Ρωμαϊκή Αγορά της Θεσσαλονίκης
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Ρωμαϊκή Αγορά της Θεσσαλονίκης | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | αρχαιολογική θέση και Αγορά |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°38′16″N 22°56′45″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Θεσσαλονίκης |
| Τοποθεσία | Θεσσαλονίκη |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Προστασία | αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η Ρωμαϊκή Αγορά της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται μεταξύ των οδών Φιλίππου, Αγνώστου Στρατιώτου, Ολύμπου και Μακεδονικής Αμύνης, στην προς την Άνω Πόλη προέκταση της πλατείας Αριστοτέλους. Για τρεις περίπου αιώνες αποτέλεσε κύριο σημείο αναφοράς της πόλης, καθώς και διοικητικό κέντρο, ανεγέρθηκε στη Θεσσαλονίκη κατά το τέλος του 2ου αι. και το πρώτο τρίτο του 3ου αι. μ.Χ. Χτίστηκε ως κάτι αντίστοιχο προς την ελληνική Αγορά, με αρχέτυπο όμως το κέντρο της Ρώμης. Την ίδια εποχή διαμορφώθηκαν πανομοιότυπες αγορές σε όλη τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο το συγκρότημα της Ρωμαϊκής Αγοράς υπέστη αλλαγές, διατήρησε ωστόσο κάποιες από τις λειτουργίες του σαν κοινωνικό κέντρο της πόλης.
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο χώρος της Ρωμαϊκής Αγοράς ήταν καλυμμένος μέχρι το 1966 που πραγματοποιήθηκαν εκσκαφές με σκοπό την ανέγερση του Δικαστικού Μεγάρου της πόλης. Ενώ οι ανασκαφές είχαν ξεκινήσει, ανακαλύφθηκαν στο χώρο αυτό τα πρώτα ευρήματα μεγάλης ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας. Ο έφορος αρχαιοτήτων Φώτης Πέτσας με την αναστήλωση του μοναδικού μονόλιθου μαρμάρινου κίονα με κιονόκρανο, που βρέθηκε ακέραιος, κατάφερε να ματαιωθούν τα σχέδια για την ανέγερση οποιουδήποτε κτιρίου στην περιοχή.
Σήμερα στο χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς λειτουργεί μουσείο η είσοδος του οποίου γίνεται από την Κρυπτή Στοά. Στο Ωδείο πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Περιγραφή-χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D_%CE%B2%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85_(%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%BF_%CE%BC%CE%B9%CF%83%CF%8C_2%CE%BF%CF%85_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1_%CF%80.%CE%A7.),_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%91%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AC,_%CE%98%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7.jpg)
Κύριο χαρακτηριστικό των πόλεων κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο ήταν η ύπαρξη δύο λεωφόρων, μιας με διεύθυνση από βορρά προς νότο και μιας από ανατολή προς δύση. Στη Ρωμαϊκή Θεσσαλονίκη, οι κύριοι οδικοί άξονες ήταν η Via Regia (σημερινή οδός Εγνατία), που ξεκινούσε από την Πύλη του Βαρδαρίου και κατέληγε στην Κασσανδρεωτική Πύλη του ανατολικού άκρου της πόλης, και μία οδός κάθετη προς την Εγνατία που πιθανώς διέσχιζε την πόλη από τη θάλασσα μέχρι την Ακρόπολη. Στο σταυροδρόμι αυτών των οδών βρισκόταν η Ρωμαϊκή Αγορά.
Όταν λειτουργούσε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, η Αγορά αποτελούνταν από δύο πλατείες, αυτή που έχει ανασκαφεί και περιλαμβάνει την Κρυπτή Στοά, το Μουσείο της Ρωμαϊκής Αγοράς και το Ωδείο και αυτή που στα βυζαντινά χρόνια λειτουργούσε ως ανοιχτή πλατεία χωρίς στοές και παραμένει κάτω από το ανώτερο τμήμα της Πλατείας Αριστοτέλους χωρίς να έχει ερευνηθεί.
Σύμφωνα με τα τμήματα της Ρωμαϊκής Αγοράς που έχουν αποκαλυφθεί, αποτελούνταν από μία μεγάλη ορθογώνια πλατεία με ίχνη μαρμάρινων πλακοστρώσεων στο βορειοδυτικό τμήμα της, ένα Ωδείο-βουλευτήριο με διαμορφωμένες κτιστές κερκίδες και σκηνή στο ανατολικό τμήμα της και το ισόγειο τμήμα πολυώροφης στοάς (cryptoporticus-Κρυπτή Στοά) στο νότιο τμήμα της. Ακόμα στη νοτιοανατολική γωνία του χώρου έχει αποκαλυφθεί ένα τμήμα λουτρικού συγκροτήματος (βαλανείο), ελληνιστικής περιόδου (πρώτο μισό 2ου αιώνα π.Χ.), που περιλαμβάνει ένα πυριατήριο (κυκλική αίθουσα εφίδρωσης) με εικοσιπέντε λουτήρες, μια πισίνα ψυχρού και μία θερμού λουτρού και έναν θερμαντικό κλίβανο.
Στα ευρήματα περιλαμβάνονται ψηφιδωτά δάπεδα, τμήμα λιθόστρωτου δρόμου, αγωγοί και οχετοί αποχέτευσης, καθώς και αργυρά νομίσματα και λίθινα και μαρμάρινα γλυπτά.
Η μεγαλοπρεπής αρχαία στοά των ειδώλων (Las Incantadas-Οι μαγεμένες) υπήρχε στο ύψος περίπου της σημερινής Εγνατίας και ήταν μέρος του συγκροτήματος της Ρωμαϊκής Αγοράς. Από τη στοά αυτή μάλιστα πραγματοποιούνταν η είσοδος στην Αγορά. Ανάγλυφες παραστάσεις οκτώ μυθικών προσώπων στόλιζαν τη στοά. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της Τουρκοκρατίας τα ερείπια της στοάς βρίσκονταν στην αυλή ενός Εβραϊκού σπιτιού. Το 1864, μετά από εντολή της Οθωμανικής κυβέρνησης, τα γλυπτά μεταφέρθηκαν στο Μουσείο του Λούβρου από το Γάλλο E. Miller. Εκεί βρίσκονται μέχρι σήμερα.
Μία από τις αλλαγές της αγοράς κατά τα Παλαιοχριστιανικά χρόνια ήταν η μετατροπή της Κρυπτής Στοάς σε μεγάλη δεξαμενή ύδρευσης, όπως επίσης και η ίδρυση ενός ιαματικού «αγιάσματος» σε τμήμα της ίδιας στοάς. Εκεί αποκαλύφθηκε μία παλαιοχριστιανική τοιχογραφία μεγάλης σημασίας.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ιστορία της Θεσσαλονίκης, Απόστολος Παπαγιαννόπουλους, Εκδόσεις ΡΕΚΟΣ, Θεσσαλονίκη 1985
- Θεσσαλονίκης Εγκόλπιον, Χρίστος Ζαφείρης, Εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ, 1997
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πληροφορίες για το Μουσείο της Ρωμαϊκής Αγοράς της Θεσσαλονίκης Αρχειοθετήθηκε 2015-09-28 στο Wayback Machine.