Ελισάβετ της Έσσης και του Ρήνου (1895-1903)

Ελισάβετ της Έσσης και του Ρήνου
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	11  Μαρτίου 1895 Ντάρμστατ
Θάνατος	16  Νοεμβρίου 1903 Σκιερνιεβίτσε
Αιτία θανάτου	τυφοειδής πυρετός
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησης	Γερμανική Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μαθήτρια
Οικογένεια
Γονείς	Ερνέστος Λουδοβίκος της Έσσης και Βικτώρια Μελίτα της Σαξονίας-Κόμπουργκ και Γκότα
Αδέλφια	stillborn son von Hessen-Darmstadt (νεότερος αδερφός) Γεώργιος Δονάτος της Έσσης (ετεροθαλής αδελφός από πατέρα και νεότερος αδερφός) Λουδοβίκος τιτουλάριος μέγας δούκας της Έσσης και παρά τω Ρήνω (ετεροθαλής αδελφός από πατέρα και νεότερος αδερφός) Μεγάλη Δούκισσα Μαρία Κυρίλλοβνα της Ρωσίας (ετεροθαλής αδελφή από μητέρα και νεότερη αδελφή) Κύρα Κυρίλλοβνα της Ρωσίας (ετεροθαλής αδελφή από μητέρα και νεότερη αδελφή) Βλαδίμηρος Κυρίλλοβιτς της Ρωσίας (ετεροθαλής αδελφός από μητέρα και νεότερος αδερφός)
Οικογένεια	Landgraviate of Hesse-Darmstadt
Σχετικά πολυμέσα

Η Ελισάβετ (γερμ. Elisabeth von Hessen und bei Rhein, 11 Μαρτίου 1895 - 16 Νοεμβρίου 1903) του Οίκου της Έσσης ήταν πριγκίπισσα της Έσσης και παρά τω Ρήνω.

Ο πρώιμος θάνατος της Ελισάβετ φημολογείται ότι ήταν αποτέλεσμα δηλητηριασμού που είχε ετοιμαστεί για τον θείο της, Νικόλαο Β΄ της Ρωσίας, αλλά ο βασιλικός γιατρός δήλωσε ότι πέθανε από τυφοειδή πυρετό, που προκλήθηκε πιθανώς επειδή ήπιε μολυσμένο νερό.

Βιογραφία

Γέννηση και παιδική ηλικία

Η Ελισάβετ Μαρία Αλίκη Βικτωρία γεννήθηκε στις 11 Μαρτίου 1895. Ήταν το πρώτο παιδί (μοναδικό επιβιώσαν) και η μοναχοκόρη του Ερνέστου Λουδοβίκου της Έσσης και της Βικτωρίας Μελίτας της Σαξονίας-Κοβούργου & Γκότα. Ονομάστηκε προς τιμήν της εκ πατρός προγιαγιάς της, Ελισάβετ της Πρωσίας. Η εκ πατρός θεία της είχε το ίδιο όνομα και είχε επίσης το παρατσούκλι "Έλλα".

Οι γονείς της, με τα παρατσούκλια «Έρνι» και «Ντάκυ», ήταν πρώτα ξαδέλφια που παντρεύτηκαν με την υπόδειξη της κοινής γιαγιάς τους, Βικτώριας του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο γάμος τους ήταν δυστυχισμένος από την αρχή. Η Βικτωρία Μελίτα ήταν δεκαοκτώ κατά τη γέννηση της Ελισάβετ. Αγαπούσε την κόρη της, αλλά δυσκολεύτηκε να ανταγωνιστεί την αφοσίωση του Ερνέστου στην κόρη τους. Η Μαργκαρέττα Ήγκαρ, παιδαγωγός για τις κόρες του Νικολάου Β΄ της Ρωσίας, περιέγραψε την Ελισάβετ ως "ένα γλυκό και όμορφο παιδί, με μεγάλα γκριζογάλανα μάτια και σκούρα μαλλιά. Μοιάζει πολύ με τη μητέρα της όχι μόνο στο πρόσωπο αλλά και στους τρόπους". Η τετράχρονη Ελισάβετ ήθελε μια μικρή αδελφή και προσπάθησε να πείσει τη θεία και τον θείο της να αφήσουν τους γονείς της να υιοθετήσουν μια από τις ξαδέρφες της, την Τατιάνα ή τη Μαρία. Οι γονείς της έκαναν μόνο ένα ακόμη παιδί μαζί, έναν θνησιγενή γιο, το 1900.

Η Ελισάβετ της Έσσης με τη μητέρα της, Βικτωρία Μελίτα, για την οποία η Ελισάβετ αισθανόταν δυσαρέσκεια μετά το διαζύγιο των γονιών της (περ. 1900).

Ήταν η αγαπημένη της προγιαγιάς της, της βασίλισσας Βικτωρίας, που αποκαλούσε το μικρό κορίτσι "πολύτιμο". Η βασίλισσα Βικτωρία αρνήθηκε να επιτρέψει να δοθεί ένα τέλος στον δυστυχισμένο γάμο του Ερνέστου και της Βικτωρίας Μελίτας για χάρη της Ελισάβετ. Το 1899, όταν το παιδί άκουσε το πόννυ της βασίλισσας Βικτωρίας να πλησιάζει στο δρόμο κάτω από το Κάστρο του Ουίνσδορ, η τετράχρονη Ελισάβετ έτρεξε στο μπαλκόνι, κουνώντας το χέρι της και φωνάζοντας: "Γιαγιά, είμαι εδώ!" Η παιχνιδιάρικη Ελισάβετ έκανε τη Βασίλισσα να γελάσει δυνατά. Η εκ μητρός γιαγιά της Ελισάβετ, Μαρία, Δούκισσα του Εδιμβούργου, έφερε την πεντάχρονη Ελισάβετ να δει τη βασίλισσα Βικτωρία στο νεκροκρέβατο στις 22 Ιανουαρίου 1901. Μετά τον θάνατο της Βασίλισσας, το παιδί οδηγήθηκε για να δει το σώμα της και της είπαν ότι η προγιαγιά της είχε φύγει για να είναι με τους αγγέλους. «Μα δεν βλέπω τα φτερά», ψιθύρισε η Ελισάβετ.

Η Ελισάβετ (περ. 1901), κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο του παιδότοπου που ο πατέρας της είχε χτίσει γι' αυτήν. Μόνο παιδιά επιτρέπονταν να μπουν στον παιδότοπο και οι ενήλικες, συμπεριλαμβανομένου και της νταντάς της, δεν ήταν επιτρεπτό να μπουν.

Στα απομνημονεύματά του, που γράφτηκαν περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά το θάνατό της, ο πατέρας της έγραψε για την "βαθιά ευαισθησία" της Ελισάβετ και την "πολύ μεγάλη καρδιά". Έγραψε ότι «ποτέ δεν γνώρισα ένα παιδί που είχε τόσο μεγάλη επιρροή στους ενήλικες. Η εσωτερική της προσωπικότητα ήταν πολύ δυνατή και είχε φυσική ποιότητα που την προστατεύει από το να κακομάθει». Τον Οκτώβριο του 1901, μετά το θάνατο της βασίλισσας Βικτωρίας, οι γονείς της Ελισάβετ τελικά χώρισαν. Η μητέρα της είχε ξαναρχίσει μια παλαιότερη σχέση με έναν άλλο ξάδελφό της, τον μελλοντικό της σύζυγο, Κύριλλο Βλαδιμήροβιτς της Ρωσίας. Ο πατέρας της, σύμφωνα με τις επιστολές της μητέρας της, είχε πιασθεί με υπηρέτριές τους. Η Ελισάβετ ήταν αρχικά δύσπιστη με τη μητέρα της και απέρριψε το διαζύγιο, αν και η Βικτωρία Μελίτα έκανε το καλύτερο της για να φτιάξει τη σχέση της με την κόρη της κατά την επίσκεψή της στην Ελισάβετ την άνοιξη του 1902. Ήταν εν μέρει επιτυχής, μαθαίνοντας την κόρη της να κάνει ιππασία εξαιρετικά.

Στα απομνημονεύματά του, ο Ερνέστος ανέφερε ότι δυσκολεύτηκε να πείσει την Ελισάβετ να επισκεφθεί τη μητέρα της. Πριν από μια επίσκεψη, βρήκε το παιδί "να κλαίει κάτω από έναν καναπέ, γεμάτο απελπισία". Διαβεβαίωσε την Ελισάβετ ότι και η μητέρα της την αγαπούσε. "Η μαμά λέει ότι με αγαπά, αλλά εσύ με αγαπάς", απάντησε η Ελισάβετ. Η Μαργκαρέττα Ήγκαρ έλεγε ότι τα μάτια του παιδιού ήταν τα πιο λυπητερά που είχε δει ποτέ. «Κοιτάζοντάς την, αναρωτιόμουν τι είδαν τα μεγάλα γκριζογάλανα μάτια, για να φέρουν μια τέτοια θλίψη στο παιδικό πρόσωπο», έγραψε. Η Ήγκαρ αναρωτήθηκε αν η Ελισάβετ είχε αίσθηση για το δικό της θάνατο, γιατί συχνά έλεγε στην εξαδέλφη της, τη Μεγάλη Δούκισσα Όλγα Νικολάγιεβνα της Ρωσίας, ότι «δεν θα το δω ποτέ ξανά». Ωστόσο, παρά τα λυπητερά μάτια της Ελισάβετ, ήταν γενικά ένα γλυκό, ευτυχισμένο παιδί που ήταν ειρηνοποιός όταν οι ξαδέλφες της τσακωνόντουσαν.

Θάνατος

Στις 6 Οκτωβρίου 1903, ο Ερνέστος φιλοξένησε μια μεγάλη οικογενειακή συγκέντρωση στο Ντάρμστατ για το γάμο της ανιψιάς του, Αλίκης του Μπάττενμπεργκ, με τον Ανδρέα της Ελλάδας. Λίγες εβδομάδες αργότερα πήρε την Ελισάβετ για να μείνει με την μικρότερη αδερφή του, αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα, τον σύζυγό της, Νικόλαο Β΄ της Ρωσίας, και την οικογένειά τους. Στο σπίτι της αυτοκρατορικής οικογένειας στο Σκιερνιεβίτσε της Πολωνίας, η Ελισάβετ πήγε για μεγάλους περιπάτους και έκαναν πικ νικ στο δάσος με τα ξαδέλφια της.

Μεταθανάτιο πορτρέτο της Ελισάβετ της Έσσης και του Ρήνου.

Ένα πρωί, το οκτάχρονο κορίτσι ξύπνησε με πονόλαιμο και πόνους στο στήθος του, τα οποία ο βασιλικός γιατρός απέδωσε επειδή είχε ενθουσιαστεί πολύ με τα ξαδέρφια της την προηγούμενη μέρα. Ο πυρετός της άρχισε να ανεβαίνει. Κανείς δεν πίστευε ότι η ασθένειά της ήταν σοβαρή και συνέχισαν με τα σχέδιά της για κείνη την ημέρα και παρακολούθησε το θέατρο όπως είχε προγραμματιστεί. Το βράδυ η Ελισάβετ έπεφτε σε ακόμα πιο έντονο πόνο και άρχισε να αναπνέει με δυσκολία. Ένας ειδικός κλήθηκε από τη Βαρσοβία. Ο ειδικός έδωσε της χορήγησε καφεΐνη και καμφορά για να τονώσει την καρδιά της, αλλά χωρίς επιτυχία. «Ξαφνικά ανακάθισε στο κρεβάτι της και μας κοίταξε με μεγάλα, φοβισμένα μάτια», έγραψε η Ήγκαρ. "Φώναξε ξαφνικά, "Πεθαίνω! Πεθαίνω!" Το παιδί στράφηκε προς μένα και είπε με άγχος: "Στείλτε ένα τηλεγράφημα στη μαμά". ... Συνεχίσαμε να ανεβάζουμε την αχνή σπίθα της ζωής, αλλά από στιγμή σε στιγμή μειώθηκε. Άρχισε να μιλάει με τις ξαδέλφες της και φαινόταν να φαντάζεται ότι έπαιζε μαζί τους. Ζήτησε λίγο την Αναστασία και την έφερα στο δωμάτιο. Η Αναστασία είπε: "Καημένη ξαδέρφη Έλλα! Φτωχή Πριγκίπισσα Ελισάβετ!" Έβγαλα το μωρό έξω από το δωμάτιο». Οι γιατροί είπαν στην Αλεξάνδρα ότι η μητέρα του παιδιού θα πρέπει να ειδοποιηθεί, αλλά το τηλεγράφημα δεν έφτασε μέχρι το επόμενο πρωί, όταν η Ελισάβετ είχε ήδη πεθάνει. Μια εξέταση μετά το θάνατό της επιβεβαίωσε ότι είχε πεθάνει από μολυσματικό τυφοειδή πυρετό, αν και φημολογήθηκε ότι είχε φάει από δηλητηριασμένο πιάτο, προοριζόμενο για τον Τσάρο.

Το μνημείο της Ελισάβετ στο Ρόζενχοε.

Κηδεία και μύθος

Το σώμα της Ελισάβετ τοποθετήθηκε σε ένα ασημένιο φέρετρο, δώρο από τον Νικόλαο Β΄, για το ταξίδι πίσω στο Ντάρμστατ. Ο πατέρας της κανόνισε μια λευκή κηδεία, με λευκά αντί για μαύρα, λευκά λουλούδια και άσπρα άλογα για την πομπή. Βγήκαν χιλιάδες για να δουν την κηδεία της και «κλαίγανε δυνατά, ώστε να το ακούω», έγραψε ο Ερνέστος. Ένας ξάδερφος, ο Γουλιέλμος Β΄ της Γερμανίας, εξέφρασε το σοκ του για θάνατο του παιδιού σε επιστολή προς τον Νικόλαο Β' στις 7 Νοεμβρίου 1903. "Πόσο χαρούμενη και ευτυχισμένη ήταν εκείνη την ημέρα στο Βόλφσγκαρτεν, όταν ήμουν εκεί, τόσο γεμάτη ζωή και διασκέδαση και υγεία ... Τι φοβερό για τον φτωχό Έρνι, ο οποίος λάτρευε εκείνο το μικρό κοριτσάκι!» Η Ελισάβετ θάφτηκε στη Ρόζενχοε μαζί με άλλα μέλη της οικογένειας των μεγάλων ηγετών της Έσσης. Ένας μαρμάρινος άγγελος εγκαταστάθηκε αργότερα για να κοιτάει τον τάφο της. Σε μια τελική χειρονομία προς την Ελισάβετ και τον Ερνέστο, η Βικτωρία Μελίτα έβαλε το σήμα της Τάξης της Έσσης, που της χορηγήθηκε κατά το γάμο της, στο φέρετρο της Ελισάβετ. Ο Ερνέστος ήταν συντετριμμένος για τον θάνατο της κόρης του τριάντα χρόνια αργότερα. «Η μικρή μου Ελισάβετ», έγραψε στα απομνημονεύματά του, «ήταν ο ήλιος της ζωής μου».

Βιβλιογραφία

• Margaret Eagar, Six Years at the Russian Court, 1906.
• Andrei Maylunas and Sergei Mironenko, editors; Darya Galy, translator, A Lifelong Passion: Nicholas and Alexandra: Their Own Story, Weindenfeld and Nicolson, 1997, (ISBN 0-297-81520-2)
• Michael John Sullivan, A Fatal Passion: The Story of the Uncrowned Last Empress of Russia, Random House, 1997, (ISBN 0-679-42400-8)
• John Van Der Kiste, Princess Victoria Melita, Sutton Publishing Ltd., 2003, ASIN B000K2IRNU

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• The Royal Half, by Phyllis Tuchman, an article in Artnet Magazine.