Σφαγή του Κοροσιάτιν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Ταντέους Ισακόβιτς-Ζαλέσκι αφήνει λουλούδια στον σταυρό αφιερωμένο προς τιμή των Πολωνών που δολοφονήθηκαν από τον Ουκρανικό Επαναστατικό Στρατό στο Κοροσιάτιν

Η σφαγή του Κοροσιάτιν έλαβε χώρα τη νύχτα της 28/29 Φεβρουαρίου 1944,[1] κατά τη διάρκεια του κύματος σφαγών των Πολωνών στη Βολυνία στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο . Το Κοροσιάτιν, το οποίο τώρα φέρει το όνομα Κρινίτσα (Krynica) και βρίσκεται στη δυτική Ουκρανία, ήταν ένα από τα μεγαλύτερα πολωνικά χωριά της Πολωνίας του μεσοπολέμου, στο Πόβιατ Μπούτσατς του Βοεβοδάτου Ταρνόπολ (εικόνα). Βρίσκεται κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής από το Ταρνόπολ έως το Στανισλάβουφ και το 1939 είχε περίπου 900 κατοίκους, όπου όλοι ήταν Πολωνοί.[2] Το Κοροσιάτιν είχε ένα δημοτικό σχολείο, μια καθολική εκκλησία και έναν σιδηροδρομικό σταθμό. Ανήκε στην καθολική ενορία της κοντινής Μοναστεζίσκα (σημερινή Μοναστίρισκα), η οποία κάλυπτε επίσης πολλά κοντινά χωριά. Από τους πιο γνωστούς από τους πολίτες αυτής της ενορίας, ήταν ο Σεβ. Στανίσουαφ Παντέφσκι (επίσκοπος της Επισκοπής του Χάρκοβο), ο καθηγητής Γκάμπριελ Τουρόφσκι (προσωπικός ιατρός του μετέπειτα Ιωάννη Παύλου Β΄) καθώς και δύο επιστήμονες, ο καθηγητής Μίχαου Λέσιουφ του Πανεπιστημίου Μαρία Κιουρί του Λούμπλιν και ο ιατρός Γιαν Ζαλέσκι του Παιδαγωγικού Κολεγίου της Κρακοβίας.[3] Συνολικά, το 1939 η Διακονία του Μπούτσατς είχε περίπου 45.000 Πολωνούς κατοίκους.[4]

Όλοι οι κάτοικοι του Κοροσιάτιν ήταν Πολωνοί (όπως συνέβη και στο χωριό Ντεμποβίτσα). Περίπου 2.000 Ουκρανοί ζούσαν στα γύρω χωριά της περιοχής. Λίγο μετά την κοινή ναζιστική και σοβιετική επίθεση στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939, οι Ουκρανοί εθνικιστές δολοφόνησαν τους κατοίκους του πολωνικού οικισμού Κολόντνε κοντά στο Βιτσόλκι[5] και στη συνέχεια οι Σοβιετικοί απέλασαν τους ηγέτες της πολωνικής κοινότητας στη Σιβηρία. Μεταξύ εκείνων που απελάθηκαν, ήταν ο διοικητής του χωριού του Κοροσιάτιν, Γιούζεφ Ζαλέσκι και η σύζυγός του. Ο Ζαλέσκι πέθανε στη Σιβηρία στις 14 Σεπτεμβρίου 1941.

Τον Ιούνιο του 1941, όταν οι γερμανικές μονάδες απώθησαν τον Κόκκινο Στρατό έξω από την περιοχή, ντόπιοι Ουκρανοί του χωριού Τσέχοφ δολοφόνησαν τους Πολωνούς γείτονές τους. Όλα τα θύματα θάφτηκαν σε ομαδικό τάφο - 11 Πολωνοί (συμπεριλαμβανομένων 6 παιδιών), καθώς και 6 Ουκρανοί, που αντιτάχθηκαν στις δολοφονίες. Ήταν ένα προοίμιο μεταγενέστερων γεγονότων. Την Παραμονή Χριστουγέννων του 1943, η Ουκρανική Βοηθητική Αστυνομία πυροβόλησε έναν Πολωνό, τον Μάριαν Χούτνικ, και την ημέρα των Χριστουγέννων του 1943, 5 επιπλέον Πολωνοί σκοτώθηκαν. Οι Ουκρανοί επέστρεψαν την 2η ημέρα των Χριστουγέννων, σκοτώνοντας επιπλέον 4 Πολωνούς.[6]

Η σφαγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σφαγή του Κοροσιάτιν έγινε το βράδυ της 28ης/29ης Φεβρουαρίου 1944.[7] Ουκρανοί εθνικιστές του Ουκρανικού Επαναστατικού Στρατού, υποστηριζόμενοι από ντόπιους αγρότες, επιτέθηκαν στο χωριό από τρεις πλευρές. Συνολικά, υπήρχαν 600 επιτιθέμενοι, χωρισμένοι σε τρεις ομάδες.[8] Η πρώτη ομάδα φρόντισε για τις δολοφονίες, χρησιμοποιώντας όπλα, μαχαίρια και τσεκούρια. Η δεύτερη ομάδα έκλεψε τα υπάρχοντα των δολοφονημένων Πολωνών και η τρίτη ομάδα έβαλε φωτιά σε όλα τα σπίτια. Πρέπει να αναφερθεί ότι την ίδια μέρα τα ουκρανικά στρατεύματα της Σούτσσταφφελ δολοφόνησαν περίπου 1500 Πολωνούς κατά τη σφαγή της Χούτα Πιενιάτσκα.

Το μακελειό κράτησε όλη τη νύχτα. Σύμφωνα με την Ανιέλα Μποράσκα, μια επιζώσα της σφαγής, η οποία αργότερα έγινε καλόγρια, οι δράστες χρησιμοποίησαν ένα τέχνασμα. Όπως θυμήθηκε αργότερα, οι Ουκρανοί εθνικιστές επιτέθηκαν στις 6 το απόγευμα, γνωρίζοντας ότι οι Πολωνοί, έχοντας επίγνωση πιθανής εισβολής, άλλαζαν φρουρά. Οι δολοφόνοι γνώριζαν το σύνθημα, που χρησιμοποιούσαν οι Πολωνοί, επειδή είχαν ενημερωθεί σχετικά από μια Ουκρανή, παντρεμένη με έναν Πολωνό.[9]

Οι δράστες, χρησιμοποιώντας το σύνθημα, μπήκαν στο χωριό, φωνάζοντας στα πολωνικά ότι είναι μέλη του Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού και κάλεσαν όλους τους Πολωνούς να βγουν κοντά τους. Αμέσως μετά, επιτέθηκαν στον σιδηροδρομικό σταθμό, σκοτώνοντας όσους βρίσκονταν σε υπηρεσία (συμπεριλαμβανομένου ενός Ουκρανού, ο οποίος δολοφονήθηκε κατά λάθος[10]) και ανθρώπους που περίμεναν τα τρένα. Στη συνέχεια κόπηκαν καλώδια τηλεγράφου και οι Ουκρανοί εθνικιστές άρχισαν να καίνε σπίτια, σκοτώνοντας όλους τους Πολωνούς που συναντούσαν. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, μεταξύ των δραστών ήταν και έφηβα αγόρια, μερικά από αυτά ηλικίας 12 ετών. Οι εθνικιστές διοικούνταν από τον γιο ενός ελληνοκαθολικού ιερέα από το κοντινό Ζαντάροφ, ο οποίος πέθανε κατά τη διάρκεια της επίθεσης.[11]

Μια πολωνική αμυντική μονάδα, μετά το αρχικό σοκ αντέδρασε, σκοτώνοντας έναν από τους ηγέτες των Ουκρανών εθνικιστών, ο οποίος ήταν γιος ενός Ουκρανού ελληνοκαθολικού ιερέα από το Ζαντάροφ. Η σφαγή κράτησε όλη τη νύχτα και τελείωσε μόνο αφού μια μονάδα του Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού από το χωριό Πουζνίκι ήρθε σε βοήθεια των χωρικών. Υπολογίζεται ότι οι Ουκρανοί σκότωσαν περίπου 150 Πολωνούς, εκ των οποίων μόνο 78 αναγνωρίστηκαν. Όλο το χωριό κάηκε και μόνο η εκκλησία και το πρυτανείο γλίτωσαν.[12] Σύμφωνα με μία μάρτυρα, την Ντανούτα Κονιέτσνα, η οποία ήταν 10 ετών, οι φανατισμένοι Ουκρανοί εθνικιστές δεν λυπήθηκαν κανέναν, σκοτώνοντας ακόμη και βρέφη στις κούνιες τους.[13]

Ο Γιαν Ζαλέσκι, ένας επιζών, θυμάται:

Το πρωί, οι γονείς μου πήγαν στα ερείπια του Κοροσιάτιν. Άκουσαν ιστορίες που ήταν δύσκολο να πιστέψουν. Οι Ουκρανοί μπήκαν στο σπίτι της οικογένειας Νοβίτσκι. Ο Κος Νοβίτσκι δραπέτευσε, αλλά οι Μπαντερίτες βρήκαν τη γυναίκα του και τη μικρή τους κόρη, Μπάρμπαρα. Και οι δύο σκοτώθηκαν με τσεκούρια και τα κρανία τους συνθλίφτηκαν. Ο ίδιος ο Νοβίτσκι τρελάθηκε και περπατούσε με το μωρό του, το οποίο επίσης επέζησε, μιλώντας σε όλους για την αγαπημένη του γυναίκα και κόρη.[14]

Το Βοεβοδάτο της Ταρνόπολ μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου 1939

Η πλειονότητα των δολοφονηθέντων θάφτηκε σε έναν ομαδικό τάφο στις 2 Μαρτίου 1944, στο τοπικό νεκροταφείο, κατά τη διάρκεια λειτουργίας που ηγήθηκε από τον Πολωνό ιερέα της Λατινικής Εκκλησίας, τον αιδεσιμότατο Μιετσίσουφ Κσεμίνσκι. Η πλειοψηφία των επιζώντων εγκατέλειψε το Κοροσιάτιν για τη Μοναστεζίσκα, και το 1945 η πλειονότητα μεταφέρθηκε από τις σοβιετικές αρχές στις πολωνικές αποκαλούμενες Ανακτημένες Περιοχές (πρώην ανατολικές γερμανικές επαρχίες), κυρίως στην περιοχή Στσέλιν και Λεγκνίτσα. Εν τω μεταξύ, τα ερείπια του Κοροσιάτιν έγιναν σπίτια μιας μεγάλης ομάδας Λέμκων, που μετεγκαταστάθηκε από την περιοχή Κρινίτσα-Ζντρούι, που μετονόμασε το χωριό από το παλιό τους χωριό στις ορεινές περιοχές της Ελάσσονος Πολωνίας, από τις οποίες οι ίδιοι είχαν εκδιωχθεί από πολωνικές κομμουνιστικές μονάδες κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Βιστούλας.

Η περιοχή του Κοροσιάτιν ήταν μάρτυρας πολλών άλλων σφαγών. Δύο εβδομάδες μετά την τραγωδία, οι Ουκρανοί δολοφόνησαν 39 Πολωνούς από το χωριό Μπομπουλίντσε, κοντά στο Ποντχάιτσε, συμπεριλαμβανομένου του ιερέα της ενορίας, αιδεσιμότατου Γιούζεφ Σουστσίνσκι. Μετά την είσοδο του Κόκκινου Στρατού στο Πόβιατ Μπούτσατς, οι δολοφονίες συνεχίστηκαν, με τον Φεβρουάριο του 1945 να είναι ο πιο τραγικός μήνας:

  • 2 Φεβρουαρίου 1945. Ο ΟΕΣ σκότωσε 133 κατοίκους του Ούιστσιε Ζιελόνε
  • 4 Φεβρουαρίου. 126 Πολωνοί δολοφονήθηκαν στο Μπάριτς
  • 7 Φεβρουαρίου, 50 Πολωνοί κάηκαν ζωντανοί στο Ζαλέσιε
  • 12 Φεβρουαρίου, 110 Πολωνοί δολοφονήθηκαν στο Πουζνίκι
  • 25 Φεβρουαρίου, 39 Πολωνοί σκοτώθηκαν στο Ζαλεστσίκι Μάουε

Επί του παρόντος, το μόνο σημάδι της σφαγής στο Κοροσιάτιν είναι ένας ξύλινος σταυρός, ο οποίος δεν φέρει επιγραφές, τοποθετημένος στο τοπικό νεκροταφείο. Η ανάμνηση της σφαγής τιμάται επίσης με ειδική πλάκα, στο συγκρότημα του Ιδρύματος Αδερφού Αλβέρτου στο Ραντβανοβίτσε, κοντά στην Κρακοβία.

Η σφαγή συνεχίζει να τείνει τις σημερινές σχέσεις μεταξύ Πολωνών και Ουκρανών.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. “Neither Twenty Million, nor Russians, nor War Dead . . .” by Norman Davies
  2. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  3. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  4. “Neither Twenty Million, nor Russians, nor War Dead . . .” by Norman Davies
  5. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  6. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  7. “Neither Twenty Million, nor Russians, nor War Dead . . .” by Norman Davies
  8. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  9. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  10. Tadeusz Piotrowski, Poland's Holocaust, page 385
  11. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  12. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  13. «Przeglad Weekly, The statement of Danuta Konieczna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  14. «Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Zaglada Korosciatyna». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Γιαν Ζαλέσκι, Kronika zycia, Wyd. Radamsa, Κρακοβία 1999, σελ. 184,
  • Ks. Adam Stawarz, Monasterzyska – dzieje i ludzie, Κρακοβία 2000.
  • Ks. Bp Wincenty Urban, Droga krzyzowa Archidiecezji Lwowskiej w latach II wojny swiatowej 1939-1945, Βρότσουαφ 1983.
  • Na Rubiezy, nr 4, Βρότσουαφ 1995.