Μπιάουα Πσέμσα
Συντεταγμένες: 50°13′47″N 19°9′14″E / 50.22972°N 19.15389°E
| Μπιάουα Πσέμσα | |
|---|---|
 | |
| Πηγές | Βόλμπρομ |
| Εκβολές | Πσέμσα |
| Χώρα | Πολωνία[1] |
| Μήκος | 63,9 χλμ |
| wikidata () | |
Ο Μπιάουα Πσέμσα (πολωνικά: Biała Przemsza, δηλ. «Άσπρος Πσέσμα») είναι ποταμός που ρέει στα Βοεβοδάτα Ελάσσονος Πολωνίας και Σιλεσίας στην Πολωνία, ο οποίος πηγάζει από το Υψίπεδο Κρακοβίας-Τσενστοχόβα. Έχει μήκος 63,9 χλμ. και λεκάνη απορροής 876,6 χλμ².
Ο ποταμός δημιουργεί ρέματα, έλη και μερικές φορές λιμνούλες. Οι ροές και τα επίπεδα του νερού είναι πολύ σταθερά.[2]
Πορεία του ποταμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μπιάουα Πσέμσα ξεκινά την πορεία του στο Υψίπεδο Όλκους από τις πηγές που ρέουν έξω από τον βάλτο σε υψόμετρο 376 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, νοτιοδυτικά του Βόλμπρομ. Από εκεί, με την ονομασία Centary, ρέει νοτιοδυτικά σε μια κοιλάδα με επίπεδο πυθμένα βάθους 8-12 μ. και πλάτους 200-300 μ. Η σιδηροδρομική γραμμή 62 περνάει κατά μήκος του ποταμού. Στο Χσονστοβίτσε, ένα ρέμα ρέει σε αυτό από τα ανατολικά, το οποίο, ωστόσο, έχει στεγνώσει εντελώς τα τελευταία χρόνια. Στο Γκολτσοβίτσε, δέχεται το ρυάκι Ταρνούφκα, που ρέει από το Μαύρο Δάσος (Czarny Las). Στο Κλούτσε, ενώνεται από τα βόρεια με παραπόταμο που ρέει από το χωριό Ροντάκι. Δυτικότερα, ρέει μέσα από την Έρημο Μπουέντοφ, χωρίζοντάς την στα δύο. Στο δυτικό άκρο της, ρέει σε αυτή από τα βόρεια, από τα χωριά Χέχουο και Τσεντούρια, και από τα νοτιοανατολικά ρέει το ρέμα Μπιάουα. Περαιτέρω, ο ποταμός αλλάζει κατεύθυνση προς τα νότια, όπου μέσω μιας στενής, βαθιάς κοιλάδας, διασχίζει το Γκαρμπ Ζομπκοβίτσκι στο Σουάφκουφ. Διασχίζει τη συνοικία Οκραντζιόνουφ στην Ντομπρόβα Γκουρνίτσα και το νότιο άκρο της συνοικίας Μάτσκι του Σοσνόβιετς και τις συνοικίες του Γιαβόζνο.[2]
Στα σύνορα δύο συνοικιών του Σοσνόβιετς, τις Νίφκα και Μπουρ, και στο Μισουοβίτσε, σε υψόμετρο περίπου 250 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώνεται με τον ποταμό Τσάρνα Πσέμσα, σχηματίζοντας τον ποταμό Πσέμσα, ο οποίος χύνεται στον ποταμό Βιστούλα. Αυτό το μέρος στην περιοχή των συνόρων μεταξύ Σοσνόβιετς και Μισουοβίτσε είναι γνωστό ως το λεγόμενο Τρίγωνο των Τριών Αυτοκρατόρων (πολωνικά: Trójkąt Trzech Cesarzy, γερμανικά: Drei Kaiser Ecke).
Ο Μπιάουα Πσέμσα έχει διατηρήσει τον φυσικό του χαρακτήρα για μεγάλο μήκος. Το φυσικό, ελικοειδές τμήμα μεταξύ 11,9 και 14 χιλιομέτρων της ροής του ποταμού έχει αναγνωριστεί από το Δημοτικό Συμβούλιο του Γιαβόζνο ως περιοχή οικολογικής χρήσης της «Καμπής του Μπιάουα Πσέμσα».[3]
Μέση ροή:
- 1–2 μ³/δ (Γκολτσοβίτσε),
- 4 μ³/δ (Σουάφκουφ),
- 6 μ³/δ (Μάτσκι, Σοσνόβιετς),
- 8 μ³/δ (εκβολή προς τον ποταμό Πσέμσα).
Πανίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο άνω μέρος του ποταμού κυρίαρχο είδος ψαριού είναι η καφετιά πέστροφα. Υπάρχει επίσης οοτάμια καραβίδα. Το κάτω τμήμα ήταν προηγουμένως μολυσμένο με βιομηχανικά λύματα, ξεκινώντας από το Κλούτσε.[2] Τώρα η κατάσταση έχει βελτιωθεί και τα ψάρια ζουν σε όλο το μήκος του ποταμού.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τα έτη 1796–1806, ο Μπιάουα Πσέμσα αποτελούσε συνοριακό ποτάμι μεταξύ της Νέας Σιλεσίας του Βασιλείου της Πρωσίας και της Μοναρχίας των Αψβούργων, και κατά τα έτη 1815–1914, στο τμήμα από Σουάφκουφ έως Μάτσκι, μεταξύ του Βασιλείου της Γαλικίας και Λοδομερίας της Αυστροουγγαρίας και του Βασιλείου της Πολωνίας της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Παλαιότερα ήταν πλωτό ποτάμι. Κατά τα έτη 1826–1831, χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά λαμαρινών και χυτών από το ελασματουργείο κοντά Σουάφκουφ στο λιμάνι του ποταμού στη Νίφκα. Μέχρι το 1839, ένα ατμόπλοιο που κατασκεύασε ο Άγγλος Ντέιβι, που οι κάτοικοι των παραθαλάσσιων χωριών το αποκαλούσαν «Czortopchaj», διέσχιζε τον ποταμό Μπιάουα Πσέμσα. Τον 19ο αιώνα, μικρότερα ελαφρύτερα πλοία, που μετέφεραν γεωργικά προϊόντα και λιθάνθρακα στις εκβολές του ποταμού Πσέμσα στον Βιστούλα, διέσχιζαν επίσης τον ποταμό.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Σύλλογος Φίλων του Μπιάουα Πσέμσα Αρχειοθετήθηκε 2015-01-25 στο Wayback Machine.
- Μπιάουα Πσέμσα, [στο:] Γεωγραφικό λεξικό του Βασιλείου της Πολωνίας, τ. Ι: Aa - Dereneczna, Βαρσοβία 1880, σ. 181 .
- Ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου του Γιαβόζνο σχετικά με την οικολογική χρήση της καμπής Μπιάουα Πσέμσα
|