Οδός Πιοτρκόφσκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οδός Πιοτρκόφσκα
Η Οδός Πιοτρκόφσκα το 2011
Χάρτης
Μήκος4,2 km (14,000 ft)
ΣυντεταγμένεςΣυντεταγμένες: 51°46′34″N 19°27′17″E / 51.77611°N 19.45472°E / 51.77611; 19.45472
Κατασκευή
Εγκαίνια1823
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Οδός Πιοτρκόφσκα (πολωνικά: Ulica Piotrkowska), η κύρια αρτηριακή οδός του Λοτζ της Πολωνίας, είναι η μεγαλύτερη εμπορική οδός στην Ευρώπη,[1] με μήκος περίπου 4,2 χιλιόμετρα. Είναι ένα από τα σημαντικότερα τουριστικά αξιοθέατα της πόλης. Διασχίζει κατά μήκος σε ευθεία γραμμή μεταξύ της Πλατείας Ελευθερίας (Plac Wolności, Πλατς Βολνόστσι) και της Πλατείας Ανεξαρτησίας (Plac Niepodległości, Πλατς Νιεποντλεγκουόστσι). Από την αρχή αυτή η οδός ήταν ο κεντρικός άξονας γύρω από τον οποίο μεγάλωνε η πόλη και η ανάπτυξή της έδωσε αυθόρμητα το παρόν σχήμα στο κέντρο της. Στην αρχή η οδός ήταν ο κύριος αυτοκινητόδρομος, αλλά αργότερα μετατράπηκε σε βιτρίνα της πόλης, το κέντρο αναψυχής και εμπορικό κέντρο, όπου μπορούσε να παρατηρηθεί η ζωή του αναπτυσσόμενου βιομηχανικού οικισμού. Ο δρόμος επιδεινώθηκε σημαντικά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μόνο μετά το 1990 αναζωογονήθηκε βήμα προς βήμα και άλλαξε σε ένα είδος πεζόδρομου. Έχει μια λειτουργία παρόμοια με μια πλατεία αγοράς των παλαιών πόλεων σε άλλες πόλεις. Σήμερα, τα κτίρια, ο πολεοδομικός σχεδιασμός, τα ιδρύματα, τα εστιατόρια, τα κλαμπ και οι παμπ που βρίσκονται δίπλα σε αυτόν τον δρόμο, δημιουργούν τη συγκεκριμένη ατμόσφαιρα, η οποία λέγεται ότι έχει «cult» χαρακτήρα που φτάνει ακόμη και έξω από το Λοτζ.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

The Grand Hotel, Οδός Πιοτρκόφσκα 72
Το Λευκό Εργοστάσιο, Οδός Πιοτρκόφσκα 282
Μια άποψη του δρόμου από το 1900
Η Οδός Πιοτρκόφσκα το 1914

Στην αρχή, η σημερινή Οδός Πιοτρκόφσκα λειτούργησε ως διαδρομή που ένωνε το Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι με το Ζγκιες. Σε αυτό το μονοπάτι βρισκόταν ένας μικρός, παράπλευρος αστικός οικισμός που ονομαζόταν Λοτζ. Το 1821, ο Ράιμουντ Ρεμπιελίνσκι - ο πρόεδρος της Επιτροπής του Βοεβοδάτου Μασοβίας - ενήργησε προκειμένου να ρυθμίσει την ανάπτυξη του κτιρίου στον βιομηχανικό οικισμό. Αυτός ο οικισμός ονομάστηκε Νέα Πόλη και βρισκόταν στα νότια του «παλαιού» Λοτζ. Στο σχέδιο δρόμου του οικισμού, η γραμμή διαδρομής ήταν σχεδιασμένη και κατά μήκος αυτής τα σταυροδρόμια και τα τυπικά οικόπεδα πλάτους 17,5-21 μέτρων με επιφάνεια ενός μόργκεν (8 στρέμματα), που διατέθηκαν σε τεχνίτες υφαντουργίας. Σε αυτά τα οικόπεδα χτίστηκαν τυπικά σπίτια - ένα εργαστήρι, που βρισκόταν με πρόσωπο στη διαδρομή, ενώ το υπόλοιπο οικόπεδο ήταν «κήπος» για την οικογένεια του ιδιοκτήτη. Στο βόρειο άκρο της διαδρομής, η Αγορά της Νέας Πόλης ήταν σχεδιασμένη (τώρα η Πλατεία Ελευθερίας), η οποία βρισκόταν νότια από την Αγορά της Παλιάς Πόλης. Αρχικά (περίπου το 1815) το όνομα Οδός Πιοτρκόφσκα χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει το βόρειο τμήμα της διαδρομής που ένωνε και τις δύο αγορές, ενώ το νότιο τμήμα (η σημερινή Οδός Πιοτρκόφσκα) δεν είχε κανμία ονομασία. Αυτό σημαίνει ότι η Οδός Πιοτρκόφσκα ήταν ένα είδος προαύλιου χώρου και αγοράς για την τεράστια «Manufaktura του Λοτζ», κατά συνέπεια για ολόκληρη τη Νέα Πόλη. Το γεγονός ότι το Λοτζ είχε αυτή τη λειτουργία, είναι ο λόγος για τον οποίο σε αυτήν την πόλη δεν αναπτύχθηκε ποτέ κάτι σαν ένα κλασικό κέντρο της πόλης με μια κεντρικά τοποθετημένη αγορά και τα κεντρικά επεκτεινόμενα εμπορικά ιδρύματα και δημόσιους οργανισμούς και έτσι η Οδός Πιοτρκόφσκα ανέλαβε αυτόν τον ρόλο.

Αναζωογόνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από το 1990, η Οδός Πιοτρκόφσκα δεν διέφερε πολύ από τους άλλους δρόμους, αν και ήταν ο πιο σημαντικός δρόμος της πόλης. Τα σχέδια αλλαγής της Οδού Πιοτρκόφσκα σε πεζόδρομο, είχαν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά των τραμ σε μια παράλληλη λεωφόρο (σήμερα ονομάζεται Λεωφόρος Κοστσιούσκι). Πριν από αυτήν την αλλαγή, ο πεζόδρομος είχε λειτουργία ως λεωφόρου πεζών. Στο κέντρο του υπήρχε μια μεγάλη πράσινη ζώνη, η οποία αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως γραμμή τραμ. Δεν υπήρχε αρκετή πολιτική βούληση για να αλλάξει η Οδός Πιοτρκόφσκα σε πραγματικό πεζόδρομο, αν και αυτή η ιδέα επέστρεψε κατά καιρούς. Το πρώτο βήμα ήταν η σταδιακή μείωση της οδικής κυκλοφορίας με την καθιέρωση πινακίδων «απαγορεύεται η στάθμευση» ή «πρέπει να κάνετε αναστροφή» σχεδόν σε κάθε διασταύρωση από τη Λεωφόρο Μιτσκιεβίτσα (Mickiewicza) έως την Πλατεία Ανεξαρτησίας. Την περίοδο 1945-1990 ο δρόμος υπέστει σταδιακή υποβάθμιση. Μέχρι τη δεκαετία του 1970 οι παλιές, εκλεκτικές πολυκατοικίες δεν θεωρούνταν από τις αρχές εκείνης της εποχής ως ιστορικά μνημεία. Πολλά από αυτά τα κτίρια καταστράφηκαν και στη θέση τους χτίστηκαν κτίρια γραφείων και εμπορικά κέντρα, συνήθως σε διεθνές στιλ. Τη δεκαετία του 1980 μερικά διακοσμητικά στοιχεία σε μεγάλο ύψος, επικίνδυνα για τους περαστικούς, απλώς απομακρύνθηκαν από τους τοίχους, παρόλο που η ανακαίνιση ορισμένων επιλεγμένων κτιρίων είχε ήδη ξεκινήσει.

Ο χαρακτήρας του δρόμου άλλαξε μόνο μετά το 1990, όταν ένας αρχιτέκτονας και μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας «Łódź Kaliska», Μάρεκ Γιάνιακ, σκέφτηκε την ιδέα της δημιουργίας του Ιδρύματος της Οδού Πιοτρκόφσκα. Στόχος του ήταν να αναζωογονήσει αυτόν τον δρόμο και να τον μετατρέψει σε πεζόδρομο. Αρχικά, η απόσταση μεταξύ της Λεωφόρου Πιουσουντσκιέγκο (Piłsudskiego) και της Οδού Τουβίμα (Tuwima) αποκλείστηκε από την κυκλοφορία. Καλύφθηκε με πολύχρωμα πλακόστρωτα και εξοπλίστηκε με μοντέρνα φώτα του δρόμου και άλλα στοιχεία των λεγόμενων επίπλων του δρόμου. Επικρίθηκε έντονα από τους συντηρητικούς της τέχνης και τους ιστορικούς του πολιτισμού, επειδή δεν ταίριαζε στο γενικό κλίμα του δρόμου.

Τα επόμενα τμήματα του δρόμου προς τη βόρεια κατεύθυνση προς την Πλατεία Ελευθερίας αναζωογονήθηκαν και αποκλείστηκαν από την οδική κυκλοφορία το 1993-1997. Στρώθηκαν με μαύρα λιθόστρωτα που μιμούνταν το παλιό πεζοδρόμιο και εξοπλίστηκαν με όλο και πιο όμορφα στοιχεία των λεγόμενων επίπλων του δρόμου. Κάθε νέο μέρος, ωστόσο, έχει ένα άλλο είδος επιφάνειας και ένα άλλο στυλ διακοσμητικών στοιχείων, το οποίο επικρίνεται επίσης. Ακόμη και πριν το τελευταίο τμήμα του δρόμου, που προοριζόταν να είναι πεζόδρομος, θα μπορούσε να δοθεί στη δημόσια χρήση, τα λιθόστρωτα στο πρώτο μέρος καταστράφηκαν σημαντικά. Από το 1995 τα λιθόστρωτα αντικαταστάθηκαν σταδιακά από τα νέα, τα οποία είχαν πιο γκρι χρώμα και ήταν πιο συμπαγή. Αυτό δημιούργησε μια τέλεια ευκαιρία για την οικοδόμηση του μνημείου Lodz Citizens of the Millennium.

Μαζί με την αλλαγή διακόσμησης της Οδού Πιοτρκόφσκα, οι πολυκατοικίες και τα μικρά παλάτια που στέκονταν δίπλα της ανανεώθηκαν. Μερικές παμπ, εστιατόρια, καταστήματα και καφετέριες μετακινήθηκαν μέσα σε αυτά. Αρχικά, κυρίως ανακαινίστηκαν οι προσόψεις των πολυκατοικιών, αλλά καθώς η δημοτικότητα του δρόμου αυξήθηκε και μερικά από τα πιο ελκυστικά κτίρια στο μπροστινό μέρος ενοικιάστηκαν, η ανανέωση σταδιακά έφτασε επίσης στις αυλές και στους πίσω χώρους. Σήμερα, αν και δεν είναι σε όλες, ο τεράστιος αριθμός αυλών είναι πλακόστρωτες με λιθόστρωτα και χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς.

Σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άποψη του σύγχρονου δρόμου με πολύχρωμα κτίρια διαμερισμάτων

Σήμερα, η Οδός Πιοτρκόφσκα είναι ο συσσωρευτικός άξονας του Λοτζ. Εδώ, στην εγγύτητά του, βρίσκονται σχεδόν όλα τα πιο σημαντικά διοικητικά γραφεία, τράπεζες, καταστήματα, εστιατόρια και παμπ. Οι περισσότερες εκδηλώσεις, υπαίθρια πάρτι, πορείες και επίσημοι εορτασμοί, που διοργανώνονται από την πόλη του Λοτζ, πραγματοποιούνται εδώ.

Η Πιοτρκόφσκα, η οποία ονομαζόταν Μπίγκελ (Bigel) από πολλούς ανθρώπους μέχρι πριν από λίγο καιρό, τώρα περιγράφεται όλο και πιο συχνά ως Pietryna (Πιετρίνα). Είναι ένα πολιτιστικό, πολιτικό, συναισθηματικό, εμπορικό και επιχειρηματικό κέντρο του Λοτζ. Μεταξύ της Οδού Τουβίμα και της Οδού Νάβροτ (Nawrot) υπάρχει το Μνημείο των Λοτζιανών της Αλλαγής της Χιλιετίας, το οποίο είναι μια ονομαστική επιφάνεια που καλύπτει ένα τμήμα της Οδού Πιοτρκόφσκα. Αυτό είναι ίσως το μοναδικό μνημείο αυτού του είδους στον κόσμο, που αποτελείται από 13.454 ονομαστικές πλάκες. Πριν από λίγο καιρό ένα τεράστιο εμπορικό κέντρο, η Galeria Łódzka, χτίστηκε δίπλα στην Οδό Πιοτρκόφσκα. Αυτό έκανε πολλά καταστήματα να μεταφερθούν από την Οδό Πιοτρκόφσκα και γι΄ αυτό είχε παρατηρηθεί μια στασιμότητα. Όμως, μετά από περίπου ένα χρόνο, οι άδειοι χώροι άρχισαν να χρησιμοποιούνται ξανά, μερικοί από αυτούς, ωστόσο, παρέμειναν κενοί στις αρχές του 2006. Μια παρόμοια διαδικασία παρατηρείται μετά το άνοιγμα του εμπορικού χώρου της Manufaktura δίπλα στο βόρειο άκρο του δρόμου. Το βόρειο τμήμα του δρόμου είναι πεζοδρομημένο, αν και τα οχήματα έκτακτης ανάγκης και «ασφάλειας» επιτρέπεται να τον χρησιμοποιούν - και το κάνουν με ανησυχητική εχθρότητα και συχνότητα. Το πλάτος της Οδού Πιοτρκόφσκα κυμαίνεται μεταξύ 17 και 26 μέτρων.

OFF Piotrkowska[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η OFF Piotrkowska είναι μια εναλλακτική περιοχή φαγητού και αγορών που βρίσκεται στο πρώην εργοστάσιο Ράμις στην Πιοτρκόφσκα 138-140, το οποίο λειτούργησε ως βαμβακοποιείο από τον Φραντσίσεκ Ράμις μέχρι το 1990. Μαγαζιά φαγητού, μπαρ, κλαμπ, χώροι εναλλακτικής μουσικής, στούντιο, εταιρείες σχεδιασμού και εκδοτικοί οίκοι καταλαμβάνουν τα κτίρια και τους ανοιχτούς χώρους. Η χρησιμοποιήσιμη έκταση είναι 6.537 τμ και η συνολική έκταση 12.898 τμ.[2][3][4][5]

Περίπατος της Φήμης του Λοτζ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Περίπατος της Φήμης (pl) στην Οδό Πιοτρκόφσκα, ο οποίος σχεδιάστηκε από τον Άντεζϊ Πονγκόφσκι το 1998 και στις δύο πλευρές της Πιοτρκόφσκα, έξω από το Grand Hotel και στην απέναντι πλευρά του, περιλαμβάνει τους: Ρόμαν Πολάνσκι, Πόλα Νέγκρι, Γιαντβίγκα Αντζεγέφσκα, Γέζι Άντσακ, Στανίσουαφ Μπαρέγια, Ζμπίγκνιεφ Τσιμπούλσκι, Γιάτσεκ Φεντορόβιτς, Αλεξάντερ Φόγκιελ, Αλεξάντερ Φορντ, Γιάνους Γκάγιος, Βόιτσεχ Χας, Πιότρ Χέρτελ, Γέζι Χόφμαν, Αγκνιέσκα Χόλαντ, Γκούσταφ Χολόουμπεκ, Κριστίνα Γιάντα, Στέφαν Γιάρατς, Καζίμιες Καράμπας, Γέζι Καβαλερόβιτς, Κσίστοφ Κιεσλόφσκι, Βόιτσεχ Κίλαρ, Έντβαρντ Κουοσίνσκι, Μπογκούμιου Κομπιέλα, Μάρεκ Κόντρατ, Κσίστοφ Κοβαλέφσκι, Βίτολντ Λεστσίνσκι, Ταντέους Γουομνίτσκι, Γιαν Μαχούλσκι, Γιούλιους Μαχούλσκι, Γιάνους Μαγέφσκι, Ρόμαν Μαν, Γιάνους Μόργκενστερν, Άντζεϊ Μουνκ, Λέον Νιέμτσικ, Ντάνιελ Ολμπρίχσκι, Τσεζάρι Παζούρα, Φραντσίσεκ Πιέτσκα, Βόιτσεχ Πσόνιακ, Βουοντζίμιες Πουχάλσκι, Στανίσουαφ Ρουζέβιτς, Ζμπίγκνιεφ Ριμπτσίνσκι, Γιαν Ριμπκόφσκι, Άντζεϊ Σεβέριν, Πιότρ Σομποτσίνσκι, Βίτολντ Σομποτσίνσκι, Μπογκούσουαφ Σοχνάτσκι, Βλαντισλάβ Σταρέβιτς, Άλαν Στάρσκι, Ντανούτα Σαφλάρσκα, Γέζι Τέπλιτς, Μπεάτα Τισκιέβιτς, Άντζεϊ Βάιντα, Γέζι Βούιτσικ, Ζμπίγκνιεφ Ζαμαχόφσκι, Κσίστοφ Ζανούσι και Ζμπίγκνιεφ Ζαπασιέβιτς.[6][7][8][9][10][11][12][13][14][15]

Κυκλοφοριακή κίνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ξεκινώντας από την Πλατεία Ανεξαρτησίας έως τη διασταύρωση με τις λεωφόρους Μιτσκιεβίτσα και Πιουσουντσκιέγκο, υπάρχει μια κανονική οδική κυκλοφορία και αυτό το τμήμα του δρόμου καλύπτεται με μια συνηθισμένη άσφαλτο και πεζοδρόμια από σκυρόδεμα. Από την πλατεία Ανεξαρτησίας έως τις οδούς Ζβίρκι (Żwirki) και Βιγκούρι (Wigury), εξακολουθεί να υπάρχει αρκετά έντονη κίνηση λεωφορείων και τραμ. Παρ΄ όλα αυτά υπάρχουν πολλά καταστήματα, εστιατόρια και παμπ, αν και δεν έχουν τόσο αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα, όπως εκείνα που βρίσκονται στον πεζόδρομο.

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «ul. Piotrkowska». inyourpocket.com. 
  2. Μίχαου Μ. Στις. «OFF Piotrkowska Center». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2017. 
  3. «Lodz - OFF Piotrkowska». inyourpocket.com. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018. 
  4. «Mapa». offpiotrkowska.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018. 
  5. NG, Redakcja. «Nowe cuda Polski wybrane!». national-geographic.pl. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.  english
  6. 65 Piotrkowska Street Łódź, Łódź Voivodeship
  7. «Aleja Gwiazd Łódzkiej Drogi Sławy». Δημαρχείο του Λοτζ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2018. 
  8. Κατσίνσκι, Γούκας (29 Μαΐου 2015). «Oscarowa „Ida" ma swoją gwiazdę w Alei Sławy na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi [ZDJĘCIA]». Polska Press sp. z o.o. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2018. 
  9. Βιτκόφσκα, Ματίλντα (13 Δεκεμβρίου 2017). «Aleja Sławy na Piotrkowskiej w Łodzi. Wmurowali gwiazdę Jacka Fedorowicza [ZDJĘCIA, FILM]». Polska Press sp. z o.o. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2017. 
  10. Στένπιεν, Παουλίνα (11 Απριλίου 2015). «Gwiazda Allana Starskiego na Piotrkowskiej [ZDJĘCIA]». pl:Radio Łódź. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2018. 
  11. Καλέτα, Γιάκουμπ· Μπερκόφσκα, Ιζαμπέλα (13 Ιανουαρίου 2018). «Zdzisław Szostak z gwiazdą na Piotrkowskiej [ZDJĘCIA]». pl:Radio Łódź. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2018. 
  12. «Piotrkowska 65–67». Δημαρχείο του Λοτζ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2018. 
  13. «Piotrkowska 71–77». Δημαρχείο του Λοτζ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2018. 
  14. «Piotrkowska 76–78». Δημαρχείο του Λοτζ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2018. 
  15. «Hotel Grand». Δημαρχείο του Λοτζ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]