούς χρόνους, ήταν το τρίτο μεγαλύτερο χωριό της επαρχίας Μιραμπέλου, μετά τα Κριτσά και τη Νεάπολη (τότε Καινούργιο Χωριό), με 1.061 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του Καστροφύλακα το 1583, όπου αναφέρεται ως Cumeriaco. Ο Φραγκίσκος Μπαρότσι το αναφέρει το 1577 ως Ghumeriaco. Ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το αναφέρει το 1630 ως Cumeriaco και στην τουρκική απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Hamariaku με 245 χαράτσια. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Kommeriako με άλλα κοντινά χωριά και το Βραχάσι, 80 χριστιανικές και 80 τουρκικές οικογένειες, από τις οποίες οι περισσότερες ήταν στο Χουμεριάκο. Το Χουμεριάκο μαζί με το Πλατυπόδι ήταν τα μόνα της περιοχής με μουσουλμάνους κατοίκους. Στην απογραφή του 1881 είχε 607 χριστιανούς και 152 Τούρκους κατοίκους.

Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή	Πληθυσμός
1900	661
1920	800
1928	687
1940	649
1951	629
1961	548
1971	500
1981	405
1991
2001	273
2011	174

Πηγή

• Χουμεριάκο Προγραμματική σύμβαση ΤΕΕ/ΤΑΚ & νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Λασιθίου για αναγνώριση παραδοσιακών οικισμών νομού Λασιθίου
• Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 835–6.