Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σαγιερέτ Ματκάλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μονάδα Αναγνώρισης Γενικού Επιτελείου
Σαγιερέτ Μετκάλ
Ενεργό1957 - σήμερα
Χώρα Ισραήλ
ΠίστηΙσραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις
ΚλάδοςΕιδικές Επιχειρήσεις
ΤύποςΕιδικές Δυνάμεις
ΡόλοςΜαύρες επιχειρήσεις
Ηλεκτρονικός πόλεμος
Ανταρτοπόλεμος
Ανορθόδοξος πόλεμος
Υβριδικός πόλεμος κ.α.
ΥπαγωγήΔιεύθυνση Στρατιωτικών Πληροφοριών

Η Σαγιερέτ Ματκάλ (Sayeret Matkal) [1] (εβραϊκά: סיירת מטכ״ל‎‎) (επίσημος τίτλος: Μονάδα Αναγνώρισης Γενικού Επιτελείου) [2] είναι η «Μονάδα Ειδικών Επιχειρήσεων» των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF).[3]

Αποστολή της η διεξαγωγή επιχειρήσεων αναγνώρισης πίσω από τις γραμμές του εχθρού προκειμένου να αποσπάσει πληροφορίες, η διεξαγωγή μαύρων ή μυστικών επιχειρήσεων, η έρευνα και διάσωση κατά τη μάχη, η διάσωση ομήρων, η διεξαγωγή αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων, ο ανορθόδοξος πόλεμος και άλλες παρόμοιες επιχειρήσεις εκτός των συνόρων του Ισραήλ.

Η μονάδα έχει σχεδιαστεί με πρότυπο την Ειδική Αεροπορική Υπηρεσία του Βρετανικού Στρατού (SAS), και είναι αντίστοιχη της SAS και της Delta Force του Στρατού των ΗΠΑ.[4]

Από τα πιο γνωστά μέλη της μονάδας και αρχηγοί ομάδων ήταν τα αδέρφια Νετανιάχου. Ο Γιονατάν, ο Μπένιαμιν - Πρωθυπουργός του Ισραήλ σήμερα και ο Ίντο.[5]

Η ιστορία της μονάδας καταγράφηκε στο βιβλίο «Sayeret Matkal: The Greatest Operations of Israel's Elite Commandos» των πρώην αξιωματικών της Σαγιερέτ Ματκάλ, Αβνέρ Σουρ (Avner Shur) και Αβιράμ Χαλεβί (Aviram Halevi) [6]

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1954, η πρώτη μονάδα ειδικών επιχειρήσεων του Ισραήλ, η Μονάδα 101, διαλύθηκε μετά την κατακραυγή που προκλήθηκε από τη Σφαγή της Κίμπια . Αυτό το γεγονός άφησε το στράτό του Ισραήλ χωρίς μονάδα ειδικών επιχειρήσεων (εκτός από το Shayetet 13 του Πολεμικού Ναυτικού). Το 1957, ο Ταγματάρχης Αβραάμ Αρνάν (Avraham Arnan), πρώην μαθητής Yeshiva και μαχητής της Palmach, ζήτησε από το Γενικό Επιτελείο να δημιουργήσει μια μονάδα που θα μπορούσε να σταλεί σε εδάφη που ελέγχονται από τον εχθρό για να εκτελέσει άκρως απόρρητες αποστολές συλλογής πληροφοριών. Η ιδέα του Αρνάν (υποστηριζόμενη από τον Νταβίντ Μπεν Γκουριόν και τον Γιτζάκ Ράμπιν) ήταν να δημιουργήσει μια μονάδα που θα στρατολογούσε μόνο τους καλύτερους και λαμπρότερους της ισραηλινής νεολαίας. Οι υποψήφιοι μαχητές επρόκειτο να επιλεγούν «ένας προς έναν», όντας σωματικά και πνευματικά οι καλύτεροι διαθέσιμοι στρατιώτες.

Αρχικά μέρος της Μονάδας 154 της Διεύθυνσης Στρατιωτικών Πληροφοριών, η Σαγιερέτ Ματκάλ άρχισε να λειτουργεί ανεξάρτητα ένα χρόνο αργότερα ως μονάδα ειδικών επιχειρήσεων του Γενικού Επιτελείου, σύμφωνα με το πρότυπο της Βρετανικής Ειδικής Αεροπορικής Υπηρεσίας. Τα μέλη της μονάδας εκπαιδεύτηκαν από Βεδουίνους ιχνηλάτες προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τους αντιπάλους τους.[7] Ένα χρόνο μετά τον σχηματισμό της πρώτης μοίρας ελικοπτέρων του Ισραήλ, η στενή συνεργασία μεταξύ των δύο μονάδων επέτρεψε στην υπηρεσία να αναπτυχθεί περισσότερο και βαθύτερα εντός αραβικού εδάφους από τον προκάτοχό της. Το όραμα του Αρνάν για την Σαγιερέτ Ματκάλ (της οποίας ήταν ο πρώτος διοικητής) ήταν μια μονάδα που θα εκτελούσε στρατηγική συλλογή πληροφοριών και άλλες επιχειρήσεις και ως εκ τούτου θα λάμβανε τις αποστολές της μόνο από το Γενικό Επιτελείο.[8]

Η πρώτη επιχειρησιακή της δραστηριότητα πραγματοποιήθηκε στον Λίβανο τον Μάιο του 1962.[3] Η επιτυχία αυτής της αποστολής άνοιξε το δρόμο για τη δεύτερη επιχείρηση της μονάδας πέντε μήνες αργότερα στη Συρία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η Σαγιερέτ Ματκάλ διεξήγαγε αρκετές επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών στη χερσόνησο του Σινά, η τελευταία από τις οποίες ξεκίνησε μόλις τέσσερις μήνες πριν από το ξέσπασμα του Πολέμου των Έξι Ημερών.[9] Όμως, λόγω της εκτεταμένης εκπαίδευσης, σχεδιασμού και προετοιμασίας που έπρεπε να αναληφθεί πριν από τις αποστολές της, κατέληξε στο να μην πάρει μέρος στον ίδιο τον πόλεμο.

Μετά το 1967, και με την κλιμάκωση της αραβικής αντίστασης από ομάδες όπως η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), η Σαγιερέτ Ματκάλ άρχισε να αναπτύσσει τις πρώτες τεχνικές αντιτρομοκρατίας και διάσωσης ομήρων ανα τον κόσμο. Ξεκινώντας με την «Επιχείρηση Ισότοπο» (Operation Isotope), η μονάδα πραγματοποίησε αρκετές επιχειρήσεις υψηλού προφίλ που την έκαναν δημοφιλή ως μονάδα «ελίτ αλεξιπτωτιστών» (η αυτόνομη ύπαρξη της μονάδς ήταν απόρρητη εκείνη την εποχή). Το 1972, πριν από τη σφαγή του Μονάχου, συνεργάτες της μονάδας στάλθηκαν στη Δυτική Γερμανία για να συνεργαστούν με τις γερμανικές αρχές και, εάν χρειαζόταν, να πραγματοποιήσουν οι ίδιοι τη διάσωση των ομήρων.

Στην επόμενη επιχείρηση «Οργή του Θεού», η Σαγιερέτ Ματκάλ χτύπησε την PLO στη Βηρυτό.[10]

Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ το 1973, έφερε μια βαθιά αλλαγή στη μονάδα. Με το Ισραήλ να πολεμά σε δύο μέτωπα και το Γενικό Επιτελείο απασχολημένο με τη διαχείριση του πολέμου, η μονάδα βρέθηκε χωρίς αποστολές να εκτελέσει. Στη συνέχεια, οι αξιωματικοί της χωρίστηκαν σε δύο στρατόπεδα: εκείνους που πίστευαν ότι η μονάδα έπρεπε να κρατηθεί σε εφεδρεία και να μην συμμετάσχει επιπόλαια σε αποστολές όπου θα μπορούσαν να υπάρξουν σοβαρές απώλειες, και εκείνους που ήθελαν να ξεκινήσουν δράση, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε αποστολές με ελάχιστο σχεδιασμό, «καταδρομικού χαρακτήρα». Το τελευταίο επικράτησε και η μονάδα επιχειρούσε και στα δύο μέτωπα. Μετά τον πόλεμο, η Σαγιερέτ Ματκάλ άρχισε να αναπτύσσει εκ των προτέρων σχέδια για την εποχή του πολέμου, έτσι ώστε θα άρχιζε και πάλι, να ήταν έτοιμη για δράση, χωρίς να περιμένει τις εντολές και τις αποστολές του Γενικού Επιτελείου. Ένας εφεδρικός λόχος της Σαγιερέτ Ματκάλ συνεργάστηκε με την Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία. Η συνεργασία κρίθηκε απαραίτητη και από αυτόν το λόχο δημιουργήθηκε η Μονάδα Ειδικών Επιχειρήσεων της Πολεμικής Αεροπορίας (Shaldag).[11]

Το 1974, η μονάδα υπέστη μεγάλο πλήγμα όταν μια αποτυχημένη προσπάθεια διάσωσης είχε ως αποτέλεσμα τη Σφαγή του Μααλότ. Το περιστατικό οδήγησε στην δημιουργία μιας νέας αντι-τρομοκρατικής μονάδας της Yamam για την αντιμετώπιση εγχώριων αποστολών αντιτρομοκρατίας/διάσωσης ομήρων, ενώ η Σαγιερέτ Ματκάλ θα επικεντρωνόταν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας/διάσωσης ομήρων εκτός χώρας.

Δύο χρόνια αργότερα, στις 4 Ιουλίου 1976, πραγματοποιήθηκε η πιο διάσημη (μέχρι σήμερα), αποστολή της μονάδας , η Επιχείρηση Εντέμπε για τη διάσωση ομήρων που κρατούνταν στην Ουγκάντα από τουλάχιστον έξι Παλαιστίνιους και δύο Γερμανούς που υποστηρίζονταν από στρατιώτες της Ουγκάντα.[12] Η αποστολή στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, αν και σκοτώθηκαν τρεις όμηροι, καθώς και ο διοικητής της μονάδας, αντισυνταγματάρχης Γιονατάν Νετανιάχου.[5]

Το 2015, η μονάδα έλαβε τιμητική διάκριση για τη συμμετοχή της κατά τη διάρκεια της Ισραηλινή Επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας (2014).[13]

Προσλήψεις και εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στρατιώτης της Sayeret Matkal

Η ίδρυση και λειτουργία της μονάδας κρατήθηκε μυστική μέχρι τη δεκαετία του 1980.[3] Εκτενείς πληροφορίες για τις περισσότερες επιχειρήσεις της μονάδας είναι απόρρητες μέχρι και σήμερα.[3] Τα πρώτα στελέχη της μονάδας επιλέχθηκαν μέσω προσωπικών γνωριμιών και συστάσεων. Από τη δεκαετία του 1970, μέσα σε πλήρη μυστικότητα η μονάδα δέχτηκε εθελοντές νεοσυλλέκτους.

Σήμερα διοργανώνει δυο φορές το χρόνο, ημέρες επιλογής υποψηφίων (Gibbush). Όσοι γίνουν δεκτοί στη μονάδα εκπαιδεύονται για δυο χρόνια.[3] Κατά την εκπαίδευση δίνεται μεγάλη έμφαση σε τεχνικές καμουφλάζ, μάχης και περιπολίας σε αστικές περιοχές, εξουδετέρωση βομβών και ναρκών ξηράς, βολές ταχείας αντιδράσεωςς, επιβίωση στην έρημο και στο βουνό, πολεμικές τέχνες, τακτικές αναγνώρισης, τακτικές μικρών ομάδων, οδήγηση, τακτικές έκτακτης ιατρικής βοήθειας, τακτικές παρακολούθησης, χρήση χάρτη και πυξίδας, χρήση φορητών όπλων και ελαφρών όπλων και άλλες δεξιότητες που απαιτούνται για την επιβίωση πίσω από τις γραμμές του εχθρού. Η τελευταία δοκιμασία είναι πορεία 120-150 χιλιομέτρων σε τέσσερις ημέρες για να λάβουν τον κόκκινο μπερέ τους.[10]

Το πρόγραμμα εκπαίδευσης αποτελείται από τα ακόλουθα:

  • Τέσσερις μήνες βασικής εκπαίδευσης πεζικού, που πραγματοποιείται στη βάση βασικής εκπαίδευσης Αλεξιπτωτιστών.[10]
  • Δίμηνη προχωρημένη εκπαίδευση πεζικού, εντός της μονάδας.[10]
  • Τρεις εβδομάδες στη Σχολή Αλεξιπτωτιστών IDF.[10]
  • Πέντε εβδομάδες μάθημα αντιτρομοκρατίας (CT) στη Σχολή Αντιτρομοκρατικού Πολέμου του IDF, ακολουθούμενο από περισσότερη εκπαίδευση στην εσωτερική μονάδα.[10]
  • Η υπόλοιπη εκπαίδευση είναι αφιερωμένη στην εκπαίδευση περιπολίας αναγνώρισης μεγάλης εμβέλειας, και ιδιαίτερα στην πλοήγηση και προσανατολισμό, η οποία έχει τεράστια σημασία για τη μονάδα. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της εκπαίδευσης προσανατολισμού γίνεται σε ζευγάρια για λόγους ασφαλείας, όπως και σε κάθε άλλη μονάδα του ισρηλινού στρτού, η Σαγιερέτ Ματκάλ διεξάγει και ασκήσεις ατομικού προσανατολισμού μεγάλης εμβέλειας.[10]

Προς το τέλος της εκπαίδευσής τους, υποβάλλονται σε μια σειρά μαθημάτων, διάρκειας δύο εβδομάδων, σχετικά με την επιβίωση σε κατάσταση αιχμαλωσίας. Μετά από μια αιφνιδιαστική απαγωγή, κρατούνται σε συνθήκες φυλακής και υποβάλλονται σε ανάκριση, απειλές και σωματική βία και εξαναγκάζονται να εκτελούν εξευτελιστικές δραστηριότητες.[14]

Αν και η Σαγιαρέτ Ματκάλ έχει τα δικά της διακριτικά, είναι μία από τις δύο μονάδες του ισραηλινού στρατού (η άλλη είναι το Duvdevan), στις οποίες οι στρατιώτες δεν επιτρέπεται να τα φορούν δημόσια. Αυτή η έλλειψη διακριτικών οδηγεί συχνά στην αναγνώριση και ταυτοποίηση των μαχητών της μονάδας, καθώς είναι ευρέως γνωστό ότι δεν φορούν διακριτικά.[15]

Εχούντ Μπαράκ

Διάσημα μέλη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι βετεράνοι της Σαγιεράτ Ματκάλ έχουν κατακτήσει υψηλές θέσεις στα στρατιωτικά και πολιτικά κλιμάκια του Ισραήλ. Αρκετοί έχουν γίνει στρατηγοί και μέλη της Κνέσετ.

Η σταδιοδρομία του Εχούντ Μπαράκ (Ehud Barak) είναι ένα παράδειγμα: Κληρωτός το 1959, μπήκε στην Μονάδα 101. Στην υπηρεσία της Σαγιερέτ Ματκάλ ηγήθηκε στίς επιχειρήσεις "Isotope" του 1972 και "Spring of Youth" του 1973. Αργότερα έγινε Αρχηγός του Επιτελείου των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων μεταξύ 1991 και 1995. Το 1999 έγινε ο 10ος πρωθυπουργός του Ισραήλ.[5]

  • Nadav Argaman – αρχηγός ομάδας, μετέπειτα διευθυντής του Σιν Μπετ .
  • Doron Avital – διοικητής 1992–1994. Μέλος της 18ης Κνεσέτ για το Καντίμα.
  • Shay Avital – διοικητής μονάδας κατά τη διάρκεια του πολέμου του Λιβάνου το 1982, αργότερα πρώτος διοικητής του Σώματος Βάθους.
  • Ναφτάλι Μπένετ – πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ υπουργός Άμυνας και αρχηγός του κόμματος Yamina.[16]
  • Muki Betser – δεύτερος στην διοίκηση της επιχείρησης Entebbe . Ιδρυτής της Μονάδας Shaldag.[17]
  • Nechemya Cohen – ο πιο παρασημοφορημένος στρατιώτης της Μονάδας αλλά και του ισραηλινού στρατού (μετά τον Μπαράκ) Σκοτώθηκε στη δράση. Το Beit Nechemya χτίστηκε στη μνήμη του.[18]
  • Avi Dichter – μαχητής μονάδας, μετέπειτα επικεφαλής της Γενικής Υπηρεσίας Ασφαλείας του Ισραήλ ( Σιν Μπετ ), αργότερα υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας.[19]
  • Daniel M. Lewin – συνιδρυτής της Akamai Technologies . Ήταν το πρώτο θύμα των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου.[20]
  • Shaul Mofaz – αναπληρωτής διοικητής μονάδας, μετέπειτα αρχηγός του επιτελείου του IDF και πρώην υπουργός Άμυνας του Ισραήλ.
  • Μπενιαμίν Νετανιάχου – αρχηγός ομάδας μονάδας, νυν πρωθυπουργός του Ισραήλ.[5]
  • Yonatan Netanyahu – διοικητής μονάδας, σκοτώθηκε στην επιχείρηση Entebbe.
  • Moshe Yaalon – διοικητής μονάδας, μετέπειτα αρχηγός του επιτελείου του IDF, υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων του Ισραήλ και Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ.[21]

Επιχειρήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1968 – «Επιχείρηση Δώρο» – δολιοφθορά 14 επιβατικών αραβικών αεροσκαφών στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Βηρυτού, Λίβανος.
  • 1969 - «Επιχείρηση Bulmus 6» - επίθεση στο οχυρωμένο Green Island, Αίγυπτος (από κοινού με το Shayetet 13).[22]
  • 1969 – «Επιχείρηση Raviv» – επιδρομή στην ακτή της Ερυθράς Θάλασσας της Αιγύπτου .
  • 1972 – «Επιχείρηση Ισότοπο» – αποτροπή της αεροπειρατείας της πτήσης Sabena 571 στο Τελ Αβίβ του Ισραήλ (διάσωση ομήρων).[10]
  • 1972 – «Επιχείρηση Κλουβί 3» – απαγωγή 5 Σύρων αξιωματικών πληροφοριών.[10]
  • 1973 - «Επιχείρηση Άνοιξη της Νεολαίας» - δολοφονία ηγετών του «Μαύρου Σεπτέμβρη» στη Βηρυτό. (από κοινού με τον Shayetet 13).[10]
  • 1973 – Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ – ανακατάληψη του όρους Ερμόν (από κοινού με την Ταξιαρχία Γκολάνι ). διάσωση του Αντισυνταγματάρχη. Ενέδρες βαθιάς αναχαίτισης στην Αίγυπτο και τη Συρία.[15]
  • 1974 – «Σφαγή στο Ma'alot» – διάσωση ομήρων σχολείων.[5]
  • 1975 – Επιχείρηση Savoy – διάσωση ομήρων ξενοδοχείου
  • 1976 – «Επιχείρηση Thunderbolt» – διάσωση ομήρων στο Entebbe, Ουγκάντα.[23]
  • 1978 – «Σφαγή στην παράκτια οδό» – διάσωση ομήρων με λεωφορείο.[24]
  • 1980 – «Κρίση ομήρων Misgav Am» – Διάσωση ομήρων σε παιδικό σταθμό κιμπούτς.[24]
  • 1982 – 1982 Πόλεμος του Λιβάνου – βαθιά αναγνώριση μπροστά από τις ισραηλινές δυνάμεις (ελεύθεροι σκοπευτές κατάφεραν να στοχεύσουν τον Γιάσερ Αραφάτ αν και δεν τους επετράπη να πυροβολήσουν)
  • 1984 – «Υπόθεση Kav 300» – διάσωση ομήρων με λεωφορείο.[25]
  • 1988 - «Δολοφονία του Abu Jihad», στην Τύνιδα, Τυνησία.[26]
  • 1989 - «Απαγωγή του σεΐχη Abdul-Karim Obeid», Λίβανος.[24]
  • 1992 – «Επιχείρηση Μπραμπλ Μπους» – σχέδιο δολοφονίας του ιρακινού προέδρου Σαντάμ Χουσεΐν.[27]
  • 1994 – «Απαγωγή Mustafa Dirani», Λίβανος.[24]
  • 1994 - «Nachshon Wachsman» - αποτυχημένη διάσωση ομήρων.[28][29]
  • 2006 – Δεύτερος Πόλεμος του Λιβάνου : Επιχείρηση Sharp and Smooth – παρεμπόδιση του λαθρεμπορίου όπλων (από κοινού με τη μονάδα Shaldag ). άλλες επιχειρήσεις για την παρεμπόδιση του λαθρεμπορίου όπλων (σε μία από αυτές ανακαλύφθηκε η δύναμη και ο αντισυνταγματάρχης Emmanuel Moreno σκοτώθηκε και άλλοι δύο τραυματίστηκαν στην πυρομαχία που ακολούθησε).[30]
  • 2007 - Συλλογή δειγμάτων εδάφους στη Συρία πριν από την Επιχείρηση Orchard, τον βομβαρδισμό ενός υποτιθέμενου συριακού πυρηνικού αντιδραστήρα.[31]
  • 2017 – Διείσδυση στη Συρία για τοποθέτηση συσκευής ακρόασης σε αίθουσα συνεδριάσεων του προσωπικού εξωτερικών επιχειρήσεων του Ισλαμικού Κράτους.[32]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «סיירת מטכ"ל - יחידת העילית הבכירה של ישראל - הכל על היחידה». אדרנלין (στα Εβραϊκά). 12 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2022. 
  2. ↑ «Israel Special Forces: Sayeret Matkal». The Jewish Virtual Library (American-Israeli Cooperative Enterprise). Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2021. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «גיבוש מטכ״ל - תנאי קבלה, טיפים לגיבוש סיירת מטכל ועוד». Xpert כושר קרבי (στα Εβραϊκά). Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2020. 
  4. ↑ «Sayeret Matkal – Israeli Special Operations». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2008. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Dunstan, Simon (Ιανουαρίου 2011). Entebbe: The Most Daring Raid of Israel's Special Forces. The Rosen Publishing Group. σελίδες 12, 49–50. ISBN 978-1-4488-1868-6. 
  6. ↑ Sayeret Matkal (στα Αγγλικά). 7 Φεβρουαρίου 2023. ISBN 978-1-5107-7193-2. 
  7. ↑ «Sayeret Mat'kal». Specwarnet.net. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2010. 
  8. ↑ Betser, Muki (1996). Secret Soldier. London: Simon & Schuster. ISBN 0-684-81683-0. 
  9. ↑ «In 1967, the Israelis Eavesdropped on Arab Armies' Phone Calls». 4 Δεκεμβρίου 2017. 
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 Ryan, Mike (2008). The Operators: Inside the World's Special Forces. Skyhorse Pub. σελ. 134. ISBN 978-1-60239-215-1. 
  11. ↑ Katz, Yaakov (August 13, 2006). «Israeli commando missions come out of shadows». The USA Today. https://www.usatoday.com/news/world/2006-08-13-commando-missions_x.htm. 
  12. ↑ Stevenson, William (1976). Ninety Minutes at Entebbe. New York: Bantam Books. ISBN 0-553-10482-9. 
  13. ↑ זיתון, יואב (19 January 2015). «כבוד לגיבורים: פורסמו שמות מעוטרי צה"ל מצוק איתן». Ynet. http://www.ynet.co.il/articles/0,7340,L-4616797,00.html. 
  14. ↑ «Beatings, threats, humiliations: How the IDF trains soldiers for enemy captivity». Times of Israel (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2020. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Tucker, Spencer C.· Roberts, Priscilla (12 Μαΐου 2008). The Encyclopedia of the Arab-Israeli Conflict: A Political, Social, and Military History [4 volumes]: A Political, Social, and Military History. ABC-CLIO. σελ. 738. ISBN 978-1-85109-842-2. 
  16. ↑ Kinet, Ruth (2013). Israel: Ein Länderporträt. Ch. Links Verlag. σελ. 93. ISBN 978-3-86153-714-4. 
  17. ↑ «The Entebbe account the Netanyahu family would rather not hear». Haaretz. http://www.haaretz.com/israel-news/.premium-1.728052. 
  18. ↑ Pressfield, Steven (6 Μαΐου 2014). The Lion's Gate: On the Front Lines of the Six Day War. New York: Penguin Group US. σελ. 339. ISBN 978-0-698-16397-3. 
  19. ↑ Pedahzur, Ami (13 Αυγούστου 2013). The Israeli Secret Services and the Struggle Against Terrorism. Columbia University Press. σελίδες 1–4. ISBN 978-0-231-51161-2. 
  20. ↑ Weiss, Efrat (12 September 2001). «Daniel was a very special man» (στα he). Yedioth Ahronoth (Ynet!). http://www.ynet.co.il/articles/0,7340,L-1114088,00.html. Ανακτήθηκε στις 12 September 2011. 
  21. ↑ Kahana, Ephraim (19 Απριλίου 2006). Historical Dictionary of Israeli Intelligence. Scarecrow Press. σελ. 309. ISBN 978-0-8108-6500-6. 
  22. ↑ Bawaba, Al (June 18, 2007). «Spotlight : Ami Ayalon». The Star (Amman, Jordan)  – μέσω HighBeam Research (απαιτείται συνδρομή) . Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 24, 2015. https://web.archive.org/web/20150924145725/http://www.highbeam.com/doc/1G1-183556921.html. 
  23. ↑ Blackburn, Michael (6 Ιουνίου 2013). US Army Special Forces Small Unit Tactics Handbook. Blacksmith Publishing. σελ. 183. ISBN 978-0-9895513-0-4. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 Geraghty, Tony (12 Ιουλίου 2011). Black Ops: The Rise of Special Forces in the C.I.A., the S.A.S., and Mossad. Pegasus Books. σελ. 277. ISBN 978-1-4532-1827-3. 
  25. ↑ Hoffman, Aaron (September 22, 2011). «The Israeli Secret Services and the Struggle Against Terrorism». Shofar  – μέσω HighBeam Research (απαιτείται συνδρομή) . Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις August 8, 2014. https://web.archive.org/web/20140808123704/http://www.highbeam.com/doc/1G1-271884947.html. 
  26. ↑ The New York Times. November 1, 2012. https://www.nytimes.com/aponline/2012/11/01/world/middleeast/ap-ml-israel-assassination.html. 
  27. ↑ Lavie, Mark (December 16, 2003). «Israelis plotted to kill Saddam». Deseret News  – μέσω HighBeam Research (απαιτείται συνδρομή) . Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 24, 2015. https://web.archive.org/web/20150924195813/http://www.highbeam.com/doc/1P2-7113504.html. 
  28. ↑ Matthew Levitt (2008). Negotiating Under Fire: Preserving Peace Talks in the Face of Terror Attacks. Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 9780742565661. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2014. 
  29. ↑ «Failed attempt of Sayeret Matkal to rescue IDF soldier Wachsman». Spec Ops Magazine. 31 Ιουλίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016. 
  30. ↑ Katz, Yakov (March 29, 2007). «Sayeret Matkal celebrates 50 years of courage, secrecy». The Jerusalem Post  – μέσω HighBeam Research (απαιτείται συνδρομή) . Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 24, 2015. https://web.archive.org/web/20150924172938/http://www.highbeam.com/doc/1P1-137363792.html. 
  31. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2023. 
  32. ↑ «Exclusive: What Trump Really Told Kislyak After Comey Was Canned». Vanity Fair. 22 Νοεμβρίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σαγιερέτ_Ματκάλ&oldid=10612390"