Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος Νουμιδικός
| Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος Νουμιδικός | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 152 π.Χ. (περίπου)[1] Αρχαία Ρώμη |
| Θάνατος | 91 π.Χ. |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Ρωμαίος πολιτικός Ρωμαίος στρατιωτικός |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος Πίος[2][3] |
| Γονείς | Λεύκιος Καικίλιος Μέτελλος Κάλβος[2][4] |
| Αδέλφια | Λεύκιος Καικίλιος Μέτελλος Δαλματικός[2][5] Καικιλία Μετέλλα[2][6] |
| Συγγενείς | Γάιος Καικίλιος Μέτελλος Καπράριος (ξάδελφος)[2][7] |
| Οικογένεια | Caecilii Metelli |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Κήνσορας Δήμαρχος των πληβείων Πραίτορας Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[8] Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (109 π.Χ.)[8] |
Ο Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος Νουμιδικός, λατιν.: Quintus Caecilius Metellus Numidicus, (π. 155 π.Χ. – 91 π.Χ.) ήταν αρχαίος Ρωμαίος πολιτικός και στρατηγός, ηγέτης των Αρίστων (Optimates), της συντηρητικής φατρίας της Ρωμαϊκής Συγκλήτου. Ήταν σκληρός πολιτικός αντίπαλος τού Γάιου Μάριου. Υπήρξε ύπατος το 109 π.Χ. και με την ιδιότητα αυτή διοικούσε τις ρωμαϊκές δυνάμεις στην Αφρική κατά τη διάρκεια τού Πολέμου τού Ιουγκούρθα. Το 107 π.Χ. εκτοπίστηκε από τη διοίκησή του από τον Γ. Μάριο. Κατά την επιστροφή του δόθηκε ένας θρίαμβος, και το προσωνύμιο (agnomen) Noυμιδικός. Αργότερα έγινε τιμητής, μπαίνοντας στην εξορία σε αντίθεση με τον Μάριο. Ο Κόιντος Κ. Μ. Νουμιδικός απολάμβανε τη φήμη της ακεραιότητάς του, σε μία εποχή που η ρωμαϊκή πολιτική ήταν όλο και πιο διεφθαρμένη. [9]
Νεότητα και σειρά αξιωμάτων (cursus honorum)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γιος τού Λεύκιου Κ. Μ. Κάλβου, στη νεότητά του στάλθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε κοντά στον Καρνεάδη, φημισμένο φιλόσοφο και μεγάλο δεξιοτέχνη της ρητορικής. Επέστρεψε φαινομενικά καλλιεργημένος και με λαμπρές ρητορικές ικανότητες.
Ήταν ταμίας (quaestor) το 126 π.Χ., τριβούνος των πληβείων (tribunus plebis) το 121 π.Χ., αγορανόμος (aedile) το 118 π.Χ., πραίτορας το 115 π.Χ., κυβερνήτης της Σικελίας το 114 π.Χ., και εξελέγη ύπατος το 109 π.Χ. Κατηγορούμενος για εκβιασμό όταν εγκατέλειψε την κυβερνήτη του, οι δικαστές ήταν τόσο πεπεισμένοι για τον καλό του χαρακτήρα, που απέρριψαν την υπόθεση εναντίον του ανεξέταστη. [9]
Ο Κόιντος Νουμιδιανός ήταν γενναιόδωρος στην υποστήριξή του στις τέχνες, χορηγώντας τον φίλο του ποιητή Αρχία. Ο Κικέρων μίλησε ιδιαίτερα για τις ρητορικές ικανότητες τού Μέτελλου. [9]
Πόλεμος του Ιουγούρθα και αριστοκρατική πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όταν ο Μέτελλος ήταν ύπατος (το 109 με τον Μάρκο Ιούνιο Σιλανό ), ανέλαβε τη διοίκηση τού πολέμου στη Νουμιδία κατά τού Ιουγούρθα. Ο πόλεμος παρέμεινε σε μία μακρά και φαινομενικά ατελείωτη εκστρατεία, καθώς οι Ρωμαίοι προσπάθησαν να προκαλέσουν μία αποφασιστική ήττα στον Ιουγούρθα. Ο Mέτελλος κέρδισε μόνο μία σημαντική νίκη επί τού Ιουγούρθα στη μάχη τού Mούθουλ. [9] Ο Μέτελλος, έχοντας διακόψει τη διοίκησή του, έμεινε στη Νουμιδία για έναν ακόμη χρόνο (108), πολιορκώντας τα καταφύγια τού Ιουγούρθα. Ο δεύτερος υπό τις διαταγές του, Γ. Mάριος, σχεδιάζοντας να εκτοπίσει τον Mέτελλο ως διοικητή στη Nουμιδία, διέδωσε φήμες ότι ο Mέτελλος έσερνε τον πόλεμο τού Ιουγούρθα, προκειμένου να διατηρήσει την εντολή του. Ο Μάριος επέστρεψε στη Ρώμη για να εκλεγεί ως ύπατος (για το έτος 107). Κερδίζοντας τις εκλογές, επέστρεψε στη Νουμιδία για να αναλάβει τον έλεγχο τού πολέμου. [9] Κατά την επιστροφή του στη Ρώμη, ο Μέτελλος εξεπλάγη από τις εκδηλώσεις ενθουσιασμού και αναγνώρισης, που έλαβε από μία φατρία συγκλητικών και τον κόσμο που δεν υποστήριζε τον Μάριο. Εόρτασε έναν θρίαμβο, αποκτώντας το όνομα Nουμιδικός, προς εκνευρισμό τού Μάριου.
Ο Μέτελλος Νουμιδικός έγινε ο κύριος ηγέτης της αριστοκρατικής μερίδας, αντιτιθέμενος στην ταχεία πολιτική άνοδο τού λαϊκιστή Mάριου, ο οποίος ευνοήθηκε από τον κόσμο, επειδή τελείωσε τον πόλεμο στη Νουμιδία με τη φυλάκιση και τη δολοφονία τού Ιουγούρθα (χάρη σε ένα τέχνασμα τού Σύλλα). Οι μεταρρυθμίσεις από τον Μάριο τού Ρωμαϊκού Στρατού, όπου στρατολόγησε Ρωμαίους χωρίς περιουσία και πιστούς στον στρατηγό τους, ήταν ένα σημείο καμπής στη ρωμαϊκή ιστορία, και στις μεταρρυθμίσεις αντιτάχθηκε σφοδρά η συντηρητική παράταξη του Νουμιδικού.
Ο Mέτελλος Νουμιδικός εξελέγη τιμητής το 102 π.Χ. μαζί με τον εξάδελφό του Γάιο Κ. Μ. Καπράριο. Κατά τη διάρκεια της τιμητείας, προσπάθησε να εκδιώξει τον σύμμαχο τού Μάριου Λεύκιο Απουλήιο Σατουρνίνο από τη Σύγκλητο, αλλά χωρίς επιτυχία. Στη συνέχεια, ο Σατουρνίνος πήρε την εκδίκησή του όταν, έχοντας εκλεγεί τριβούνος των πληβείων, αυτός και ο Mάριος πρότειναν έναν αγροτικό νόμο, που παραχωρούσε γη σε Ρωμαίους βετεράνους, με μία πρόσθετη ρήτρα που υποχρέωνε κάθε συγκλητικό να ορκιστεί πίστη στον αγροτικό νόμο, με ποινή αποβολής από τη Σύγκλητο και βαρύ πρόστιμο. Στη Σύγκλητο ο Μάριος δήλωσε αρχικά, ότι δεν θα δώσει ποτέ τον όρκο, στον οποίο ο Μέτελλος τον αποσπούσε. Στην περίπτωση, ωστόσο, ο Μάριος και όλοι οι άλλοι συγκλητικοί εκτός από τον Μέτελλο, ορκίστηκαν. Αντί να ορκιστεί υπακοή σε έναν νόμο στον οποίο αντιτάχθηκε, ο Mέτελλος Νουμιδικός παραιτήθηκε από τη θέση του στη Σύγκλητο και πλήρωσε το αντίστοιχο πρόστιμο. [9] Αφού έφυγε από την Αγορά, είπε στους φίλους του:
- Το να κάνεις κακό είναι σωστό στα κακά πνεύματα. Το να κάνεις καλό χωρίς να παίρνεις ρίσκα, είναι το κατάλληλο για τα συνηθισμένα πνεύματα. Ο άνθρωπος της καρδιάς δεν εκτρέπεται ποτέ από το δίκαιο και έντιμο, ποτέ δεν κοιτάζει σε ανταμοιβές ή απειλές. [10]
Εξορία και μετέπειτα ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο τριβούνος Σατουρνίνος πρότεινε νόμο για την εξορία τού Κόιντου Νουμιδικού. Αντί να αντιμετωπίσει μία αντιπαράθεση μεταξύ τού Σατουρνίνου και των υποστηρικτών του, οι οποίοι ήταν έτοιμοι να τον υπερασπιστούν με τη βία, ο Κόιντος Νουμιδικός έφυγε οικειοθελώς στην εξορία, περνώντας έναν χρόνο στη Ρόδο. Τον συνόδευσε στην εξορία ένας ρήτορας, ο LΛεύκιος Αίλιος Πραικονίνος ή Στίλων, και συνέχισε τη μελέτη της φιλοσοφίας ενώ βρισκόταν στη Ρόδο. [9]
Μετά το τέλος τού Σατουρνίνου και την εκλογική ανατροπή για τη λαϊκή μερίδα, η νέος τριβούνος Κόιντος Καλίδιος, πρότεινε να επιτραπεί η επιστροφή τού Μέτελλου στη Ρώμη το 99 π.Χ. Ο γιος του, Κόιντος Κ. Μ. Πίος κέρδισε το προσωνύμιο (agnomen) Ευσεβής (Pius), χάρη στις πιστές προσπάθειές του να υποστηρίξει την πρόταση τού Καλίδιου, η οποία έγινε όπως έπρεπε. [9] Ο Μέτελλος επέστρεψε στη Ρώμη και στα σπίτια του στον Παλατίνο Λόφο και στη Βία Τιβουρτίνα και έζησε εκεί τις υπόλοιπες ημέρες του, παρεμβαίνοντας ελάχιστα στις δημόσιες υποθέσεις.
Ο Κικέρων αναφέρει αμφίβολα μία φήμη ότι ο Κόιντος Βάριος, τριβούνος των πληβείων για το 91 π.Χ., δηλητηρίασε τελικά τον Μέτελλο, πιθανώς τον Μέτελλο Νουμιδικό. [9]
Αποσπάσματα του Κόιντου Κ. Μ. Νουμιδιανού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το να κάνεις κακό είναι σωστό στα κακά πνεύματα. Το να κάνεις καλό χωρίς να παίρνεις ρίσκα είναι το κατάλληλο για τα συνηθισμένα πνεύματα. ο άνθρωπος της καρδιάς δεν εκτρέπεται ποτέ από το δίκαιο και έντιμο, ποτέ δεν κοιτάζει σε ανταμοιβές ή απειλές. [10]
- Όλοι οι άντρες δεν πρέπει να ποθούν τα πάντα. [11]
- Αν θα ήταν δυνατόν να υποφέρουμε χωρίς γυναίκα, Ρωμαίοι, θα ήμασταν όλοι χωρίς αυτή την ενόχληση. Αλλά επειδή η φύση έχει ορίσει έτσι ώστε να μην είναι δυνατό να ζήσουμε αρκετά άνετα μαζί τους, ούτε μπορούμε να ζήσουμε με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς αυτά (μερικές φορές περικόπτεται σε: "Οι γυναίκες, δεν μπορούν να ζήσουν μαζί τους, δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς" em). Λατινικά: "Si sine uxore pati possemus, Quirites, omnes ea molestia careremus; Set quoniam ita natura tradidit, ut nec cum illis satis commode, nec sine illis ullo modo vivi possit" [12]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1693. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1693. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1889. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ 4,0 4,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1544. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1649. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3947. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1701. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021.
- ↑ 8,0 8,1 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 9,8 William Smith, ed. (1867). "Metellus Numidicus". Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology.
- ↑ 10,0 10,1 Plutarch, Life of Marius.
- ↑ Marc Hyden, Gaius Marius, p.45; Gaius Sallustius Crispus, Jugurthine War.
- ↑ Aulus Gellius, Noctes Atticae, Liber I VI.2
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|