Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς (βιβλίο)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για την ταινία του 1975 που βασίστηκε στο βιβλίο, δείτε: Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς (ταινία του 1975).
Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς
Το πρωτότυπο εξώφυλλο της συλλογής όπου δημοσιεύτηκε αρχικά η ιστορία
ΣυγγραφέαςΡάντγιαρντ Κίπλινγκ
ΤίτλοςΟ άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1888
ΜορφήΠεριπετειώδης νουβέλα
LC ClassOL20112W[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς (1888, πρωτότυπος τίτλος: The man who would be king) είναι μια νουβέλα του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, που εξιστορεί το ταξίδι δύο Βρετανών τυχοδιωκτών στην Βρετανική Ινδία, οι οποίοι αναχωρούν για το Καφιριστάν, μια απόμακρη περιοχή του Αφγανιστάν, ώστε να κάνουν την τύχη τους.

Η ιστορία πρωτοεμφανίστηκε στη συλλογή διηγημάτων με τον τίτλο The Phantom Rickshaw and other Eerie Tales (πέμπτος τόμος του Indian Railway Library, εκδότης A. H. Wheeler & Co της Αλλαχαμπάντ το 1888). Εμφανίστηκε επίσης στη βρετανική συλλογή Wee Willie Winkie and Other Child Stories το 1895, και σε πολλές αργότερες εκδόσεις της συλλογής αυτής.

Αρχική έμπνευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία εμπνεύστηκε από τον Τζέιμς Μπρουκ (James Brooke), έναν Άγγλο του 19ου αιώνα ο οποίος έγινε ο πρώτος λευκός Ράτζα (Rajah, βασιλιάς) του Σαράουακ (Sarawak) του Βόρνεο, καθώς και από τα ταξίδια του Αμερικανού τυχοδιώκτη Τζοσάια Χάρλαν (Josiah Harlan), επίσης τον 19ο αιώνα, ο οποίος απέκτησε τον τίτλο του πρίγκιπα του Γκορ στο Αφγανιστάν, ισοβίως για τον εαυτό του και κληρονομικά για τους απογόνους του.

Το διήγημα επίσης περιλαμβάνει πολλές ακριβείς περιγραφές, όπως την ορθή γεωγραφική θέση του Καφιριστάν στο ανατολικό Αφγανιστάν, και τα Ευρωπαϊκού τύπου χαρακτηριστικά των κατοίκων του Καφιριστάν, των Νουριστάνι (σύγχρονοι Καλάς).

Το τέλος του διηγήματος, βασίζεται στην τύχη που είχε ο Γερμανός εξερευνητής του 19ου αιώνα, Άντολφ Σλαγκιντβάιτ (Adolf Schlagintweit), στην Κεντρική Ασία.[2]

Περίληψη πλοκής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αφηγητής της ιστορίας είναι ένας Βρετανός δημοσιογράφος στην Ινδία, κατά την εποχή όπου η Ινδία αποτελούσε Βρετανική κτήση, και ουσιαστικά πρόκειται για τον ίδιο τον Κίπλινγκ, χωρίς να κατονομάζεται.

Κατά την διάρκεια περιοδείας του στα διάφορα Ινδικά τοπικά κρατίδια, συναντά δύο τραχύς τυχοδιώκτες στον δρόμο του, τον Ντάνιελ Ντράβοτ και τον Πίτσι Κάρνεχαν. Του αρέσουν ως φυσιογνωμίες και αναπτύσσει μια συμπάθεια απέναντι τους, αλλά ανακαλύπτει και αποτρέπει την κομπίνα τους να εκβιάσουν ένα τοπικό μικρό ηγεμόνα.

Λίγους μήνες αργότερα, εμφανίζονται στο γραφείο που διατηρεί στη Λαχώρη, όπου και του περιγράφουν ένα σχέδιο το οποίο έχουν σκεφτεί. Αρχικά εξηγούν πως δεν υπάρχει επάγγελμα που να μην έχουν κάνει, στρατιώτες, ναύτες, τυποθέτες, φωτογράφοι, οδηγοί τραίνων, μικροεργολάβοι, και άλλα διάφορα, και αποφάσισαν πως η Ινδία δε τους χωράει και είναι μικρή για αυτούς. Έτσι του ανακοινώνουν πως την επόμενη μέρα θα αναχωρήσουν για το Καφιριστάν, στα βόρεια, προς το Αφγανιστάν, με σκοπό να κάνουν τους εαυτούς τους βασιλιάδες των τοπικών υπανάπτυκτων φυλών. Ο Ντράβοτ εμφανισιακά διαθέτει μια φυσιογνωμική ομοιότητα με τους ντόπιους, και επίσης έχουν μαζί τους και δύο τυφέκια τύπου Μαρτίνι-Χένρι -τα πιο προηγμένα της εποχής-. Το σχέδιο τους είναι να βρουν ένα βασιλιά ή φύλαρχο, να τον βοηθήσουν να εξοντώσει τους τοπικούς εχθρούς του, και κατόπιν να αρπάξουν το βασίλειο του για τους εαυτούς τους. Ζητούν από τον αφηγητή αν μπορεί να τους προμηθεύσει με βιβλία που περιγράφουν την ιστορία της περιοχής ή και χάρτες, ως χάρη, γιατί οι ίδιοι είναι Μασόνοι όπως και ο αφηγητής, καθώς και ως αποζημίωση για την απόπειρα εκβιασμού όπου τους χάλασε τα σχέδια μερικούς μήνες νωρίτερα, και ο αφηγητής ενδίδει και τους προμηθεύει με τις σχετικές πληροφορίες.

Μετά την πάροδο δύο χρόνων, και κατά την διάρκεια μιας θερμής καλοκαιρινής νύχτας, ο ένας από τους δύο τυχοδιώκτες, ο Κάρνεχαν, επιστρέφει στο γραφείο του αφηγητή. Είναι ένας σπασμένος άνθρωπος πλέον, ένας σακατεμένος ζητιάνος ντυμένος με κουρελόρουχα, και του διηγείται μια απίστευτη ιστορία.

Τοποθεσία του Καφιριστάν (σύγχρονο Νουριστάν) στο Αφγανιστάν

Ο Ντράβοτ και ο Κάρνεχαν, ταξίδεψαν επιτυχώς μέχρι το Καφιριστάν, βρήκαν τις ντόπιες φυλές, και κατόρθωσαν να γίνουν βασιλιάδες, όπως αρχικά σχεδίαζαν. Βρήκαν τους Καφίρ, οι οποίοι ήταν λευκοί, τόσο λευκοί και ανοικτόχρωμοι που έμοιαζαν σαν παλιοί φίλοι από την πατρίδα. Τους βοήθησαν να συγκεντρώσουν και να οργανώσουν στρατό, με τον οποίο κατέκτησαν άλλα χωριά και φυλές, και με την πάροδο του χρόνου ήταν τόσο επιτυχημένοι ώστε έφτασαν να ονειρεύονται πως μπορούν μέσα από τις κατακτήσεις τους να κτίσουν ένα ενοποιημένο έθνος.

Όταν κατά την διάρκεια μιας από τις μάχες ο Ντράβοτ χτυπήθηκε από ένα βέλος και δεν εμφάνισε αιμορραγία ή πόνο -σφηνώθηκε στην αγκράφα της ζώνης του η οποία καλύπτονταν από τον ρουχισμό του-, οι Καφίρ οι οποίοι ήταν παγανιστές σε αντίθεση με τους Μουσουλμάνους του Αφγανιστάν, το θεώρησαν ως σημάδι πως διαθέτει ιδιαίτερες δυνάμεις, και αποφάσισαν να τον αφιερώσουν ως πολύτιμο θυσιαστήριο στο θεό τους, μια αποθεωμένη μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος είχε περάσει από την περιοχή πολλούς αιώνες πριν κατά τις εκστρατείες του στην Ανατολή. Κατά την διάρκεια της θυσιαστικής τελετής, ενώ άνοιξαν το πουκάμισο του Ντράβοτ για να γυμνώσουν το στήθος του απέναντι στο τελετουργικό μαχαίρι, είδαν πως αυτός φορούσε το φυλακτό με το σύμβολο των Μασόνων, ένα σύμβολο το οποίο -κατά το διήγημα- χρησιμοποιούνταν και από τον Αλέξανδρο, και η ερμηνεία τους για το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το πρότερο θαύμα της μη αιμορραγίας από το βέλος, ήταν πως πρόκειται για έναν απόγονο ή την μετενσάρκωση του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος αναχωρώντας από τη γη των Καφίρ είχε υποσχεθεί πως μια μέρα θα επέστρεφε πίσω σε αυτούς. Ακολούθως, οι Καφίρ τέλεσαν μια μορφή Μασονικής τελετής, και ο σεβασμός τους προς τον Ντράβοτ αυξήθηκε καθώς ο ίδιος φαίνεται να γνώριζε Μασονικά μυστικά τα οποία μόνο ο γηραιότερος ιερέας των Καφίρ θυμόταν.

Το σχέδιο τους τελικά χάλασε όταν ο Ντράβοτ αποφάσισε να παντρευτεί ένα τοπικό κορίτσι των Καφίρ. Η κοπέλα τρομαγμένη πως θα παντρεύονταν ένα θεό, δάγκωσε τον Ντράβοτ καθώς αυτός προσπάθησε να την φιλήσει σε κοινή θέα κατά την γαμήλια τελετή τους, αρκετά για να προκαλέσει αιμορραγία. Βλέποντας την εμφάνιση του αίματος, οι ιερείς, αναστατωμένοι, διακήρυξαν πως δεν πρόκειται ούτε για θεό ούτε για διάβολο, αλλά για κοινό άνθρωπο, έναν απατεώνα. Οι περισσότεροι από τους Καφίρ στράφηκαν εναντίον του Ντράβοτ και του Κάρνεχαν και τους κατεδίωξαν. Μόνο λίγοι από τους άντρες τους παρέμειναν πιστοί, αλλά τα στρατεύματα τους λιποτάκτησαν και οι δύο βασιλείς συνελήφθησαν.

Ο Ντράβοτ, φορώντας το στέμμα του, οδηγήθηκε στη μέση μιας κρεμαστής γέφυρας, πάνω από ένα απόκρημνο και βαθύ φαράγγι. Οι Καφίρ έκοψαν τα σκοινιά της γέφυρας, και με την κατάρρευση της ο Ντράβοτ έπεσε προς στον θάνατο του. Ο Κάρνεχαν, τιμωρήθηκε με σταύρωση ανάμεσα σε δύο πεύκα. Κατορθώνοντας να παραμείνει ζωντανός για μια ημέρα, οι Καφίρ το θεώρησαν ως θαύμα, και τον κατέβασαν αφήνοντας τον ελεύθερο, όπου και κατάφερε να επιστρέψει πίσω στην Ινδία ζητιανεύοντας. Ως απόδειξη των ισχυρισμών του, ο Κάρνεχαν αποκαλύπτει στον αφηγητή το κεφάλι του Ντράβοτ, με το χρυσό στέμμα να βρίσκεται στερεωμένο ακόμα στο κεφάλι του, και κατόπιν αποχωρεί.

Την επόμενη μέρα ο αφηγητής βλέπει τον Κάρνεχαν να σέρνεται στον δρόμο κάτω από τον μεσημεριανό ήλιο, χωρίς το καπέλο του και σε φρενήρη κατάσταση, όπου και τον περιμαζεύει και τον στέλνει στο τοπικό νοσοκομείο προς περίθαλψη. Ελέγχοντας για την κατάσταση του δύο ημέρες αργότερα, μαθαίνει πως ο Κάρνεχαν πέθανε από ηλίαση, και δεν είχε κανένα προσωπικό αντικείμενο μαζί του.[3]

Παραλλαγές και αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο Τ.Σ. Έλιοτ, από τους σημαντικότερους ποιητές του 20ου αιώνα, σε νεαρή ηλικία και ενώ ήταν ήδη θερμός θαυμαστής του Κίπλινγκ, έγραψε μια μικρή ιστορία με τον τίτλο Ο Άνθρωπος που ήταν βασιλιάς, η οποία εκδόθηκε το 1905 στη σχολική εφημερίδα του εκπαιδευτικού ιδρύματος που παρακολουθούσε, και αναλύει την προσωπική εκδοχή του Έλιοτ ως προς τον βασιλιά της ιστορίας.[4][5]
  • Ο συγγραφέας της εποχής, Τζέιμς Μάθιου Μπάρι, περιέγραψε την ιστορία ως το πιο τολμηρό πράγμα που έχει εμφανιστεί στη διήγηση. Επιπλέον θετικές κριτικές είναι συγκεντρωμένες στο βιβλίο του Μπλουμ Rudyard Kipling.[6]
  • Μια ραδιοφωνική προσαρμογή της ιστορίας μεταδόθηκε από τον αμερικανικό ραδιοφωνικό σταθμό Σι Μπι Ες (CBS) στις 7 Ιουλίου 1947 και μετέπειτα στις 1 Αυγούστου 1948.
  • Το 1975, το διήγημα προσαρμόστηκε για τον κινηματογράφο με τον ίδιο τίτλο από τον σκηνοθέτη Τζον Χιούστον, και με πρωταγωνιστές τους Σον Κόνερι και Μάικλ Κέιν ως τους τυχοδιώκτες, και τον Κρίστοφερ Πλάμερ ως τον Κίπλινγκ.
  • Στην σειρά επιστημονικής φαντασίας Star Trek: Deep Space Nine, το επεισόδιο The Storyteller είναι βασισμένο στην ιστορία. Στην συγγενή σειρά Star Trek: The Next Generation, στο επεισόδιο Déjà Q ο παντοδύναμος Q, απογυμνωμένος πλέον από τις δυνάμεις του και αφημένος να ζεί ως ένας κοινός θνητός, σαρκαστικά περιγράφει τον εαυτό του ως Ο βασιλιάς που θα γινόταν άνθρωπος
  • Ο άνθρωπος που θα γινόταν Βασιλιάς, είναι ένα τραγούδι του 2004 του συγκροτήματος The Libertines.
  • Στην ιστορία του Χ. Τζ. Γουέλς, The Sleeper Awakes, ο πρωταγωνιστής αναγνωρίζει ένα κύλινδρο -εξέλιξη των βιβλίων στο μέλλον- ως τον Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς, και θυμάται πως πρόκειται για μια από τις καλύτερες ιστορίες του κόσμου.[7]
  • Οι δύο κύριοι χαρακτήρες εμφανίζονται στο βρετανικό εικονογραφημένο διήγημα Scarlet Traces.
  • Ο Ντάνιελ Ντράβοτ εμφανίζεται στη σειρά διηγημάτων εναλλακτικής ιστορίας Anno Dracula, ως θαμώνας του μυστικού Diogenes Club.
  • Στο βιντεοπαιχνίδι Civilization V, η επίτευξη του τερματισμού του παιχνιδιού σε οποιοδήποτε βαθμό δυσκολίας με την χρήση του Μεγάλου Αλεξάνδρου ονομάζεται Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς

Επιπλέον πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Narita, Tatsushi. "Young T. S. Eliot as a Transpacific 'Literary Columbus': Eliot on Kipling's Short Story". Beyond Binarism: Discontinuities and Displacements: Studies in Comparative Literature, ed. Eduardo F. Coutinho. Rio de Janeiro: Aeroplano, 2009, pp. 230–237.
  • Narita, Tatsushi. "Fiction and Fact in T.S. Eliot's 'The Man Who Was King.'" Notes and Queries (Pembroke College, Oxford University), v. 39, no.2 (1992):191–192

Εκδόσεις στην ελληνική γλώσσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς, εκδότης: Ιάμβλιχος, Αθήνα, 1999, ISBN 9789602681404, ISBN10 9602681403 μετάφραση Νατάσσα Βαρσάκη[8]
  • Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς και άλλες πέντε ιστορίες, Ράντγιαρντ Κίπλιν, εκδόσεις ΑΓΡΑ, Αθήνα, 2005, ISBN13 9789603255956, πρόλογος Jorge-Luis Borges, μετάφραση Παλμύρα Ισμυρλίδου[9]
  • Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς και άλλες ιστορίες : Διηγήματα / Rudyard Kipling, μετάφραση Βανέσσα Λάππα, Ελευθεροτυπία, Αθήνα, 2007[10], επανέκδοση του βιβλίου που εκδόθηκε από την «Παπαδόπουλος» το 1997[11], ISBN 960-261-845-0, ISBN-13 978-960-261-845-5, Χ. Κ. Τεγόπουλος Α.Ε.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «The man who would be king by Rudyard Kipling | Open Library». Ανακτήθηκε στις 10  Αυγούστου 2023.
  2. Tajikistan & The High Pamirs: A Companion and Guide, Robert Middleton & Huw Thomas, Odyssey, 2008, ISBN 962-217-773-5
  3. "Plot Summary of "The Man Who Would Be King" in Harold Bloom, ed. Rudyard Kipling, Chelsea House, 2004. pp. 18–22.
  4. Narita, Tatsushi. "Young T. S. Eliot as a Transpacific 'Literary Columbus': Eliot on Kipling's Short Story". Beyond Binarism: Discontinuities and Displacements: Studies in Comparative Literature, ed. Eduardo F. Coutinho. Rio de Janeiro: Aeroplano, 2009, pp. 230–237
  5. Narita, Tatsushi. T. S. Eliot and his Youth as 'A Literary Columbus'. Nagoya: Kougaku Shuppan, 2011.
  6. Bloom, Harold, ed. Rudyard Kipling Chelsea House, 2004.
  7. Wells, H. G. "The Sleeper Awakes". Ed. Patrick Parringer. England: Penguin Classics, 2005. p 56.
  8. Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς, εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα, 1999, μετάφραση: Νατάσσα Βαρσάκη, Βιβλιονέτ
  9. Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς και άλλες πέντε ιστορίες, Βιβλιονέτ
  10. Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς και άλλες ιστορίες : Διηγήματα / Rudyard Kipling, μετάφραση Βανέσσα Λάππα, Ελευθεροτυπία, Αθήνα, 2007
  11. Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς και άλλες ιστορίες, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, μετάφραση: Βανέσσα Λάππα, εκδόσεις Παπαδόπουλος, 1999, ISBN 9602618450, ISBN-13 9789602618455