Καπνικαρέα
Συντεταγμένες: 37°58′35″N 23°43′43″E / 37.9763°N 23.7286°E
| Καπνικαρέα | |
|---|---|
 | |
 | |
 | |
| Είδος | εκκλησία |
| Αρχιτεκτονική | βυζαντινή αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°58′35″N 23°43′43″E |
| Θρήσκευμα | Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Αθηναίων |
| Τοποθεσία | Αθήνα |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 11ος αιώνας |
| Προστασία | κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα και διατηρητέο κτίριο στην Ελλάδα[1] |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Καπνικαρέα ή Εκκλησία της Παναγίας Καπνικαρέας ονομάζεται μία μικρή, βυζαντινή εκκλησία που χρονολογείται από τον 11ο αιώνα και η οποία βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ερμού, τον εμπορικότερο δρόμο του ιστορικού κέντρου της πόλης.
Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου και ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έτσι λοιπόν ονομάζεται «Ιερός Πανεπιστημιακός Ναός».
Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο αρχιτεκτονικός της ρυθμός είναι σύνθετος τετρακιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος. Αναφέρεται[2][3] ότι έχει κτιστεί στη θέση παλαιότερης εκκλησίας την οποία είχε ανεγείρει η Αιλία Ευδοκία, Αθηναία σύζυγος του αυτοκράτορα Θεοδόσιου του Μικρού. Η αρχική εκκλησία είχε χτιστεί με τη σειρά της (όπως συνηθιζόταν) πάνω στα θεμέλια αρχαίου ελληνικού ναού, αφιερωμένου σε γυναικεία θεότητα, πιθανότατα την Αθηνά ή την Δήμητρα. Στο ναό βρίσκονται ενσωματωμένα οικοδομικά στοιχεία όπως κίονες και εντοιχισμένα γλυπτά και επιγραφές. Τα εν λόγω οικοδομικαά στοιχεία είναι μέρη του ναού της Αθηνάς ή της Δήμητρας[4] που βρισκόταν στο σημείο, ο οποίος καταστράφηκε και από τα κομμάτια του χτίστηκε η Καπνικαρέα.
Στη βόρεια πλευρά του ναού έχει προστεθεί παρεκκλήσιο με τρούλο, στη μνήμη της Αγίας Βαρβάρας.
Το όνομα της εκκλησίας και ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το όνομα της εκκλησίας θεωρείται ότι προέρχεται από αυτόν που την έκτισε, ο οποίος εισέπραττε ένα φόρο σε ακίνητα, για κάθε καμινάδα τους, στα χρόνια του Βυζαντίου, τον καπνικό φόρο. Πιο παλιά είχε το όνομα Καμουχαρέα, από το όνομα των χρυσοΰφαντων υφασμάτων (καμουχάς) τα οποία πιθανότατα έφτιαχναν σε εργαστήρια στην περιοχή.
Κατά την Τουρκοκρατία ονομαζόταν εκκλησία της Βασιλοπούλας και του Πρέντζα. Το 1834 υπήρξε σχέδιο κατεδάφισης του ναού το οποίο δεν εκτελέσθηκε με παρέμβαση του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, του πατέρα του Όθωνα[5].
Αγιογραφίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Φώτης Κόντογλου (γνωστός Έλληνας ζωγράφος του 20ου αιώνα) έχει αγιογραφήσει την εικόνα της Πλατυτέρας στο Ιερό του Ναού.[6]
Φωτογραφικό Υλικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ναός της Καπνικαρέας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ού αι.
Ο ναός της Καπνικαρέας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ού αι.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ www
.arxaiologikoktimatologio .gov .gr /el /monuments _info?id=147918&type=Monument. - ↑ Εισόδια της Θεοτόκου (Καπνικαρέα) Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών
- ↑ «Καπνικαρέα». 31 Μαΐου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2016.
- ↑ https://www.sfbm.gr/l/o-ieros-naos-ton-eisodion-tis-theotokoy-tis-kapnikareas-os-mnimeio/. Missing or empty
|title=(βοήθεια) - ↑ Φυλλάδιο που διανέμεται στην εκκλησία της Καπνικαρέας, Μάρτιος 2007
- ↑ «Φώτης Κόντογλου, 1895 – 1965». www.sansimera.gr. Σαν Σήμερα. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2017.
Αγιογράφησε πολλές εκκλησίες (Καπνικαρέα, Αγία Βαρβάρα Αιγάλεω, Άγιος Ανδρέας Πατησίων, Ζωοδόχος Πηγή και Αγία Παρασκευή Παιανίας, Ευαγγελισμός Ρόδου, Άγιος Χαράλαμπος Πολυγώνου, Άγιος Γεώργιος Κυψέλης κ.ά).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Καπνικαρέα, Περιγραφή (Υπουργείο Πολιτισμού)». Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2008.
- «Καπνικαρέα, Διοικητικές πληροφορίες από το Υπουργείο Πολιτισμού». Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2008.
- «Φωτογραφίες της Καπνικαρέας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2007.