Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος (ύπατος το 206 π.Χ.)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος (ύπατος το 206 π.Χ.)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Q. Caecilius L.f.L.n. Metellus (Λατινικά)
Γέννηση245 π.Χ. (περίπου και πιθανώς)[1]
Αρχαία Ρώμη
Θάνατος1ος αιώνας π.Χ.[2]
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
ρήτορας[3]
ποιητής[3]
Ρωμαίος στρατιωτικός
ιερέας της αρχαίας Ρώμης
ancient Roman diplomat
Περίοδος ακμής0η χιλιετία π.Χ.[4]
Οικογένεια
ΤέκναΚόιντος Καικίλιος Μέτελλος Μακεδονικός[5]
Λεύκιος Καικίλιος Μέτελλος Κάλβος[5]
ΓονείςΛεύκιος Καικίλιος Μέτελλος (ύπατος το 251 π.Χ.)[6]
ΑδέλφιαΜάρκος Καικίλιος Μέτελλος (πραίτορας το 206 π.Χ.)[7]
Lucius Caecilius Metellus[7]
ΟικογένειαCaecilii Metelli
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαρωμαίος δικτάτωρ (205 π.Χ.)[8]
ιππάρχης (207 π.Χ., Marcus Livius Salinator)[9]
plebeian aedile (209 π.Χ.)[10]
Ρωμαίος συγκλητικός (από άγνωστη τιμή)
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (206 π.Χ.)[11]
pontifex (από 216 π.Χ.)[2]
curule aedile (208 π.Χ.)[12]
Λεγάτος (207 π.Χ.)[13]
Λεγάτος (204 π.Χ.)[14]
decemvir agris dandis assignandis (201 π.Χ.–200 π.Χ.)[15]
Λεγάτος (185 π.Χ.–184 π.Χ.)[16]

Ο Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος, λατιν. Quintus Caecilius Metellus (π. 250 π.Χ. - 175 π.Χ.) ήταν αριχερέας το 216 π.Χ. [17] αγορανόμος των πληβείων (aedile plebis) το 209 π.Χ. [18], αγορανόμος καθέδρας (curule aedile) [19] και πρέσβης στην αυλή τού Φιλίππου Ε' της Μακεδονίας το 185 π.Χ. [20]

Υπηρέτησε ως απεσταλμένος (legatus) [υποδιοικητής] στον στρατό τού Γάιου Κλαύδιου Νέρωνα και πολέμησε στον πόλεμο κατά τού Αννίβα. [21] Διακρίθηκε επίσης ως ρήτορας, και τον επικήδειο λόγο που εκφώνησε στην κηδεία τού πατέρα του θεωρείται ως ο καλύτερος λόγος του. [22]

Ήταν πατέρας τού Κόιντου Κ. Μ. Μακεδονικού και τού Λεύκιου Κ. Μ. Κάλβου. [23]

Ήταν γιος τού Λεύκιου Κ. Μ., ενός επιτυχημένου στρατηγού, που νίκησε τον Ασδρούβαλ στην Πάνορμο στον Α΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο. [24] Τόσο ο πατέρας, όσο και ο γιος, ήταν μέλη τού φημισμένου γένους των Καικιλίων, μίας ισχυρής πληβείας οικογένειας της ύστερης Δημοκρατίας.

Πρώιμη σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κόιντος Κ. Μ. εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ιστορική καταγραφή το 221 π.Χ., εκφωνώντας έναν επικήδειο λόγο για τον πατέρα του, Λεύκιο, ο οποίος απεβίωσε εκείνη τη χρονιά. Ο Κόιντος είπε ότι «ο πατέρας του είχε επιτύχει τα δέκα μεγαλύτερα και υψηλότερα πράγματα, με την επιδίωξη των οποίων οι σοφοί περνούν τη ζωή τους». Μεταξύ αυτών περιελάμβανε το ότι ήταν «γενναίος διοικητής», «ανώτατος ρήτορας» και «εξέχον μέλος της Συγκλήτου». [22] Ο Κικέρων σχολιάζει ότι ο Κόιντος Κ. Μ. θεωρούνταν «καλός ομιλητής» από τους συγχρόνους του, μαζί με τους φημισμένους Κόιντο Φάβιο Μάξιμο. [25]

Το καταστροφικό έτος 216 π.Χ., μετά τη σοβαρή ρωμαϊκή ήττα στη μάχη των Καννών, ο Κόιντος Κ. Μ., μαζί με τον Κόιντο Φάβιο Μάξιμο και τον Κόιντο Φούλβιο Φλάκκο, έγιναν όλοι αρχιερείς, για να αντικαταστήσουν τον Πόπλιο Σκαντίνιο, τον Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο και τον Κόιντο Αίλιο Παίτο, που όλοι τους είχαν πέσει στην προαναφερθείσα μάχη. [19]

Ο Κόιντος Κ. Μ. τότε, το 209 π.Χ., καταγράφεται από τον Λίβιο ως αγορανόμος των πληβείων, δίπλα στον Γάιο Σερβίλιο Γεμίνο. [18]

Κατά συνέπεια, ο Κόιντος Κ. Μ. έγινε αγορανόμος καθέδρας (curule aedile) το επόμενο έτος, 208 π.Χ., και πάλι μαζί με τον Γεμίνο. Οι δύο αγορανόμοι καθέδρας σημειώνεται από τον Λίβιο, ότι διέταξαν τους Ρωμαϊκούς Αγώνες εκείνης της χρονιάς να επαναληφθούν για μία ημέρα. [17] στον στρατό τού Γάιου Κλαύδιου Νέρωνα, ο Κόιντος Κ. Μ., μαζί με τον Λεύκιο Βετούριο Φίλωνα και τον Πόπλιο Λικίνιο Βαρουσέντ, στάλθηκαν πίσω στη Ρώμη το 207 π.Χ., για να αναγγείλουν τη ρωμαϊκή νίκη και το τέλος τού Ασδρούβαλ Βάρκα στη μάχη του Μεταύρου. Περνώντας στην Αγορά, οι τρεις απεσταλμένοι αναγκάστηκαν να σπρώχνουν, στο δρόμο τους μέσα από χαρούμενες μάζες, και στη Σύγκλητο ο Βετούριος διάβασε την είδηση, με την κραυγή έγκρισης της Συγκλήτου, η οποία κήρυξε τριήμερη ευχαριστία. [21]

Αναδεικνύεται κατά τη διάρκεια του Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιππείς υπό τις διαταγές του Γάιου Κλαύδιου Νέρωνα επαίνεσαν πολύ τον Κόιντο Κ. Μ. και τον Βετούριο Φίλωνα, για τις ενέργειές τους κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, και προέτρεψαν τον λαό να δημιουργήσουν τους δύο ως υπάτους για τον επόμενο χρόνο. Αυτή τη γνώμη υποστήριξαν οι δύο ύπατοι τού 207 π.Χ., ο Γάιος Νέρων και ο Μάρκος Λίβιος Σαλινάτωρ: οι δύο ύπατοι επαίνεσαν το «θάρρος και την πίστη», με τα οποία τους είχαν υπηρετήσει οι λεγάτοι τους. [26] Ο Σαλινάτωρ, που υπηρετούσε ως δικτάτορας με σκοπό τη διεξαγωγή της συνέλευσης (comitia) το 207, έκανε λοιπόν τον Κόιντο Κ. Μ. μάγιστρo τού ιππικού (magister equitum) του, καθώς και ύπατο για το επόμενο έτος 206 π.Χ., δηλώνοντας ότι θα γινόταν έτσι στις προαναφερθείσες συνελεύσεις. [27] [28]

Η Mεγάλη Ελλάδα (Μagna Graecia), συμπεριλαμβανομένων τού Βρούττιου και της Λουκανίας, γύρω στο 280 π.Χ.

Ως εκ τούτου, διορισμένος από τον Σαλινάτορα, ο Κόιντος Κ. Μ.s υπηρέτησε ως ύπατος το έτος 206 π.Χ., μαζί με τον προαναφερθέντα Λεύκιο Βετούριο Φίλωνα. [29] [30] Και οι δύο νέοι ύπατοι διορίστηκαν στην επαρχία Bρούττιον, «για να συνεχίσουν τον πόλεμο με τον Αννίβα». [27] Δεν αναφέρεται ότι κάτι το αξιοσημείωτο έλαβε χώρα στην περιοχή κατά τη διάρκεια της υπατείας τού Κόιντου Κ. Μ., αν και ο Λίβιος αφηγείται κάποια γεγονότα. [28] Πριν φύγουν από τη Ρώμη, οι δύο νέοι ύπατοι έλαβαν εντολή από τη Σύγκλητο να επιστρέψουν στα εδάφη τους τούς πληβείους, που είχαν εκτοπιστεί κατά τα προηγούμενα χρόνια τού πολέμου στην κατεστραμμένη και ερημωμένη επαρχία. Η Σύγκλητος διέταξε επίσης αυτό, λόγω καταγγελιών που είχαν λάβει από κατοίκους της επαρχίας σχετικά με τους γειτονικούς Γαλάτες, οι οποίοι, εκμεταλλευόμενοι τη σύγχυση της εποχής τού πολέμου, ερήμωσαν πολλές περιοχές της. Οι δύο ύπατοι προληπτικά, πριν κατευθυνθούν στο Βρούττιον, δημοσίευσαν ένα διάταγμα, που απαιτούσε από τους πολίτες της Κρεμόνας και της Πλακεντίας να επιστρέψουν στα σπίτια τους, δίνοντας προθεσμία σε αυτούς να το κάνουν. Οι ύπατοι διαπίστωσαν ότι πολλοί είχαν επιστρέψει στα σπίτια τους κατά την άφιξή τους στην επαρχία στις αρχές εκείνης της άνοιξης, και, πιθανώς για να διώξουν τους περιπλανώμενους Γαλάτες και τις παρούσες δυνάμεις της Καρχηδονιακής ευθυγράμμισης, που είχαν ακόμη τον έλεγχο σε μέρη τού Βρούττιου που είχαν προδοθεί. Η Ρώμη κατέστρεψε την περιοχή Κονσεντία, παίρνοντας μαζί της πολλά λάφυρα. Παρά το γεγονός ότι έπεσαν σε ενέδρα στον δρόμο τους προς τη Λουκανία μετά τη λεηλασία από Βρούττιους και ακοντιστές Νουμίδες, υπήρχε περισσότερη σύγχυση παρά πραγματικός κίνδυνος, και τα λάφυρα, καθώς και οι περισσότεροι άνδρες, σώθηκαν. Στη συνέχεια η Λουκανία επέστρεψε την πίστη της στη Ρώμη, χωρίς αντίσταση. [31]

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως υπάτου, πριν αναχωρήσει από τη Ρώμη για την εκστρατεία στο Βρούττιον, είναι επίσης γνωστό ότι ο Κόιντος Κ. Μ. ήρθε σε διαμάχη με τον ποιητή Γναίο Ναίβιο, ο οποίος κατά την άνοδο τού Κόιντου στην υπατεία, είπε «η μοίρα είναι που κάνει τους Μέτελλους υπάτους στη Ρώμη», στον οποίο ο Μέτελλος απάντησε «οι Μέτελλοι θα κάνουν τον ποιητή Ναίβιο να το καταστρέψει», αναφερόμενος στην πνευματώδη παρατήρησή του. [32] Ο Nαίβιος αργότερα εκδιώχθηκε από τη Ρώμη από μία ομάδα ευγενών υπό την ηγεσία τού Κόιντου και φυλακίστηκε στην Ουτίκα, όπου -ο Άγιος Ιερώνυμος δηλώνει- ότι χάθηκε. [33] [34] [35]

Το επόμενο έτος, 205 π.Χ., ο υπατικός στρατός τού Κόιντου διαλύθηκε, καθώς διορίστηκε δικτάτορας από τον Πόπλιο Λικίνιο Κράσσο Δίβη, τον ύπατο που υπηρετούσε στο Bρούττιον εκείνη τη χρονιά, με δηλωμένο σκοπό τη διεξαγωγή των υπατικών εκλογών τού έτους. Ο Μέτελλος έκανε τον Βετούριο Φίλωνα, με τον οποίο φαινομενικά θα ήταν κολλητοί μετά από χρόνια υπηρεσίας μαζί του, τον μάγιστρο τού ιππικού (magister equitum) του, πριν επιβλέψει επιτυχώς την εκλογή τού Μάρκου Κορνήλιου Κηθέγου και τού Πόπλιου Σεμπρόνιου Τουδιτανού στις υπατείες τού 204 π.Χ. Ο Μέτελλος παραιτήθηκε όπως έπρεπε από το αξίωμα τού δικτάτορα με την ολοκλήρωση των εκλογών. [36] [37] [38]

Στη συνέχεια ο Κόιντος υπηρέτησε ως ανθύπατος με διοίκηση δύο λεγεώνων στο Bρούττιον, την επαρχία στην οποία είχε υπηρετήσει ως ύπατος, το επόμενο έτος 204 π.Χ., με εντολή να συνεχιστεί ο αγώνας εναντίον τού Αννίβα, μαζί με έναν από τους υπάτους εκείνης της χρονιάς, τον Πόπλιο Σεμπρόνιο Tουδιτανό. [39] Ο Tουδιτανός νίκησε τον Αννίβα το 204 π.Χ. στη μάχη τού Κρότωνα, πιθανώς με τη βοήθεια τού ανθυπάτου Κόιντου.

Μετά την ολοκλήρωση τού Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου, το 201 π.Χ., ο Μέτελλος, διορισμένος ένας των δέκα ανδρών (decemvir), στάλθηκε μαζί με εννέα άλλους επιφανείς Ρωμαίους από τον πραίτορα της Ρώμης, Mάρκο Ιούνιο Πέννο, [40] στο Σάμνιον και την Απουλία για να οργανώσει την αναδιανομή των δημοσίων γαιών στους βετεράνους, που επέστρεφαν από τη νικηφόρα εκστρατεία κατά τού Αννίβα στην Αφρική. [41] Πριν αναχωρήσει σε αυτή την αποστολή, ενώ ήταν ακόμη στη Ρώμη, ο Κόιντος μίλησε ενώπιον της Συγκλήτου, λέγοντας ότι «δεν θεωρούσε τον τερματισμό του [τού πολέμου] ως ευλογία για τη Ρώμη, αφού φοβόταν ότι ο ρωμαϊκός λαός θα βυθιζόταν ξανά στον προηγούμενο λήθαργο, από τον οποίο είχε σηκωθεί με την παρουσία του Αννίβα». [42] [28]

Αργυρό δηνάριο τού 81 π.Χ., 17 χλστ., 3,69 γραμ. Εμπρός όψη: κεφαλή της προσωποποιημένης Ευσέβειας με διάδημα, πελαργός δεξιά. Πίσω όψη: ελέφας (από τη νίκη στην Πάνορμο τού Λεύκιου Κ. Μ. το 251 π.Χ. ο ελέφας έγινε το σύμβολο του γένους του). Επιγρ.: Q. C. M[Ε]T[Ε]L.

Μετέπειτα σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 193 π.Χ. ο Κόιντος αναφέρεται από τον Λίβιο να εκφωνεί λόγο στους τριβούνους των πληβείων, Μάρκο Τιτίνιο και Γάιο Τιτίνιο, σχετικά με τις αντιφάσεις που υπάρχουν στις γραπτές αναφορές, που παραδόθηκαν στη Σύγκλητο από έναν ύπατο εκείνης της χρονιάς, τον Λούσιο Κορνήλιο Μερούλα, και έναν επιτελικό αξιωματικό του, Mάρκο Κλαύδιο Μάρκελλο, σχετικά με μία μάχη εναντίον των Βοιανών Γαλατών, που είχε λάβει χώρα εκείνο το έτος κοντά στη Mουτίνα. Η ρητορική του ήταν σαφέστατα ακόμη οξεία σε αυτό το σημείο, καθώς η πρότασή του, ότι «τίποτε από τα οποία ζητούσε ο ύπατος να μην διατάσσεται προς το παρόν», έγινε αποδεκτή από τους τριβούνους. Ο ύπατος Mερούλα ζήτησε να τού παραχωρηθεί ένας θρίαμβος από τη Σύγκλητο κατά την επιστροφή του από την εκστρατεία στη Ρώμη, αλλά οι τριβούνοι, σύμφωνα με όσα είχαν συμφωνήσει με τον Κόιντο, δήλωσαν ότι θα ασκούσαν βέτο σε οποιαδήποτε ενέργεια της Συγκλήτου επιχειρούσε να επιτρέψει στον Μερούλα θρίαμβο. Στον ύπατο, τελικά, δεν δόθηκε ποτέ. Ο ιστορικός Γουίλιαμ Χάινεμαν ισχυρίζεται ότι η «κριτική τού Κόιντου στον Mερούλα ήταν αδικαιολόγητη». [43] [44]

Το θέατρο του αρχαίου Άργους.

Αργότερα το 185 π.Χ. ο Κόιντος στάλθηκε ως πρεσβευτής μαζί με τον Μάρκο Βαίβιο Ταμφίλο και τον Τιβέριο Σεμπρόνιο Γράκχο στην Αυλή τού Φιλίππου Ε' της Μακεδονίας, για να διερευνήσει διάφορες κατηγορίες εναντίον τού Μακεδόνα βασιλιά από μερικούς Θεσσαλούς και Ηπειρώτες, καθώς και από τον Ευμένη Β΄ της Περγάμου, στον απόηχο της ρωμαϊκής νίκης στον πόλεμο των Σελευκιδών. [20] Εκεί, ο Κόιντος ζήτησε από τον Φίλιππο Ε΄ να εκκενώσει τις πόλεις υπό τον έλεγχό του στη Θεσσαλία και την Περραιβία. [45] Κατά την επιστροφή του από τη Μακεδονία, ο Κόιντος και οι άλλοι πρέσβεις περνούσαν από την πόλη τού Άργους, την εποχή που ελεγχόταν από την Αχαϊκή Συμπολιτεία, όπου συνάντησαν τους αξιωματούχους της εν λόγω συμμαχίας. Ο Κόιντος τους απηύθυνε για τη σκληρή μεταχείρισή τους προς τους Σπαρτιάτες, αναφερόμενος στην κακή διαχείριση αυτής της πόλης-κράτους μετά την ήττα από τα χέρια της ένωσης κατά τον Λακωνικό πόλεμο του 195 π.Χ., που περιλάμβανε "το γκρέμισμα των τειχών, τη μετακίνηση τού πληθυσμού ως δούλων στην Αχαΐα, και η κατάργηση των νόμων τού Λυκούργου, στους οποίους μέχρι εκείνη την ημέρα στηριζόταν η σταθερότητα τού Κράτους τους». [46] Οι πρεσβευτές ζήτησαν να συγκληθεί η λαϊκή συνέλευση των Αχαιών, για να μιλήσει μαζί τους για να συζητήσουν αυτά τα παράπονα, αλλά αγνοήθηκαν. [47] [48]

Ο Κόιντος, μαζί με τον Bαίβιο Ταμφίλο και τον Σεμπρόνιο Γράκχο, επέστρεψαν στη Ρώμη το 184 π.Χ., αναφέροντας την κατάσταση στη Μακεδονία και την Πελοπόννησο. Απεσταλμένοι από τους Αχαιούς ήταν επίσης παρόντες στη Ρώμη εκείνη την εποχή, και υποστήριξαν στη Σύγκλητο ότι οι αξιωματούχοι τους, σε σχέση με τον Κόιντο, δεν είχαν κάνει τίποτε κακό σύμφωνα με τον Αχαϊκό νόμο, ο οποίος υπαγόρευε ότι η συνέλευση δεν είχε καμία υποχρέωση να συγκεντρωθεί με εντολή των Ρωμαίων πρεσβευτών, εκτός αν ήρθαν με άμεση εντολή από τη Σύγκλητο να το κάνουν. Στο άκουσμα αυτό, ο Κόιντος σηκώθηκε κατηγορώντας τους Αχαιούς και πάλι για κακοδιαχείριση των υποθέσεων στην Πελοπόννησο, οπότε η Σύγκλητος, αφού βεβαιώθηκε ότι οι Αχαιοί δεν θα έκαναν ξανά την ίδια δικαιολογία, διευκρινίζοντας το καθήκον της λαϊκής συνέλευσης να συγκληθεί για τους Ρωμαίους πρεσβευτές., αποφάσισε να στείλει νέα επιτροπή στους Αχαιούς. [47]

Το 179 π.Χ. ο Κόιντος απευθύνθηκε στους δύο τιμητές τού έτους, τον Mάρκο Αιμίλιο Λέπιδο και τον Mάρκο Φούλβιο Νοβίλιορ, μεταξύ των οποίων μαινόταν μία επίμονη διαμάχη, η οποία είχε οδηγήσει σε βίαιες διαμάχες μεταξύ τους στη Σύγκλητο και τη συνέλευση. Με την εκλογή τους, οι δύο νέοι τιμητές κάθισαν στις έδρες (curules) στον βωμό τού Άρη, οπότε εμφανίστηκε ο Μέτελλος, μαζί με άλλους ηγέτες της Συγκλήτου και ένα «μεγάλο σώμα πολιτών». Η ρητορική ικανότητα τού Μέτελλου καταγράφεται μία τελευταία φορά, καθώς απευθύνεται στους δύο τιμητές, επικρίνοντάς τους στο όνομα τού λαού για την ανάρμοστη συμπεριφορά τους, και απαιτώντας να αλλάξουν τρόπο, λέγοντας ότι «όλοι μας με μία φωνή σας εκλιπαρούμε να βάλετε ένα τέρμα σε αυτές τις διαμάχες αυτή την ημέρα και σε αυτό το ιερό έδαφος· ζητάμε να συμφιλιωθούν μεταξύ τους οι άνδρες, που ο ρωμαϊκός λαός συνέδεσε με την ψήφο του μέσω μας». Το πλήθος, εκφράζοντας την επιδοκιμασία του για τα λόγια του Μέτελλου, έπνιξε τη φωνή του καθώς τελείωσε, μόνο για να αρχίσουν πάλι οι δύο τιμητές να διαφωνούυν. Νιώθοντας όμως την πίεση, συμφώνησαν τελικά να σεβαστούν τη βούληση των συγκλητικών με επικεφαλής τον Μέτελλο και «έδωσαν τον λόγο τους να απορρίψουν όλα τα θυμωμένα συναισθήματα, και να βάλουν τέλος στη διαμάχη τους», σφίγγοντας ο ένας το χέρι τού άλλου «εν μέσω καθολικού χειροκροτήματος». Ο Κόιντος, μαζί με τους άλλους σημαντικούς συγκλητικούς, επαίνεσαν τη Σύγκλητο για την πρωτοβουλία τους. [49]

Ο Κόιντος Κ. Μ. απεβίωσε το 175 π.Χ.

  1. 1,0 1,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 891. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. 2,0 2,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic». (Αγγλικά) Digital Prosopography of the Roman Republic.
  3. 3,0 3,1 Perseus Project. catalog.perseus.tufts.edu/catalog/urn:cite:perseus:author.931. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2020.
  4. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου: (Αγγλικά) Library of Congress Name Authority File. id.loc.gov/authorities/names/nr95026784.html. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2020.
  5. 5,0 5,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic». (Αγγλικά) Digital Prosopography of the Roman Republic.
  6. 6,0 6,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic». (Αγγλικά) Digital Prosopography of the Roman Republic.
  7. 7,0 7,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic». (Αγγλικά) Digital Prosopography of the Roman Republic.
  8. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 301. ISBN-10 0-89130-812-1.
  9. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 295. ISBN-10 0-89130-812-1.
  10. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 286. ISBN-10 0-89130-812-1.
  11. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 298. ISBN-10 0-89130-812-1.
  12. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 291. ISBN-10 0-89130-812-1.
  13. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 297. ISBN-10 0-89130-812-1.
  14. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 309. ISBN-10 0-89130-812-1.
  15. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 322. ISBN-10 0-89130-812-1.
  16. Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. σελ. 373. ISBN-10 0-89130-812-1.
  17. 17,0 17,1 «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 27, chapter 36». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  18. 18,0 18,1 «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 27, chapter 21». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  19. 19,0 19,1 «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 23, chapter 21». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. "Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 23, chapter 21". www.perseus.tufts.edu. Retrieved 2021-03-03.
  20. 20,0 20,1 «Perseus Under Philologic: Paus. 7.8». artflsrv02.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. [νεκρός σύνδεσμος]
  21. 21,0 21,1 «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 27, chapter 51». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  22. 22,0 22,1 «Pliny, Natural History, 7 (b)». www.attalus.org. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. "Pliny, Natural History, 7 (b)". www.attalus.org. Retrieved 2021-03-03.
  23. Gottrop, Muriel (2003-10-17), English: Gens Caecilia Metella family tree., https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gens_Caecilia_Metella_family_tree.png, ανακτήθηκε στις 2021-03-03 
  24. «Polybius • Histories — Book 1». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  25. «Cicero: Brutus - translation (1)». www.attalus.org. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  26. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 28, chapter 9». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. "Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 28, chapter 9". www.perseus.tufts.edu. Retrieved 2021-03-03.
  27. 27,0 27,1 «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 28, chapter 10». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. "Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 28, chapter 10". www.perseus.tufts.edu. Retrieved 2021-03-03.
  28. 28,0 28,1 28,2 «A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology, Metellus». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  29. «206 B.C. - events and references». www.attalus.org. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. "206 B.C. - events and references". www.attalus.org. Retrieved 2021-03-03.
  30. «Fasti Capitolini (1) - translation». www.attalus.org. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  31. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 28, chapter 11». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  32. «Naevius: Text and Translation». www.attalus.org. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  33. «T. Maccius Plautus, Miles Gloriosus, or The Braggart Captain, act 2, scene 2». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  34. «Gellius • Attic Nights — Book III». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  35. «St. Jerome: Chronological Tables (1)». www.attalus.org. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  36. Livy. From the Founding of the City. Livy. From the Founding of the City.
  37. Livy. From the Founding of the City. 
  38. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 29, chapter 11». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. "Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 29, chapter 11". www.perseus.tufts.edu. Retrieved 2021-03-03.
  39. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 28, chapter 45». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. "Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 28, chapter 45". www.perseus.tufts.edu. Retrieved 2021-03-03.
  40. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 30, chapter 40». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  41. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 31, chapter 4». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  42. «Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia, vii.2.3». www.attalus.org. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  43. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 35, chapter 8». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  44. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 35, chapter 6». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  45. «Polybius • Histories — Book 22». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  46. Livy. From the Founding of the City. 
  47. 47,0 47,1 «Polybius • Histories — Book 22». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  48. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 39, chapter 33». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. 
  49. «Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 40, chapter 46». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021.