Τσεκούρι

Τσεκούρι, για την εξαγωγή φελλού.

To τσεκούρι ή πέλεκυς είναι κοπτικό εργαλείο με πλατιά λεπίδα διαφόρων σχημάτων στο άκρο λαβής, συνήθως ξύλινη. Το τσεκούρι χρησιμοποιείται συνήθως για την κοπή ξύλων, αλλά έχει χρησιμοποιηθεί επίσης ως κυνηγετικό και πολεμικό όπλο, ως τελετουργικό αντικείμενο και στην εραλδική. Ανάλογα με την εξειδικευμένη χρήση του, μπορεί να έχει διαφορετικό σχήμα.

Πριν την εμφάνιση του σύγχρονου τσεκουριού, λίθινα εργαλεία με τη μορφή λεπίδας χρησιμοποιούνταν εδώ και τουλάχιστον 1,5 εκατομμύρια χρόνια, αν και χωρίς λαβή, η οποία προστέθηκε αργότερα. Το υλικό της κεφαλής άλλαξε με την πρόοδο της τεχνολογίας από πέτρα σε χαλκό, ορείχαλκο, σίδηρο και τέλος ατσάλι. Η προσαρμογή της λεπίδας στη λαβή γινόταν ανάλογα με τα διαθέσιμα υλικά, αρχικά, με ενσφήνωση της λεπίδας μέσα στη λαβή, και αργότερα, όταν οι πέλεκεις έγιναν μεταλλικοί, με πτερύγια, ανασηκωμένες άκρες και με οπή (μάτι). Ο τελευταίος τύπος μοιάζει με τα σημερινά τσεκούρια. Από την προϊστορική εποχή χρονολογείται και η χρήση του τσεκουριού ως πολεμικό όπλο. Τύποι πολεμικών τσεκουριών ήταν ο δανικός πέλεκυς, με πλατιά λεπίδα, η φραγκίσκα, το τόμαχωκ των ιθαγενών της Αμερικής και η αλαβάρδα, η οποία μοιάζει με δόρυ.

Ο πέλεκυς, απλός ή διπλός, είχε θρησκευτική σημασία για πολλούς αρχαίους λαούς, συνδέοντας συχνά με τον κεραυνό, και είχαν αναθηματικό χαρακτήρα. Η ιδιαίτερη σημασία είχε στον μινωικό πολιτισμό ο διπλός πέλεκυς ή λάβρυς. Οι πέλεκες αυτοί ήταν λεπτότεροι και έφεραν διακόσμηση.

Πηγές

• Πέλεκυς από την εγκυκλοπαίδεια Δομή