Σφετεριστές του Γαλλιηνού
Οι διεκδικητές του Γαλλιηνού ήταν οι σφετεριστές, που διεκδίκησαν την αυτοκρατορική εξουσία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Γαλλιηνού (253–268, το πρώτο μέρος της οποίας μοιράστηκε με τον πατέρα του Βαλεριανό). Η ύπαρξη σφετεριστών κατά τη διάρκεια της Κρίσης του 3ου αι. ήταν πολύ συνηθισμένη και ο μεγάλος αριθμός σφετεριστών που πολέμησε ο Γαλλιηνός, οφείλεται στη μακρόχρονη διακυβέρνησή του. Τα 15 χρόνια ήταν μία μακρά βασιλεία, σύμφωνα με τις άλλες βασιλείες στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του 3ου αι.
Εξεγέρσεις μετά την ήττα του Βαλεριανού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά την ήττα και τη σύλληψη του Βαλεριανού από τους Πέρσες το 260, ο γιος του Γαλλιηνός έγινε ο μοναδικός Αυτοκράτορας. Ωστόσο πολλές εξεγέρσεις συνέβησαν, τόσο στην Ανατολή, με τη δημιουργία της αυτοκρατορίας της Παλμύρας, όσο και στη Δύση, με τη γέννηση της Γαλατικής αυτοκρατορίας. Με την αβεβαιότητα της περιόδου, οι λεγεώνες ήθελαν να αποκαταστήσουν τη ρωμαϊκή εξουσία στον απόηχο της ήττας του Βαλεριανού, ενάντια στην πίεση των βαρβάρων φυλών στη δύση και των Περσών στην Ανατολή.
Σφετεριστές στη Δύση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 260 – Ινγένιος – Επιλέχθηκε από τον λαό και τον στρατό της επαρχίας της Παννονίας. Σκοτώθηκε για τον Γαλλιηνό από τον M. Α Αυρέολο το 260 κατά τη διάρκεια της μάχης στη Mούρσα.
- 260 – Ρεγαλιανός – Μετά τη νίκη του επί των Σαρματών το 260, σκοτώθηκε από έναν συνασπισμό των δικών του ανθρώπων και τους Ροξολάνι.
- 260–269 – Πόστουμος – Κυβέρνησε μία Γαλατική αυτοκρατορία μέχρι τη δολοφονία του το 269.
- 268 – M. Α. Αυρέολος – Αρχικά υποστηρικτής του Γαλλιηνού, ο Aυρέολος στράφηκε εναντίον του Γαλλιηνού, ενώ πολεμούσε ενάντια στον Πόστουμο και τη Γαλατική αυτοκρατορία του. Το 268, έχοντας παραδοθεί στον Αυτοκράτορα Κλαύδιο Β΄ Γοτθικό μετά το τέλος του Γαλλιηνού, ο Αυρέολος δολοφονήθηκε από την πραιτοριανή φρουρά, προτού ο Κλαύδιος αποφασίσει τι να κάνει μαζί του.
Σφετεριστές στην Ανατολή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 260–261 – Μακριανός ο Πρεσβύτερος, Μακριανός ο Νεότερος, Κουίετος και Μπαλίστα, στην Ανατολή. Μετά την ήττα του Βαλεριανού, ο Γαλλιηνός ήταν ο μόνος εναπομείνας Αυτοκράτορας, αλλά βρισκόταν στη Δύση. Ο ανατολικός στρατός, που χρειαζόταν αρχηγό, πρόσφερε την εξουσία στον Μακριανό τον Πρεσβύτερο, έναν ευγενή και πλούσιο άνδρα, αλλά αυτός αρνήθηκε λόγω της ηλικίας και της υγείας του. Με τη βοήθεια του Μπαλίστα, του επάρχου (επί Βαλεριανού) που είχε νικήσει τους Πέρσες μετά το τέλος του Αυτοκράτορα, και με το θησαυροφυλάκιο του Βαλεριανού που κατείχε από το αξίωμά του ως procurator arcae et praepositus annonae in expeditione Persica, ο Mακριανός ο Πρεσβύτερος έκανε αυτοκράτορες τους δύο γιους του Mακριανό τον Νεότερο και Κουίετο. Ενώ ο Κουίετος και ο Μπαλίστα έμειναν στην Ανατολή και στην Αίγυπτο για να εξασφαλίσουν την κυριαρχία τους, ο Mακριανός ο Πρεσβύτερος και ο Μακριανός ο Νεότερος μετακόμισαν στη Θράκη, για να αντιμετωπίσουν τον Γαλλιηνό, ηγεμόνα της Ιταλίας και του Ιλλυρικού. Ωστόσο, ο στρατηγός του Γαλλιηνού Αυρέολος νίκησε και σκότωσε στη μάχη και τους δύο Μακριανούς, ενώ ο Κουίετος σκοτώθηκε από τον Οδαίναθο της Παλμύρας.
- 261 – Πίσo και Βάλης Θεσσαλονικεύς, στην Αχαΐα. Η μόνη πηγή γι' αυτούς τους δύο σφετεριστές είναι η Ιστορία των Αυγούστων. Ο Βάλης ήταν κυβερνήτης της Αχαΐας και παρέμεινε πιστός στον Γαλλιηνό. Στην πορεία του προς τα δυτικά, ο Μακριανός έστειλε τον Lucius Calpurnius Piso Frugi για να αντιμετωπίσει τον Βάλη. Τα στρατεύματα του Βάλη ανακήρυξαν τον διοικητή τους ως αυτοκράτορα και τα στρατεύματα του Πίσο έκαναν το ίδιο με τον διοικητή τους. Στη συνέχεια, ο Πίσo σκοτώθηκε από τον Βάλη, ο οποίος αργότερα σκοτώθηκε από τα δικά του στρατεύματα. Η αφήγηση των γεγονότων της Αχαΐας που υπάρχει στην Ιστορία των Αυγούστων είναι πολύ ασαφής και περιέχει ορισμένες πλαστογραφίες, όπως μία senatus consultum που παραχώρησε στον Πίσο να στήσει ένα άγαλμα.
- 261 – Mούσιος Αιμιλιανός, στην επαρχία της Αιγύπτου. Ο Μούσιος υποστήριξε την εξέγερση των Μακριανών, ελέγχοντας την Αίγυπτο. Όταν οι Μακριανοί ηττήθηκαν, πιθανότατα αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας, αλλά ηττήθηκε και σκοτώθηκε από τον Αυρήλιο Θεόδοτο, έναν στρατηγό που έστειλε ο Γαλλιηνός.
- 262 - Mέμωρ ήταν στη Βόρεια Αφρική. Προέτρεψε μία εξέγερση κατά του Γαλλιηνού, αλλά σκοτώθηκε από τον Θεόδοτο.
Επινοημένοι σφετεριστές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο συγγραφέας (ή οι συγγραφείς) της Ιστορίας των Αυγούστων (Historia Augusta), την οποία οι σύγχρονοι μελετητές θεωρούν πλαστή, απαριθμεί αρκετούς άλλους σφετεριστές του Γαλλιηνού στο κεφάλαιο για τους Τριάντα Τυράννους, μεταξύ των οποίων:
- Τρεβελιανός: επαναστάτησε στην Ισαυρία, απέκτησε τον έλεγχο της Μ. Ασίας, αλλά ηττήθηκε από τον Καμσισόλεο, στρατηγό του Γαλλιηνού, ο οποίος ήταν Αιγύπτιος και αδελφός του Θεοδότου.
- Κέλσος: πλασματικός σφετεριστής της Αφρικής. Φέρεται να ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας από τον Βίβιο Πασιηνό, ανθύπατο της επαρχίας, και τον Φάβιο Πομπονιανό, στρατηγό των συνόρων της Λιβύης. Κυβέρνησε για επτά ημέρες.
- Σατουρνίνος: δεν πρέπει να συγχέεται με τον Ιούλιο Σατουρνίνο, σφετεριστή υπό τον Πρόβο· εμφανίζεται στην Ιστορία των Αυγούστων ως optimus ducum Gallieni temporis. Σύμφωνα με αυτή την πηγή, ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας από τα στρατεύματά του, αλλά αργότερα σκοτώθηκε από αυτούς ένεκα της αυστηρότητάς του. Είναι ένας πλασματικός σφετεριστής, πιθανότατα κατασκευασμένος στο πρότυπο του Ιουλίου Σατουρνίνου.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Λογαριασμός DIR Roman EmperorsΑρχειοθετήθηκε 2012-10-22 στο Wayback Machine., με παραπομπές