Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ρόμπερτ Ντόνατ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρόμπερτ Ντόνατ
Γέννηση18  Μαρτίου 1905[1][2][3]
Withington[4]
Θάνατος9  Ιουνίου 1958[1][2][3]
Λονδίνο[5]
Αιτία θανάτουάσθμα
Τόπος ταφήςEast Finchley Cemetery
ΚατοικίαWithington
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο
Ιδιότηταηθοποιός ταινιών, καρατερίστας, ηθοποιός θεάτρου, σκηνοθέτης κινηματογράφου και ηθοποιός
ΣύζυγοςRenée Asherson (1953–1958)[6]
ΓονείςErnst Emil Donat[7]
Είδος τέχνηςΣαιξπηρική κωμωδία
ΒραβεύσειςΌσκαρ Α΄ Ανδρικού Ρόλου (1938) και Αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[8]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Με την Γκριρ Γκάρσον στην ταινία Αντίο, ωραία νιάτα (1939)

Ο Ρόμπερτ Ντόνατ (Friedrich Robert Donat, 18 Μαρτίου 1905 - 9 Ιουνίου 1958) ήταν Βρετανός ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου βραβευμένος με Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του στην ταινία του 1939 Αντίο, ωραία νιάτα (Goodbye Mr. Chips)[9]. Είναι επίσης γνωστός για τη συμμετοχή του στην ταινία μυστηρίου του Άλφρεντ Χίτσκοκ Τα 39 σκαλοπάτια (The 39 Steps, 1935) καθώς και στο δράμα του Κινγκ Βίντορ Γκρεμισμένα είδωλα (The Citadel, 1938).

Ο Ρόμπερτ Ντόνατ γεννήθηκε στο Γούθινγκτον του Μάντσεστερ το 1905. Γονείς του ήταν ο Ερνστ Εμίλ Ντόνατ κι η Ρόουζ Άλις Γκριν. Ήταν αγγλικής, πολωνικής, γερμανικής και γαλλικής καταγωγής και φοίτησε στο Κεντρικό Σχολείο Αρρένων του Μάντσεστερ. Είχε έναν αδελφό, τον Τζον Ντόνατ.

Ο Ντόνατ έκανε το ντεμπούτο του στο θέατρο του Πρίγκηπα της Ουαλίας στο Μπέρμιγχαμ, το 1921, σε ηλικία 16 ετών με το θίασο του Χένρι Μπέιντον, ερμηνεύοντας το ρόλο του Λούκιου στο έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ Ιούλιος Καίσαρ. Η μεγάλη επιτυχία ήρθε το 1924 όταν έγινε μέλος του σαιξπηριανού θιάσου του σερ Φρανκ Μπένσον, όπου κι έμεινε για 4 χρόνια[10] . Ο ηθοποιός έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο το 1932 στην ταινία Men of Tomorrow. Η συμμετοχή του στην ταινία του 1933 Ερρίκος Η' (The Private Life of Henry VIII) πλάι στον Τσαρλς Λότον του χάρισε αναγνωρισιμότητα[11].

Έπειτα ερμήνευσε μια σειρά από ρόλους Άγγλων ευγενών που δεν ήταν υπερόπτες αλλά ούτε κοινότοποι. Η διαφορετικότητά του τον κατέστησε ιδιαίτερα δημοφιλή για τα κινηματογραφικά δρώμενα της εποχής κι οι κριτικοί της περιόδου τον συνέκριναν με τον Κλαρκ Γκέιμπλ και τον Γκάρι Κούπερ. Είχε επιτυχία με τις εμφανίσεις του στις ταινίες: Τα 39 σκαλοπάτια (The 39 Steps, 1935), Το φάντασμα ταξιδεύει (The Ghost Goes West, 1936) του Ρενέ Κλερ, Γκρεμισμένα είδωλα (The Citadel, 1938) για το οποίο έλαβε την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου και Αντίο, ωραία νιάτα (Goodbye, Mr. Chips, 1939) για το οποίο κέρδισε το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου υπερισχύοντας ηθοποιών οι οποίοι ήταν υποψήφιοι για ταινίες που θεωρούνται πλέον κλασικές (όπως ο Κλαρκ Γκέιμπλ για το Όσα παίρνει ο άνεμος (Gone with the Wind), o Λόρενς Ολίβιε για το Ανεμοδαρμένα ύψη (Wuthering Heights), ο Τζέιμς Στιούαρτ για το Ο κύριος Σμιθ πάει στην Ουάσινγκτον (Mr. Smith Goes to Washington) και ο Μίκι Ρούνεϊ για το Τα ανήλικα εν δράσει (Babes in Arms). Οι περισσότερες ταινίες που γύρισε μετά τη νίκη του ήταν βρετανικής παραγωγής, με εξαίρεση την ταινία του 1958 Το πανδοχείο της έκτης ευτυχίας (The Inn of the Sixth Happiness), όπου εμφανίστηκε στο πλευρό της Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Αυτή ήταν κι η τελευταία του ταινία. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του ο Ντόνατ είχε την επιθυμία να αναλάβει δυο ρόλος που τελικά δεν του δόθηκαν. Ήθελε να αναλάβει το ρόλο του αφηγητή στην ταινία του Λόρενς Ολίβιε Ερρίκος Ε' (Henry V) που ανέλαβε τελικά ο Λέσλι Μπανκς, καθώς και τον ρόλο του Μπιλ Σάικς στη μεταφορά του Όλιβερ Τουίστ (Oliver Twist, 1948) του Ντέιβιντ Λιν. Ο Λιν θεωρούσε ότι ήταν ακατάλληλος για το ρόλο και τον ανέθεσε στον Ρόμπερτ Νιούτον.

Η εμφανίσεις του στην αγγλική θεατρική σκηνή περιλαμβάνουν τα έργα του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω Ο μαθητής του διαβόλου το 1938 και Το σπίτι της πονεμένης καρδιάς το 1942, στο Πολύ κακό για το τίποτα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ το 1946 και στο Φονικό στην εκκλησία του Τόμας Στερνς Έλιοτ το 1952.

Υπήρξε παντρεμένος από το 1929 εώς το 1946 με την Έλλα Άνεσλεϊ Βόισεϊ, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά κι έπειτα το 1952 παντρεύτηκε τη Ρενέ Άσερσον, η οποία έμεινε μαζί του μέχρι και τον θάνατό του το 1958.

Ο ηθοποιός έπασχε από χρόνιο άσθμα που επηρέασε τις εμφανίσεις του περιορίζοντας τη φιλμογραφία του μόνο σε είκοσι ταινίες.[12]. Το 1952 αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τα γυρίσματα της ταινίας του Ντέιβιντ Λιν Η εκλογή του Χόμπσον (Hobson's Choice) δίνοντας τη θέση του στον Τσαρλς Λότον[12]. Ο ηθοποιός πέθανε τον Ιούνιο του 1958 στο Λονδίνο σε ηλικία 53 ετών. Ο βιογράφος του Κένεθ Μπάροου έγραψε για το λόγο του θανάτου του: Ίσως το άσθμα να τον είχε καταστήσει αδύναμο, αλλά μετά το θάνατό του η νεκροψία έδειξε ότι είχε εγκεφαλικό όγκο μεγέθους όσο κι ένα αυγό πάπιας κι η θρόμβωση θεωρήθηκε ο πρωταρχικός λόγος του θανάτου του[13]. Η τελευταία του ατάκα στην τελευταία του ταινία Το πανδοχείο της έκτης ευτυχίας (The Inn of the Sixth Happiness), ήταν προφητική: Νομίζω ότι δεν θα ιδωθούμε ποτέ ξανά. Αντίο.

Έτος Ταινία Ρόλος Σημειώσεις
1932 Men of Tomorrow Julian Angell
1932 That Night in London Dick Warren
1933 Cash Paul Martin
1933 Ερρίκος Η' (The Private Life of Henry VIII) Thomas Culpeper
1934 Ο Κόμης Μοντεχρήστος (The Count of Monte Cristo) Έντμοντ Νταντές, ο επώνυμος κόμης
1935 Τα 39 σκαλοπάτια (The 39 Steps) Richard Hannay
1936 Το Φάντασμα Ταξιδεύει (The Ghost Goes West) Murdoch Glourie/Donald Glourie
1937 Ιππότης Χωρίς Πανοπλία (Knight Without Armour) Peter Ouronov
1938 Γκρεμισμένα Είδωλα (The Citadel) Dr. Andrew Manson Υποψηφιότητα — Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου
1939 Αντίο, ωραία νιάτα (Goodbye, Mr. Chips) Mr. Chips Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου
1942 The Young Mr Pitt William Pitt / The Earl of Chatham
1943 Κατάσκοποι των Βαλκανίων (The Adventures of Tartu) Captain Terence Stevenson / Jan Tartu προβλήθηκε στις Η.Π.Α. με τίτλο Sabotage Agent
1943 The New Lot Actor Δεν αναφέρεται στους τίτλους
1945 Perfect Strangers Robert Wilson
1947 Κάπταιν Μπόικοτ (Captain Boycott) Charles Stewart Parnell
1948 The Winslow Boy Sir Robert Morton
1950 The Cure for Love Sergeant Jack Hardacre
1951 Το Μαγικό Κουτί (The Magic Box) Γουίλιαμ Φριζ Γκριν, "ο ξεχασμένος κινηματογραφιστής"
1954 Lease of Life Rev. William Thorne Υποψηφιότητα — Βραβεία BAFTA Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας
1958 Το Πανδοχείο της Έκτης Ευτυχίας (The Inn of the Sixth Happiness) The Mandarin of Yang Cheng Υποψηφιότητα — Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας σε Δράμα
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 14011615v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w69p3ptp. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. www.debate.org/reference/film/actors-actresses/-names-starting-with-r/13.
  5. homepage.ntlworld.com/alscot1/Chriseccle.htm.
  6. p61292.htm#i612918. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  7. 7,0 7,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  8. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουνίου 2021.
  9. Obituary Variety, June 11, 1958.
  10. [1] Αρχειοθετήθηκε 2011-09-29 στο Wayback Machine. Donat Family Letters - John Rylands University Library
  11. «NOTES ON FILMS.». The Sunday Herald (Sydney, NSW : 1949 - 1953) (Sydney, NSW: National Library of Australia): σελ. 6 Supplement: Features. 23 July 1950. http://nla.gov.au/nla.news-article18484353. Ανακτήθηκε στις 7 July 2012. 
  12. 12,0 12,1 «illness May Silence Donat's Golden Voice.». The Sunday Herald (Sydney, NSW : 1949 - 1953) (Sydney, NSW: National Library of Australia): σελ. 14. 2 August 1953. http://nla.gov.au/nla.news-article18517961. Ανακτήθηκε στις 7 July 2012. 
  13. Barrow, Kenneth. Mr Chips: The Life of Robert Donat. London: Methuen (1985)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]