Τστσιάνκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 53°2′26″N 16°27′22″E / 53.04056°N 16.45611°E / 53.04056; 16.45611

Τστσιάνκα

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Τστσιάνκα
53°2′26″N 16°27′22″E
ΧώραΠολωνία[1]
Διοικητική υπαγωγήΓκμίνα Τστσιάνκα
Έκταση18,25 km²
Πληθυσμός16.831 (31  Μαρτίου 2021)[2]
Ταχ. κωδ.64-980
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Τστσιάνκα (πολωνικά: Trzcianka, γερμανικά: Schönlanke‎‎) είναι πόλη του Πόβιατ Τσάρνουφ-Τστσιάνκα, στο Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας της βορειοδυτικής Πολωνίας. Από το 1975 έως το 1998, ήταν μέρος του Βοεβοδάτου Πίουα. Ο πληθυσμός της είναι 16.924 κάτοικοι (2020).[3] Βρίσκεται στον ποταμό Τστσιάνκα, και τρεις λίμνες, οι Σάρτσε, Οκούνιε και Ντουούγκιε, βρίσκονται εντός των ορίων της πόλης.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μπαρόκ Αναγεννησιακή Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή

Ο οικισμός, που αρχικά ονομαζόταν Ροζντρούζκα (Rozdróżka), πιθανότατα ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα.[4] Βρισκόταν σε μια εμπορική οδό που συνέδεε το Πόζναν και το Κοουόμπζεγκ.[4] Η Ροζντρούζκα αναφέρθηκε σε ένα έγγραφο του 1245, όταν ο Δούκας Μπολέσλαφ Ε΄ ο Αγνός έδωσε τη γη στην κοιλάδα του ποταμού Νότετς, μαζί με τρία χωριά (Μπιάουα, Γκουλτς και Ροζντρούζκα) σε έναν Πολωνό ευγενή ονόματι Σεντζίβοϊ του Τσάρνκουφ. Το νέο όνομα αυτών των τριών συνδυασμένων χωριών ήταν Τστσιάνα Γουάνκα, όπως εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1565, και στη συνέχεια άλλαξε σε Τστσιάνκα τον 17ο αιώνα.

Το Τστσιάνα Γουάνκα ήταν ένα ιδιωτικό χωριό Πολωνών ευγενών, διοικητικά τοποθετημένο στο Πόβιατ Πόζναν στο Βοεβοδάτο Πόζναν (14ος αιώνας-1793) στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος[5] και τον 17ο αιώνα έγινε οικισμός υφαντουργών και ενδυματοποιών.[4] Ανήκε στην οικογένεια Γκεμπίτσκι, χάρη στην οποία αναπτύχθηκε, και το 1679 ο Άντζεϊ Γκεμπίτσκι την ανέφερε ως πόλη.[4] Το 1671 ο Πολωνός βασιλιάς Μιχαήλ Κορύμπουτ Βισνιοβιέτσκι εξέδωσε ένα προνόμιο που καθιέρωσε νέες ετήσιες εκθέσεις στην Τστσιάνκα. Της παραχωρήθηκαν προνόμια πόλης από τον Βασιλιά Αύγουστος Β΄ το Δυνατό το 1731.[4] Στα μέσα του 18ου αιώνα ανήκε στον άρχοντα Στανίσουαφ Πονιατόφσκι, πατέρα του τελευταίου Πολωνού βασιλιά, Στανίσουαφ Αύγουστου Πονιατόφσκι, και το οικόσημο Τσιόουεκ των Πονιατόφσκι έχει υπάρξει το οικόσημο της πόλης από τότε.[4] Τον 18ο αιώνα, η Τστσιάνκα ήταν ένα από τα κορυφαία κέντρα κατασκευής ρούχων στην Μείζων Πολωνία, ωστόσο, μετά τους διαμελισμούς της Πολωνίας στα τέλη του 18ου αιώνα και την προσάρτηση της πόλης από το Βασίλειο της Πρωσίας το 1772, η τοπική οικονομία κατέρρευσε.[4]

Το 1807, η πόλη ανακτήθηκε από Πολωνούς και συμπεριλήφθηκε στο βραχύβιο Δουκάτο της Βαρσοβίας. Το 1815, προσαρτήθηκε εκ νέου από την Πρωσία και από το 1871 ήταν επίσης μέρος της Γερμανίας και ήταν γνωστό ως Schönlanke (Σύνλανκε). Ο Πρωσικός Ανατολικός Σιδηρόδρομος, που εγκαινιάστηκε το 1851, έφερε οικονομική άνθηση στην πόλη. Το Σύνλανκε ανήκε στο Κράις Τσάρνικαου στην Επαρχία Πόζεν μέχρι το 1920, μετά το οποίο έγινε η έδρα του νεοσύστατου Νέτσεκραϊς στην Επαρχία Πόζεν-Δυτικής Πρωσίας

Τους τελευταίους μήνες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τα σοβιετικά στρατεύματα που βάδιζαν προς το Βερολίνο από τα ανατολικά μπήκαν στην πόλη στις 27 Ιανουαρίου 1945. Εκείνη την εποχή, περίπου 500 άνθρωποι αυτοκτόνησαν.[6] Μετά τον πόλεμο, η εγκαταλειμμένη πόλη αποκαταστάθηκε τελικά στην Πολωνία,[4] αν και με ένα κομμουνιστικό καθεστώς που είχε εγκατασταθεί από τη Σοβιετική Ένωση, το οποίο παρέμεινε στην εξουσία μέχρι την πτώση του κομμουνισμού στη δεκαετία του 1980. Τον Αύγουστο του 1980, υπάλληλοι τοπικών εργοστασίων συμμετείχαν στις πανεθνικές αντικομμουνιστικές απεργίες, οι οποίες οδήγησαν στην ίδρυση του συνδικάτου «Αλληλεγγύη».

Κουζίνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το επίσημα προστατευόμενο παραδοσιακό φαγητό που προέρχεται από την Τστσιάνκα είναι το kiełbasa swojska nadnotecka, ένας τοπικός τύπος λουκάνικου κιελμπάσα (όπως ορίζεται από το Υπουργείο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Πολωνίας).[7]

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 43145. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  2. bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/023016002074-0967162?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2022.
  3. «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 «Rys historyczny». Serwis Miasta i Gminy Trzcianka (στα Πολωνικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2020. 
  5. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część I. Mapy, plany, Ινστιτούτο Ιστορίας Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών, Βαρσοβία, 2017, σελ. 1α (πολωνικά)
  6. Lakotta, Beate (5 Μαρτίου 2005). «Tief vergraben, nicht dran rühren» (στα Γερμανικά). SPON. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2010. 
  7. «Kiełbasa swojska nadnotecka». Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Portal Gov.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]