Ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση
Μέρος της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης
Occupied Palestinian Territories.jpg
Κεντρικό Ισραήλ και Περιοχή Γ (μπλε), το τμήμα της Δυτικής Όχθης υπό τον πλήρη ισραηλινό έλεγχο, 2011
Χρονολογία20ος αιώνας – σήμερα
Κύρια φάση: 1964–1993
ΤόποςΜέση Ανατολή
Κυρίως στο Ισραήλ, τη Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας και τον Λίβανο.
ΚατάστασηΣε εξέλιξη, Ισραηλινοπαλαιστινιακή ειρηνευτική διαδικασία
μάχες χαμηλού επιπέδου, κυρίως μεταξύ Ισραήλ και Γάζας
Αντιμαχόμενοι
Ισραήλ
Απολογισμός
21,500 απώλειες (1965–2013)[1]

Η ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση (εβραϊκά: הסכסוך הישראלי-פלסטיני, αραβικά: النزاع-الفلسطيني الإسرائيلي) αναφέρεται στη συνεχιζόμενη διένεξη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων που ξεκίνησε στα μέσα του 20ού αιώνα.[2] Οι καταβολές της σύγκρουσης ανάγονται στην εβραϊκή μετανάστευση και στη θρησκευτική σύγκρουση στην Παλαιστίνη υπό Βρετανική Εντολή μεταξύ Εβραίων και Αράβων.[3] Έχει αναφερθεί ως η «πιο ανυπόληπτη σύγκρουση» στον κόσμο, με τη συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας να κρατά για δεκαετίες.[4][5][6]

Δημόσιες διακηρύξεις αξιώσεων για μια εβραϊκή πατρίδα στην Παλαιστίνη, συμπεριλαμβανομένου του Πρώτου Σιωνιστικού Συνεδρίου του 1897 και της Διακήρυξης του Μπάλφουρ του 1917, δημιούργησαν πρώιμες εντάσεις στην περιοχή. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, η εντολή για την Παλαιστίνη περιελάμβανε μια δεσμευτική υποχρέωση για «την ίδρυση στην Παλαιστίνη μιας εθνικής περιοχής για τον εβραϊκό λαό». Οι εντάσεις μετατράπηκαν σε ανοιχτή παραστρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Εβραίων και Αράβων.[7][8]Το σχέδιο διχοτόμησης των Ηνωμένων Εθνών του 1947 για την Παλαιστίνη δεν εφαρμόστηκε ποτέ και προκάλεσε τον Παλαιστινιακό Πόλεμο 1947–1949. Το τρέχον ισραηλινο-παλαιστινιακό status quo ξεκίνησε μετά την ισραηλινή στρατιωτική κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών στον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967.

Έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες για την επίλυση της σύγκρουσης ως μέρος της Ισραηλινο-Παλαιστινιακής ειρηνευτικής διαδικασίας, παράλληλα με άλλες προσπάθειες για την επίλυση της ευρύτερης αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης. [9] [10] [11] [12] Με τις συμφωνίες του Όσλο του 1993–1995, σημειώθηκε κάποια πρόοδος προς μια λύση δύο κρατών, αλλά η κατοχή και ο αποκλεισμός της Λωρίδας της Γάζας από το 2005 συνεχίζονται. Τα ζητήματα του τελικού καθεστώτος περιλαμβάνουν το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, τους ισραηλινούς εποικισμούς, τα σύνορα, την ασφάλεια και τα δικαιώματα του νερού[13] καθώς και την ελεύθερη κυκλοφορία των Παλαιστινίων[14] και το παλαιστινιακό δικαίωμα επιστροφής των προσφύγων.

Η βίαια σύγκρουση στην περιοχή —πλούσια σε τοποθεσίες ιστορικού, πολιτιστικού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος παγκοσμίως— έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών διεθνών συνεδρίων που ασχολούνται με ιστορικά δικαιώματα, ζητήματα ασφάλειας και ανθρώπινα δικαιώματα και υπήρξε ένας παράγοντας που παρεμποδίζει τον τουρισμό και τη γενική πρόσβαση σε περιοχές που αμφισβητούνται έντονα.[15] Η πλειονότητα των ειρηνευτικών προσπαθειών έχει επικεντρωθεί γύρω από τη λύση των δύο κρατών, η οποία περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους δίπλα στο Ισραήλ. Ωστόσο, η δημόσια υποστήριξη για μια λύση δύο κρατών, η οποία στο παρελθόν απολάμβανε υποστήριξης τόσο από τους Ισραηλινούς όσο και από τους Παλαιστίνιους,[16][17][18] έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια.[19][20][21]

Μέσα στην ισραηλινή και παλαιστινιακή κοινωνία, η σύγκρουση δημιουργεί μια μεγάλη ποικιλία απόψεων. Από την έναρξή της, οι απώλειες της σύγκρουσης δεν έχουν περιοριστεί μόνο στους μαχητές, με μεγάλο αριθμό θανάτων αμάχων και από τις δύο πλευρές. Η λύση των δύο κρατών παραμένει η πιο δημοφιλής επιλογή μεταξύ των Ισραηλινών, αν και η δημοτικότητά της παρουσίασε μεγάλες διακυμάνσεις τις προηγούμενες τρεις δεκαετίες.[19][20][22] Οι Ισραηλινοί είναι χωρισμένοι σε ιδεολογικές γραμμές, και πολλοί τάσσονται υπέρ της διατήρησης του status quo.[20] Οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι απορρίπτουν τις λύσεις των δύο κρατών δύο από το 2022. Πολλοί πιστεύουν ότι η λύση των δύο κρατών δεν είναι πλέον πρακτική. Οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι υποστηρίζουν ένοπλες επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών εντός του Ισραήλ ως μέσο τερματισμού της κατοχής.[21]

Η αμοιβαία δυσπιστία και οι σημαντικές διαφωνίες είναι βαθιές σε βασικά ζητήματα, όπως και ο αμοιβαίος σκεπτικισμός σχετικά με τη δέσμευση της άλλης πλευράς να τηρήσει τις υποχρεώσεις της σε μια ενδεχόμενη διμερή συμφωνία.[23] Από το 2006, η παλαιστινιακή πλευρά έχει διαλυθεί λόγω της σύγκρουσης μεταξύ της Φατάχ, του παραδοσιακά κυρίαρχου κόμματος και του μετέπειτα εκλογικού νικητή, της Χαμάς, μιας μαχητικής ισλαμιστικής ομάδας που απέκτησε τον έλεγχο της Γάζας[24]. Από το 2019, η ισραηλινή πλευρά βιώνει επίσης πολιτική αναταραχή, με τέσσερις βουλευτικές εκλογές να έχουν διεξαχθεί σε διάστημα δύο ετών.[25][26] Ο τελευταίος γύρος ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2013 αλλά ανεστάλη το 2014. Από το 2006, η Χαμάς και το Ισραήλ έχουν κάνει τέσσερις πολέμους, τον πιο πρόσφατο το 2021.[24]

Τα δύο μέρη που θα συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε άμεση διαπραγμάτευση είναι η ισραηλινή κυβέρνηση και η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO). Οι επίσημες διαπραγματεύσεις γίνονται υπό την αιγίδα του Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή, το οποίο αποτελείται από τα Ηνωμένα Έθνη, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Αραβικός Σύνδεσμος, ο οποίος έχει προτείνει ένα εναλλακτικό σχέδιο ειρήνης, είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας. Η Αίγυπτος, ιδρυτικό μέλος του Αραβικού Συνδέσμου, υπήρξε ιστορικά βασικός συμμετέχων στην αραβο-ισραηλινή σύγκρουση και στις σχετικές διαπραγματεύσεις, περισσότερο από τη συνθήκη ειρήνης Αιγύπτου-Ισραήλ. Ένας άλλος εξίσου βασικός συμμετέχων είναι η Ιορδανία, η οποία προσάρτησε τη Δυτική Όχθη το 1950 και την κράτησε μέχρι το 1967, χωρίς να διεκδικεί την εδαφική της αξίωση το 1988, με τους βασιλικούς Χασεμίτες της Ιορδανίας να είναι υπεύθυνοι για την κηδεμονία των ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Monty G. Marshall. Major Episodes of Political Violence 1946–2012. SystemicPeace.org. "Ethnic War with Arab Palestinians / PLO 1965–2013". Updated 12 June 2013 «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2013. 
  2. «A History of Conflict: Introduction». A History of Conflict. BBC News. 
  3. The Roots of the Israeli-Palestinian Conflict: 1882-1914
  4. Chris Rice Αρχειοθετήθηκε 2016-02-06 στο Wayback Machine., quoted in Munayer Salim J, Loden Lisa, Through My Enemy's Eyes: Envisioning Reconciliation in Israel-Palestine, quote: "The Palestinian-Israeli divide may be the most intractable conflict of our time."
  5. Virginia Page Fortna Αρχειοθετήθηκε 31 January 2016 στο Wayback Machine., Peace Time: Cease-fire Agreements and the Durability of Peace, page 67, "Britain's contradictory promises to Arabs and Jews during World War I sowed the seeds of what would become the international community's most intractable conflict later in the century."
  6. Avner Falk, Fratricide in the Holy Land: A Psychoanalytic View of the Arab–Israeli Conflict, Chapter 1, page 8, "Most experts agree that the Arab–Israeli conflict is the most intractable conflict in our world, yet very few scholars have produced any psychological explanation—let alone a satisfactory one—of this conflict's intractability"
  7. «The Roots of the Israeli-Palestinian Conflict: 1882–1914». 
  8. The Editors of Encyclopaedia Britannica (26 October 2020). «Balfour Declaration | History & Impact | Britannica». Encyclopædia Britannica. Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc.. https://www.britannica.com/event/Balfour-Declaration. Ανακτήθηκε στις 28 May 2021. 
  9. Eran, Oded. "Arab-Israel Peacemaking." The Continuum Political Encyclopedia of the Middle East. Ed. Avraham Sela. New York: Continuum, 2002, p. 121.
  10. Chris Rice Αρχειοθετήθηκε 6 February 2016 στο Wayback Machine., quoted in Munayer Salim J, Loden Lisa, Through My Enemy's Eyes: Envisioning Reconciliation in Israel-Palestine, quote: "The Palestinian-Israeli divide may be the most intractable conflict of our time."
  11. Virginia Page Fortna Αρχειοθετήθηκε 31 January 2016 στο Wayback Machine., Peace Time: Cease-fire Agreements and the Durability of Peace, page 67, "Britain's contradictory promises to Arabs and Jews during World War I sowed the seeds of what would become the international community's most intractable conflict later in the century."
  12. Falk, Avner (17 Φεβρουαρίου 2005). Fratricide in the Holy Land: A Psychoanalytic View of the Arab-Israeli Conflict (στα Αγγλικά). Terrace Books. ISBN 978-0-299-20253-8. 
  13. «Canadian Policy on Key Issues in the Israeli-Palestinian Conflict». Government of Canada. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2010. 
  14. «Movement and Access Restrictions in the West Bank: Uncertainty and Inefficiency in the Palestinian Economy» (PDF). World Bank. 9 Μαΐου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2010. 
  15. «Archives». Los Angeles Times (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2022. 
  16. Grinberg, Lev Luis (10 Σεπτεμβρίου 2009). Politics and Violence in Israel/Palestine: Democracy Versus Military Rule (στα Αγγλικά). Routledge. ISBN 978-1-135-27589-1. 
  17. Dershowitz, Alan. The Case for Peace: How the Arab–Israeli Conflict Can Be Resolved. Hoboken: John Wiley & Sons, Inc., 2005
  18. Kurtzer, Daniel· Lasensky, Scott· Organization (2008). Negotiating Arab-Israeli Peace: American Leadership in the Middle East. United States Institute of Peace Press. σελ. 79. ISBN 978-1601270306. 
  19. 19,0 19,1 Dr. William Cubbison (2018). «Two States for Two People? A Long Decline in Support». The Israel Democracy Institute. 
  20. 20,0 20,1 20,2 Lazaroff, Tovah (4 Αυγούστου 2021). «With only 40% support, Israelis still think 2 states best option - poll». The Jerusalem Post | JPost.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2022. 
  21. 21,0 21,1 Palestinian Center for Policy and Survey Research (6 Ιουλίου 2022). «Public Opinion Poll No (84)». pcpsr.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2022. CS1 maint: Uses authors parameter (link)
  22. Prof. Tamar Hermann, Prof. Ephraim Yaar (2018). «Is the Two-State Solution Still Relevant?». The Israel Democracy Institute. 
  23. Yaar & Hermann 2007: "The source of the Jewish public's skepticism – and even pessimism – is apparently the widespread belief that a peace agreement based on the 'two states for two peoples' formula would not lead the Palestinians to end their conflict with Israel."
  24. 24,0 24,1 «Young Palestinians in Gaza cannot find work and cannot leave». The Economist. ISSN 0013-0613. https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2022/07/14/young-palestinians-in-gaza-cannot-find-work-and-cannot-leave. Ανακτήθηκε στις 2022-08-01. 
  25. «What does the Middle East offer America?». The Economist. ISSN 0013-0613. https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2022/07/12/what-does-the-middle-east-offer-america. Ανακτήθηκε στις 2022-08-01. 
  26. Carrie Keller-Lynn (20 June 2022). «Bennett announces coalition's demise, new elections: 'We did our utmost to continue'». The Times of Israel. https://www.timesofisrael.com/bennett-we-made-a-tough-decision-but-it-was-the-best-for-the-country/. Ανακτήθηκε στις 3 July 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]