Μόλιστα Ιωαννίνων

Μόλιστα
Μόλιστα Μόλιστα
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Δήμος	Δήμος Κόνιτσας
Γεωγραφία
Νομός	Ιωαννίνων
Υψόμετρο	840
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Μεσσαριά
Ταχ. κώδικας	441 00

Άποψη της Μόλιστας από το δρόμο προς Γανναδιό.

Η Μόλιστα είναι χωριό του νομού Ιωαννίνων, που βρίσκεται στις υπώρειες του Σμόλικα, 28 χλμ. μετά την Κόνιτσα στο δρόμο Ιωαννίνων-Κοζάνης. Αποτελεί ομώνυμο Τοπικό διαμέρισμα στο Δήμο Κόνιτσας και έχει σήμερα 23 μόνιμους κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011. Γειτνιάζει με το Μοναστήρι και το Γανναδιό.

Το χωριό κατοικείται το χειμώνα από ελάχιστους κατοίκους, ωστόσο λειτουργεί ξενώνας όλο τον χρόνο. Τη θερινή περίοδο ο πληθυσμός του απαρτίζεται κυρίως από συνταξιούχους, κατοίκους των αστικών κέντρων. Χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό πλούτο και αξιόλογα αρχοντικά ενώ πολιούχος της Μόλιστας είναι ο Άγιος Νικόλαος. Χαρακτηριστική είναι η βρύση στην είσοδο του χωριού. Το πανηγύρι του χωριού πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου με παραδοσιακά όργανα, συνήθως με οργανοπαίχτες από την ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας.

Οικονομική δραστηριότητα

Η οικονομία του χωριού ήταν σχετικά αυτάρκης. Η ντόπια φυτική και ζωική παραγωγή προϊόντων προορίζονταν αποκλειστικά για αυτοκατανάλωση, εκτός από την παραγωγή κρασιού και τσίπουρου προπολεμικά, το οποίο αποτελούσε ισοδύναμο του χρήματος και ανταλλάξιμο με άλλα αναγκαία διατροφικά προϊόντα (λ.χ. ελαιόλαδο). Οι γεωργικές αυτές δουλειές γινόταν ως επί το πλείστον από τον γυναικείο πληθυσμό του χωριού που είχε παράλληλα επωμιστεί και τη φροντίδα των νοικοκυριών.

Κυρίως λόγω της στενότητας των πόρων και του εξαιρετικά άγονου εδάφους τα κυριότερα επαγγέλματα για τους άντρες ήταν αυτά των μαστόρων της πέτρας και των εμπόρων που υπήρξαν μετανάστες αρχικά στην Αίγυπτο και τη Ρουμανία.

Σήμερα, ελάχιστες δραστηριότητες έχουν απομείνει, όπως η μελισσοκομία, η καλλιέργεια κηπευτικών, η κτηνοτροφία και η υποδοχή επισκεπτών-τουριστών στον μοναδικό ξενώνα του χωριού. Αρκετά αναπτυγμένη ήταν και μέχρι πρόσφατα η οικοδομική δραστηριότητα τους θερινούς μήνες, κυρίως λόγω επισκευής παλαιών σπιτιών αλλά και ανέγερσης νέων.

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό δεν είναι γνωστό πότε ιδρύθηκε. Πιστεύεται ότι πιθανότατα είναι 3.000 ετών, όπως φαίνεται από ληκύθους που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη και περιέχουν τέφρα. Από τα ίδια ευρήματα πιθανολογείται ότι οι πρώτοι κάτοικοι του οικισμού ήταν Μολοσσοί. Άλλες εκδοχές κάνουν λόγο για κατοίκηση του χωριού μεταγενέστερα, στα βυζαντινά χρόνια και το 17ο αιώνα. Για την ονομασία, λέγεται πως αυτή προήλθε από το Μολοσσία ενώ άλλες εκδοχές θεωρούν την ονομασία του χωριού αλβανικής ή σλαβικής προέλευσης.

Η προφορική παράδοση αναφέρει ότι οι κάτοικοι της Μόλιστας είναι εξελληνισμένοι βλάχικοι πληθυσμοί που έλκουν την καταγωγή τους από το Σκαμνέλι του Ζαγορίου απ΄όπου εκδιώχθηκαν από έναν πασά τον 17ο αιώνα. Στο παρελθόν η Μόλιστα μαζί με το Μοναστήρι και το Γανναδιό αποτελούσαν μια ενιαία κοινότητα που διαιρέθηκε αργότερα σε τρεις ξεχωριστές. Από το 1999 με το Σχέδιο Καποδίστριας και οι τρεις κοινότητες αποτελούν τοπικά διαμερίσματα (τοπικές κοινότητες με την νέα ορολογία του Προγράμματος Καλλικράτης) του Δήμου Κόνιτσας .

Αρχιτεκτονική

Η είσοδος του Ναού του Αγίου Νικολάου στην Μόλιστα

Εντυπωσιακή σε χρώμα και ποικιλία είναι η αρχιτεκτονική των σπιτιών της Μόλιστας, που χαρακτηρίζεται από έντονα παραδοσιακά στοιχεία αλλά και πρωτοτυπία. Το πιο επιβλητικό κτίσμα είναι αυτό του Αγίου Νικολάου, ενός μεσαίου μεγέθους ναού, με εντυπωσιακά εσωτερικά ξύλινα τέμπλα που σκαλίστηκαν από Μετσοβίτες ξυλουργούς. Ο ναός οικοδομήθηκε το 1878 κατόπιν δωρεάς του Μολιστινού ευεργέτη Γέγιου.

Εξέχοντες Μολιστινοί

• Δημήτρης Παπαδημούλης, πρώην βουλευτής Β΄Αθηνών και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.

Φωτογραφίες

• 
  Κυνηγόσκυλα στο Μοναστήρι (γειτονικό χωριό στη Μόλιστα)
• 
  Μονοπάτι κοντά στην τοποθεσία Λινίκο, πριν τα Σταλάγματα
• 
  Πινακίδα που οδηγεί στο Κοιμητήριο της Μόλιστας
• 
  Το παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου, δίπλα στην πλατεία της Μόλιστας
• 
  Άποψη της Μόλιστας από το Λινίκο

Πηγές

• Αναφορά στο βιβλίο του Χαρίλαου Γκούτου Η επαρχία της Κόνιτσας και η Μόλιστα επί Τουρκοκρατίας στην Ελευθεροτυπία της 5/9/2003 [1]
• Συμπόσιο Λαογραφίας του Βορειοελλαδικού Χώρου (Ήπειρος - Μακεδονία - Θράκη), Ιωάννινα, 10-12 Ὀκτωβρίου 1979. Πρακτικά
• Χριστοδούλου, Χρήστος Κ. (27 Οκτωβρίου 2007). «Οι τρεις ταφές του Χασάν Ταχσίν Πασά [The Three Burials of Hasan Tahsin Pasha]». Μακεδονία. http://web.archive.org/web/20110717060229/http://www.makthes.gr/news/arts/8072/. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2010. 
• «Η μουσικοχορευτική παράδοση στο χωριό Μόλιστα». Αρχείο Ελληνικού Χορού. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2015. 

Βιβλιογραφία

• Γκούτος, Χαρίλαος (2003). Η επαρχία της Κόνιτσας και η Μόλιστα επί τουρκοκρατίας. Αθήνα: εκδόσεις Σάκκουλα. ISBN 960-92165-0-1. 
• Νικόλτσιος, Βασίλειος· Γούναρης, Βασίλης Κ. (2002). Από το Σαραντάπορο στη Θεσσαλονίκη: Η ελληνοτουρκική αναμέτρηση του 1912 μέσα από τις αναμνήσεις του Στρατηγού Χασάν Ταχσίν πασά. Thessaloniki. ISBN 9609204201. 
• Κούσιος, Μενέλαος (1971). Ιστορία του χωριού μου. Αθήνα. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστότοπος του Δήμου Κόνιτσας