Γουέμπα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 54°45′29.2″N 17°33′14.8″E / 54.758111°N 17.554111°E / 54.758111; 17.554111

Γουέμπα

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Γουέμπα
54°45′29″N 17°33′15″E
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήΠόβιατ Λέμπορκ
Έκταση15 km²
Πληθυσμός3.228 (31  Μαρτίου 2021)[1]
Ταχ. κωδ.84-360
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Γουέμπα (πολωνικά: Łeba, κασουβικά: Łeba, γερμανικά: Leba‎‎) είναι παραθαλάσσια πόλη του Πόβιατ Λέμπορκ, στο Βοεβοδάτο Πομερανίας της βόρειας Πολωνίας. Βρίσκεται στην περιοχή της Πομερανίας του Γκντανσκ (Πομερέλια), κοντά στη Λίμνη Γουέμπσκο και στις εκβολές του ποταμού Γουέμπα στη Σλοβινική Ακτή της Βαλτικής Θάλασσας. Ο πληθυσμός της είναι 3.100 κάτοικοι (2022).[2]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αεροφωτογραφία της Γουέμπα.

Ο οικισμός των Πομερελίων της Γουέμπα αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε ένα έγγραφο του 1282 του Μέστβιν Β΄ της Πομερελίας.[3] Εκείνη την εποχή το χωριό βρισκόταν περίπου 2 χλμ. δυτικά από τις σημερινές εκβολές του ποταμού Γουέμπα. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου αναφέρεται το 1296.[3] Η Γουέμπα ήταν μέρος της κατακερματισμένης Πολωνίας μέχρι το 1309, όταν προσαρτήθηκε από το Τευτονικό Τάγμα μετά την κατάληψη του Γκντανσκ.[3] Η Γουέμπα έλαβε δημοτικά δικαιώματα από το Κράτος του Τευτονικού Τάγματος το 1357. Βρίσκεται στη Λίμνη Γουέμπσκο στη Βαλτική Θάλασσα και εξελίχθηκε σε ένα λιμανάκι αλιείας και μια αγορά ξύλου.

Το 1440, η πόλη προσχώρησε στην Πρωσική Συνομοσπονδία, η οποία αντιτάχθηκε στην τευτονική κυριαρχία,[4] και κατόπιν αιτήματος της οποίας ο Βασιλιάς Καζίμιρ Δ΄ της Πολωνίας επανενσωμάτωσε την επικράτεια στο Στέμμα του Βασιλείου της Πολωνίας το 1454.[5] Με τη Γη των Λάουενμπουργκ και Μπύτοφ έγινε πολωνικό φέουδο κατά τη διάρκεια του Δεκατριετούς Πολέμου το 1455, που κατείχαν οι Δούκες της Πομερανίας.

Η παλιά Γουέμπα απειλήθηκε για πολλούς αιώνες από πλημμύρες και επεκτεινόμενους αμμόλοφους και ως εκ τούτου ξαναχτίστηκε σε ασφαλέστερη τοποθεσία μετά το 1558. Η πόλη ενσωματώθηκε εκ νέου στο Πολωνικό Στέμμα μετά το θάνατο του τελευταίου Πομερανού δούκα, Μπόγκισλαβ ΙΔ΄, ως μέρος του Βοεβοδάτου Πομερανίας (1466-1772), έως ότου ο Βασιλιάς Ιωάννης Β΄ Καζίμιρ της Πολωνίας ενέπλεξε τον εκλέκτορα Φρειδερίκος Γουλιέλμος του Βρανδεμβούργου με τη Γη του Λάουενμπουργκ με τη Συνθήκη του Μπρόμπεργκ το 1657.

Με τον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας το 1772, η Γουέμπα ενσωματώθηκε στο Βασίλειο της Πρωσίας. Αμέσως μετά χτίστηκε ένα μεγάλο λιμάνι κατόπιν εντολής του Πρώσου βασιλιά, όπου σκάφτηκε ένα ευρύ κανάλι 34 μ. μεταξύ της λίμνης Γουέμπα και της Βαλτικής Θάλασσας, το οποίο ωστόσο δεν άντεξε τις καταιγίδες στην ακτή. Λόγω του γραφικού της σκηνικού, η παραλία Γουέμπα μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε δημοφιλές θέρετρο για τους Γερμανούς μποέμ. Ο ζωγράφος Μαξ Πέχσταϊν και άλλοι εξπρεσιονιστές σύχναζαν στο μέρος.

Στην εγγύτητα της Γουέμπα υπάρχει ένας μεγάλος πρώην χώρος δοκιμών για πυραυλικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς που λειτουργούσε από την εταιρεία Rheinmetall. Στο κανάλι της Γουέμπα, ο γερμανικός πύραυλος μεγάλου βεληνεκούς Rheinbote δοκιμάστηκε μεταξύ 1941 και 1945. Επίσης η ιπτάμενη βόμβα V-1 δοκιμάστηκε εκεί από το 1943 έως το 1945. Μεταξύ 1963 και 1973, εκτοξεύτηκαν 33 πύραυλοι Meteor από τη Γουέμπα.[6]

Τον Μάρτιο του 1945, λίγο πριν το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η περιοχή καταλήφθηκε από τον Κόκκινο Στρατό. Μετά τη Διάσκεψη του Πότσνταμ, μετά το τέλος του πολέμου, η πόλη έγινε και πάλι μέρος της Πολωνίας.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαρίνα γιοτ στη Γουέμπα
Επισκέπτες στους παραθαλάσσιους λευκούς αμμόλοφους της Γουέμπα.

Υπάρχει πληθώρα αρχιτεκτονικών και φυσικών αξιοθέατων κοντά στη Γουέμπα, με κυριότερο τον Εθνικό Δρυμό Σουοβίνσκι με τους κινούμενους αμμόλοφους, περίπου 8 χλμ. δυτικά της πόλης. Άλλα αξιοθέατα ενδιαφέροντος περιλαμβάνουν:

  • Ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου δυτικά της πόλης, στο δρόμο προς την παραλία
  • Εκκλησία των ψαράδων του 1683 με πίνακα του Μαξ Πέχσταϊν
  • Κατοικίες ψαράδων του 19ου αιώνα στην οδό Ταντέους Κοστσιούσκο
  • Καζίνο του 19ου αιώνα στην οδό Ναντμόρσκα, σήμερα το Hotel Neptun
  • Πρώην τοποθεσία δοκιμών πυραύλων κοντά στην Πλέτκα[7]
  • Πάρκο δεινοσαύρων[8] στα νότια της πόλης

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γουέμπα έχει ωκεάνιο κλίμα (Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν: Cfb).[9][10]

Διεθνείς σχέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γουέμπα είναι αδελφοποιημένη με τις:

Πρώην αδελφοποιήσεις:

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/042214108021-0977380?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6  Οκτωβρίου 2022.
  2. «Łeba w liczbach» [Γουέμπα σε αριθμούς]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  3. 3,0 3,1 3,2 «Historia Łeby». Leba.eu (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020. 
  4. Górski, Karol (1949). Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce: zbiór tekstów źródłowych (στα Πολωνικά). Πόζναν: Instytut Zachodni. σελ. XXXVII. 
  5. Górski, p. 54
  6. «Encyclopedia Astronautica». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2004. 
  7. «Ostseebad Leba» (στα Γερμανικά). 
  8. «Łeba Park» (στα Πολωνικά). 
  9. Kottek, Markus; Grieser, Jürgen; Beck, Christoph; Rudolf, Bruno; Rubel, Franz (2006). «World Map of the Köppen-Geiger climate classification updated». Meteorologische Zeitschrift 15 (3): 259–263. doi:10.1127/0941-2948/2006/0130. Bibcode2006MetZe..15..259K. https://opus.bibliothek.uni-augsburg.de/opus4/files/40083/metz_Vol_15_No_3_p259-263_World_Map_of_the_Koppen_Geiger_climate_classification_updated_55034.pdf. 
  10. Peel, M. C.; Finlayson B. L.; McMahon, T. A. (2007). «Updated world map of the Köppen–Geiger climate classification». Hydrol. Earth Syst. Sci. 11 (5): 1633–1644. doi:10.5194/hess-11-1633-2007. ISSN 1027-5606. Bibcode2007HESS...11.1633P. https://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.pdf. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]