Οι θησαυροί του βασιλιά Σολομώντα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι θησαυροί του βασιλιά Σολομώντα
Εξώφυλλο έκδοσης του 1887
ΣυγγραφέαςΧένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ
ΤίτλοςKing Solomon's Mines
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημιουργίας30  Σεπτεμβρίου 1885
Ημερομηνία δημοσίευσης30  Σεπτεμβρίου 1885
Μορφήμυθιστόρημα
ΣειράΆλαν Κουότερμεϊν
ΧαρακτήρεςΆλαν Κουότερμεϊν
ΤόποςΥποσαχάρια Αφρική
Αφρική
LC ClassOL17449W[1]
ΠροηγούμενοThe Witch's Head
ΕπόμενοAllan Quatermain
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οι θησαυροί του βασιλιά Σολομώντα (αγγλικός τίτλος:King Solomon's Mines, κυριολεκτικά Τα Ορυχεία του βασιλιά Σολομώντα) είναι μυθιστόρημα του Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ που εκδόθηκε το 1885. Αφηγείται την περιπετειώδη αποστολή μιας ομάδας Άγγλων με επικεφαλής τον οδηγό Άλαν Κουότερμεϊν σε ανεξερεύνητες τον 19ο αιώνα περιοχές της Αφρικής, όπου, αναζητώντας έναν αγνοούμενο Άγγλο τυχοδιώκτη, βρίσκουν τα θρυλικά ορυχεία διαμαντιών του βασιλιά Σολομώντα.[2]

Το βιβλίο έχει διασκευαστεί σε ταινία επτά φορές και έχει εμπνεύσει πολλές ακόμη ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και άλλα λογοτεχνικά έργα.[3]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 1885, με διαφημιστικές πινακίδες και αφίσες σε όλο το Λονδίνο που διαφήμιζαν «Το πιο εκπληκτικό βιβλίο που γράφτηκε ποτέ». Είχε μεγάλη επιτυχία και έγινε αμέσως best seller. Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι εξερευνητές ανακάλυπταν αρχαίους πολιτισμούς και τα απομεινάρια τους σε όλο τον κόσμο, όπως η Κοιλάδα των Βασιλέων στην Αίγυπτο και η αυτοκρατορία της Ασσυρίας. Η Εσωτερική Αφρική παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη και Οι θησαυροί του βασιλιά Σολομώντα, ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα περιπέτειας στην Αφρική, αιχμαλώτισε τη φαντασία του κοινού, Στη συνέχεια ο Χάγκαρντ δημοσίευσε αρκετά παρόμοια μυθιστορήματα.[4]

Ο «Βασιλιάς Σολομών» του τίτλου του βιβλίου είναι ο θρυλικός βιβλικός βασιλιάς που φημίζεται τόσο για τη σοφία του όσο και για τον πλούτο του. Ορισμένες τοποθεσίες έχουν προταθεί ως τοποθεσία των ορυχείων του, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών στην κοιλάδα Τίμνα κοντά στο Εϊλάτ. Έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2013 έδειξε ότι αυτή η τοποθεσία χρησιμοποιήθηκε κατά τον 10ο αιώνα π.Χ. ως ορυχείο χαλκού πιθανώς από τους Εδωμίτες, οι οποίοι, όπως αναφέρει η Βίβλος, ήταν αντίπαλοι και συχνά σε πόλεμο με τον βασιλιά Σολομώντα. Η Αγία Γραφή αναφέρει ότι ο βασιλιάς Σολομών είχε στείλει, σε συνεργασία με τους Φοίνικες συμμάχους του, εμπορικές αποστολές κατά μήκος της Ερυθράς Θάλασσας, οι οποίες μετέφεραν εξωτικά είδη και ζώα από την Αφρική στην Ιερουσαλήμ. Μουσουλμάνοι έμποροι στη Σοφάλα είπαν στους Πορτογάλους ταξιδιώτες τον 16ο και τον 17ο αιώνα ότι τα χρυσωρυχεία της περιοχής ανήκαν στον βασιλιά Σολομώντα και ότι αυτός έχτισε την ερειπωμένη πλέον Μεγάλη Ζιμπάμπουε.

Ο Χάγκαρντ γνώριζε καλά την Αφρική, έχοντας ταξιδέψει βαθιά μέσα στην ήπειρο κατά τη διάρκεια του πολέμου των Βρετανών-Ζουλού και του Πρώτου Πολέμου των Μπόερς, όπου είχε γοητευθεί από τη φύση, την άγρια ​​ζωή, την κοινωνία των φυλών και το μυστηριώδες παρελθόν και είχε εντυπωσιαστεί από τον τεράστιο ορυκτό πλούτο της Νότιας Αφρικής και από τα ερείπια αρχαίων χαμένων πόλεων που αποκαλύφθηκαν, όπως η Μεγάλη Ζιμπάμπουε. Ο χαρακτήρας Άλαν Κουότερμεϊν βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στον Φρέντερικ Σέλους, τον Βρετανό κυνηγό και εξερευνητή της Αφρικής. Οι εμπειρίες της πραγματικής ζωής του Σέλους παρείχαν στον Χάγκαρντ το υπόβαθρο και την έμπνευση γι' αυτήν και πολλές μεταγενέστερες ιστορίες.

Οι θησαυροί του βασιλιά Σολομώντα ήταν το πρώτο μυθιστόρημα του Χάγκαρντ, που το έγραψε αφού είχε στοιχηματίσει 5 σελίνια με τον αδερφό του ότι μπορούσε να γράψει ένα μυθιστόρημα τόσο καλό όσοΤο νησί των θησαυρών (1883) του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον. Η δημοσίευση συνέπεσε με την περίοδο του ύστερου βικτωριανού ιμπεριαλισμού και η λογοτεχνία της εποχής αντικατοπτρίζει συχνά το υποτιθέμενο καθήκον των Βρετανών «να φέρουν το φως του πολιτισμού στα σκοτεινά μέρη αυτού του κόσμου μέσω του εμπορίου και των αποστολών, αν χρειαστεί και με τη χρήση στρατιωτικής δύναμης».

Η χώρα των Κουκουάν που αναφέρεται στο βιβλίο βρίσκεται κάπου ανάμεσα στη σύγχρονη Ζάμπια και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Ο πολιτισμός των Κουκουάν μοιράζεται πολλά χαρακτηριστικά με τους Ζουλού, όπως τη γλώσσα των Ζουλού. [5]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε όσους μπαίνουν στην αίθουσα των νεκρών, εικονογράφηση του 1888

Η δράση διαδραματίζεται στη Νότια Αφρική. Ο σερ Χένρι Κέρτις και ο φίλος του απόστρατος αξιωματικός Τζον Χουντ προσεγγίζουν τον Άλαν Κουότερμεϊν, έναν διάσημο κυνηγό και εξερευνητή της Αφρικής με έδρα το Ντέρμπαν. Ο Κέρτις ζητά από τον Κουότερμεϊν να τον βοηθήσει να βρει τον αγνοούμενο εδώ και δυο χρόνια αδερφό του Τζορτζ και του προτείνει μια μεγάλη αμοιβή ή ένα επίδομα για τον γιο του εάν σκοτωθεί στην πορεία. Μετά από κάποια σκέψη, γιατί το ταξίδι είναι πολύ επικίνδυνο, ο Άλαν δέχεται την προσφορά και ξεκινάει μαζί τους. Ο Άλαν υποθέτει πως ο αδελφός του σερ Χένρι πήγε να βρει τους θρυλικούς θησαυρούς του βασιλιά Σολομώντα και με βάση έναν παλιό χάρτη του θησαυρού που κατείχε, αν και ποτέ δεν τον είχε πάρει στα σοβαρά, αρχίζουν την αναζήτηση.

Μετά από ένα μακρύ ταξίδι και αφάνταστες περιπέτειες και κινδύνους, οι τρεις Άγγλοι βρίσκονται στη χώρα των Κουκουάν, όπου εμπλέκονται στις εσωτερικές διαμάχες της χώρας και βοηθούν τον νόμιμο βασιλιά να ανατρέψει τον σφετεριστή του θρόνου. Αποχαιρετούν τον βασιλιά που υπόσχεται ότι θα τους θυμούνται ως ήρωες και από τον αμύθητο θησαυρό που βρίσκουν, φεύγουν με τις τσέπες τους γεμάτες διαμάντια, αρκετά για να τους κάνουν πλούσιους. Ακολουθώντας μια διαφορετική διαδρομή από πριν, βρίσκουν τον αδελφό του σερ Χένρι παγιδευμένο σε μια όαση με σπασμένο πόδι. Επιστρέφουν στο Ντέρμπαν και τελικά στην Αγγλία, αρκετά πλούσιοι για να ζήσουν άνετα.[3]

Χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο Άλαν Κουότερμεϊν  είναι επαγγελματίας κυνηγός μεγάλων θηραμάτων και τυχοδιώκτης, εξοικειωμένος με τις φυλές, τα έθιμα και τις τελετές της μαύρης ηπείρου. Είναι 55 ετών, κοντός, αδύνατος, ζυγίζει περίπου 60  κιλά, με γκρίζα μαλλιά. Οι ντόπιοι τον αποκαλούν Κουότερμεν Μακουμαζάν, που σημαίνει «άτομο που σηκώνεται μετά τα μεσάνυχτα» (δηλαδή κάποιος που είναι πάντα σε εγρήγορση). Τα σαρκαστικά του σχόλια παρουσιάζουν μια έντονη κριτική στις ευρωπαϊκές συμβάσεις.
  • Ο σερ Χένρι Κέρτις είναι ένας Άγγλος αριστοκράτης που αναζητούσε τον αδερφό του. Περίπου 30 χρονών, ξανθός, εύσωμος. Οι ιθαγενείς τον αποκαλούν Ινκούμπου (που σημαίνει ελέφαντας).
  • Ο Τζον Γκουντ  είναι πρώην αξιωματικός του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού. Αφού υπηρέτησε στο Πολεμικό Ναυτικό για 17 χρόνια, συνταξιοδοτήθηκε. Είναι τζέντλεμαν, φοράει πάντα μονόκλ στο δεξί του μάτι, γι' αυτό οι ιθαγενείς τον αποκαλούν Μπουγκουάν (δηλαδή «γυάλινο μάτι»).
  • Ο Αμπόπα, ιθαγενής, οι τρεις Άγγλοι τον παίρνουν στη συνοδεία τους που αποτελείται από μερικούς βαστάζους και δυο υπηρέτες, παρουσιάζεται ως ευγενής άγριος.
  • Ο Ιγκνόζι είναι ο νόμιμος βασιλιάς της χώρας των Κουκουάν. Μετά τη δολοφονία του πατέρα του, βασιλιά Ιμότου του Κουκουάν, η μητέρα του έφυγε από τη χώρα μαζί του. Έχοντας μάθει ότι ο Κουότερμεν με τους συντρόφους του κατευθύνονται εκεί όπου βρίσκεται η χώρα του Κουκουάν, τους συναντά.
  • Ο Ινφάντους είναι ο διοικητής των Κουκουάν, θείος του Ιγκνόζι. Βοηθά τον Ιγκνόζι να ανατρέψει τον σκληρό βασιλιά Τουάλα.
  • Η Φουλάτα είναι ένα κορίτσι Κουκουάν που διασώθηκε από τον Κάπτεν Χουντ. Σκοτώθηκε από την Γκαγκούλ.
  • Ο Τουάλα είναι ο σκληρός βασιλιάς των Κουκουάν, που ανατράπηκε από τον Ιγκνόζι και σκοτώθηκε σε μια μονομαχία με τον σερ Χένρι.
  • Ο Σκράγκα είναι γιος του βασιλιά Τουάλα, σκληρόκαρδος όπως και ο πατέρας του. Σκοτώθηκε από τον σερ Χένρι ενώ προσπαθούσε να τον μαχαιρώσει.
  • Η Γκαγκούλ είναι μια γριά μάγισσα που έχει επιβιώσει πολλούς αιώνες. Πρόδωσε τον Ιμότα, τον νόμιμο βασιλιά των Κουκουάν, και βοήθησε τον μικρότερο αδελφό του Τουάλα, που κατείχε το μυστικό των ορυχείων του βασιλιά Σολομώντα, να ανεβεί στο θρόνο. Σκοτώθηκε χτυπημένη από πέτρες, ενώ προσπαθούσε να πετάξει τους ήρωες στα ορυχεία.
  • Ο Κίβα, ένας οδηγός που σκοτώθηκε από έναν ελέφαντα.
  • Ο Βέντφογκελ, ο δεύτερος οδηγός, πέθανε από υποθερμία ενώ διέσχιζε τα βουνά του Σολομώντα.
  • Ο Χοσέ ντα Σιλβέστρα είναι Πορτογάλος εξερευνητής του 16ου αιώνα που κατείχε το μυστικό των θησαυρών του Σολομώντα και σχεδίασε τον χάρτη που είχε ο Άλαν με το αίμα του. Οι ήρωες βρήκαν το πτώμα του, που διατηρήθηκε 300 χρόνια μέσα στο κρύο, σε μια σπηλιά στα βουνά του Σολομώντα.

Επιρροή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μυθιστόρημα εισήγαγε ένα νέο λογοτεχνικό είδος που αναφέρεται ως «Χαμένος κόσμος» (Lost World), ένα υποείδος έργων επιστημονικής φαντασίας και περιπέτειας όπου οι ήρωες συναντούν πολιτισμούς που έχουν κολλήσει εκτός χρόνου ή τόπου. Άλλοι συγγραφείς έγραψαν σύντομα τις δικές τους ιστορίες για τον Χαμένο Κόσμο, όπως ο δημιουργός του θρυλικού Ταρζάν Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ (Η γη που ξέχασε ο χρόνος), ο Άρθουρ Κόναν Ντόυλ (Ο Χαμένος κόσμος), ο Ράντγιαρντ Κίπλινγκ (Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς) και Χ. Φ. Λάβκραφτ (Στα βουνά της τρέλας), μεταξύ άλλων.

Πολλά από αυτά τα βιβλία παρουσιάζουν απόψεις για την αποικιοκρατία που στην εποχή μας θεωρούνται ρατσιστικές, αν και οι χαρακτήρες του Χάγκαρντ είναι πολύ λιγότερο προκατειλημμένοι από άλλους του είδους. [6]

Διασκευές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μυθιστόρημα έχει διασκευαστεί σε ταινία αρκετές φορές. Η πλοκή σχεδόν όλων των ταινιών απέχει αρκετά από το πρωτότυπο.

Μεταφράσεις στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Οι θησαυροί του Σολομώντα, μετάφραση: Πότης Στρατίκης, εκδόσεις Άγκυρα, 1990 [9]
  • Οι θησαυροί του βασιλιά Σολομώντα, μετάφραση: Βασίλης Καλλιπολίτης, εκδόσεις Καστανιώτης, 1996 [10]
  • Οι Θησαυροί του Σολομώντα, μετάφραση: Στέλλα Βουρδουμπά, εκδόσεις Πεχλιβανίδη-Σια [11]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]