Βραχάσι Λασιθίου
Συντεταγμένες: 35°16′22″N 25°33′51″E / 35.27278°N 25.56417°E
| Βραχάσι | |
|---|---|
 | |
  Βραχάσι | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Αγίου Νικολάου |
| Κοινότητα | Βραχασίου |
| Γεωγραφία και Στατιστική | |
| Νομός | Λασιθίου |
| Υψόμετρο | 360 |
| Πληθυσμός | Συνολικός πληθυσμός Κοινότητας Βραχασίου 1.903 κάτοικοι (2021) |
Το Βραχάσι (παλαιότερα Βραχάσιον) είναι ορεινό παραδοσιακό χωριό και εδρα ομώνυμης Κοινότητος του δήμου Αγίου Νικολάου στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου της Κρήτης. Βρίσκεται ανατολικά του Ηρακλείου και ΒΔ από τον Άγιο Νικόλαο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο συνολικός πληθυσμός της Κοινότητας Βραχασίου ανέρχεται στους 1.932 κατοίκους[1].
Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στη νότια πλαγιά του βουνού Αναύλοχος, σε υψόμετρο 360 μέτρων[2], στο 46ο χιλιόμετρο της (παλιάς) εθνικής οδού Ηρακλείου - Αγ. Νικολάου[3]. Η ονομασία του χωριού φαίνεται να αποτελεί παράγωγο της λέξης βράχος.
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λόγω θέσης αποτελούσε συχνά κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα θέατρο συγκρούσεων ανάμεσα στους Κρητικούς επαναστάτες και τις οθωμανικές δυνάμεις. Αποτελεί γενέτειρα του, οπλαρχηγού της επανάστασης του 1866, Κωνσταντίνου Σφακιανάκη και του Ιωάννη Σφακιανάκη[4], ιατρού και πολιτικού που διετέλεσε επικεφαλής της πρώτης Εκτελεστικής Επιτροπής της Κρητικής Πολιτείας[3].
Το 1913 ενώθηκε - από κοινού με την υπόλοιπη Κρήτη - με την Ελλάδα και η πρώτη απογραφή του ελληνικών αρχών που διενεργήθηκε το ίδιο έτος, βρήκε στον οικισμό 1586 κατοίκους. Διοικητικά υπήχθη αρχικά στην Επαρχία Μεραμβέλλου ως έδρα κοινότητας που περιλάμβανε και τα χωριά Σίσι, Επάνω Σίσι, Καρτσινιανός, Πύργος και Αγία Βαρβάρα ενώ από το 1998 μέχρι το 2006 υπαγόταν στο Δήμο Νεάπολης.
Μετά από αντιδράσεις των κατοίκων στη συγχώνευση της τοπικής αυτοδιοίκησης με βάση το σχέδιο Καποδίστρια, με το Νόμο 3448/15-3-2006, το Βραχάσι (μαζί με τα Ζωνιανά Ρεθύμνου και την Τσαριτσάνη Λάρισας) αναγνωρίστηκαν επίσημα ως ξεχωριστές Κοινότητες[5].
Από το 2011, μετά την την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης», ανήκει ώς Κοινότητα Βραχασίου στον διευρυμένο δήμο Αγίου Νικολάου[3].
Κοντά στο Βραχάσι βρίσκονται τα απομεινάρια του μοναστηρίου του Αγίου Γεωργίου Βραχασιώτη, από το οποίο σώζεται μόνο ο κύριος ναός[6].
Τοπωνύμια Κοινότητας Βραχασίου.
Πληθυσμιακά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Απογραφή | 1913 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 1586[7] | 1426[2] | 1273[2] | 1199[2] | 999[2] | 804[2] | 636[2] | 522[2] | 382 | 311[1] |
Κοινότητα Βραχασίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκτός από την έδρα της, η Κοινότητα Βραχασίου περιλαμβάνει και τους οικισμούς Αγία Βαρβάρα, Επάνω Σίσι, Καρτσιανός, Πύργος, [Σελλινάρι Λασιθίου | Σελινάρι] και Σίσι, την νηδίδα Αυγό, όπως και σήμερα τους οικισμούς της τέως Κοινότητος Μιλάτου, Μίλατος και Παραλία Μιλάτου. Η απογραφή του 2011 αναφέρει:
- Αγία Βαρβάρα, η (102)
- Αυγό, το (νησίς) (0)
- Βραχάσι, το (311)
- Επάνω Σίσι, το (115)
- Καρτσινιανός, ο (13)
- Μίλατος, η (178)
- Παραλία Μιλάτου, η (157)
- Πύργος, ο (48)
- Σελλινάρι, το (5)
- Σίσι, το (1.003)
Συνολικά η κοινότητα έχει 1.932 κατοίκους.
Η Κοινότητα Βραχασίου εκπροσωπείται από πενταμελές συμβούλιο.
Κοινοτάρχες Βραχασίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι κάτωθι εκλέχθηκαν και υπηρέτησαν (ή υπηρετούν) ως Πρόεδροι της Κοινότητος Βραχασίου.
| περίοδος | όνομα |
|---|---|
| 1978–1982 | Παχυγιαννάκης Γεώργιος |
| 1982–1986 | Σουλαδάκης Γεώργιος |
| 1986–1998 | Μαρκάκης Γεώργιος |
| 2006–2010 | Σφυράκης Γεώργιος |
| 2010–2019 | Φθενάκης Γεώργιος |
| 2019–2021 | Κυβερνητάκης Κωνσταντίνος |
| 2022– | Κυριακάκης Ιωάννης |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 «Βραχάσι (το) Δήμου Αγίου Νικολάου Τοπική Κοινότητα Βραχασίου. Λασίθι – Κρήτη». dhmos.gr. Δήμοι, πόλεις και χωριά Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2017.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α΄ τόμος, σελ. 147.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Βραχάσι». dimosagn.gr. Δήμος Αγίου Νικολάου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2017.
- ↑ «Επιστημονικό Συμπόσιο "Ιωάννης Σφακιανάκης (1848-1924).Ο πολιτικός, ο γιατρός, ο λόγιος"». historical-museum.gr. Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2017.
- ↑ «Ένταση για τον "Καποδίστρια"». hri.org. ΕΡΑ. 2 Μαρτίου 2006. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2017.
- ↑ Λευτέρη Κ. Κρυοβρυσανάκη, Κρητικός Πανδέκτης, εκδόσεις Χαλκιαδάκη, Ρέθυμνο 1989, σελ. 77.
- ↑ Βασίλειον της Ελλάδος. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, Απαρίθμησις των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913, Εν Αθήναις, 1915, σελ. 84.