Τσάρνκουφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 52°54′N 16°34′E / 52.900°N 16.567°E / 52.900; 16.567

Τσάρνκουφ

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Τσάρνκουφ
52°54′0″N 16°34′0″E
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήΠόβιατ Τσάρνκουφ-Τστσιάνκα
Έκταση9,7 km²
Πληθυσμός10.370 (31  Μαρτίου 2021)[1]
Ταχ. κωδ.64-700
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Τσάρνκουφ (πολωνικά: Czarnków, γερμανικά: Scharnikau, πριν το 1939: Czarnikau‎‎)[2] είναι πόλη του Πόβιατ Τσάρνουφ-Τστσιάνκα, στο Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας της Πολωνίας. Τα έτη 1975 έως 1998, ήταν μέρος του Βοεβοδάτου Πίουα. Ο πληθυσμός του είναι 10.373 κάτοικοι (2020).[3]

Η πόλη βρίσκεται στον ποταμό Νότετς. Επειδή υπάρχουν πολλοί λόφοι γύρω από την πόλη, η περιοχή ονομάζεται Szwajcaria Czarnkowska («Ελβετία του Τσάρνκουφ»).

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκκλησία της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής

Η περιοχή συμπεριλήφθηκε στο αναδυόμενο πολωνικό κράτος τον 10ο αιώνα από τον πρώτο ιστορικό ηγεμόνα του, τον Μιέσκο Α΄ της Πολωνίας. Ένα πρώιμο πολωνικό γκορντ και οικισμός ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα.[4][5] Στις αρχές του 12ου αιώνα, ήταν ένα προπύργιο ειδωλολατρών Πομεράνιων, που διοικούνταν από τον τοπικό ηγεμόνα της Πομερανίας, Γκνιεβόμιρ. Ανακατακτήθηκε από τον Πολωνό δούκα Μπολέσλαφ Γ΄ το Στραβόστομο το 1108, και λίγο μετά σημειώθηκε για πρώτη φορά στο Gesta principum Polonorum των αρχών του 12ου αιών από τον Γάλλο Ανώνυμο, το παλαιότερο Πολωνό χρονικογράφο. Το Τσάρνκουφ αναπτύχθηκε στη διασταύρωση των εμπορικών οδών που συνδέουν το Πόζναν με την Πομερανία και το Βιέλεν με το Νάκουο ναντ Νοτέτσια.[4] Κατά τη διάρκεια του κατακερματισμού της Πολωνίας που κυβερνούσε ο Οίκος των Πιαστ αποτελούσε μέρος του Δουκάτου της Μείζονος Πολωνίας και στη συνέχεια ήταν μια ιδιωτική πόλη, διοικητικά τοποθετημένη στο Πόβιατ Πόζναν στο Βοεβοδάτο Πόζναν στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος.[6] Από το 1244 έως το 1407, το Τσάρνκουφ ήταν η έδρα ενός καστελανάτου.

Στα τέλη του 13ου αιώνα, ο Πολωνός μονάρχης Βλαδίσλαος Α΄ ο Βραχύς παραχώρησε το Τσάρνκουφ στην πολωνική αριστοκρατική οικογένεια Νάουεντς, η οποία στη συνέχεια άλλαξε το όνομά της σε Τσαρνκόφσκι, από το όνομα της πόλης.[5] Η οικογένεια Τσαρνκόφσκι έχτισε ένα νέο κάστρο (πρώτη φορά σημειώθηκε το 1331 και καταστράφηκε στα τέλη του 17ου αιώνα) και καθιέρωσε προνόμια πόλης πριν από το 1369. Το Τσάρνκουφ παρέμεινε μια ιδιωτική πόλη της οικογένειας Τσαρνκόφσκι μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα, και το οικόσημο της οικογένειας Νάουεντς παραμένει το οικόσημο της πόλης μέχρι σήμερα. Τον 16ο (ή 15ο) αιώνα, η οικογένεια έχτισε τη γοτθική Εκκλησία της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής, η οποία έγινε ο επίσημος τόπος ταφής της και είναι το πιο χαρακτηριστικό ιστορικό ορόσημο της πόλης.[4] Στη συνέχεια, η πόλη ανήκε στις πολωνικές οικογένειες των Γκζιμουουτόφσκι, Γκεμπίτσκι, Ναραμόφσκι, Πονιατόφσκι και Σφινιάρσκι.[4] Τον 17ο αιώνα, Προτεστάντες πρόσφυγες από τη Σιλεσία εγκαταστάθηκαν στην πόλη και βοήθησαν στην ανάπτυξη της βιομηχανίας υφασμάτων.[5]

Η πόλη προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας στον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας το 1772. Ανακτήθηκε από Πολωνούς το 1807 και συμπεριλήφθηκε στο βραχύβιο Δουκάτο της Βαρσοβίας,[5] το 1815 επαναπροσαρτήθηκε από την Πρωσία και από το 1871 έως το 1919 αποτελούσε επίσης μέρος της Γερμανίας. Η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1918, και κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Μείζονος Πολωνίας (1918-1919) η πόλη ανακαταλήφθηκε από τους Πολωνούς αντάρτες.[5] 21 Πολωνοί αντάρτες σκοτώθηκαν στη μάχη στο Τσάρνκουφ.[7] Στη συνέχεια, χωρίστηκε από τα νέα γερμανο-πολωνικά σύνορα. Το δυτικό τμήμα της πόλης παρέμεινε εντός της γερμανικής Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και μετονομάστηκε σε Deutsch Czarnikau το 1920 και Scharnikau το 1937, ενώ το πολωνικό Τσάρνκουφ έγινε έδρα πόβιατ εντός του Βοεβοδάτου Πόζναν (1921-1939).

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος), τον Νοέμβριο του 1939, οι Γερμανοί δολοφόνησαν πολλούς κατοίκους του Τσάρνκουφ κατά τη διάρκεια μεγάλων σφαγών Πολωνών που πραγματοποιήθηκαν στο Μεντζίσκο ως μέρος του Ιντελιγκέντσακτιον.[8] Τον Αύγουστο του 1944, οι Γερμανοί πραγματοποίησαν μαζικές συλλήψεις τοπικών μελών του Εσωτερικού Στρατού, της κορυφαίας πολωνικής οργάνωσης υπόγειας αντίστασης. Το Τσάρνκουφ απελευθερώθηκε τελικά τον Ιανουάριο του 1945.[5]

Ιστορική αρχιτεκτονική και τουριστικά αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απογευματινή άποψη της Πλατείας Ελευθερίας (Plac Wolności), με την Εκκλησία της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής στα αριστερά και το φωτισμένο δημαρχείο στη μέση
  • μεσαιωνική διάταξη της πόλης
  • Γοτθική εκκλησία της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής με πλούσιο αναγεννησιακό και μπαρόκ εσωτερικό[4]
  • Plac Wolności (Πλατεία Ελευθερίας), η κεντρική πλατεία της πόλης γεμάτη με ιστορικά αρχοντικά
  • Εκλεκτικιστικό δημαρχείο του 19ου αιώνα
  • Muzeum Ziemi Czarnkowskiej, τοπικό ιστορικό, αρχαιολογικό και εθνογραφικό μουσείο
  • Νεοκλασικό αρχοντικό Σφινιάρσκι
  • Επαρχιακό Γραφείο
  • Παλιό ζυθοποιείο
  • Σπίτια του 18-19ου αιώνα
  • Park Miejski im. Stanisława Staszica (Πάρκο Πόλης Στανίσουαφ Στάσιτς) με το μοναδικό λόφο για άλμα με σκι σε πολωνική πεδιάδα[5]
  • Μαρίνα στον ποταμό Νότετς
  • απομεινάρια εβραϊκού νεκροταφείου του 19ου αιώνα

Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Τσάρνκουφ είναι ένα κέντρο ζυθοποιίας, με παραδόσεις που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα.[9] Η τοπική μπύρα Noteckie είναι ένα επίσημα προστατευόμενο παραδοσιακό ποτό, όπως ορίζεται από το Υπουργείο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Πολωνίας.[9]

Διεθνείς σχέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επαρχιακά δημοτικά γραφεία στο Τσάρνκουφ

Αδελφοποιημένες πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Τσάρνκουφ είναι αδελφοποιημένο με τις:

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/023016002011-0966777?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2022.
  2. «Former Territory of Germany» (στα Γερμανικά). 7 Νοεμβρίου 2017. 
  3. «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «Kościół par. pw. św. Marii Magdaleny, Czarnków». Zabytek.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2021. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 «Czarnków». Region Wielkopolska (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2021. 
  6. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część I. Mapy, plany (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Ιστορίας Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών. 2017. σελ. 1α. 
  7. Ολσέφσκι, Βιέσουαφ· Γιάστσαμπ, Γούκας (2008). Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27.12.1918 r. do 8.03.1920 r (στα Πολωνικά). Κοσάλιν: Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Κοσάλιν. σελ. 167. 
  8. Βαρντζίνσκα, Μάρια (2009). Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. σελ. 199-200. 
  9. 9,0 9,1 «Piwo „Noteckie"». Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Portal Gov.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2021.