Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Λέσβου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 39°13′52.97″N 25°56′8.37″E / 39.2313806°N 25.9356583°E / 39.2313806; 25.9356583

Μονή Υψηλού
Χάρτης
Είδοςμοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες39°13′53″N 25°56′8″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Δυτικής Λέσβου
ΧώραΕλλάδα[1]
Προστασίααρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα και διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα
Commons page Πολυμέσα


Η Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου ή Μονή Υψηλού[2] είναι ανδρώο μοναστήρι το οποίο βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Λέσβου σε απόσταση περίπου 6 χλμ. Δ. από την Άντισσα, 37 χλμ. δυτικά από την Καλλονή και 76 χλμ. Δ.-ΒΔ. από την πόλη της Μυτιλήνης. Είναι κτισμένη στην κορυφή του όρους Όρδυμνος σε υψόμετρο 634 μέτρα.[3] Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη Θεολόγο του οποίου η μνήμη τιμάται στις 8 Μαίου. Θεωρείται το αρχαιότερο μοναστήρι του νησιού και από το 1964 έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο[4]. Κτίστηκε την περίοδο του Βυζαντίου, πριν το 800, από τον Όσιο Θεοφάνη της Σιγριανής όπως μαρτυρείται σε Πατριαρχικό Γράμμα του 1331. Κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους πιστεύεται ότι είχε εγκαταλειφθεί. Σύμφωνα με την παράδοση ονομαζόταν «Μονή Κόρακος» η οποία μετονομάστηκε σε «Μονή Ζήσυρα» την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Διασώζονται μόνο λίγα στοιχεία από τη βυζαντινή φάση της μονής ενώ θεωρείται ότι την περίοδο των ύστερων βυζαντινών χρόνων είχε εγκαταλειφθεί και ερημώσει. Ακμάζει ξανά στους μεταβυζαντινούς χρόνους, αλλά στη συνέχεια καταστράφηκε από φωτιά. Το υπάρχον καθολικό της κτίστηκε το 1832 και είναι ενταγμένο σε τυπικό μοναστηριακό συγκρότημα, που αναπτύσσεται περιμετρικά του καθολικού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το σκευοφυλάκιο και η βιβλιοθήκη χειρογράφων της.[3]

Το προαύλιο της Μονής Υψηλού

Διοικητικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφέρεται επίσημα για πρώτη φορά το 1940 να απογράφεται στην τότε κοινότητα Αντίσσης.[5] Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» και την τροποποίηση του άρθρου 1 ανήκει στη δημοτική κοινότητα Αντίσσης που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Ερεσού - Αντίσσης του Δήμου Δυτικής Λέσβου και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 απογράφησαν 19 μοναχοί.[6]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
  2. «Ιερά Μητρόπολη Μυτιλήνης | Μονές». www.immyt.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2022. 
  3. 3,0 3,1 «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Μονή Υψηλού». odysseus.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2022. 
  4. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2022. 
  5. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2022. 
  6. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10815 (σελ. 341 του pdf)